Ποσό ύψους 1,4 δισ. ευρώ θα διατεθεί το επόμενο χρονικό διάστημα προς τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να ξεκινήσει η χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων από το σκέλος των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ με νέα απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, καθορίζονται οι τελικοί όροι και οι διαδικασίες των εκταμιεύσεων.
Από την έντυπη έκδοση
Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]
Ποσό ύψους 1,4 δισ. ευρώ θα διατεθεί το επόμενο χρονικό διάστημα προς τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να ξεκινήσει η χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων από το σκέλος των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ με νέα απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, καθορίζονται οι τελικοί όροι και οι διαδικασίες των εκταμιεύσεων.
Οι σχετικές συμβάσεις θα υπογραφούν την ερχόμενη εβδομάδα. Παράλληλα, όπως δήλωσε ο κ. Σκυλακάκης, έως τις 28 - 29 Δεκεμβρίου θα κατατεθεί στην Κομισιόν το αίτημα για την καταβολή της πρώτης δόσης, ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα μάλιστα με τη νέα απόφαση του κ. Σκυλακάκη, το 20% της επένδυσης θα πρέπει να καλυφθεί με ίδια κεφάλαια, τουλάχιστον το 30% με δάνειο από τις τράπεζες και το υπόλοιπο έως και 50% μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Βασική προϋπόθεση για να εγκριθεί μια επένδυση είναι να προάγει την πράσινη ανάπτυξη, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την καινοτομία και τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο ανταγωνιστικών σχημάτων μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών.
Όσον αφορά την ιδιωτική συμμετοχή, αυτή μπορεί να καλυφθεί με κεφάλαια από τα ίδια χρηματικά διαθέσιμα ή και δάνεια μειωμένης εξοφλητικής προτεραιότητας που λαμβάνει ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου από τους μετόχους ή εταίρους ή άλλες εταιρείες συνδεδεμένες με τον φορέα του επενδυτικού σχεδίου, καθώς και με εισφορά σε είδος που συνδέεται ευθέως με την επιλέξιμη επένδυση και αποτιμάται σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του επιλέξιμου επενδυτικού κόστους.
Επιλέξιμες δαπάνες
Οι επιλέξιμες δαπάνες που μπορούν να περιλαμβάνονται στα επενδυτικά σχέδια που χρηματοδοτούνται είναι όσες πραγματοποιούνται εντός της ελληνικής επικράτειας και περιλαμβάνουν:
α) Γήπεδα αγορά, Γήπεδα χρήση (αποσβέσεις / μισθώσεις), διαμόρφωση γηπέδων. Η αγορά γηπέδου είναι επιλέξιμη εφόσον είναι συνυφασμένη με το επενδυτικό σχέδιο και δεν ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. β) Κτήρια αγορά / κατασκευή, Κτήρια χρήση (αποσβέσεις / μισθώσεις). γ) Εξοπλισμός αγορά / κατασκευή, Εξοπλισμός χρήση (αποσβέσεις / μισθώσεις). δ) Μεταφορικά μέσα αγορά, μεταφορικά μέσα χρήση (αποσβέσεις / μισθώσεις). ε) Άυλα αγορά / κατασκευή, Άυλα χρήση (αποσβέσεις / συνδρομές). στ) Μισθοδοσία συνδεδεμένη με το επενδυτικό σχέδιο (όπως προβλέπεται από τον ΓΑΚ2). ζ) Μετακινήσεις / εξοδολόγια. η) Υπηρεσίες τρίτων. θ) Αναλώσιμα. ι) Λειτουργικά (επικοινωνία, ενέργεια, συντήρηση, μισθώματα, έξοδα διοίκησης, ασφάλιση κ.λπ.). ια) Κόστος κεφαλαίων. ιβ) Κεφάλαιο κίνησης (δαπάνες λειτουργίας, δαπάνες σχετικές με το συναλλακτικό κύκλωμα της επιχείρησης, ΦΠΑ κ.λπ.). ιγ) Δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (Marketing).
