Στοχευμένα μέτρα επιδότησης της κατανάλωσης ρεύματος και για επιχειρήσεις δρομολογεί η κυβέρνηση, με στόχο να καλυφθεί μέρος του επιπλέον κόστους και να αποτραπεί η μετακύλισή του στις τελικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Συγχρόνως, μελετώνται και μέτρα στήριξης των νοικοκυριών που χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα για θέρμανση.
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στοχευμένα μέτρα επιδότησης της κατανάλωσης ρεύματος και για επιχειρήσεις δρομολογεί η κυβέρνηση, με στόχο να καλυφθεί μέρος του επιπλέον κόστους και να αποτραπεί η μετακύλισή του στις τελικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Συγχρόνως, μελετώνται και μέτρα στήριξης των νοικοκυριών που χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα για θέρμανση.
Πελάτες της μέσης τάσης «φορτώνονται» ήδη επιβαρύνσεις εκατοντάδων ευρώ εξαιτίας της λεγόμενης ρήτρας αναπροσαρμογής, η οποία «φουσκώνει» τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τις καταναλώσεις του Σεπτεμβρίου κατά περίπου 11-12 λεπτά ανά κιλοβατώρα ανάλογα και με τον τρόπο που εφαρμόζει τη ρήτρα η κάθε εταιρεία.
Αβοήθητοι
Στο οικονομικό επιτελείο διαπιστώνουν ότι υπάρχουν κοινωνικές ομάδες οι οποίες πρακτικά μένουν αβοήθητες απέναντι στο «τσουνάμι» των ανατιμήσεων. Δύο είναι οι βασικότερες: η πρώτη είναι τα νοικοκυριά που καταναλώνουν ρεύμα για να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης και η δεύτερη είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν επιδοτούνται καθόλου για το ηλεκτρικό ρεύμα και πληρώνουν ήδη πολύ υψηλούς λογαριασμούς από το καλοκαίρι.
Μετά το καλοκαίρι, όμως, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έχει κυριολεκτικά εκτοξευτεί, καθώς η μέση τιμή τον Σεπτέμβριο ανά μεγαβατώρα έφτασε τα 134,7 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 189% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020. Ο Οκτώβριος είναι ακόμη χειρότερος, καθώς η τιμή έφτασε χθες ακόμη και στα 242 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αυτό σημαίνει ότι εφόσον διατηρηθεί αυτή η κατάσταση, οι επιβαρύνσεις στους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς για τις καταναλώσεις του Οκτωβρίου θα είναι ακόμη μεγαλύτερες.
Το δυσμενές σενάριο
Η ρήτρα αναπροσαρμογής βγάζει επιβάρυνση 13-14 λεπτών αν η μηνιαία τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας αναρριχηθεί στα 150 ευρώ, ενώ προστίθεται ένα λεπτό του ευρώ για κάθε 10 ευρώ αύξησης. Έτσι, το δυσμενές σενάριο που θα φέρει τη μέση μηναία τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στα 190-200 ευρώ θα σηματοδοτήσει και επιβαρύνσεις της τάξεως των 18-19 λεπτών στην τιμή της κιλοβατώρας, κάτι που σημαίνει σχεδόν τριπλασιασμό της τιμής.
Οι αποφάσεις της κυβέρνησης θα ληφθούν πιθανότατα μέσα στον Νοέμβριο, καθώς το οικονομικό επιτελείο θέλει να έχει πλήρη εικόνα και για την πορεία των εσόδων κατά τον μήνα Οκτώβριο, αλλά και την οριστική εκτίμηση για την πορεία των τουριστικών εσόδων. Τα πρώτα στοιχεία για τον Αύγουστο από την Τράπεζα της Ελλάδας ναι μεν αποτυπώνουν σαφή άνοδο, αλλά -όπως παραδέχονται στελέχη του οικονομικού επιτελείου- δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για επιβεβαίωση της «θετικής έκπληξης» που θα έφερνε τα έσοδα από τον τουρισμό στα 12 δισ. ευρώ φέτος.
Το «ρεαλιστικό» σενάριο προσγειώνει τα φορολογικά έσοδα περίπου στα 10 δισ. ευρώ. Χθες, από την Κύπρο όπου βρέθηκε, ο υπουργός Οικονομικών πρακτικά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόσθετων στοχευμένων παρεμβάσεων. «Υιοθετήσαμε ένα πακέτο 500 εκατομμυρίων ευρώ και θα είμαστε κοντά στην κοινωνία για όσο χρειαστεί. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα, να υπάρξει μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για να αντιμετωπίσουμε τις εκρήξεις της ενέργειας, ειδικά στο φυσικό αέριο, συντονισμένα» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών.
Πρακτικά, το βάρος τώρα πέφτει στο να βρεθεί ο δημοσιονομικός χώρος για να καλυφθούν οι κοινωνικές ομάδες που προς το παρόν μένουν χωρίς στήριξη, αλλά και για να διασφαλιστεί η παράταση στην επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος και μετά την 1η/1/2022. Αν επιμείνουν οι πολύ υψηλές τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια, η στήριξη των νοικοκυριών θα απαιτήσει πολύ δημοσιονομικό χώρο, καθώς από εδώ και πέρα οι καταναλώσεις θα αρχίσουν να αυξάνουν λόγω της πτώσης της θερμοκρασίας.
Ελλιπής κάλυψη
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η επιδότηση των 6 λεπτών ανά κιλοβατώρα που έχει υιοθετηθεί (με πλαφόν στις 300 κιλοβατώρες) κάλυπτε σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες των νοικοκυριών όσο η μέση μηνιαία τιμή του ρεύματος κυμαινόταν στα 100- 110 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Από τον Σεπτέμβριο και μετά όμως που έχουμε φτάσει στα 134,78 ευρώ για τον Σεπτέμβριο, με προοπτική περαιτέρω σημαντικής αύξησης τον Οκτώβριο, είναι δεδομένο ότι προκύπτει επιβάρυνση για όλους. Η ρήτρα αναπροσαρμογής βγάζει επιβάρυνση 11-12 λεπτών και η επιδότηση καλύπτει τα 6 λεπτά και μόνο για το τμήμα μέχρι τις 300 κιλοβατώρες.
Ειδικά για τα επαγγελματικά τιμολόγια της μέσης τάσης που δεν υπάρχει επιδότηση, αλλά και για τα νοικοκυριά που επιλέγουν (κάποια υποχρεωτικά) το ρεύμα για τη θέρμανσή τους (π.χ., γιατί δεν αγοράζει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο η πολυκατοικία) οι επιβαρύνσεις μπορεί να είναι πολύ μεγάλες και έρχονται βέβαια να προστεθούν και στο αυξημένο κόστος μετακίνησης, το οποίο επίσης δεν καλύπτεται από μέτρα στήριξης. Ήδη η αμόλυβδη είναι κατά 24% ακριβότερη σε σχέση με πέρυσι, το πετρέλαιο κίνησης έχει ανατιμηθεί κατά 33% και το υγραέριο κίνησης κατά 36%.