Έξι σημαντικές, έκτακτες παρεμβάσεις στη νομοθεσία για τη φορολογία των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων προωθεί η κυβέρνηση, προκειμένου να αποτρέψει υπέρμετρες φορολογικές επιβαρύνσεις που μπορεί να προκύψουν κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων για όσους φορολογούμενους κατά τη διάρκεια του 2020 υπέστησαν σημαντικές εισοδηματικές απώλειες εξαιτίας των μέτρων που εφαρμόστηκαν για να αποφευχθεί η εξάπλωση του κορονοϊού.
Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Έξι σημαντικές, έκτακτες παρεμβάσεις στη νομοθεσία για τη φορολογία των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων προωθεί η κυβέρνηση, προκειμένου να αποτρέψει υπέρμετρες φορολογικές επιβαρύνσεις που μπορεί να προκύψουν κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων για όσους φορολογούμενους κατά τη διάρκεια του 2020 υπέστησαν σημαντικές εισοδηματικές απώλειες εξαιτίας των μέτρων που εφαρμόστηκαν για να αποφευχθεί η εξάπλωση του κορονοϊού.
Οι παρεμβάσεις θα αφορούν τα τεκμήρια διαβίωσης, το μέτρο των ηλεκτρονικών αποδείξεων, τον τρόπο χορήγησης φοροαπαλλαγής σε όσους ιδιοκτήτες ακινήτων δεν εισέπραξαν ενοίκια, το τέλος επιτηδεύματος (επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών - αλλά και αγροτών) και τον τρόπο εξόφλησης των φόρων των φετινών εκκαθαριστικών της εφορίας.
Σε ό,τι αφορά το τέλος επιτηδεύματος η πιθανότερη λύση για όσες επιχειρήσεις και όσους επαγγελματίες επλήγησαν από την πανδημία του κορονοϊού είναι να ισχύσει μείωσή του κατά τόσα δωδέκατα όσα και οι μήνες αναστολής λειτουργίας ή υπολειτουργίας τους εντός του 2020. Εναλλακτικά εξετάζεται η μείωση του τέλους επιτηδεύματος να είναι κλιμακούμενη σε ποσοστό ανάλογο του ποσοστού μείωσης του τζίρου κάθε επιχείρησης και να φθάνει ακόμη και στο 100%.
Για το μέτρο των e-αποδείξεων τα σενάρια είναι πολλά και μεταξύ άλλων προβλέπουν απαλλαγή των πληγέντων από το «πέναλτι» φόρου 22%, εάν δεν κάλυψαν το ποσοστό που υποχρεούνταν, και μείωση του ορίου για τις υπόλοιπες κατηγορίες φορολογουμένων.
Σημειώνεται πως οι εκκρεμότητες αυτές και οι αναγκαίες προσαρμογές που πρέπει να γίνουν στα φορολογικά έντυπα και στο taxisnet καθυστερούν την έναρξη της διαδικασίας υποβολής των δηλώσεων, που μάλλον μετατίθεται για μετά το Πάσχα.
Οι αναμενόμενες αλλαγές
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που συνέλεξε η «Ν», η κυβέρνηση αναμένεται τις επόμενες ημέρες να ανακοινώσει:
1 Αλλαγές στις διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης με στόχο να ελαφρυνθούν φορολογικά οι πληγέντες οικονομικά από την πανδημία. Αναμένεται να νομοθετηθεί η έμμεση απενεργοποίηση των τεκμηρίων διαβίωσης για 3,6 εκατομμύρια εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, μικρομεσαίους επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων που επλήγησαν οικονομικά κατά τη διάρκεια του 2020 από την πανδημία του κορονοϊού. Στόχος είναι η αποτροπή της υπερφορολόγησης που μπορεί να προκαλέσει η εφαρμογή των τεκμηρίων αυτών σε βάρος των συγκεκριμένων φυσικών προσώπων τα οποία υπέστησαν το 2020 σημαντικές εισοδηματικές απώλειες εξαιτίας των μέτρων κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού.
Στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν φέτος για να δηλωθούν τα εισοδήματα του 2020 θα δοθεί η δυνατότητα σε όσους εκ των φορολογουμένων περιλαμβάνονται στους πληγέντες οικονομικά από την πανδημία να επικαλεστούν τα πάσης φύσεως ποσά εκτάκτων οικονομικών ενισχύσεων που έλαβαν από το κράτος, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους και κατά τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, ως αποζημιώσεις για εισοδηματικές απώλειες, προκειμένου να καλύψουν τυχόν πρόσθετες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος που μπορεί να προκύψουν σε βάρος τους εξαιτίας της εφαρμογής των διατάξεων για τα τεκμήρια.
Ουσιαστικά, βάσει αυτής της λογικής, οι διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν θα ανασταλούν για τους πληγέντες από την πανδημία, αλλά θα απενεργοποιηθούν εμμέσως, καθώς οι επιπλέον διαφορές εισοδήματος που θα προκύπτουν στις φορολογικές δηλώσεις τους, λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, θα καλύπτονται αυτόματα με τα ποσά των αποζημιώσεων ειδικού σκοπού, των αποζημιώσεων για τα απολεσθέντα ενοίκια και ενδεχομένως και με ένα μέρος από τα ποσά της επιστρεπτέας προκαταβολής που εισέπραξαν οι πληγέντες εντός του 2020 και εντός του πρώτου διμήνου του 2021 για την κάλυψη εισοδηματικών απωλειών του έτους 2020.
Επιπλέον, για τα τεκμήρια διαβίωσης έχει τεθεί υπό συζήτηση και μια ακόμη παρέμβαση, που προβλέπει τη μείωσή τους για κατοικίες και αυτοκίνητα που ανήκουν σε:
α) εργαζόμενους οι οποίοι ήταν σε αναστολή συμβάσεων εργασίας για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του 2020 και ελάμβαναν την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ή των 534 ευρώ τον μήνα,
β) ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερους επαγγελματίες που είδαν τον τζίρο τους να βυθίζεται ή κατέβασαν ρολά για πολλούς μήνες μέσα στο 2020.
Η μείωση των τεκμηρίων μπορεί να έχει είτε τη μορφή έκπτωσης επί των ισχυόντων ποσών τεκμηρίων κατά ποσοστό ανάλογο της μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων είτε τη μορφή περιορισμού της εφαρμογής τους σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες του 2020 στους οποίους οι πληγέντες φορολογούμενοι εργάστηκαν κανονικά, χωρίς κανένα περιορισμό - είτε με τη μορφή της αναστολής της σύμβασης είτε με τη μορφή της αναστολής λειτουργίας.
2 Χαλάρωση του μέτρου των e-αποδείξεων. Αποφασίστηκε ήδη η εκ των υστέρων τροποποίηση της διάταξης που προβλέπει ότι τα φυσικά πρόσωπα ήταν υποχρεωμένα το 2020 να καλύψουν ποσοστό 20% έως 30% των ετήσιων πραγματικών φορολογητέων εισοδημάτων τους για το έτος αυτό, με δαπάνες εξοφληθείσες μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής (μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών ή προπληρωμένων καρτών ή μέσω e-banking κ.λπ.) υπό την «απειλή» επιβολής φόρου 22% σε τυχόν μη καλυφθέν ποσό. Προκειμένου να μην «τιμωρηθούν» άδικα με το «πέναλτι» του 22% όσοι φορολογούμενοι λόγω αναστολής των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων ή μείωσης των οικονομικών τους δραστηριοτήτων και, συνακόλουθα, εξαιτίας οικονομικής δυσπραγίας, δεν κατάφεραν να καλύψουν με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών το απαιτούμενο ποσοστό, εξετάζονται ήδη τα ακόλουθα εναλλακτικά σενάρια τροποποιήσεων του μέτρου:
* Μείωση των ποσοστών 20% και 30% των ζητούμενων ηλεκτρονικών αποδείξεων στα επίπεδα του 10%-15% ή 20% εάν αποδειχθεί ότι οι φορολογούμενοι μείωσαν τις συναλλαγές τους το 2020 λόγω πανδημίας και καραντίνας ή εξαιτίας της μείωσης των εισοδημάτων τους.
* Να μη «μετρήσουν» καθόλου οι μήνες του lockdown για το μέτρο των ηλεκτρονικών αποδείξεων. Με το σενάριο αυτό θα ισχύσει ένα νέο όριο για την κάλυψη του εισοδήματος των φορολογουμένων με ηλεκτρονικές συναλλαγές που θα έχουν πραγματοποιηθεί για ένα διάστημα 8 μηνών αντί 12 μήνες.
