Οι πρόσφατες μεταβολές και οι προοπτικές εξέλιξης του κλάδου ανταλλακτικών αυτοκινήτου παρουσιάζονται στην πρόσφατη έκδοση της κλαδικής μελέτης που εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Μελετών Οικονομικού Περιβάλλοντος της ICAP:
Κύριο χαρακτηριστικό του κλάδου είναι ότι τα ανταλλακτικά διακρίνονται στα λεγόμενα «γνήσια» που εισάγονται από τις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και διακινούνται στην αγορά μέσω των εξουσιοδοτημένων δικτύων τους και στα ανταλλακτικά «after market».
Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει προϊόντα οίκων που προμηθεύουν και κατασκευαστές αυτοκινήτων, στην προκειμένη περίπτωση όμως δεν φέρουν το εμπορικό σήμα συγκεκριμένης αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά του οίκου που τα παράγει.
Η ευρύτερη κατηγορία «after market» περιλαμβάνει και τις λεγόμενες απομιμήσεις (imitations), όχι όμως τα μεταχειρισμένα ανταλλακτικά τα οποία αποτελούν έναν ιδιαίτερο τομέα.
Ο τομέας του «after market» στην χώρα μας χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλών εισαγωγικών επιχειρήσεων μικρού και μεγάλου μεγέθους. Οι περισσότερες εισάγουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων, αλλά υπάρχουν και κάποιες που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένες κατηγορίες ανταλλακτικών.
Ορισμένες μεγάλες εισαγωγικές εταιρείες του κλάδου, προκειμένου να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές προχώρησαν τα τελευταία χρόνια σε συγχωνεύσεις μεταξύ τους ή σύναψαν συνεργασίες με μεγάλους οίκους του εξωτερικού (αγοραστικούς ομίλους), προκειμένου να προσφέρουν ευρύτερη γκάμα προϊόντων σε πιο ανταγωνιστικές τιμές. Παράλληλα, αρκετές από τις μεγαλύτερες εισαγωγικές εταιρείες ανταλλακτικών «after market» έχουν επεκταθεί και στο λιανικό εμπόριο.
Η ζήτηση για τα εξεταζόμενα προϊόντα επηρεάζεται σχεδόν αποκλειστικά από την εξέλιξη του στόλου των επιβατικών αυτοκινήτων. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Μεταφορών, ο συνολικός στόλος των κυκλοφορούντων επιβατικών αυτοκινήτων (Ι.Χ. και Δ.Χ.) παρουσιάζει διαχρονική άνοδο κατά την περίοδο 1992-2005, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 6,8%.
Το συγκεκριμένο μέγεθος διαμορφώθηκε σε 4.303.129 οχήματα το 2005 από 4.073.511 το 2004. Όσον αφορά τα καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο αριθμός τους διαμορφώθηκε σε 268.984 οχήματα το 2005 από 288.483 το 2004 και 256.489 το 2003. Επίσης, τα μεταχειρισμένα επιβατικά αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στη χώρα μας ανήλθαν σε 33.629 το 2005 από 29.025 το 2004 και 16.026 το 2003.
Κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2006 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά (χορήγηση άδειας κυκλοφορίας) 269.397 επιβατηγά αυτοκίνητα (αύξηση 0,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2005), από τα οποία 33.018 ήταν μεταχειρισμένα (αύξηση 12,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2005). Ο Νομός Αττικής «απορρόφησε» σχεδόν το 50% του συνόλου των επιβατικών αυτοκινήτων που πρωτοκυκλοφόρησαν το συγκεκριμένο διάστημα και το 39% των μεταχειρισμένων.
