Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι (πρέσβεις) των κρατών-μελών ενέκριναν τα νομικά κείμενα της συμφωνίας για την πολιτική συνοχής, που θα αποφέρουν στα κράτη-μέλη από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. το ποσό των 372,573 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2027. Οι χρηματοδοτήσεις που αναλογούν στην Ελλάδα στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής θα φτάσουν τα 21,378 δισ. ευρώ.
Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι (πρέσβεις) των κρατών-μελών ενέκριναν τα νομικά κείμενα της συμφωνίας για την πολιτική συνοχής, που θα αποφέρουν στα κράτη-μέλη από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. το ποσό των 372,573 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2027. Οι χρηματοδοτήσεις που αναλογούν στην Ελλάδα στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής θα φτάσουν τα 21,378 δισ. ευρώ.
Η έγκριση αποτελεί συνέχεια της πολιτικής συμφωνίας για Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), που επιτεύχθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής, όπου η πολιτική συνοχής αντιπροσωπεύει το 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την παραπάνω επταετία.
Σχετικά με την Ελλάδα, η εκταμίευση των 21,378 δισ. ευρώ θα γίνει από τα παρακάτω Ταμεία:
* 1,452 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ+),
* 5,845 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ),
* 3,955 δισ. ευρώ από το Ταμείο Συνοχής,
* 127 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία (ΕΕΣ).
Προτεραιότητες
Για το σύνολο της Ε.Ε., το μεγαλύτερο μέρος από τα 372,573 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές (330,335 δισ. ευρώ σε τιμές 2018) θα επικεντρωθεί στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και περιφέρειες, προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή σε ολόκληρη την κοινοτική επικράτεια. Όπως τονίζει η απόφαση, στη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, αυτό όχι μόνο θα αμβλύνει τις μακροπρόθεσμες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού αλλά και θα συμβάλει στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς.
Συνολικά, σχεδόν το 30% των παραπάνω κονδυλίων των διαρθρωτικών ταμείων θα διατεθεί σε σχέδια της πράσινης μετάβασης, ενώ κάθε επενδυτικό σχέδιο θα έχει ειδικό συντελεστή για το κλίμα. Τα έργα οφείλουν επίσης να τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας», σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ε.Ε.
Νέοι πολιτικοί στόχοι
Τα δύο θεσμικά όργανα κατέληξαν κατόπιν συμφωνίας σε πέντε νέους πολιτικούς στόχους, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τις κύριες προτεραιότητες της Ε.Ε.:
* μια πιο ανταγωνιστική και εξυπνότερη Ευρώπη,
* μια πιο πράσινη και ανθεκτική Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που οδεύει προς μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών,
* μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη,
* μια πιο κοινωνική Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς μέσω της υλοποίησης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,
* μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της.
Τα έργα που χρηματοδοτούνται από τα Ταμεία εκτείνονται από τις υποδομές μεταφορών, τα νοσοκομεία και την υγειονομική περίθαλψη, την καθαρή ενέργεια, τη διαχείριση των υδάτων, τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, την έρευνα, την καινοτομία και την ψηφιοποίηση έως τα προγράμματα απασχόλησης, την κοινωνική ένταξη, την εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Αλλαγές στον μηχανισμό
Ο νέος κοινοτικός μηχανισμός προβλέπει και αρκετές αλλαγές σε σχέση με τον υφιστάμενο, όπως:
* Μείωση της γραφειοκρατίας για τις διαχειριστικές αρχές,
* αύξηση της ευελιξίας για αποτελεσματικότερη κατανομή των πόρων,
* ενίσχυση της σύνδεσης με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο (συντονισμός οικονομικών πολιτικών),
* θέσπιση ευνοϊκών όρων που θα εφαρμόζονται καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού, όπως η αποτελεσματική παρακολούθηση των δημόσιων προμηθειών, η συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. και η εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες,
* διενέργεια νέας ενδιάμεσης αξιολόγησης το 2025 ώστε να διασφαλιστεί ότι τα προγράμματα αντιμετωπίζουν επαρκώς τις νέες προκλήσεις που θα προκύψουν κατά τα προσεχή έτη.
* Η συμφωνία με βάση την εμπειρία του κορονοϊού και τις απρόβλεπτες ανάγκες που δημιουργήθηκαν, περιλαμβάνει μια νέα διάταξη που επιτρέπει προσωρινά μέτρα στη χρήση των κεφαλαίων ως απάντηση σε εξαιρετικές και ασυνήθιστες περιστάσεις.
* Επίσης, λαμβάνοντας υπ' όψιν τις σοβαρές επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, τα κράτη-μέλη θα έχουν επιπλέον ευελιξία για τη μεταφορά πόρων μεταξύ των διαρθρωτικών ταμείων για την καλύτερη αντιμετώπιση των ειδικών τους αναγκών.
Τα επόμενα βήματα
Η Ολομέλεια της Ευρωβουλής θα επιβεβαιώσει και τυπικά την πολιτική συμφωνία μέσα στις επόμενες μέρες, στη συνέχεια τα κείμενα θα προετοιμαστούν από γλωσσομαθείς νομικούς, διαδικασία που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο, ωστόσο τα κονδύλια προς τα κράτη -μέλη θα δοθούν με αναδρομική ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2021.
Αναγκαία η εθνική συμμετοχή
Όλες οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις θα πρέπει να συνοδεύονται και από εθνικές χρηματοδοτήσεις. Το ανώτατο ύψος της συνεισφοράς της Ε.Ε. ανάλογα με το οικονομικό επίπεδο των περιφερειών επί του κόστους του προγράμματος έχει ως εξής:
* μέχρι 85% για λιγότερο ανεπτυγμένες και εξόχως απόκεντρες περιφέρειες,
* μέχρι 70% για περιφέρειες μετάβασης που ταξινομήθηκαν ως λιγότερο ανεπτυγμένες την περίοδο 2014-2020,
* μέχρι 60% για περιφέρειες μετάβασης,
* μέχρι 50% για περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες που προηγουμένως ταξινομήθηκαν ως περιφέρειες μετάβασης,
* μέχρι 40% για πιο ανεπτυγμένες περιφέρειες.
Αναφορικά με το Ταμείο Συνοχής, θα εξακολουθήσει να στηρίζει μόνο τα κράτη-μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕΕ είναι χαμηλότερο του 90% του μέσου όρου της Ε.Ε. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης της Ε.Ε. δεν θα υπερβεί το 85%.