Την έγκριση των πρώτων προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, στα οποία περιλαμβάνεται και το ελληνικό, αναμένεται να επικυρώσουν την προσεχή Τρίτη 13 Ιουλίου οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Την έγκριση των πρώτων προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, στα οποία περιλαμβάνεται και το ελληνικό, αναμένεται να επικυρώσουν την προσεχή Τρίτη 13 Ιουλίου οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό ανέφεραν κοινοτικές πηγές στις Βρυξέλλες, μετά τη χθεσινή διεξοδική συζήτηση επί της διαδικασίας και της ουσίας που έγινε σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών. Στη συζήτηση είχαν εμπλοκή και η Κομισιόν με την Ευρωβουλή, ενώ το κλίμα ήταν θετικό.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Συμβούλιο ΕCOFIN θα εγκρίνει την Τρίτη τα προγράμματα 12 κρατών-μελών, μεταξύ των οποίων και το ελληνικό. Μάλιστα, προκειμένου να εγκριθούν όσο το δυνατόν περισσότερα προγράμματα πριν από τις θερινές διακοπές του Αυγούστου, αποφασίστηκε μια εμβόλιμη συνεδρίαση του ΕC0FIN για τις 26 Ιουλίου, η οποία θα εξελιχθεί μέσω γραπτής διαδικασίας.
16 στο Συμβούλιο
Μέχρι χθες η Κομισιόν είχε εγκρίνει 16 εθνικά προγράμματα τα οποία βρίσκονται στο τραπέζι του Συμβουλίου, ενώ άλλα 3 πρόκειται να εγκριθούν από την Επιτροπή μέσα στις επόμενες μέρες. Πέντε χώρες, η Πολωνία, η Εσθονία, η Ρουμανία, η Σουηδία και η Φινλανδία, ζήτησαν και έλαβαν από την Κομισιόν προθεσμία δύο μηνών ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν σε ορισμένες τροποποιήσεις όπως ζητήθηκε από τις Βρυξέλλες. Τρεις χώρες, η Ολλανδία, η Μάλτα και η Βουλγαρία, πήραν προθεσμία να υποβάλουν τα προγράμματά τους μέχρι το τέλος του έτους.
Προκαταβολή 13%
Όπως διευκρινίστηκε χθες, μετά την έγκριση κάθε προγράμματος θα ακολουθεί η διαδικασία της υπογραφής του από το κράτος-μέλος και την Κομισιόν και αμέσως μετά θα γίνεται η εκταμίευση της προκαταβολής, η οποία ανέρχεται στο 13% του συνολικού ποσού που αναλογεί σε κάθε χώρα. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το 13% ισοδυναμεί μια προκαταβολή της τάξης των 4 δισ. ευρώ, χρήματα που, εφόσον εγκριθεί την Τρίτη το ελληνικό πρόγραμμα, θα φτάσουν στη χώρα το αργότερο μέσα στις πρώτες μέρες του Αυγούστου.
Πάντως, και μετά την έγκριση των προγραμμάτων θα συνεχιστούν οι συζητήσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των αρμόδιων εθνικών αρχών, προκειμένου η υλοποίηση που θα ακολουθήσει να διασφαλίζει την απόλυτη διαφάνεια. Αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως την Κομισιόν είναι περισσότερο η ορθή διάθεση των δανείων που θα δοθούν στα κράτη-μέλη, ώστε να υπάρξει διαφάνεια στις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα που θα χρηματοδοτηθούν.
Στην Ελλάδα 32,2 δισ.
Υπενθυμίζεται ότι από το Ταμείο Ανάκαμψης η Ελλάδα θα λάβει συνολικά 32,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 1,7 δισ. ευρώ έχει ήδη εγκριθεί και θα δοθεί μέσω της πρωτοβουλίας ReactEU για την αντιμετώπιση των υγειονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας. Από τα υπόλοιπα 30,5 δισ. ευρώ, που θα εγκριθούν την Τρίτη, τα 17,8 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα 12,7 δισ. ευρώ δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα, τα οποία θα λάβει το κράτος, αλλά θα αποπληρώσουν οι ιδιώτες επενδυτές.
Το ελληνικό σχέδιο εγκρίθηκε από την Επιτροπή δεύτερο κατά σειρά, στις 17 Ιουνίου. Το σχέδιο καλύπτει όλους τους πυλώνες του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, την κοινωνική ισότητα, την οικονομική και κοινωνική μεταρρύθμιση. Έχει 331 ορόσημα και στόχους, που είναι περισσότερα από όλες τις χώρες.
H Κομισιόν επισημαίνει στην αξιολόγησή της ότι το σχέδιο της Ελλάδας περιλαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και αυξάνουν τις ευκαιρίες απασχόλησης μέσω της βελτίωσης της παραγωγικότητας. Το σχέδιο προβλέπει την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος δημόσιας υγείας που θα στηρίζει την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια πρόληψη και θα ενισχύει την πρωτοβάθμια περίθαλψη, ενώ παράλληλα επιδιώκει να καταστήσει την οικονομία πιο ανοικτή, να βελτιώσει τη δημόσια διοίκηση και να καταστήσει το δικαστικό σύστημα πιο αποτελεσματικό.
Τα ορόσημα εκταμίευσης
Ο ρυθμός των χρηματοδοτήσεων προς την Ελλάδα θα είναι ανά εξάμηνο και θα γίνεται έπειτα από αίτημα της χώρας στην Κομισιόν, η οποία με τη σειρά της θα ελέγχει εάν επιτεύχθηκαν τα ορόσημα για κάθε εκταμίευση. Η κάθε εξαμηνιαία δόση για επιχορηγήσεις θα είναι της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ, ενώ η δόση για το σκέλος των δανείων θα είναι ετήσια και το ποσό θα ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το σύνολο των εκταμιεύσεων για επιχορηγήσεις και δάνεια θα ανέρχεται 5,2 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι και το 2026.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι τα συστήματα ελέγχου που εφαρμόζει η Ελλάδα θεωρούνται επαρκή για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Το σχέδιο παρέχει επαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές θα προλαμβάνουν, θα εντοπίζουν και θα διορθώνουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, διαφθοράς και απάτης που σχετίζονται με τη χρήση των κονδυλίων.
Κλιματική και ψηφιακή μετάβαση
Η κυβέρνηση τήρησε τις δύο προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, που έχουν να κάνουν με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. για την κλιματική και ψηφιακή μετάβαση. Ειδικότερα, το 38% των συνολικών κονδυλίων της Ελλάδας διατίθεται για μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους. Σε αυτά περιλαμβάνονται επενδύσεις για την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και ενίσχυση του καθεστώτος στήριξης για τους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπλέον, το σχέδιο υποστηρίζει επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις και την ανάπτυξη τοπικών αστικών σχεδίων με έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη στήριξη ενός εθνικού προγράμματος αναδάσωσης και μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ενίσχυση των συστημάτων πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστροφών, που καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις επενδύσεις για τον μετριασμό των πλημμυρών. Το 23% των συνολικών κονδυλίων διατίθεται στην ψηφιακή μετάβαση. Τα μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας περιλαμβάνουν επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές όπως δίκτυα 5G και οπτικών ινών, μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης μέτρα για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα επίπεδα, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος και μέσω ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης για όλες τις ηλικιακές ομάδες.