Η αξία της εγχώριας αγοράς ανταλλακτικών επιβατικών αυτοκινήτων παρουσίασε ανοδικές τάσεις την περίοδο 1998-2005 με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 7,8%. Τα «γνήσια» ανταλλακτικά εκτιμάται ότι κάλυψαν το 69,3% της συνολικής αγοράς το 2005, τα δε «after market» προϊόντα το υπόλοιπο 30,7%. Επισημαίνεται ότι, παλαιότερα τα «after market» ανταλλακτικά κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής αγοράς. Όμως, η αύξηση των πωλήσεων καινούργιων επιβατικών αυτοκινήτων τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με τις «δεσμεύσεις» που συνοδεύουν τους όρους εγγύησης με την αγορά ενός καινούργιου αυτοκινήτου, μετέβαλε την αγορά υπέρ των «γνήσιων» ανταλλακτικών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι εισαγωγές μεταχειρισμένων επιβατικών αυτοκινήτων, οι οποίες όπως φαίνεται από τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία κινούνται ανοδικά τα τελευταία τρία χρόνια, επηρεάζουν θετικά την αγορά των ανταλλακτικών «after market». Αυτό αποδεικνύεται και από την αύξηση κατά μια ποσοστιαία μονάδα του εκτιμώμενου μεριδίου της συγκεκριμένης κατηγορίας, το 2005 σε σχέση με το 2004.
Ο νέος κανονισμός της Ε.Ε. (1400/2002) που εφαρμόζεται στη χώρα μας, αλλάζει το τοπίο στην αγορά ανταλλακτικών καθώς επιτρέπει σ’ έναν ιδιοκτήτη αυτοκινήτου να επισκευάσει το αυτοκίνητό του κατά τη διάρκεια της εγγύησης και σε ένα μη εξουσιοδοτημένο συνεργείο χωρίς να χάνει τα πλεονεκτήματα της εγγύησης που έχει. Επίσης, με το νέο κανονισμό τα λεγόμενα γνήσια ανταλλακτικά μπορούν να διατίθενται και από ανεξάρτητα σημεία πώλησης και όχι αποκλειστικά από τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία, η δε εγγύηση του αυτοκινήτου δεν θα ακυρώνεται με τη χρήση ανταλλακτικών από την αγορά «after market», τα οποία θα έχουν την πιστοποίηση του κατασκευαστή τους περί κανονισμού «Block Exemption».
Στα πλαίσια της μελέτης αναλύονται οι βασικοί χρηματοοικονομικοί δείκτες αντιπροσωπευτικού δείγματος εταιριών εισαγωγής ανταλλακτικών «after market» για την περίοδο 2001-2005, στις οποίες οι πωλήσεις από ανταλλακτικά εισαγωγής τους συμμετείχαν με ποσοστό μεγα¬λύτερο του 50% στη διαμόρφωση του συνολικού κύκλου εργασιών τους. Οι επιχειρήσεις εισαγωγής ανταλλακτικών «after market» του δείγματος, παρουσιάζουν μέσο περιθώριο μικτού κέρδους 26,63% για την περίοδο 2001-2005.
Ωστόσο, τα υψηλά λειτουργικά έξοδα εκτός κόστους πωληθέντων, μείωσαν το μέσο λειτουργικό περιθώριο κέρδους σε 3,58% και το μέσο καθαρό περιθώριο κέρδους σε 3,65%.
Ο μέσος όρος του δείκτη αποδοτικότητας των επιχειρήσεων του δείγματος την πενταετία 2001–2005, ανήλθε σε 23,68% ως προς τα ίδια κεφάλαια και 20,83% ως προς τα απασχολούμενα κεφάλαια. Ο λόγος των συνολικών υποχρεώσεων προς τα ίδια κεφάλαια διαμορφώθηκε σε 8,50 για το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, ενώ σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα κυμάνθηκε ο λόγος των μεσομακροπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τα ίδια κεφάλαια (0,37), γεγονός που υποδεικνύει την εκτεταμένη συμμετοχή των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων στα συνολικά ξένα κεφάλαια.
Παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις, η αγορά ανταλλακτικών επιβατικών αυτοκινήτων για το 2006, θα παρουσιάσει μικρή αύξηση της τάξης του 2%. Στην άνοδο αυτή αξιόλογη συμμετοχή έχει και ο τομέας των βελτιώσεων αυτοκινήτων ο οποίος γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται και από την αύξηση του αριθμού των ειδικών εντύπων (περιοδικών) που ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα, αλλά και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις εισαγωγές και τοποθετήσεις ανταλλακτικών και εξαρτημάτων βελτίωσης.