Οι επτά προτάσεις που θα συζητηθούν στο αυριανό Eurogroup

«Τελεσίγραφο» προς τους υπουργούς Οικονομικών έχουν στείλει οι ηγέτες της Ευρωζώνης. Θα πρέπει στο αυριανό Eurogroup να καταλήξουν σε σειρά προτάσεων για τη «θωράκιση» της οικονομίας μπροστά στο σαρωτικό χτύπημα του κορωνοϊού.

Οι υπουργοί Οικονομικών αναμένεται να συμφωνήσουν σε μια «εργαλειοθήκη» μέτρων, συνολικού ύψους άνω του μισού τρισ. ευρώ, ώστε θα επικυρωθεί από τους Ευρωπαίους ηγέτες προς τα τέλη της εβδομάδας, αναφέρει το BBG σε αποκλειστικό του δημοσίευμα. Τα δημοσιονομικά μέτρα των εθνικών κυβερνήσεων ανέρχονται ήδη στο 3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, σε συνδυασμό με εγγυήσεις ρευστότητας έως και το 18% του ΑΕΠ. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενεργοποίησε συμπληρωματικό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης 750 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας τα συνολικά μέτρα διοχέτευσης ρευστότητας -σε συνδυασμό με τις πρωτοβουλίες των εθνικών κυβερνήσεων- στα 2,240 τρισ. ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του BBG.

Tα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν ήδη το μεγαλύτερο, εν καιρώ ειρήνης, πακέτο οικονομικής διάσωσης στην Ευρώπη.

Ειδικότερα, η προσοχή του Eurogroup θα επικεντρωθεί στα εξής σημεία:

1. Ταμείο διάσωσης

Στην προηγούμενη συνεδρίαση της 24ης Μαρτίου, οι υπουργοί Οικονομικών είχαν καταλήξει σε «ευρεία συναίνεση» για τη χρήση του ευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης -δηλ. του Ευρωπαϊκού Μηχανισμου Σταθερότητας(ESM)- για τη χορήγηση πιστωτικών γραμμών συνολικού ύψους έως και το 2% του ΑΕΠ προς όλες τις χώρες-μέλη του μπλοκ.

Η ύπαρξη των πιστωτικών γραμμών θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού για τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, προσφέροντας παράλληλα άμεση ανακούφιση, καθώς τα δάνεια θα είναι άμεσα διαθέσιμα. Το «οπλοστάσιο» του ESM ανέρχεται στα 410 δισ. ευρώ και η εκμετάλλευσή του ανοίγει παράλληλα το δρόμο και στην ΕΚΤ για μαζικές αγορές κρατικού χρέους μέσω του προγράμματος ΟΜΤ.

Το μελανό σημείο είναι οι όροι που συνοδεύουν τα δάνεια από τον ESM, οι υπουργοί Οικονομικών όμως είναι κοντά σε συμφωνία για την ελαχιστοποίησή τους. Ιταλία και Ισπανία ζητούν όλες οι χώρες να υποβάλουν αίτημα για δάνεια από τον ESM, ώστε να μειωθεί το υποτιθέμενο «στίγμα». Το πιθανότερο όμως είναι ότι θα προσφύγουν στο μηχανισμό μόνο εκείνες σε ανάγκη.

2. Η Τράπεζα Δημοσίων Επενδύσεων

Η ίδρυση ενός Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων αποτελεί μια πρόταση ευρείας αποδοχής. Τη διαχείριση του Ταμείου θα αναλάβει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το Ταμείο θα διασφαλίζει επάρκεια ρευστότητας  στις «υγιείς» επιχειρήσεις, ώστε να αντεπεξέλθουν στην κρίση, όπως αναφέρει το Bloomberg, επικαλούμενο ευρωπαϊκά έγγραφα.

Το Ταμείο θα λάβει αρχικά χρηματοδότηση 25 δισ. ευρώ από τις χώρες-μέλη, έτσι ώστε οι μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Γερμανία θα συνεισφέρουν περισσότερο. Στόχος είναι κινητοποίηση κεφαλαίων άνω των 200 δισ. ευρώ. Η Γαλλία έχει προτείνει στις χώρες-μέλη να χρηματοδοτήσουν αύξηση κεφαλαίου της ΕΤΕπ. 

Η συγκεκριμένη πρόταση συμμετοχής της ΕΤΕπ τυγχάνει ευρείας στήριξης από τις κυβερνήσεις και αναμένεται να λάβει το πράσινο φως και από τους υπουργούς Οικονομικών, χωρίς όμως να έχουν καθορισθεί τα τελικά ποσά.

3. Το πρόγραμμα στήριξης ανέργων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ένα πρόγραμμα, ύψους έως και 100 ευρώ, δανειοδότησης χωρών που αντιμετωπίζουν αύξηση της ανεργίας λόγω του lockdownh. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, που ονομάζεται SURE, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν οικονομική βοήθεια εάν αυξηθούν αιφνιδίως και σημαντικά οι δημόσιες δαπάνες εξαιτίας της υιοθέτησης εθνικών μέτρων για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων εργασίας και λόγω του κορωνοϊού.

