Έντονα αναπτυξιακό πρόσημο εμφανίζει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) τη νέα προγραμματική περίοδο 2023-2027, με σημαντική ενδυνάμωση του Πυλώνα ΙΙ και εστίαση σε ενισχυμένα προγράμματα στήριξης επενδύσεων και νέων αγροτών, σύμφωνα με όσα παρουσίασε χθες η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Έντονα αναπτυξιακό πρόσημο εμφανίζει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) τη νέα προγραμματική περίοδο 2023-2027, με σημαντική ενδυνάμωση του Πυλώνα ΙΙ και εστίαση σε ενισχυμένα προγράμματα στήριξης επενδύσεων και νέων αγροτών, σύμφωνα με όσα παρουσίασε χθες η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Το Στρατηγικό Σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά ποσοστού 10% από τις άμεσες ενισχύσεις (Πυλώνας Ι) στα προγράμματα ανάπτυξης (Πυλώνας ΙΙ) μετά το 2023, αυξάνοντας το ποσοστό του Πυλώνα ΙΙ από 23% σε 30% στον Εθνικό Φάκελο, όπως γνωστοποίησε ο αρμόδιος υπουργός Σπήλιος Λιβανός. Η μεταφορά του 10% των πόρων μεταφράζεται σε 945,8 εκατ. ευρώ, ποσά τα οποία, σύμφωνα με τον υπουργό, θα «αξιοποιηθούν για αύξηση των πόρων στο πρόγραμμα νέων αγροτών και για επενδύσεις με στόχο την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας». Σημειώνεται ότι η αντίστοιχη μεταφορά πόρων για την περίοδο 2014-2020 ήταν 5%.
Σημειώνεται, ότι τα συνολικά κεφάλαια της ΚΑΠ για τη νέα περίοδο διαμορφώνονται σε 19,3 δισ. ευρώ (εθνική και κοινοτική συμμετοχή), ενώ από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας θα κατευθυνθούν στον πρωτογενή τομέα πάνω από 2 δισ. ευρώ. «Ενισχύουμε τον επενδυτικό πυλώνα της ΚΑΠ, δίνοντας προτεραιότητα στον εκσυγχρονισμό του πρωτογενούς τομέα με ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις. Επιπλέον, δημιουργούμε μια νέα γενιά αγροτών, προωθώντας την ηλικιακή ανανέωση του τομέα», ανέφερε ο κ. Λιβανός.
Νέοι Αγρότες - Σχέδια Βελτίωσης
Σε αυτό το πλαίσιο ο υπουργός προανήγγειλε την προκήρυξη δύο νέων προσκλήσεων για τους Νέους Αγρότες και για τα Σχέδια Βελτίωσης. Όπως ανέφερε, προγραμματίζεται μία πρόσκληση το έτος 2023 και άλλη μία το έτος 2025 στους δύο αυτούς τομείς. Όσον αφορά την πρόσκληση που «τρέχει», όπως γνωστοποίησε ο υφυπουργός Γιώργος Στύλιος, μέχρι αυτή τη στιγμή οι αιτήσεις στο μέτρο φτάνουν τις 17.000, με τον αριθμό τους να αναμένεται ακόμα μεγαλύτερος έως την καταληκτική ημερομηνία. Ο ίδιος εκτίμησε ότι προβλέπεται να εγκριθούν 12.000 αιτήσεις βάσει του προϋπολογισμού.
Άμεσες ενισχύσεις
Ο διπλασιασμός του ποσού μεταφοράς από το 5% στο 10% ισοδυναμεί με ανάλογο περιορισμό των άμεσων ενισχύσεων, ωστόσο στο πεδίο του πρώτου πυλώνα πρέπει να σημειωθεί ότι γνωστοποιήθηκαν τα όρια που εξασφαλίζουν αναδιανεμητική ενίσχυση, καθώς και η διατήρηση του ίδιου καθεστώτος στις συνδεδεμένες.
Βασική Ενίσχυση
Στα 4,3 δισ. ευρώ (κοινοτική συμμετοχή) διαμορφώνεται τη νέα προγραμματική περίοδο η Βασική Ενίσχυση, ενώ διατηρούνται οι τρεις αγρονομικές περιφέρειες (αροτραίες, μόνιμες καλλιέργειες, βοσκοτόπια). Ορόσημο για τη νέα περίοδο αποτελεί η κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων μέχρι το 2026, ενώ δικαιούχοι είναι οι ενεργοί γεωργοί.
Αναδιανεμητική Ενίσχυση
Στα 851,2 εκατ. ευρώ διαμορφώνεται το συνολικό ύψος της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης τη νέα προγραμματική περίοδο, ενώ στο πλαίσιο των αλλαγών που επιφέρει η νέα ΚΑΠ ο κ. Λιβανός ανακοίνωσε μεταρρυθμίσεις αναφορικά με την ανακατανομή από μεγαλύτερες σε μικρότερες ή μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις τρεις αγρονομικές Περιφέρειες της χώρας, τα κατώτατα και ανώτατα όρια καθορίζονται αντίστοιχα:
* Για τις αροτραίες καλλιέργειες στα 20 και 110 στρέμ./εκμετάλλευση.
* Για τις δενδρώδεις καλλιέργειες στα 10 και 40 στρέμματα/εκμετάλλευση.
* Για τους βοσκότοπους στα 10 και 170 στρέμ./εκμετάλλευση.
«Ενισχύονται οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης από το 2023 και ανατρέπεται η διαχρονική ανισοκατανομή της καταβολής των ενισχύσεων, όπου το 30% των δικαιούχων της βασικής ενίσχυσης εισέπραττε μέχρι σήμερα το 80% των πόρων», επισήμανε ο υπουργός.
Συνδεδεμένες Ενισχύσεις
Στο 1 δισ. ευρώ ανέρχεται το ποσό των συνδεδεμένων ενισχύσεων για όλη την περίοδο, ενώ διατηρούνται και οι 19 τομείς της προηγούμενης περιόδου. Παράλληλα, ενισχύεται με 35 εκατ. ευρώ η κτηνοτροφία, οι ζωοτροφές και η παραγωγή δημητριακών.
Ecoshemes
Στο Στρατηγικό Σχέδιο ενσωματώνονται γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον και η εφαρμογή των 19 οικολογικών σχημάτων. Τα ποσά που προβλέπονται για τα ecoshemes ανέρχονται σε 2,128 δισ., δηλαδή περίπου 250 εκατ. ευρώ ετησίως. Η ενσωμάτωση των ecoshemes είναι υποχρεωτικό να απολαμβάνει το 25% του Πυλώνα Ι.
Ενεργοί Αγρότες
Υπενθυμίζεται ότι Ενεργοί Γεωργοί θα είναι οι κάτοχοι γεωργικών εκμεταλλεύσεων που έλαβαν ενισχύσεις λιγότερες των 5.000 ευρώ. Αλλά και εκείνοι που έλαβαν ενισχύσεις περισσότερες των 5.000 ευρώ, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις και προϋποθέσεις. Αυτές αφορούν την εγγραφή τους στο Μητρώο Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων και την προσκόμιση στοιχείων σχετικά με την παραγωγή, όπως τιμολογίων αγοράς εισροών και πώλησης προϊόντων, από τις οποίες εξαρτάται και η καταβολή των επιδοτήσεων. Υπενθυμίζεται ότι για τον ορισμό του νέου αγρότη πέραν του ηλικιακού ορίου των 40 ετών και της υποχρέωσης να είναι αρχηγός γεωργικής εκμετάλλευσης δίνεται έμφαση στο κριτήριο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
«Βασικός μας στόχος είναι να γίνει ο Έλληνας αγρότης πρωταγωνιστής της αναπτυξιακής πορείας της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Να καταστήσουμε την αγροτική μας οικονομία πιο ανταγωνιστική, να παράξουμε προϊόντα με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Να μετασχηματίσουμε το αγροτικό παραγωγικό μοντέλο μας και να ενισχύσουμε την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή», επισήμανε ο κ. Λιβανός.
Τα κεφάλαια για το μεταβατικό διάστημα της διετίας 2021-2022
Σε ό,τι αφορά τη μεταβατική περίοδο 2021-2022, θα αξιοποιηθούν κεφάλαια ύψους 2,067 δισ. ευρώ τόσο από το προηγούμενο πρόγραμμα όσο και από το καινούργιο. Όπως ανάφερε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Στύλιος, κατά τη διετία θα «τρέξουν» 19 προγράμματα:
1. Συνεργασία μέσω Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας: 65 εκατ. ευρώ.
2. Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Δωρεάν στους παραγωγούς: 80 εκατ. ευρώ.
3. Επενδύσεις για εξοικονόμηση του ύδατος: 37 εκατ. ευρώ.
4. Επενδύσεις πρόληψης ζωονόσων: 6,5 εκατ. ευρώ.
5. Βιολογική Γεωργία: 490 εκατ. ευρώ.
6. Ευζωία Παραγωγικών Ζώων: 45 εκατ. ευρώ.
7. Δασώσεις: 90 εκατ. ευρώ.
8. Εξισωτική αποζημίωση: 424 εκατ. ευρώ.
9. Αγροτική Οδοποιία: 43 εκατ. ευρώ.
10. Αποκατάσταση παραγωγικού δυναμικού: 45 εκατ. ευρώ.
11. Νέοι Γεωργοί: 420 εκατ. ευρώ.
12. Εγγειοβελτιωτικά: 40 εκατ. ευρώ.
13. Αντιπαγετική και Αντιχαλαζική Προστασία: 8 εκατ. ευρώ.
14. Πιστοποίηση - Σήματα Ποιότητας: 41 εκατ. ευρώ.
15. LEADER - Διάθεση πρόσθετων πόρων για ιδιωτικές επενδύσεις: 60 εκατ. ευρώ.
16. Σχέδια Βελτίωσης (Ψηφιακές και Πράσινες Επενδύσεις): 180 εκατ. ευρώ. Όπως σημείωσε ο υφυπουργός, στις αρχές του νέου έτους θα βγει η πρόσκληση για τα Σχέδια Βελτίωσης.
17. Μείωση των νιτρικών στη γεωργία: 150 εκατ. ευρώ.
18. Εργαλεία μικροπιστώσεων: 21,5 εκατ. ευρώ.
19. Πιλοτική εφαρμογή Ταμείου Σταθεροποίησης Εισοδήματος παραγωγών: 9,5 εκατ. ευρώ.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα κατευθυνθούν στον πρωτογενή τομέα, παράλληλα με το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ο υφυπουργός επισήμανε ότι περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς άξονες προτεραιότητας:
* τον οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα, όπου θα κατευθυνθούν κεφάλαια 520 εκατ. ευρώ,
* τον κλάδο της υδατοκαλλιέργειας, που ενισχύεται με 35 εκατ. ευρώ,
* το πρόγραμμα ΥΔΩΡ, που προϋπολογίζει κεφάλαια ύψους 1,6 δισ. ευρώ, και
* τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροδιατροφικού τομέα, για τον οποίο θα διατεθούν πόροι ύψους 46,5 εκατ.