Η αγορά γηπέδου είναι επιλέξιμη εφόσον είναι συνυφασμένη με το επενδυτικό σχέδιο και δεν ξεπερνά το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Το άθροισμα του κεφαλαίου κίνησης και των δαπανών προώθησης και επικοινωνίας δεν μπορούν να ξεπερνούν το 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
Σε κάθε περίπτωση, τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να χορηγούν πρόσθετα δάνεια, καθ’ υπέρβαση του ποσοστού του δανείου συγχρηματοδότησης, προκειμένου να καλύψουν μη επιλέξιμες δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου.
Ποια σχέδια αποκλείονται
Από τη χρηματοδότηση μέσω των δανείων αποκλείονται επενδυτικά σχέδια τα οποία αφορούν:
α. Δραστηριότητες που απαγορεύονται από την κείμενη εθνική νομοθεσία.
β. Δραστηριότητες που περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες ή παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
γ. Στον τομέα των αμυντικών δραστηριοτήτων, η χρήση, ανάπτυξη ή παραγωγή προϊόντων και τεχνολογιών που απαγορεύονται από το ισχύον διεθνές δίκαιο.
δ. Προϊόντα και δραστηριότητες που συνδέονται με τον καπνό (παραγωγή, διανομή, μεταποίηση και εμπόριο).
ε. Δραστηριότητες που εξαιρούνται από τη χρηματοδότηση σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του κανονισμού Horizon Europe.
στ. Τυχερά παιχνίδια (δραστηριότητες παραγωγής, κατασκευής, διανομής, μεταποίησης, εμπορίου ή λογισμικού).
ζ. Εμπόριο του σεξ και συναφείς υποδομές, υπηρεσίες και μέσα.
η. Δραστηριότητες που αφορούν ζώντα ζώα για πειραματικούς και επιστημονικούς σκοπούς, εφόσον δεν υπάρχει εγγύηση για τη συμμόρφωση με τη σχετική Ευρωπαϊκή Σύμβαση.
θ. Δραστηριότητα ανάπτυξης ακινήτων, ωστόσο οι δραστηριότητες στον τομέα των ακινήτων που σχετίζονται με τους στόχους του ΤΑΑ και εντάσσονται σε έναν εκ των πέντε πυλώνων του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ είναι επιλέξιμες.
ι. Χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες που αποσκοπούν σε εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, καθώς και δραστηριότητες τραπεζικών ιδρυμάτων και συνδεδεμένων με αυτά επιχειρήσεων που ασκούν χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η χρηματοδότηση μέσω δανείων του ΤΑΑ συνδεδεμένων επιχειρήσεων των τραπεζικών ιδρυμάτων, υπό την προϋπόθεση ότι δεν ασκούν χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες και ότι οι σχετικές πιστοδοτικές συμβάσεις συνάπτονται με τρίτο τραπεζικό ίδρυμα, διαφορετικό από εκείνο με το οποίο οι επιχειρήσεις είναι συνδεδεμένες.
Για τις ανάγκες της παρούσας, συνδεδεμένες επιχειρήσεις νοούνται οι οικονομικές οντότητες επί των οποίων το τραπεζικό ίδρυμα ασκεί είτε έλεγχο, είτε από κοινού έλεγχο, είτε σημαντική επιρροή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) με αρ. 10 [Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις] και 11 [Σχήματα υπό Κοινό έλεγχο] και το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο (ΔΛΠ) 28 [Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες].
ια. Παροπλισμός, λειτουργία, προσαρμογή ή κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
ιβ. Δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης. Εξαιρούνται τα έργα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και/ή θερμότητας, καθώς και των σχετικών υποδομών μεταφοράς και διανομής, με χρήση φυσικού αερίου, τα οποία πληρούν τους όρους που καθορίζονται στο παράρτημα III της τεχνικής καθοδήγησης σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01).
ιγ. Δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της Ε.Ε. (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς που ορίζονται στον εκτελεστικό κανονισμό (Ε.Ε.) 2021/447 της Επιτροπής.
Στην περίπτωση όπου η υποστηριζόμενη δραστηριότητα επιτυγχάνει προβλεπόμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι σημαντικά χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς, θα πρέπει να παρέχεται εξήγηση των λόγων για τους οποίους αυτό δεν είναι εφικτό. Δείκτες αναφοράς είναι αυτοί που καθορίζονται για τη δωρεάν κατανομή όσον αφορά δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, όπως ορίζονται στον εκτελεστικό κανονισμό (Ε.Ε.) 2021/447 της Επιτροπής.
