Η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν η τολμηρή κίνηση που όσοι πίστευαν και πιστεύουν στο ευρωπαϊκό όραμα περίμεναν εδώ και μία δεκαετία. Μπορεί αυτή να μην περιλαμβάνει τον απαγορευμένο όρο «κοινά ευρωομόλογα», αλλά προβλέπει ξεκάθαρα κοινό δανεισμό και ενώ αποφεύγει τις λέξεις ταμπού «δημοσιονομικές μεταβιβάσεις» θέτει ουσιαστικά τις βάσεις για μία τεράστια μεταφορά πόρων από τον Βορρά στο Νότο. Η αντίδραση χωρών, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και εσχάτως η Φινανδία δεν εκπλήσσει καθόλου. Αν υπάρχει κάποια έκπληξη (ευχάριστη βεβαίως) είναι η απόφαση της Γερμανίας να πει άμεσα και ξεκάθαρα το «ναι», αντιλαμβανόμενη βεβαίως ότι η ίδια δεν μπορεί να ευημερεί όταν ένα μεγάλο κομμάτι της ζώνης του ευρώ υποφέρει, ότι το μέλλον δεν είναι ευοίωνο, όταν τα σενάρια διάλυσης επανέρχονται στο προσκήνιο.
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν η τολμηρή κίνηση που όσοι πίστευαν και πιστεύουν στο ευρωπαϊκό όραμα περίμεναν εδώ και μία δεκαετία. Μπορεί αυτή να μην περιλαμβάνει τον απαγορευμένο όρο «κοινά ευρωομόλογα», αλλά προβλέπει ξεκάθαρα κοινό δανεισμό και ενώ αποφεύγει τις λέξεις ταμπού «δημοσιονομικές μεταβιβάσεις» θέτει ουσιαστικά τις βάσεις για μία τεράστια μεταφορά πόρων από τον Βορρά στο Νότο. Η αντίδραση χωρών, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και εσχάτως η Φινλανδία δεν εκπλήσσει καθόλου. Αν υπάρχει κάποια έκπληξη (ευχάριστη βεβαίως) είναι η απόφαση της Γερμανίας να πει άμεσα και ξεκάθαρα το «ναι», αντιλαμβανόμενη βεβαίως ότι η ίδια δεν μπορεί να ευημερεί όταν ένα μεγάλο κομμάτι της ζώνης του ευρώ υποφέρει, ότι το μέλλον δεν είναι ευοίωνο, όταν τα σενάρια διάλυσης επανέρχονται στο προσκήνιο.
Η καγκελάριος Μέρκελ επέλεξε τον κοινό βηματισμό όχι μόνο με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και με την άλλη ισχυρή κυρία της Ευρωζώνης, την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Λίγοι περίμεναν έως και πριν από μερικές εβδομάδες το δίδυμο Μέρκελ- Λαγκάρντ να είναι αυτό που θα «σπρώχνει» την διχασμένη Ένωση προς την ενότητα, που θα ωθεί από κοινού προς περισσότερη ολοκλήρωση- και δημοσιονομική- ώστε η ΟΝΕ να δικαιολογεί επιτέλους το «Ο» (Οικονομική) στο όνομά της.
Η σύμπλευση αυτή δεν ήταν καθόλου αυτονόητη. Όπως έγραφαν οι New York Times «οι δύο ισχυρότερες γυναίκες στην Ε.Ε. είναι φίλες σε αντίπαλα στρατόπεδα». Η προσωπική τους σχέση ήταν ήδη από την περίοδο της κρίσης χρέους θερμή, υπήρχε χημεία και συχνή επικοινωνία, αλλά αυτή δεν ήταν ικανή να γεφυρώσει τις διαφορές στην οπτική τους για το τι πρέπει να γίνει απέναντι στην κρίση.
Στα τέλη Μαρτίου η καγκελάριος και η πρόεδρος της ΕΚΤ βρίσκονταν ακόμη σε τροχιά σύγκρουσης. Το Βερολίνο ήταν τότε ακόμη κατηγορηματικά αντίθετο στην κοινή έκδοση χρέους, την οποία η κεντρική τράπεζα θεωρούσε απολύτως απαραίτητη για την αντιμετώπιση «μίας κρίσης επικών διαστάσεων».
Στις 26 Μαρτίου τα διεθνή πρακτορεία μετέδιδαν ότι στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών η κοινότητα είχε σπάσει σε δύο στρατόπεδα: το ένα με επικεφαλής την Κριστίν Λαγκάρντ και το άλλο με επικεφαλής την Άγκελα Μέρκελ. Αν και η δεύτερη είχε συμφωνήσει με τη ζοφερή εκτίμηση της ΕΚΤ για την πορεία της οικονομίας, απέρριψε το αίτημα για αμοιβαιοποίηση χρέους και προειδοποίησε τους πάντες να μην έχουν «μη ρεαλιστικές προσδοκίες». Όπως μάλιστα τόνισε σε ρεπορτάζ του το Bloomberg o τόνος της ήταν πιο κατηγορηματικός μετά και την επιστολή των εννέα ηγετών για την έκδοση των κορωνο-ομολόγων.
Η εικόνα έχει πλέον αλλάξει άρδην. Σε σημερινό του δημοσίευμα το Bloomberg σχολιάζει αναφερόμενο στις αποφάσεις των δύο πως «οι νομισματικοί και δημοσιονομικοί τιτάνες της Ευρώπης επιτέλους κινούνται στην ίδια κατεύθυνση και γεννούν την προοπτική μίας νέας εποχής για τον συντονισμό πολιτικής στην περιοχή».