Με τον κίνδυνο της υποχρέωσης καταβολής διπλών ασφαλιστικών εισφορών εντός του 2021 βρίσκεται αντιμέτωπη μερίδα ελεύθερων επαγγελματιών που απασχολούνται παράλληλα και ως μισθωτοί.
Από την έντυπη έκδοση
Με τον κίνδυνο της υποχρέωσης καταβολής διπλών ασφαλιστικών εισφορών εντός του 2021 βρίσκεται αντιμέτωπη μερίδα ελεύθερων επαγγελματιών που απασχολούνται παράλληλα και ως μισθωτοί. Σε ζώνη υψηλού κινδύνου είναι κυρίως όσοι απασχολούνται με χαμηλούς μισθούς, κάτω των 900 ευρώ. Ο ΕΦΚΑ ετοιμάζεται να προχωρήσει σε εκκαθάριση των εισφορών της παράλληλης απασχόλησης, η οποία εκκρεμεί από τον Ιανουάριο του 2020, όταν και τέθηκε σε εφαρμογή το νέο πλαίσιο εισφορών των μη μισθωτών. Το σχετικό σχέδιο υπουργικής απόφασης πέρασε από το Δ.Σ. του ΕΦΚΑ, το οποίο κλήθηκε να γνωμοδοτήσει ως προς τη διαδικασία προσδιορισμού των ασφαλιστικών εισφορών από 1ης Ιανουαρίου 2020 των ασφαλισμένων με παράλληλη μισθωτή απασχόληση.
Εξόφληση σε έξι δόσεις
Σύμφωνα με το σχέδιο της υπουργικής απόφασης, η οποία όμως δεν έχει ακόμη υπογραφεί και μένει να οριστικοποιηθεί, οι τυχόν οφειλόμενες εισφορές για το 12μηνο του 2020 αναμένεται να εξοφληθούν σε έξι μηνιαίες δόσεις. Κάθε μήνα, δηλαδή, ο παράλληλα ασφαλισμένος θα πρέπει να πληρώνει δύο μηνιαίες εισφορές του 2020. Το σχέδιο προβλέπει κατ’ αρχήν πως η πρώτη από αυτές τις έξι δόσεις θα πρέπει να καταβληθεί έως τις 29 Απριλίου 2021. Αυτό, ωστόσο, είναι κάτι που μένει να οριστικοποιηθεί μέσω της υπουργικής απόφασης, η οποία θα υπογραφεί μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. Δεν αποκλείεται, δηλαδή, η νέα αυτή υποχρέωση να μετακυλισθεί για λίγο αργότερα. Από την εκκαθάριση του 2020 μπορεί να προκύψει και πιστωτικό υπόλοιπο, εφόσον ο ασφαλισμένος έχει πληρώσει ως μη μισθωτός στον ΕΦΚΑ εισφορές για το 2020.
Με άλλα λόγια, πιστωτικό υπόλοιπο δημιουργείται σε περίπτωση που από τη διαδικασία εκκαθάρισης προκύπτει ότι έχει καταβληθεί ποσό υπέρτερο της κατά τον νόμο ελάχιστης ή της επιλεγείσας από τον ασφαλισμένο ασφαλιστικής κατηγορίας. Σε αυτή την περίπτωση το πιστωτικό υπόλοιπο επιστρέφεται στους δικαιούχους, αφού πρώτα συμψηφιστεί με τυχόν καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμισμένες ή μη, των δικαιούχων προς τον ΕΦΚΑ. Οι δικαιούχοι μπορούν να ζητήσουν το πιστωτικό τους υπόλοιπο να παραμείνει στον ΕΦΚΑ, συμψηφιζόμενο με επόμενες εισφορές. Παράλληλα, ωστόσο, με την εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων του 2020 ο ΕΦΚΑ θα προχωρήσει και στην εκκαθάριση των πρώτων μηνών του 2021, ώστε να ξεκινήσει να «τρέχει» κανονικά η εισφοροδότηση των μη μισθωτών με παράλληλη απασχόληση, όπως προβλέπει ο νόμος.
Σύμφωνα πάντα με το σχέδιο, τα πρώτα ηλεκτρονικά «ραβασάκια» του Ενιαίου Φορέα για τις ασφαλιστικές εισφορές του Ιανουαρίου 2021 αναμένεται να έχουν καταληκτική ημερομηνία πληρωμής την 31η Μαΐου. Ακολούθως, έως τις 30 Ιουνίου θα πρέπει να πληρωθούν τα ασφάλιστρα του Φεβρουαρίου 2021 κ.ο.κ. Παρ’ όλα αυτά, η καταληκτική ημερομηνία πληρωμής των εισφορών Ιανουαρίου 2021, κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου συστήματος, μένει να οριστικοποιηθεί από την τελική υπουργική απόφαση. Αν η πρώτη εφαρμογή μετακυλισθεί αργότερα, δηλαδή σε ημερομηνία μεταγενέστερη της 31ης Μαΐου, αργότερα θα πρέπει να εξοφληθούν αντιστοίχως και οι υποχρεώσεις των επόμενων μηνών.
