«Δεν είναι χρήσιμο, ούτε και ορθολογικό, με τα σημερινά δεδομένα, να προσπαθούμε να μαντέψουμε ημερομηνίες στις οποίες θα εικάζουμε ότι πιθανώς να αρχίσει η επιστροφή στην κανονικότητα». Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, τονίζοντας ότι «τα νέα από το εμβόλιο, που θα σημάνει τη σταδιακή μας έξοδο από αυτήν την περιπέτεια, είναι καλά. Όμως, τον πρώτο λόγο έχουν οι ειδικοί επιστήμονες».
Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
«Δεν είναι χρήσιμο, ούτε και ορθολογικό, με τα σημερινά δεδομένα, να προσπαθούμε να μαντέψουμε ημερομηνίες στις οποίες θα εικάζουμε ότι πιθανώς να αρχίσει η επιστροφή στην κανονικότητα». Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, τονίζοντας ότι «τα νέα από το εμβόλιο, που θα σημάνει τη σταδιακή μας έξοδο από αυτήν την περιπέτεια, είναι καλά. Όμως, τον πρώτο λόγο έχουν οι ειδικοί επιστήμονες».
Ο κ. Παπαθανάσης αναφέρει ότι το πλήγμα της πανδημίας στην οικονομία είναι ανυπολόγιστο και για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας η κυβέρνηση διέθεσε το τρέχον έτος 24 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 7,5 δισ. ευρώ έχουν προϋπολογιστεί για το 2021, υπογραμμίζοντας ότι «ο στόχος είναι ένας: Να παραμείνει όρθια η οικονομία και να βγούμε από αυτήν την κρίση με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες».
Παραθέτοντας τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων μιλά και για το «click away» και διευκρινίζει ότι έχει αρχίσει να δουλεύει στην αγορά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταγράφει τζίρους που μπορεί να συγκριθούν με αυτούς σε περιόδους που τα καταστήματα είναι ανοιχτά.
Ο κ. Παπαθανάσης μιλά και για το επενδυτικό ενδιαφέρον πολυεθνικών επιχειρήσεων που προσελκύει πλέον η χώρα μας και εξειδικεύει τις επόμενες παρεμβάσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Κάνει, δε, ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της βιομηχανίας, θέτοντας ως στόχο την αύξηση της συμμετοχής στο ΑΕΠ στο 12%, από 9,5% σήμερα, την επόμενη τριετία και στο 15% μεσοπρόθεσμα.
Κύριε Παπαθανάση, τον Νοέμβριο «ξεκινήσαμε» για ένα lockdown τριών εβδομάδων, αλλά λόγω της επιδημιολογικής εικόνας παρατάθηκε έως τις 7 Ιανουαρίου. Πιστεύετε ότι μετά από αυτή την ημερομηνία θα είναι εφικτό το άνοιγμα της οικονομίας;
«Όλα εξαρτώνται από τις εισηγήσεις των ειδικών που παρακολουθούν και αναλύουν τα επιδημιολογικά δεδομένα. Ό,τι, δηλαδή, γίνεται από την πρώτη στιγμή που κληθήκαμε να διαχειριστούμε την πρωτοφανή αυτή υγειονομική κρίση. Πρόκειται για μια διαρκώς εξελισσόμενη και απρόβλεπτη κατάσταση. Βλέπουμε ότι ενώ κάποιες χώρες είχαν αρχίσει να συζητούν τρόπους για να ανοίξουν τις αγορές, τώρα επιστρέφουν σε σκληρότερα μέτρα. Χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Αγγλία, η Σκωτία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ρωσία, η Τσεχία, η Ιταλία αναγκάζονται να προχωρήσουν σε πρόσθετα, ακόμη πιο αυστηρά, περιοριστικά μέτρα. Στην Ελλάδα, την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα παρατηρήθηκε μια μικρή μείωση του δείκτη θετικότητας σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες, αλλά παράλληλα σε ορισμένες περιοχές του Λεκανοπεδίου Αττικής υπήρξε ζωτική ανάγκη για τη λήψη ακόμα αυστηρότερων μέτρων. Δεν είναι χρήσιμο, ούτε και ορθολογικό, με τα σημερινά δεδομένα, να προσπαθούμε να μαντέψουμε ημερομηνίες στις οποίες εικάζουμε ότι πιθανώς να αρχίσει η επιστροφή στην κανονικότητα. Τα νέα από το εμβόλιο, που θα σημάνει τη σταδιακή μας έξοδο από αυτήν την περιπέτεια, είναι καλά. Όμως, τον πρώτο λόγο έχουν οι ειδικοί επιστήμονες».
Το κόστος για τις επιχειρήσεις και ειδικά για το εμπόριο από την απώλεια του τζίρου είναι δυσβάστακτο. Έχετε υπολογίσει πόσο μπορεί να είναι αυτό;
«Γνωρίζουμε πολύ καλά τι συμβαίνει στην αγορά και πώς οι επιχειρήσεις, οι επαγγελματίες και οι εργαζόμενοι βιώνουν τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης. Το κόστος είναι ανυπολόγιστο και για αυτό η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή στήριξε και εξακολουθεί να στηρίζει με όλες της τις δυνάμεις και εντός των ορίων των δημοσιονομικών της αντοχών, όλες τις επαγγελματικές ομάδες που πλήττονται. Το κράτος ανταποκρίθηκε άμεσα, αναπροσαρμόζοντας τους σχεδιασμούς του στις νέες αυτές συνθήκες. Η κυβέρνηση παρείχε και θα εξακολουθήσει να παρέχει εργαλεία για την επιβίωση της οικονομίας. Η ταμειακή ρευστότητα που ενίσχυσε αρχικά την αγορά ήταν στα 24 δισ. ευρώ για το 2020, ενώ προβλέπονται άλλα 7,5 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό για το 2021. Προτεραιότητά μας είναι η διαφύλαξη των θέσεων εργασίας ώστε οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν να λαμβάνουν απρόσκοπτα την υποστήριξη που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν αυτήν τη δύσκολη περίοδο. Από τα προγράμματα των επιστρεπτέων προκαταβολών μέχρι και τη μείωση των ενοικίων κατά 80% που ανακοίνωσε από τη Βουλή ο πρωθυπουργός, ο στόχος είναι ένας: Να παραμείνει όρθια η οικονομία και να βγούμε από αυτήν την κρίση με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες».
Η κυβέρνηση δεν είχε υπολογίσει ότι η χώρα θα βρισκόταν σε κατάσταση lockdown την περίοδο των γιορτών. Πιστεύετε ότι με λύσεις όπως το click away μπορεί να διασωθεί κάτι από την αγορά, ή επιλέχθηκε για να αποφορτιστούν οι εταιρείες ταχυμεταφορών, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς;
«Βάσει των στοιχείων που διαθέταμε, δεν μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε άνοιγμα του λιανεμπορίου, δηλαδή στη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων. Και αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο: Όποιο διευκολυντικό μέτρο και αν έχει παρθεί στα όρια των υγειονομικών επιτρεπόμενων ορίων, σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται ότι έχει ανοίξει το λιανεμπόριο. Στη συγκεκριμένη φάση, αυτά ήταν τα περιθώρια που είχαμε. Το σύστημα Click Away έχει αρχίσει να “δουλεύει” στην αγορά. Αυτό δεν σημαίνει ότι καταγράφει τζίρους που μπορεί να συγκριθούν με αυτούς σε περιόδους που τα καταστήματα είναι ανοιχτά. Παρ’ όλα αυτά, είναι μια λύση και από την άποψη ότι διευκολύνεται η λειτουργία των εταιρειών ταχυμεταφορών, οι οποίες αδυνατούσαν να παρέχουν υπηρεσίες λόγω του φόρτου».
