Τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου κυρίως στις τράπεζες, οι συνταξιοδοτήσεις και φυσικά η πανδημία που ανέστειλε επενδυτικά σχέδια και κατ’ επέκταση τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είχαν ως αποτέλεσμα και στο 9μηνο του 2020 ένας αξιόλογος αριθμός εισηγμένων να περιορίσει το ανθρώπινο δυναμικό.
Από την έντυπη έκδοση
Τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου κυρίως στις τράπεζες, οι συνταξιοδοτήσεις και φυσικά η πανδημία που ανέστειλε επενδυτικά σχέδια και κατ’ επέκταση τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είχαν ως αποτέλεσμα και στο 9μηνο του 2020 ένας αξιόλογος αριθμός εισηγμένων να περιορίσει το ανθρώπινο δυναμικό.
Σύμφωνα με την έρευνα της «Ν» με βάση τις λογιστικές καταστάσεις του 9μηνου του 2020 που προαιρετικά δημοσιεύουν οι εισηγμένες, προκύπτουν τα εξής στατιστικά στοιχεία: σε σύνολο 13 εισηγμένων που αποκαλύπτουν τον αριθμό του απασχολούμενου προσωπικού, παρατηρείται μείωση των εργαζομένων κατά 1.262 θέσεις εργασίας ή μείωση σε ποσοστό 3,63% πάντα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 9μηνου του 2019. Συνολικά το φετινό εννεάμηνο (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2020) οι 13 εισηγμένες απασχόλησαν 33.538 εργαζομένους από 34.800 εργαζομένους την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Η πανδημία άσκησε και συνεχίζει να ασκεί πιέσεις σε ορισμένες εταιρείες της υψηλής κεφαλαιοποίησης, οι οποίες αναγκάστηκαν να προβούν σε απολύσεις. Βέβαια, υπάρχουν και εταιρείες που ενισχύθηκαν σημαντικά σε οικονομικό επίπεδο ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν και με απασχολούμενο προσωπικό.
Lamda Development
Τη μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό προσωπικού της σημείωσε η Lamda Development, η οποία ενισχύθηκε με εργαζόμενους κατά 81,99% σε επίπεδο ομίλου και κατά 118,42% σε επίπεδο εταιρείας. Όπως εξηγεί σχετικά ο όμιλος στην οικονομική του έκθεση, ο αριθμός του απασχολούμενου προσωπικού στο τέλος της τρέχουσας περιόδου εμφανίστηκε σημαντικά αυξημένος λόγω της απόκτησης ελέγχου στην εταιρεία Lamda Flisvos Marina Α.Ε.
Intralot, Prodea, Ελλάκτωρ
Αντίθετα, σε μεγαλύτερη μείωση του προσωπικού τους προχώρησαν η Intralot (-24,6%) η Prodea (-5,34%), αλλά και ο όμιλος Ελλάκτωρ (-4,77%), με τις τρεις εισηγμένες να έχουν εμφανώς επηρεαστεί από την πανδημία του κορονοϊού και το πρώτο lockdown κατά την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου.
Τράπεζες
Όσον αφορά τις τράπεζες, η υλοποίηση των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη, δεν επιτρέπει ακόμα ασφαλή συμπεράσματα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τις 4 συστημικές τράπεζες, που δημοσιοποίησαν τα οικονομικά αποτελέσματά τους για το εννεάμηνο του 2020, μόνο η Eurobank έδωσε ποσοτικά στοιχεία για τον αριθμό των εργαζομένων της.
Ειδικότερα, η Eurobank είχε συνολικά 12.857 εργαζομένους στο 9μηνο του 2020, ενώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2019 είχε 13.354 εργαζομένους (μείωση 3,72%). Η τράπεζα αναφέρει ακόμη στην οικονομική της έκθεση ότι στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 ο αριθμός των καταστημάτων και των κέντρων επιχειρηματικής και ιδιωτικής τραπεζικής του ομίλου ανήλθε σε 637.
Σχετικά με τις υπόλοιπες τράπεζες, υπάρχουν αναφορές στις εκθέσεις τους για τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, που είναι σε εξέλιξη, χωρίς ωστόσο να δίνονται ποσοτικά στοιχεία. Ενδεικτικά, η Τράπεζα Πειραιώς αναφέρει ότι στις 30 Οκτωβρίου 2020 ανακοίνωσε, στο πλαίσιο του πλάνου μετασχηματισμού της το οποίο στοχεύει στη μείωση του λειτουργικού κόστους κατά περίπου 20% στα επόμενα 3-5 έτη, ένα Πρόγραμμα Οικειοθελούς Αποχώρησης («VES») για συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων, με στόχο τη συμμετοχή 1.000 ατόμων, που θεωρεί ότι θα προσεγγίσει. Το κόστος του προγράμματος εκτιμάται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ, με το ισοδύναμο όφελος να καταγράφεται εντός 2,5 ετών. Το τελικό κόστος του προγράμματος θα καθοριστεί στο τέταρτο τρίμηνο 2020, όταν οριστικοποιηθεί ο αριθμός των εργαζομένων που επιθυμούν να συμμετάσχουν.
Η Alpha Bank επισημαίνει, από την πλευρά της, ότι στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 το υπόλοιπο των προβλέψεων για προγράμματα αποχώρησης προσωπικού ανέρχεται σε 15,757 εκατ. ευρώ (31.12.2019: 26,456 εκατ. ευρώ), το οποίο αφορά κατά 14,432 εκατ. (31.12.2019: 24,419 εκατ.) την κάλυψη του κόστους για τους εργαζομένους, που αποχώρησαν κάνοντας χρήση της μακροχρόνιας άδειας, στο πλαίσιο των επιμέρους προγραμμάτων αποχώρησης προσωπικού που έλαβαν χώρα από το 2016 και εφεξής και κατά 1,325 εκατ. (31.12.2019: 2,037 εκατ.) το πρόγραμμα αποζημίωσης ανωτάτων στελεχών.
Τέλος, η Εθνική Τράπεζα στην έκθεσή της σημειώνει ότι για την εννεάμηνη περίοδο που έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020, τα έξοδα αναδιοργάνωσης για τον όμιλο περιλαμβάνουν πρόβλεψη 90 εκατ. ευρώ για το Πρόγραμμα Εθελουσίας Εξόδου για το 2020 και έξοδα αναδιοργάνωσης ποσού 8 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν άμεσα έξοδα σχετικά με το Πρόγραμμα Μετασχηματισμού. Σημειώνεται ότι στις 9 Νοεμβρίου 2020, η τράπεζα ανακοίνωσε στο προσωπικό της τους όρους του Προγράμματος Εθελουσίας Εξόδου. Η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων έληξε στις 4 Δεκεμβρίου 2020.
Μεγαλύτερες πιέσεις
Η «πίεση» που ασκείται στα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων στο 9μηνο 2020 δεν έπληξε στον ίδιο βαθμό όλους τους κλάδους. Τις μεγαλύτερες πιέσεις δέχθηκαν ο κλάδος Ταξιδιών και Αναψυχής, οι Ενεργειακές επιχειρήσεις, το Εμπόριο, τα Καταναλωτικά Προϊόντα, οι Πρώτες Ύλες και η Ακίνητη Περιουσία. Θετική αντίδραση και κερδοφορία εμφάνισαν από την άλλη οι κλάδοι των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας, η Τεχνολογία, οι Τηλεπικοινωνίας, τα προϊόντα Προσωπικής Φροντίδας και τα Φάρμακα, ενώ καλύτερη απόδοση σε σχέση με το σύνολο εμφάνισαν οι κλάδοι των Βιομηχανικών προϊόντων και των Τροφίμων και Ποτών.
Μεγαλύτερο εμπόδιο στη διαφαινόμενη ανάκαμψη είναι η αναζωπύρωση των κρουσμάτων του κορονοϊού που παρατηρείται τον τελευταίο μήνα και η οποία θέτει σε αμφιβολία το χρονικό ορίζοντα της επιστροφής στην «κανονικότητα».
Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει για τη διαμόρφωση της τροχιάς ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας το 2021 αλλά και της πορείας των επιχειρήσεων η αντίδραση και το μέγεθος της εγχώριας ζήτησης αλλά και η προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις και κανόνες που έχουν τεθεί (π.χ. εξ αποστάσεως εργασία, εμπόριο και συναλλαγές) και αντιμετωπίζει το επιχειρείν με έμφαση στις επενδύσεις της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης.