Οι υπουργοί Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης ενέκριναν σήμερα την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καθοριστεί στο 0% το ποσοστό υποχρεωτικής παύσης της καλλιέργειας δημητριακών για τις σπορές του φθινοπώρου 2007 και της άνοιξης 2008. Η αλλαγή έρχεται να ανταποκριθεί στη διαρκώς δυσχερέστερη κατάσταση στην αγορά δημητριακών.
Η εσοδεία δημητριακών του επόμενου έτους αναμένεται ότι θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 10 εκατ. τόνους. Στην Ε.Ε. των «27», η χειρότερη της αναμενόμενης εσοδεία το 2006 (265,5 εκατομ. τόνοι) είχε ως αποτέλεσμα δυσχέρειες εφοδιασμού κατά το τέλος της περιόδου εμπορίας 2006/2007 και οδήγησε σε ιστορικά υψηλές τιμές. Τα αποθέματα παρέμβασης συρρικνώθηκαν, από 14 εκατομ. τόνους στην αρχή του 2006/2007 σε περίπου 1 εκατομ. τόνους τώρα.
Το μέλλον του συστήματος της παύσης των καλλιεργειών θα αποτελέσει μέρος της συζήτησης που θα αρχίσει με την ανακοίνωση για τον 'έλεγχο υγείας' της ΚΓΠ, στις 20 Νοεμβρίου. Στο ίδιο πλαίσιο θα θιγεί επίσης το θέμα διατήρησης των περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων που οφείλονται στην παύση των καλλιεργειών.
Οπως διευκρινίζεται, ο μηδενισμός του ποσοστού δεν υποχρεώνει τους αγρότες να καλλιεργούν το σύνολο του εδάφους τους. Μπορούν να συνεχίσουν με εθελοντική παύση καλλιεργειών και να εφαρμόσουν περιβαλλοντικά προγράμματα.
Δηλώνοντας την ικανοποίηση της για την απόφαση, η Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, Mariann Fischer Boel, εξέφρασε την ελπίδα ότι χάρη στην απόφαση η παραγωγή δημητριακών θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 10 εκατ. τόνους και θα μειωθεί ως ένα βαθμό η πίεση της αγοράς, ενώ θα επιτραπεί στους καλλιεργητές να προγραμματίσουν με άνεση χρόνου την εσοδεία του επόμενου έτους.
Η αγορά των δημητριακών χαρακτηρίζεται επί του παρόντος από ιστορικά υψηλές τιμές. Η εσοδεία δημητριακών του 2007 εκτιμάται πλέον σε επίπεδα κάτω από τα περυσινά εξαιτίας του ξηρού και ασυνήθιστα θερμού καιρού τον φετεινό Απρίλιο και του αντίξοου καιρού που ακολούθησε, το καλοκαίρι, σε δυτικά κράτη μέλη, καθώς και της ξηρασίας και των καυσώνων στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις είναι πιθανός περαιτέρω περιορισμός των ιδιωτικών αποθεμάτων δημητριακών στην ΕΕ στο τέλος της περιόδου εμπορίας 2007/2008. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα τελικά αποθέματα το 2007/2008 αναμένεται ότι θα φθάσουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ιδίως στις κύριες εξαγωγικές χώρες.
Οι εκτάσεις που υπάγονται σήμερα σε υποχρέωση παύσης των καλλιεργειών ανέρχονται σε 3,8 εκατομ. εκτάρια στην ΕΕ. Εάν μηδενιζόταν το ποσοστό παύσης της καλλιέργειας, θα μπορούσαν να απελευθερωθούν γαίες έκτασης μεταξύ 1,6 και 2,9 εκατομ. εκταρίων. Με βάση τις μέσες τάσεις, τούτο αναμένεται ότι θα αποφέρει περίπου 10 εκατομ. τόνους σιτηρών στην αγορά. Εάν οι γεωργοί αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τις μέγιστες δυνατές εκτάσεις για την παραγωγή δημητριακών σε βάρος άλλων καλλιεργειών, ιδίως ελαιούχων σπόρων, θα μπορούσε η ποσότητα αυτή να ανέλθει σε 17 εκατομ. τόνους.
Σημειώνεται ότι η υποχρεωτική παύση της καλλιέργειας εισήχθη για τον περιορισμό της παραγωγής δημητριακών στην ΕΕ και εφαρμόστηκε σε εθελοντική βάση από το 1988/89. Έπειτα από τη μεταρρύθμιση του 1992 κατέστη υποχρεωτικό μέτρο, δηλ. οι παραγωγοί που ενέπιπταν στο γενικό καθεστώς υποχρεούνταν σε παύση καλλιέργειας καθορισμένου ποσοστού των εκτάσεων που δήλωναν, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις. Με τη μεταρρύθμιση του 2003 αποκτούσαν δικαιώματα σε γαίες επιλέξιμες για παύση καλλιέργειας, που συνεπάγονταν το δικαίωμα ενίσχυσης εφόσον συνοδεύονταν από επιλέξιμες γαίες που έπαυαν να καλλιεργούνται.
Το ποσοστό της υποχρεωτικής παύσης καλλιέργειας αποφασιζόταν αρχικά κάθε έτος, αλλά το 1999/2000 καθορίστηκε μόνιμα σε 10% για λόγους απλούστευσης. Στα νέα κράτη μέλη που επέλεξαν το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (SAPS/ΚΕΣΕ) οι γεωργοί εξαιρούνται από την υποχρέωση παύσης καλλιέργειας (Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβακική Δημοκρατία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Κύπρος, Βουλγαρία και Ρουμανία).
Η Επίτροπος Boel ανακοίνωσε ήδη, στις 16 Ιουλίου, στο Συμβούλιο την πρόθεσή της να υποβάλει την παρούσα πρόταση. Η εκτίμηση για την εσοδεία δημητριακών στην ΕΕ έχει έκτοτε αναθεωρηθεί προς τα κάτω ενώ οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται.