Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προϊόν μιας εξαιρετικά δύσκολης τετραήμερης διαπραγμάτευσης, η οποία κινδύνευσε σε πολλές περιπτώσεις με «ναυάγιο», είναι ιστορικές για την Ευρώπη και για όλα τα κράτη μέλη. Για την Ελλάδα, οι αποφάσεις της συνόδου αποτελούν ιστορική ευκαιρία για να κάνει το μεγάλο ποιοτικό άλμα. Ούτε ο πλέον αισιόδοξος δεν θα μπορούσε να φανταστεί πριν από την πανδημία ότι η χώρα θα βρισκόταν με ένα ποσό της τάξης των 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις.
Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Η Ε.Ε. συνολικά βγαίνει κερδισμένη οικονομικά, γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης θα βοηθήσει τις χώρες του Νότου να ξεπεράσουν τις δραματικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Βγαίνει κερδισμένη και πολιτικά, γιατί η επίδειξη αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών ενισχύει την ενότητα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο.
Για την Ελλάδα, οι αποφάσεις της συνόδου αποτελούν ιστορική ευκαιρία για να κάνει το μεγάλο ποιοτικό άλμα. Ούτε ο πλέον αισιόδοξος δεν θα μπορούσε να φανταστεί πριν από την πανδημία ότι η χώρα θα βρισκόταν με ένα ποσό της τάξης των 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 19,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, επιπρόσθετα των 37-38 δισ. ευρώ του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της περιόδου 2021-2027, που αποφασίστηκε επίσης στη σύνοδο.
Πόσω μάλλον που σχεδόν το 1/3 των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων της επόμενης επταετίας και το μεγαλύτερο μέρος του Ταμείου Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσουν εθνικά σχέδια προσαρμοσμένα στις δύο νέες ευρωπαϊκές στρατηγικές προτεραιότητες, την Πράσινη Συμφωνία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πρώτης τάξεως ευκαιρία για τη χώρα να βρεθεί στο τρένο της νέας βιομηχανικής επανάστασης που οδηγεί σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα.
Η χθεσινή τέταρτη μέρα της συνόδου ήταν δύσκολη, ωστόσο η μεγάλη στροφή έγινε την Κυριακή το βράδυ στο δείπνο των ηγετών και στη θυελλώδη συζήτηση, στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει ο γαλλογερμανικός άξονας, καθιστώντας σαφές στους Ολλανδούς και τους Αυστριακούς ότι πρέπει να αλλάξουν στάση. Χωρίς το δίδυμο Μακρόν - Μέρκελ η σύνοδος θα κατέληγε σε «ναυάγιο» και αυτό καταδεικνύει τον καταλυτικό ρόλο που παίζει και πρέπει να παίζει ο άξονας Παρίσι-Βερολίνο.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ το «πάλεψε», αλλά είναι σαφές ότι χωρίς τη γαλλογερμανική καταλυτική συμβολή δεν θα είχαμε καμία συμφωνία στην παρούσα σύνοδο.
Αναφορικά με τους κερδισμένους και χαμένους, όσο κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράδοξο, οι χώρες του Βορρά δεν έκαναν οικονομικές, αλλά πολιτικές υποχωρήσεις. Οικονομικά τα χρήματα που θα δοθούν στις χώρες του Νότου θα βρεθούν με δάνειο στο όνομα της Ε.Ε. και θα αποπληρωθούν από ίδιους κοινοτικούς πόρους. Επιπλέον, οι χώρες αυτές όχι μόνο εξασφάλισαν τις λεγόμενες επιστροφές μέρους της καθαρής συνεισφοράς τους στον προϋπολογισμό, αλλά θα πάρουν και αύξηση.
Πολιτικά έκαναν μια σημαντική παραχώρηση, αφού εγκατέλειψαν -έστω και κατ' εξαίρεση, όπως τονίζουν σε όλους τους τόνους- την πάγια άρνησή τους σε οποιαδήποτε μορφή αμοιβαιοποίησης χρέους. Κι εδώ έχουμε αμοιβαιοποίηση γιατί η Ε.Ε. θα δανειστεί στις αγορές με εγγύηση των κοινοτικό προϋπολογισμό, δηλαδή όλα τα κράτη μέλη. Κερδισμένες οικονομικά και πολιτικά είναι οι χώρες του Νότου. Οικονομικά γιατί θα μοιραστούν το μεγαλύτερο μέρος της «πίτας» των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης των 390 δισ. ευρώ, κάτι που θα βοηθήσει τις οικονομίες τους να ανακάμψουν. Πολιτικά είναι επίσης κερδισμένες γιατί ο κοινός δανεισμός -που αποτελούσε πάγιο αίτημα του Νότου εδώ και πολλά χρόνια- τώρα γίνεται πραγματικότητα, ενώ ενισχύεται και η ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.