Οι βιώσιμες καλλιέργειες, η αποτελεσματική διαχείριση των συστημάτων τροφίμων και η μείωση των επιπτώσεων της γεωργίας στο κλίμα αποτελούν αναμφισβήτητα σταθερό στόχο του πλανήτη για να εξασφαλίσει ένα μέλλον με επάρκεια τροφής που δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Οι βιώσιμες καλλιέργειες, η αποτελεσματική διαχείριση των συστημάτων τροφίμων και η μείωση των επιπτώσεων της γεωργίας στο κλίμα αποτελούν αναμφισβήτητα σταθερό στόχο του πλανήτη για να εξασφαλίσει ένα μέλλον με επάρκεια τροφής που δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Η επιτακτικότατα γίνεται κατανοητή αν αναλογιστεί κανείς ότι τα συστήματα τροφίμων ευθύνονται για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Ο στόχος μπορεί να είναι ο ίδιος για όλους, ωστόσο, το μονοπάτι ως εκεί ενδέχεται να διαφέρει. Ήδη φαίνεται ότι ΗΠΑ και Ευρώπη ακλουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις στο θέμα. «ΕΕ και οι ΗΠΑ στρέφονται προς μια μεγάλη αντιπαράθεση σχετικά με τον τρόπο μετασχηματισμού του παγκόσμιου συστήματος τροφίμων αλλά τα οράματά τους θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι θα χάσουμε τελικά όλοι», σχολιάζει το Politico.
Ένας «ψυχρός πόλεμος» στα χωράφια
Κάνοντας λόγο για «ψυχρό πόλεμο μεταξύ των δύο ισχυρών της γεωργίας», προειδοποιεί ότι μια τέτοια διαφορετική προσέγγιση για το μέλλον της γεωργίας απειλεί να υπονομεύσει όχι μόνο το γεωργικό εμπόριο αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, αλλά και την θεμελιώδη φιλοδοξία να αντιστραφεί η υπερθέρμανση του πλανήτη μέσω της συνεργασίας στα συστήματα τροφίμων.
Τα «μαχαίρια» όμως μεταξύ των δύο έχουν ήδη βγει, με τον υπουργό Γεωργίας των ΗΠΑ Τομ Βίλσακ να ασκεί κριτική στη γεωργική φιλοσοφία της ΕΕ. Αυτό που φοβούνται οι ΗΠΑ είναι η ευρωπαϊκή στρατηγική «Farm to Fork» (από το χωράφι στο πιρούνι).
Η στρατηγική αυτή επιδιώκει να δώσει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα μειώνοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων στο μισό έως το 2030 και διασφαλίζοντας ότι η βιολογική παραγωγή καλύπτει το ένα τέταρτο της ευρωπαϊκής γεωργικής γης.
Για την Ουάσινγκτον όμως αυτή είναι μια καταστροφική συνταγή η οποία θα μειώσει τις αποδόσεις των καλλιεργειών, θα αυξήσει τις τιμές των τροφίμων και θα απειλήσει την επισιτιστική ασφάλεια. Σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, εάν όλες οι χώρες ακολουθήσουν το ευρωπαϊκό μοντέλο, η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων θα μειωθεί κατά 11% και οι τιμές θα αυξηθούν 89%.
Η αμερικανική προσέγγιση
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους έχουν παρουσιάσει έναν νέο διεθνή συνασπισμό για την αύξηση της παραγωγής τροφίμων με βιώσιμο τρόπο στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής των Συστημάτων Τροφίμων του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο.
Πρόκειται για μια ομάδα μέσω της οποίας γίνεται προσπάθεια να συσπειρωθούν οι χώρες, πιθανώς σε όλη την Αμερική αρχικά, για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ δεν θα υπαγορεύσει τους νέους κανόνες στις καλλιέργειες καλαμποκιού και τις γαλακτοκομικές εκμεταλλεύσεις.