Για την πλειονότητα, βέβαια, των επαγγελματιών με παράλληλη μισθωτή απασχόληση τεκμαίρεται πως το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης θα είναι μηδενικό, καθώς οι περισσότεροι καλύπτουν με τις εισφορές του μισθού τους την ασφαλιστική τους υποχρέωση ως μη μισθωτοί. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τον νόμο Βρούτση, για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με παράλληλη μισθωτή απασχόληση το ποσό εισφοράς ανά κλάδο κύριας ασφάλισης από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της δεύτερης ασφαλιστικής κατηγορίας ή της επιλεγείσας κατηγορίας εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη.
Το όριο των 930 ευρώ μικτά
Αυτό σημαίνει πως όσοι παράλληλα απασχολούμενοι έχουν μικτό μισθό 930 ευρώ και πάνω δεν υποχρεούνται να πληρώσουν εισφορές για την παράλληλη μη μισθωτή δραστηριότητα, δηλαδή για το «μπλοκάκι» τους. Κι αυτό διότι με μικτό μισθό τουλάχιστον 930 ευρώ καλύπτεται η ασφαλιστική εισφορά των 186 ευρώ για την κύρια σύνταξη, των 66 ευρώ για τον κλάδο υγείας και οι απαιτούμενες εισφορές για την επικουρική ασφάλιση. Συνεπώς, οι επαγγελματίες που εργάζονται παράλληλα ως μισθωτοί ή οι μισθωτοί που έχουν και «μπλοκάκι» δεν θα πρέπει να ανησυχούν για ειδοποιητήρια του ΕΦΚΑ εφόσον έχουν μικτό μισθό άνω των 930 ευρώ. Αντίθετα, όσοι είχαν χαμηλότερο μικτό μισθό το 2020 και παράλληλα είχαν ενεργό «μπλοκάκι», οφείλουν εισφορές για τη μη μισθωτή δραστηριότητά τους. Για παράδειγμα, μισθωτός με μικτό μηνιαίο μισθό 650 ευρώ και «μπλοκάκι» οφείλει εισφορές 75,85 ευρώ ανά μήνα για το «μπλοκάκι» (σύνταξη και υγεία). Αντίστοιχα, εργαζόμενος με μικτό μισθό 750 ευρώ και «μπλοκάκι» οφείλει εισφορές 48,75 ευρώ τον μήνα (σύνταξη και υγεία). Προσοχή, καθώς ισχύουν ειδικές κατηγορίες για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους με έως πέντε έτη ασφάλισης. Ειδικά γι’ αυτούς, το ποσό εισφοράς ανά κλάδο κύριας ασφάλισης από τη μισθωτή απασχόληση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας (155 ευρώ) ή της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη. Συνεπώς, η επιβάρυνση στο «μπλοκάκι» είναι μικρότερη.
Τα βήματα της διαδικασίας
Το σχέδιο της υπουργικής απόφασης ορίζει και τα βήματα της πάγιας διαδικασίας, με την οποία θα προσδιορίζεται η ασφαλιστική υποχρέωση των παραλλήλως απασχολούμενων:
* Λαμβάνονται υπόψη οι υποβαλλόμενες από τον εργοδότη μηνιαίες Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), συμπεριλαμβανομένων αυτών που υποβάλλονται για τους ασφαλισμένους του πρ. ΝΑΤ, καθώς και η ελάχιστη εισφορά επί παράλληλης άσκησης μισθωτών και μη μισθωτών δραστηριοτήτων ή η επιλεγείσα από τον ίδιο τον απασχολούμενο ασφαλιστική κατηγορία, εφόσον είναι μεγαλύτερη.
* Ο προσδιορισμός των μηνιαίων εισφορών για τη μη μισθωτή απασχόληση πραγματοποιείται μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής ΑΠΔ. Μέχρι να ληφθούν τα στοιχεία για τις εισφορές της μισθωτής απασχόλησης, αναστέλλεται η έκδοση ειδοποιητηρίου. Για την αναστολή λαμβάνεται υπόψη η αίτηση-δήλωση του ασφαλισμένου, η οποία υποβάλλεται μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ.
* Αν κατά τη λήψη των στοιχείων διαπιστωθεί η μη υποβολή ΑΠΔ και κατά συνέπεια η μη ύπαρξη μισθωτής απασχόλησης, θα αναζητούνται οι αντίστοιχες εισφορές μη μισθωτού της κατηγορίας κατάταξής του.
* Στις περιπτώσεις που τροποποιούνται τα στοιχεία εισφορών στις υποβληθείσες από τον εργοδότη μηνιαίες ΑΠΔ, τότε θα επέρχονται αντίστοιχα τροποποιήσεις στη μηνιαία εισφορά του μη μισθωτού κατά την επόμενη μηνιαία ροή από τη λήψη των νέων στοιχείων εισφορών μισθωτού.