Πόσες επιχειρήσεις εκτιμάτε ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη συγκεκριμένη μέθοδο πωλήσεων;
«Όλες οι επιχειρήσεις μπορούν να κάνουν χρήση αυτής της λύσης, ακόμα και αυτές που δεν διαθέτουν την υποδομή για διαδικτυακές πωλήσεις (e-shop). Άρα, μιλάμε για μία μέθοδο που εξυπηρετεί ακόμα και το πιο μικρό κατάστημα, την πιο μικρή επιχείρηση, που μπορεί να πουλήσει και τηλεφωνικά σε όποια περιοχή της χώρας και αν βρίσκεται. Αν μάλιστα συνδυαστεί και με άλλες, καινούργιες και δωρεάν υπηρεσίες που παρέχει η πλατφόρμα e-katanalotis, τότε η υποδομή που χρειάζεται για να λειτουργήσουν αυτά τα εργαλεία είναι υποτυπώδης».
Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο έξαρσης των «λουκέτων» όταν βγούμε από το lockdown; Με ποιες παρεμβάσεις θα στηριχθούν οι πληττόμενες επιχειρήσεις και έως πότε μπορούν να ισχύουν τα μέτρα στήριξης;
«Θα ήταν απολύτως ανεύθυνο, πολιτικά και κοινωνικά, η κυβέρνηση να μην προβληματίζεται από μια τέτοια κατάσταση. Η στάση μας από την πρώτη στιγμή της πανδημίας φανερώνει το επίπεδο του προβληματισμού και της υπευθυνότητάς μας απέναντι σε όλους, ανεξαιρέτως, τους συμπολίτες μας. Είναι περισσότερο από εμφανές σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία ότι αυτούς τους οκτώ πολύ δύσκολους μήνες της υγειονομικής κρίσης, η κυβέρνηση έκανε και εξακολουθεί να κάνει τα πάντα με υψηλό αίσθημα ευθύνης με έναν διπλό στόχο: Να προστατεύσει τη δημόσια υγεία και τη ζωή των συμπολιτών μας, αλλά και να διατηρήσει την αγορά και την οικονομία όρθια, στο πλαίσιο, πάντοτε, των δημοσιονομικών αντοχών της χώρας. Κάτι που θα συνεχίσει να κάνει για όσο χρειαστεί και αυτό οφείλεται στη σύνεση και τον ορθολογισμό με τον οποίον διαχειρίζεται τα ταμειακά διαθέσιμα από την πρώτη στιγμή της κρίσης. Δώσαμε ανάσα ρευστότητας στις επιχειρήσεις, κυρίως σε μικρές, πολύ μικρές επιχειρήσεις, ακόμα και στις ατομικές, που δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό τομέα. Στηρίξαμε την πραγματική οικονομία, επιτυγχάνοντας η απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2014-2020 να βρίσκεται σήμερα στο 57,15% από το 27,27% τον Ιούλιο του 2019.
Συνολικά, από τον περασμένο Μάρτιο η πολιτεία έχει διαθέσει 23,9 δισ. ευρώ σε 62 διαφορετικές δράσεις προστασίας του εισοδήματος αλλά και της επιχειρηματικότητας. Μόνο στο πλαίσιο του 4ου κύκλου της Επιστρεπτέας Προκαταβολής έχουν καταβληθεί 2,16 δισ. ευρώ σε συνολικά 444.000 επιχειρήσεις, ενώ, παράλληλα, επιδοτούνται από το κράτος 100.000 νέες θέσεις εργασίας. Οι επιστρεπτέες προκαταβολές θα συνεχιστούν, τον Ιανουάριο του 2021 ξεκινά η 5η και εντός του έτους θα ακολουθήσει και η 6η. Να σημειωθεί ότι όλα τα προγράμματα στήριξης συνοδεύονται από ρήτρα μη απόλυσης εργαζομένων, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή όλων των ειδών των επιχειρήσεων σε αυτά. Παράλληλα, η κατά 80% μείωση των ενοικίων Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2021 για τους ενοικιαστές και η κατά 60% επιδότηση των απωλειών των ιδιοκτητών ακινήτων για τις επιχειρήσεις που έμειναν κλειστές με κρατική εντολή είναι ακόμα ένα μέτρο που θα δώσει ανάσα στην αγορά και θα βοηθήσει σημαντικά όσους πλήττονται να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη αυτή κατάσταση».
