Μετά τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, που πρώτος έκρουσε το καμπανάκι για τις καθυστερήσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης στην αρχή της εβδομάδας, σειρά είχαν χθες και διαμορφωτές πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), με σημείο αιχμής την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας να μπλοκάρει την έγκριση του Ταμείου.
Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Μετά τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, που πρώτος έκρουσε το καμπανάκι για τις καθυστερήσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης στην αρχή της εβδομάδας, σειρά είχαν χθες και διαμορφωτές πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), με σημείο αιχμής την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας να μπλοκάρει την έγκριση του Ταμείου.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ Γιάννης Στουρνάρας έκρουσε και αυτός τον κώδωνα του κινδύνου για τις καθυστερήσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο να χαθεί και το φετινό έτος, ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. «Θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα, ώστε να μην υπάρξουν ολιγωρίες και να μην αργήσει η ανάκαμψη. Εάν υπάρξουν καθυστερήσεις, θα καθυστερήσει και η ανάκαμψη και ενδεχομένως να μην έρθει φέτος η ανάκαμψη» είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τα κονδύλια του Ταμείου.
Αναφερόμενος στην κατάσταση της οικονομίας, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είπε μεν ότι «είμαστε σε καλύτερη κατάσταση απ' ό,τι πριν», χάρη στους εμβολιασμούς, παρότι και εκεί υπάρχουν καθυστερήσεις, σημείωσε ωστόσο ότι «υπάρχει αβεβαιότητα και καθοδικοί κίνδυνοι».
Επανέλαβε τη θέση του να μην αποσυρθούν πρόωρα τα νομισματικά μέτρα στήριξης και διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόωρη ή άμεση χαλάρωση των νομισματικών μέτρων της ΕΚΤ, ειδικά μετά τη δημοσιοποίηση προχθές Πέμπτη των πρακτικών της από την τελευταία συνεδρίαση του Μαρτίου, που έδειξαν ότι εντός του δ.σ. της υπήρχαν κάποιοι αξιωματούχοι, από τα λεγόμενα «γεράκια», που τάχθηκαν υπέρ της μικρότερης αύξησης των αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του ΡΕΡΡ.
O κ. Στουρνάρας τάχθηκε επίσης υπέρ της διατήρησης του ΡΕΡΡ, επαναλαμβάνοντας ότι η απόσυρσή του θα λάβει χώρα μόνο όταν υπάρξουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο πληθωρισμός ενισχύεται με βιώσιμο τρόπο, επισημαίνοντας μάλιστα ότι, εάν κριθεί αναγκαίο, θα επεκταθεί.
Προειδοποίηση ότι μία επ' αόριστον καθυστέρηση στην εκταμίευση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνιστούσε καταστροφή για την Ευρώπη απηύθυνε και το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Ίζαμπελ Σνάμπελ, σε συνέντευξή της στο «Der Spiegel».
«Δεν είναι δικό μου θέμα να κάνω σχόλιο για το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, αλλά θα ήταν οικονομική καταστροφή για την Ευρώπη αν η εκταμίευση των κεφαλαίων καθυστερούσε επ' αόριστον. Αν γινόταν αυτό, η Ευρώπη θα έπρεπε να σκεφθεί εναλλακτικές λύσεις, αλλά αυτό θα μπορούσε να πάρει κάποιο χρόνο» είπε η κ. Σνάμπελ. Το γεγονός ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και τα εθνικά προγράμματα στήριξης θα οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση των επιπέδων χρέους των χωρών δεν αποτελεί πρόβλημα, ανέφερε η κ. Σνάμπελ, εφόσον οι δαπάνες ενισχύσουν τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. «Η αύξηση στο δημόσιο χρέος είναι αναπόφευκτη και εύλογη λόγω της κρίσης του αιώνα, ενόσω οι δαπάνες ενισχύουν με βιώσιμο τρόπο την ανάπτυξη» δήλωσε η κ. Σνάμπελ.
Η κ. Σνάμπελ εξέφρασε, επίσης, ανησυχίες για τους δυνητικούς κινδύνους στις χρηματοπιστωτικές αγορές από δραστηριότητες των αντισταθμιστικών ταμείων, αναφερόμενη στην κατάρρευση του Archegos, την οποία χαρακτήρισε «προειδοποιητικό μήνυμα ότι υπάρχουν σημαντικοί συστημικοί κίνδυνοι».
Την ίδια στιγμή, ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουί ντε Γκίντος διαμήνυσε ότι τα νομισματικά και δημοσιονομικά μέτρα στήριξης θα πρέπει να αποσυρθούν σταδιακά και να συνοδεύουν την ανάκαμψη. Ενώ όμως είπε ότι η απόσυρση θα πρέπει να είναι «σταδιακή και συνετή», επέστησε την προσοχή ότι η διατήρηση των μέτρων για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία σε μία κατάσταση «ζόμπι», επιτρέποντας σε προβληματικές εταιρείες να επιβιώνουν.
Δηλωτικά της ευάλωτης κατάστασης της οικονομίας της Ευρωζώνης είναι άλλωστε και τα στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή που ανακοινώθηκαν χθες σε Γερμανία και Γαλλία, που έδειξαν πτώση, παρότι οικονομολόγοι είχαν προβλέψει αύξηση. Στη Γερμανία υποχώρησε 1,6% τον Φεβρουάριο σε μηνιαία βάση, ενώ στη Γαλλία 4,7%. Στην Ισπανία παρέμεινε στάσιμη.
Επιβεβαίωση των ανησυχιών
Οι φόβοι για την καθυστέρηση έναρξης του Ταμείου Ανάκαμψης επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες που είχε διατυπώσει έγκαιρα, από τον Σεπτέμβριο του 2020, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Στην έκθεσή του χαρακτήριζε χρονοβόρες και γραφειοκρατικές τις διαδικασίες υποβολής, έγκρισης και χρηματοδότησης των εθνικών προγραμμάτων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΠΑΑ), στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, τονίζοντας ότι οι πρώτες εγκρίσεις αναμένονται το β' εξάμηνο του 2021.
Το ΕΕΣ είχε επισημάνει ότι η διαδικασία υποβολής και έγκρισης των ΠΑΑ θα είναι πιθανόν χρονοβόρα, όπως και η χρηματοδότησή τους, προτείνοντας μέτρα για την επιτάχυνσή της. Ειδικότερα, οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι η ταυτόχρονη κατάρτιση των ΠΑΑ, των επιχειρησιακών προγραμμάτων για το νέο ΕΣΠΑ (της περιόδου 2021- 27) και των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τα κράτη-μέλη, και εισηγούνται την εφαρμογή απλουστευμένων διαδικασιών. Τόνιζε επίσης την ανάγκη κατάλληλης καθοδήγησης και συντονισμού, ώστε να αποφευχθεί η αλληλοεπικάλυψη με άλλες πηγές χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.