Η χρηματοδότηση του SURE θα γίνει μέσω της άντλησης κεφαλαίων από τις  αγορές με εγγυήσεις από τις χώρες-μέλη. Η αποδοχή του SURE από το Eurogroup θεωρείται σχεδόν δεδομένη.

4. Συμπληρωματικό δανειοδοτικό πρόγραμμα μέσω ESM

Oι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν παράλληλα ένα συμπληρωματικό δανειοδοτικό πρόγραμμα, με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτεί έκτακτες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, μεταξύ των οποίων και πανδημίες, και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με τις πιστωτικές γραμμές, όπως αναφέρει προσχέδιο που συζητήθηκε από Ευρωπαίους διπλωμάτες. Τα δάνεια θα είναι διαθέσιμα για περίοδο έως 12 μηνών και με συνολική δανειοδοτική ικανότητα του προγράμματος στα 80 δισ. ευρώ. 

5. Κοινά ευρω-ομόλογα(corona-bonds)

Eννέα χώρες-μέλη -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- προωθούν την ιδέα κοινών ομολόγων για τη χρηματοδότηση των προσπαθειών ανοικοδόμησης. Ένα τέτοιο εργαλείο θα χαλάρωνε την πίεση για τις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία και -σε λιγότερο βαθμό- Ισπανία και Γαλλία.

Χώρες όμως όπως η Γερμανία και η Ολλανδία αντιστέκονται στην ιδέα των κορωνο-ομολόγων, με το επιχείρημα ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν να πληρώνουν τις δαπάνες των φτωχότερων χωρών του Νότου.

To ζήτημα των corona-bonds διχάζει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Από την άλλη, μια κοινή έκδοση χρέους θα μπορούσε να συμβάλει στο να ξεπεραστεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζει η Ε.Ε.: Η πορεία προς στενότερη δημοσιονομική σύγκλιση και η αμοιβαιοποίηση του ρίσκου. Ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλιγκ, έχει προειδοποιήσει ότι η ίδρυση ενός νέου θεσμού για την έκδοση κοινού χρέους θα χρειασθούν τουλάχιστον τρία χρόνια και ότι θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενοι θεσμοί, όπως η Κομισιόν, η ΕΤΕπ και o ESM.

Eίναι ελάχιστες οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup για κοινά ευρω-ομόλογα. Η συζήτηση επικεντρώνεται, σύμφωνα με το BBG, για το εάν στο ανακοινωθέν θα υπάρξει αναφορά για μια τέτοια πιθανότητα στο μέλλον. 

6. Το σχέδιο της Γαλλίας και προσφορά της Ολλανδίας

Σε μια προσπάθεια να γεφυρωθούν οι διαφορές, η Γαλία προτείνει ένα προσωρινό ταμείο ανάκαμψης. Διαβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται για corona-bonds, η πρόταση του Παρισιού αφορά «κοινή έκδοση εργαλείων χρέους για την αμοιβαιοποίηση του κόστους της κρίσης». Η διάρκεια του ταμείου θα είναι από πέντε έως δέκα χρόνια, τη διαχείριση θα αναλάβει η Κομισιόν και θα χρηματοδοτεί προγράμματα επανεκκίνησης της οικονομίας. 

Η Ολλανδία, έπειτα από κριτική για έλλειψη αλληλεγγύης προς τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο, έτειναν «κλάδο ελαίας» με την πρόταση για έκτακτο ταμείο 20 δισ. ευρώ. Το ταμείο θα χρηματοδοτεί έκτακτη βοήθεια αντιμετώπισης της πανδημίας και θα χρηματοδοτείται από διμερείς συνεισφορές από τις χώρες-μέλη. 

Το σχέδιο της Ολλανδίας προβλέπει άμεσες δωρές αντί για δάνεια και θεωρείται «σταγόνα στον ωκεανό» μπροστά στα χρήματα που χρειάζονται για την ανοικοδόμηση της ευρωπαϊκή οικονομία. Επίσης, δεν επαρκεί ώστε να ικανοποιήσει τις εκκλήσεις των χωρών του Νότου για αλληλεγγύη.

7. Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμόςτης Ε.Ε. -το επονομαζόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο- αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συνολικής δράσης της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της πανδημίας. 

Ο προϋπολογισμός αποτελεί το βασικό εργαλείο για άμεσες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις από τις πλουσιότερες προς τις φτωχότερες χώρες. Αλλά με «ταβάνι» κοντά στο 1% του κοινοτικού ΑΕΠ για την επταετή περίοδο που καλύπτει και με το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων να προορίζονται για αγρότες και προγράμματα υποδομών, το ΠΔΠ δεν διαθέτει «πυρομαχικά» για την καταπολέμηση της ύφεσης.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, έχει προτείνει την ιδέα ειδικού, διευρυμένου προϋπολογισμού για την επόμενη διετία, όπως αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Η συγκεκριμένη πρόταση πιθανότατα είναι εκτός ατζέντας Eurogroup αυτή την εβδομάδα, θα μπορούσε όμως να προστεθεί στις εναλλακτικές προτάσεις προς τους Ευρωπαίους ηγέτες.

naftemporiki.gr