Στις αρμοδιότητές σας περιλαμβάνεται και το «χαρτοφυλάκιο» των επενδύσεων. Κάποια στιγμή η πανδημία «θα μείνει πίσω μας». Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πλάνο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων; Λαμβάνετε μηνύματα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει επενδυτικό προορισμό;
«Δεν κάνουμε πλέον λόγο απλώς για μηνύματα. Παρά το γενικευμένο αρνητικό κλίμα σε ισχυρές οικονομίες του κόσμου, η Ελλάδα προσελκύει ήδη το ζωηρό ενδιαφέρον ξένων κολοσσών όπως η Microsoft, η Pfizer, η Teamviewer, η Digital Realty, η Cisco, η Beat, η Sparkle. Σημαντικό πρόσφατο γεγονός είναι και η ολοκλήρωση της δημοπράτησης των αδειών του δικτύου 5G. Παράλληλα, σχεδιάζονται και πολλά άλλα έργα, μεταξύ αυτών και αρκετά που ανήκουν στην κατηγορία των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Όλα τα παραπάνω συνεπάγονται νέες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Η αναπτυξιακή στρατηγική που υλοποιούμε θέτει στο επίκεντρο την άμεση ενίσχυση των επενδύσεων, την αναβίωση της βιομηχανικής πολιτικής και την ταχεία προσαρμογή του ανθρώπινου δυναμικού μας στις απαιτήσεις της εποχής. Παράλληλα, οι προσπάθειές μας για τη διευκόλυνση του επενδυτικού περιβάλλοντος στη χώρα μέσω σημαντικών μεταρρυθμίσεων είναι αμείωτες, κάτι που αφορά όλες τις επενδύσεις, τόσο τις ξένες όσο και τις εγχώριες. Αναφέρομαι στην επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης, στη μείωση του γραφειοκρατικού χρόνου και άλλων που δημιουργούσαν ένα πλέγμα ανάσχεσης και προσκομμάτων στους υποψήφιους επενδυτές. Ο στόχος μας, σε αυτό το πεδίο, είναι η απελευθέρωση και η όσο το δυνατόν απρόσκοπτη λειτουργία της υγιούς επιχειρηματικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η διαδικασία του Ταμείου Ανάκαμψης, που, όπως έχει πει και ο πρωθυπουργός, οδήγησε σε σχεδιασμούς για μία δομική αναδιάρθρωση της εθνικής οικονομίας, ώστε να σπάσει ένας φαύλος κύκλος υστέρησης και μειωμένης ανταγωνιστικότητας που, δυστυχώς, διαρκούσε δεκαετίες».
Σε ποιους τομείς της οικονομίας πρέπει να δοθεί έμφαση;
«Η έρευνα, η καινοτομία, η βιομηχανία και η μεταποίηση είναι οι τομείς στους οποίους η Ελλάδα καλείται να επενδύσει και να δώσει τον καλύτερο επιχειρηματικό της εαυτό ώστε να μπει στις λεωφόρους του μέλλοντος. Όραμά μας είναι δημιουργία μιας σύγχρονης, διεθνώς ανταγωνιστικής και εξωστρεφούς βιομηχανίας, που θα αποτελέσει βασικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης της χώρας. Βασική επιδίωξή μας είναι η αύξηση της συμμετοχής της βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας, από το 9,5% που είναι σήμερα, στο 12% την επόμενη τριετία και στο 15% μακροπρόθεσμα. Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί ιδιαιτέρως είναι ότι το μέλλον της βιομηχανίας θα είναι ψηφιακό. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι στο επίκεντρο της εν εξελίξει βιομηχανικής επανάστασης. Είναι, μάλιστα, μία από τις στρατηγικές κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης. Αποτελεί, δε, σημαντική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις, κυρίως για τις μικρομεσαίες, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές και σύγχρονες και να κατορθώσουν να εδραιώσουν την παρουσία τους στην αγορά.
Συμπερασματικά, ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός των μεταποιητικών επιχειρήσεων, η επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της εισαγωγής προηγμένων τεχνολογιών, η απασχόληση προσωπικού υψηλής τεχνογνωσίας και εξειδίκευσης, είναι μερικές από τις σημαντικές προϋποθέσεις για την είσοδο της χώρας στη νέα εποχή της βιομηχανίας».