Τα καύσιμα, το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα βλέπουν τις τιμές τους να εκτοξεύονται, αυξάνοντας την πληθωριστική πίεση σε πολλές χώρες. Οι κυβερνήσεις, ειδικά στην Ευρώπη, υπόσχονται να δράσουν για να περιορίσουν τις επώδυνες επιπτώσεις στα πορτοφόλια των νοικοκυριών. Η ανησυχία αυξάνεται, μαζί με τα ερωτήματα για τις αιτίες του φαινομένου:
Τα καύσιμα, το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα βλέπουν τις τιμές τους να εκτοξεύονται, αυξάνοντας την πληθωριστική πίεση σε πολλές χώρες. Οι κυβερνήσεις, ειδικά στην Ευρώπη, υπόσχονται να δράσουν για να περιορίσουν τις επώδυνες επιπτώσεις στα πορτοφόλια των νοικοκυριών. Η ανησυχία αυξάνεται, μαζί με τα ερωτήματα για τις αιτίες του φαινομένου:
1. Πώς προέκυψε η αύξηση των τιμών της ενέργειας;
- Όσον αφορά τα καύσιμα, η αύξηση συνδέεται με την τιμή του πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές (αν και οι φόροι αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της τιμής). Για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2018, η τιμή του Brent ξεπέρασε χθες τα 80 δολάρια το βαρέλι. ενώ το αργό σκαρφάλωσε στα 76 δολάρια. Και τα δύο έχουν αυξηθεί πάνω από 50% από την 1η Ιανουαρίου. Η οικονομική ανάκαμψη, που ενισχύθηκε με την ανάπτυξη εμβολίων κατά του Covid και τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων εξηγούν αυτήν την τάση. Η τιμή του μαύρου χρυσού αυξάνεται επίσης λόγω της ανόδου του φυσικού αερίου, καθώς η οικονομία στρέφεται στο πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσον αφορά το φυσικό αέριο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εξηγούν την αύξηση των τιμών. Υπάρχει η ισχυρή ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομία, σημαντική ζήτηση στην Ασία αλλά και στην Ευρώπη, χαμηλά αποθέματα και αδυναμία Νορβηγίας και Ρωσίας να αυξήσουν τις παραδόσεις τους. Κατά συνέπεια, οι τιμές εκτοξεύονται ενώ πλησιάζει η χειμερινή περίοδος.
2. Ποιες χώρες επηρεάζονται;
-Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν διπλασιαστεί από την αρχή του έτους. Η Ασία και η Λατινική Αμερική ανησυχούν επίσης. Στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Ιταλία, που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, επηρεάζονται περισσότερο. Η Γαλλία που εισάγει το 99% της κατανάλωσης φυσικού αερίου, πλήττεται πολύ από τις διακυμάνσεις των τιμών στις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες αγορές. Παρά τον μεγάλο αριθμό πυρηνικών εργοστασίων ,η Γαλλία δεν γλίτωσε από την αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω του ευρωπαϊκού μηχανισμού τιμολόγησης.
3. Ποιος είναι ο αντίκτυπος στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά;
-Οι αυξανόμενες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας έχουν άμεσες επιπτώσεις στις επιχειρήσεις ,σε πολλές μάλιστα οι λογαριασμοί τους έχουν διπλασιαστεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής, την οποία ορισμένες εταιρείες δεν είναι σε θέση να μεταβιβάσουν κυρίως στους πελάτες τους. Ορισμένοι επιχειρηματίες μιλούν μάλιστα για το ενδεχόμενο περικοπής του επενδυτικού προϋπολογισμού τους για το 2022.
Αλλά και στα νοικοκυριά ,οι επιπτώσεις είναι σοβαρές. Οι τιμές του πετρελαίου κίνησης και της αμόλυβδης βενζίνης 95-E10 έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο 15% στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες από την αρχή του έτους. Οι λογαριασμοί φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνονται επίσης πάνω από 12% από την 1η Οκτωβρίου, γεγονός που επηρεάζει εκατομμύρια ν νοικοκυριά.
4. Ποιες είναι οι προτεινόμενες λύσεις;
-Οι περισσότερες κυβερνήσεις ανακοίνωσαν άμεσα μέτρα για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών της ενέργειας στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε μέτρα αξίας 3 δισ. Ευρώ. Ο Ισπανός ομόλογός του Πέδρο Σάντσεθ έχει ήδη μειώσει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στην ηλεκτρική ενέργεια ,που πληρώνουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Στη Βρετανία, η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον αποφάσισε να παράσχει οικονομική υποστήριξη σε επιχειρήσεις, ύψους «πολλών εκατομμυρίων λιρών».
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την καταβολή τον Δεκέμβριο ενός έκτακτου ενεργειακού επιδόματος ύψους 100 ευρώ, για να βοηθήσει σχεδόν 6 εκατομμύρια νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, να πληρώσουν τους λογαριασμούς . Την επόμενη άνοιξη, θα καταβληθούν επίσης 150 ευρώ στους ίδιους αποδέκτες, όπως υποσχέθηκε ο υπουργός Οικονομίας, Μπρουνό Λε Μέρ, προσθέτοντας ότι εξετάζονται κι άλλα μέτρα. Μακροπρόθεσμα, η Γαλλία ζητά μια αναθεώρηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι προετοιμάζει μια οδηγία που θα περιγράφει λεπτομερώς τα εργαλεία που διαθέτουν τα κράτη μέλη για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας των νοικοκυριών.
5. Θα βελτιωθεί γρήγορα η κατάσταση;
-Σύμφωνα με τους αναλυτές, όλα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των τιμών του φυσικού αερίου τις επόμενες εβδομάδες. Οι αναλυτές βλέπουν ότι οι τιμές χονδρικής για το φυσικό αέριο θα είναι πολύ υψηλές τον χειμώνα και θα αρχίσουν να πέφτουν την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2022, πριν από την επιστροφή στην κανονικότητα το 2023. Μακροπρόθεσμα, η Ρωσία έχει υποσχεθεί να αυξήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου και να υπογράψει νέες συμβάσεις παράδοσης με αυξημένο όγκο
Πηγή: Les Echos