ιδ. Δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για επενδύσεις σε μονάδες που ασχολούνται αποκλειστικά με την επεξεργασία μη ανακυκλώσιμων επικίνδυνων αποβλήτων, και σε υφιστάμενες μονάδες, όταν οι επενδύσεις αυτές αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, στη δέσμευση των καυσαερίων για αποθήκευση ή χρήση ή στην ανάκτηση υλικών από την αποτέφρωση τέφρας, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω δράσεις δεν οδηγούν σε αύξηση της ικανότητας επεξεργασίας αποβλήτων των μονάδων ή σε παράταση της διάρκειας ζωής των μονάδων. Για τον σκοπό αυτόν παρέχονται αποδεικτικά στοιχεία σε επίπεδο μονάδας.
ιε. Δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία όπου η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για επενδύσεις σε υφιστάμενες μονάδες μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, όταν οι επενδύσεις αυτές αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης ή στη μετασκευή για εργασίες ανακύκλωσης διαχωρισμένων αποβλήτων σε βιοαπόβλητα λιπασματοποίησης και αναερόβιας αποδόμησης βιολογικών αποβλήτων, υπό την προϋπόθεση ότι οι δράσεις αυτές δεν οδηγούν σε αύξηση της ικανότητας επεξεργασίας αποβλήτων των μονάδων ή σε παράταση της διάρκειας ζωής των μονάδων. Για τον σκοπό αυτόν παρέχονται αποδεικτικά στοιχεία σε επίπεδο μονάδας.
Έλεγχος των αιτήσεων
Τριμελές γνωμοδοτικό όργανο, η Επιτροπή Εξέτασης Αιτήσεων, συστήνεται και συγκροτείται για τον έλεγχο των αιτήσεων χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων από το σκέλος των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ως μέλη της Επιτροπής Εξέτασης Αιτήσεων ορίζονται υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών. Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει διευκρινίσεις ή συμπληρωματικά στοιχεία επί των υποβληθέντων από τους υποψηφίους φακέλων. Κατόπιν η Επιτροπή υποβάλλει το σχετικό πρακτικό αποδοχής ή απόρριψης της αίτησης στον αρμόδιο για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης υπουργό προς έγκριση. Κάθε υποψήφιο πιστωτικό ίδρυμα μπορεί να υποβάλει ένσταση κατά της απορριπτικής απόφασης. Η Επιτροπή συντάσσει σχετικό πρακτικό αποδοχής ή απόρριψης των ενστάσεων το οποίο υποβάλλεται στον αρμόδιο για την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης υπουργό προς έγκρισή του. Η σχετική απόφαση κοινοποιείται εντός 10 ημερών από τη λήξη της σχετικής ημερομηνίας υποβολής ενστάσεων.
Επισημαίνεται ότι η προθεσμία και άσκηση των ενστάσεων δεν αναστέλλει την εξέλιξη της διαδικασίας της πρόσκλησης. Η κατάθεση των κεφαλαίων λαμβάνει χώρα τμηματικά και δύναται να συναρτάται με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή/και δεικτών απόδοσης από το πιστωτικό ίδρυμα ή τον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό θεσμό, όπως θα ορίζονται στη σύμβαση. Ειδικά για τα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να αιτηθούν τη διάθεση περαιτέρω κεφαλαίων, κατόπιν της εκταμίευσης του πρώτου ποσού, σύμφωνα με την οικεία επιχειρησιακή σύμβαση, θα πρέπει σωρευτικά: α) να έχουν συνάψει συμβάσεις για δάνεια ΤΑΑ για συνολικό ποσό ίσο με ποσοστό τουλάχιστον εξήντα τοις εκατό (60%) της Πρώτης Δόσης Κεφαλαίων ΤΑΑ, β) να έχουν εκταμιεύσει βάσει τέτοιων συμβάσεων προς τους δικαιούχους ποσό ίσο με ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) της Πρώτης Δόσης Κεφαλαίων ΤΑΑ, και γ) οι ληξιπρόθεσμες οφειλές εκ των χορηγηθέντων από την Τράπεζα Δανείων ΤΑΑ που βρίσκονται σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των ενενήντα (90) ημερών δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνόλου του κεφαλαίου των χορηγηθέντων δανείων αυτών.