Προς το παρόν η μάχη αφορά το εμπόριο και τα διεθνή πρότυπα με τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαπιστώνουν ότι η ΕΕ προσπαθεί να επιβάλει, μέσω της εμπορικής πολιτικής, παγκόσμιους κανόνες τροφίμων, όπως οι ετικέτες γεωγραφικών ενδείξεων. Η Ουάσινγκτον όμως δεν θέλει να εξαπλωθεί και άλλο αυτό το ευρωπαϊκό γαστρονομικό και αγρονομικό μοντέλο, ως επί τω πλείστον επειδή η αντίδραση κατά των φυτοφαρμάκων και των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων δεν περιορίζεται πλέον στην Ευρώπη.
Ο κυρίαρχος φόβος του Βίλσακ είναι ότι η Ευρώπη θα χρησιμοποιήσει τα αποκλίνοντα πρότυπα διατροφής της για να δημιουργήσει περισσότερα εμπόδια στο εμπόριο. Υπάρχουν άλλωστε οι πρώτες ενδείξεις, σημειώνει το Politico αναφέροντας ότι η Γαλλία επιδιώκει, κατά τη διάρκεια της προεδρίας της στην ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, να νομοθετήσει περιορισμούς στις εισαγωγές που προέρχονται από χώρες που η ΕΕ θεωρεί ότι έχουν κατώτερα πρότυπα, όπως στη χρήση αγροχημικών.
Τα αμερικανικά λόμπι φοβούνται επίσης ότι η στρατηγική «Farm to Fork» θα μπορούσε επίσης να βλάψει την ουσία τους δημιουργώντας νέα εμπόδια για τα προϊόντα τους να εισέλθουν στην αγορά της ΕΕ, όπου αντιμετωπίζουν ήδη δυσκολίες στην πώληση αγαθών, όπως το κρέας στον Ατλαντικό λόγω διαφορετικών προτύπων, και αναρωτιούνται εάν το σχέδιο θα μπορούσε να ωθήσει και άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Βρυξελλών.
Η ευρωπαϊκή οπτική
Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η ευρωπαϊκή προσέγγιση με τον Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικό αντιπρόεδρος αρμόδιο για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, να τονίζει ότι δεν πρέπει να είναι πλέον πρωταρχικής σημασίας η αύξηση της παραγωγικότητας.
«Δημιουργήσαμε ένα σύστημα που ωθεί τους αγρότες να αυξάνονται και να γίνονται συνεχώς μεγαλύτεροι. Αλλά αυτό το σύστημα έχει ξεπεράσει τα όρια της Γης», είπε. Πρέπει να σταματήσουμε να μετράμε την επιτυχία όσον αφορά τον αριθμό των «βαγονιών τροφίμων» που παράγουμε, παρότρυνε.
Σε αυτά οι ΗΠΑ απαντούν υποστηρίζοντας ότι αντί να εγκαταλείψουν τη φιλοσοφία της γεωργίας με επίκεντρο την παραγωγικότητα για χάρη του κλίματος, μπορούν να έχουν το καλύτερο και των δύο κόσμων, επενδύοντας σε τεχνολογίες και πρακτικές που χαρακτηρίζονται ως κλιματικά έξυπνες και χωρίς όλους τους νέους κανονισμούς που σχεδιάζουν οι Βρυξέλλες.
Το σχέδιο συνασπισμού παραγωγικότητας του Βίλσακ έχει προκαλέσει την έντονη κριτική από πιο «πράσινα» μέρη του πολιτικού φάσματος της ΕΕ, ωστόσο, όπως ο ίδιος τόνισε, η στρατηγική «Farm to Fork» έχει επικριθεί και από τους αγρότες της Ευρώπης που την βλέπουν ως απειλή για τις αποδόσεις των τροφίμων τους.
Τι διακυβεύεται
Εάν η ΕΕ αποτύχει στη αποστολή της να σφυρηλατήσει «πράσινες συμμαχίες» με χώρες εκτός ΕΕ, η εμβληματική στρατηγική της για τα τρόφιμα και τη γεωργία θα μπορούσε να καταλήξει να την μετατρέψει σε ένα δοξασμένο βιολογικό σούπερ μάρκετ που παράγει υψηλότερης ποιότητας, πιο βιώσιμα και πολύτιμα τρόφιμα, αλλά με μικρό αντίκτυπο στην άρση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προτύπων, αναφέρει το Politico.
naftemporiki.gr