* Για συγκεκριμένες κατηγορίες πληγέντων φορολογουμένων να μειωθεί ή να μην ισχύσει καθόλου το «πέναλτι» φόρου 22% στη διαφορά μεταξύ της αξίας των αποδείξεων που έχουν συγκεντρωθεί και της αξίας αυτών που θα έπρεπε να είχαν συγκεντρωθεί.
* Να διευρυνθεί ο αριθμός των φορολογουμένων που εξαιρούνται από το μέτρο των e-αποδείξεων.
3 Απαλλαγή από την επιβολή φόρου εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια του 2020 χωρίς τις προαπαιτούμενες νομικές διαδικασίες που προβλέπει αυτή τη στιγμή ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος. Για τους ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων που εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις για τις αναγκαστικές μειώσεις κατά 40% των ενοικίων και δεν έλαβαν από τους ενοικιαστές τους το υπόλοιπο 60%, καθώς επίσης και για τους ιδιοκτήτες που δεν εντάχθηκαν στις αναγκαστικές μειώσεις κατά 40% αλλά δεν έλαβαν από τους ενοικιαστές τους το σύνολο ή μέρος των ενοικίων, εξετάζεται να ισχύσει στις φετινές φορολογικές δηλώσεις πλήρης απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ποσά των ενοικίων που δεν εισέπραξαν, χωρίς να χρειάζεται να έχουν προηγηθεί νομικές ενέργειες κατά των ενοικιαστών που απαιτούν συναλλαγές με υπηρεσίες των δικαστηρίων, όπως η άσκηση αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, η έκδοση διαταγής πληρωμής ή διαταγής απόδοσης χρήσης μίσθιου κ.λπ.
Για την πλήρη απαλλαγή των ιδιοκτητών από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια θα αρκεί η έκδοση και κοινοποίηση εξώδικης δηλώσεως από τον ιδιοκτήτη στον ενοικιαστή μέσω δικαστικού επιμελητή.
4 Μείωση ή ακόμη και αναστολή καταβολής του τέλους επιτηδεύματος για χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που κατά τη διάρκεια του 2020 υποχρεώθηκαν να αναστείλουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες ή να τις περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας των μέτρων για την αντιμετώπιση της διασποράς του κορονοϊού.
Η πιο πιθανή λύση για όσες επιχειρήσεις και όσους επαγγελματίες επλήγησαν από την πανδημία του κορονοϊού είναι να ισχύσει μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά τόσα δωδέκατα όσα και οι μήνες αναστολής λειτουργίας ή υπολειτουργίας τους εντός του 2020. Εναλλακτικά εξετάζεται η μείωση του τέλους επιτηδεύματος να είναι κλιμακούμενη σε ποσοστό ανάλογο του ποσοστού μείωσης του τζίρου κάθε επιχείρησης και να φθάνει ακόμη και στο 100%.
5 Αναστολή της επιβολής τέλους επιτηδεύματος σε αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Προωθείται η παράταση για άλλο ένα έτος της αναστολής της υποχρέωσης καταβολής τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ για όσους αγρότες εντάχθηκαν την 1η-1-2014 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και συμπλήρωσαν στις 31-12-2019 την πενταετία απαλλαγής από το τέλος επιτηδεύματος, καθώς επίσης και η αναστολή της επιβολής του τέλους επιτηδεύματος των 650 ευρώ για όσους αγρότες εντάχθηκαν το 2015 στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και συμπλήρωσαν την παραπάνω πενταετία στις 31-12-2020.
6 Αύξηση του αριθμού των δόσεων για την εξόφληση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η εξόφληση του πληρωτέου ποσού των φόρων που θα αναγράφει κάθε χρεωστικό εκκαθαριστικό σημείωμα φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα μπορεί να γίνει σε 8 μηνιαίες δόσεις (την περίοδο από τον Ιούλιο του 2021 έως και τον Φεβρουάριο του 2022), αντί σε 3 διμηνιαίες δόσεις (μέχρι τέλη Ιουλίου, μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου και μέχρι τέλη Νοεμβρίου) που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.