Οι 6 όροι-παγίδες στη νέα πάγια ρύθμιση οφειλών προς την εφορία

Από την έντυπη έκδοση

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]

Αντιμέτωποι με έξι όρους-παγίδες θα βρεθούν χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου που θα ζητήσουν να ενταχθούν στη νέα πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων χρεών προς τη φορολογική διοίκηση, η οποία προβλέπει τμηματική αποπληρωμή οφειλών σε έως και 24 ή 48 μηνιαίες δόσεις.

Όπως προκύπτει από μια πιο προσεκτική ανάγνωση των διατάξεων του νέου φορολογικού νομοσχεδίου που καθορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις εφαρμογής της νέας πάγιας ρύθμισης, οι οφειλέτες του Δημοσίου θα εξακολουθούν, και μετά την υπαγωγή τους στη ρύθμιση αυτή, να είναι εκτεθειμένοι σε κατασχέσεις καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, ακόμη δε και σε δεσμεύσεις χρηματικών ποσών που προέρχονται από πωλήσεις ακινήτων τους ή αφορούν απαιτήσεις τους από το Δημόσιο. Ειδικά για όσους θα θέλουν να ρυθμίσουν έκτακτες οφειλές θα ισχύουν όροι οι οποίοι θα προκαλούν σημαντικές μειώσεις στον αριθμό των μηνιαίων δόσεων.

Ειδικότερα, οι 6 όροι-παγίδες με τους οποίους θα βρεθούν αντιμέτωποι όσοι οφειλέτες του Δημοσίου ενταχθούν στη νέα πάγια ρύθμιση θα είναι οι εξής:

1 Η υπαγωγή στη ρύθμιση δεν θα αναστέλλει τυχόν δεσμεύσεις και κατασχέσεις που έχουν ήδη επιβληθεί σε απαιτήσεις του οφειλέτη εις χείρας τρίτων, αλλά τα ποσά που θα προκύπτουν από τα αναγκαστικά αυτά μέτρα είσπραξης θα μειώνουν ισόποσα τα υπόλοιπα των ρυθμιζόμενων οφειλών. Δηλαδή οι οφειλέτες εναντίον των οποίων έχουν ήδη ξεκινήσει δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών και κατασχέσεις στα υπόλοιπα των καταθέσεών τους ή κατασχέσεις σε μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιδόματα, επιδοτήσεις κ.λπ. δεν θα απαλλάσσονται από τα επαχθή αυτά μέτρα με την υπαγωγή τους στη νέα πάγια ρύθμιση.

Κάθε φορά που θα πιστώνονται ποσά στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους και γενικότερα κάθε φορά που συγκεκριμένες χρηματικές απαιτήσεις τους θα βρίσκονται στα χέρια αυτών που πρόκειται να τους τις εξοφλήσουν θα εξακολουθούν να δεσμεύονται και να κατάσχονται από τις φορολογικές αρχές προκειμένου να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή του εκάστοτε ανεξόφλητου υπολοίπου των οφειλών που θα έχουν ενταχθεί στη νέα πάγια ρύθμιση.  

2 Η φορολογική διοίκηση θα διατηρεί το δικαίωμα και μετά την υπαγωγή ενός οφειλέτη στη νέα πάγια ρύθμιση να μην του χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού, εφόσον αυτός δεν έχει μεριμνήσει ώστε να διασφαλίζονται τα συμφέροντα του Δημοσίου. Δηλαδή ο οφειλέτης για να εξασφαλίσει το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, το οποίο του είναι απαραίτητο για να πωλήσει ένα ακίνητό του, θα πρέπει να «ασφαλίσει» την οφειλή που θα έχει εντάξει στη νέα πάγια ρύθμιση με το να βάλει υποθήκη ένα ή περισσότερα από τα υπόλοιπα ακίνητά του (αν έχει). 

3 Η φορολογική διοίκηση θα μπορεί κι από μόνη της, μετά την υπαγωγή του οφειλέτη στη νέα πάγια ρύθμιση, να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του ιδίου, των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών, εφόσον η ρυθμιζόμενη οφειλή του δεν είναι «ασφαλισμένη».

4 Ακόμη κι αν ο οφειλέτης έχει βάλει ήδη υποθήκη ένα ή περισσότερα από τα ακίνητά του με σκοπό να εξασφαλίσει το πολυπόθητο αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας όχι για να πωλήσει ακίνητο αλλά για να εισπράξει χρήματα από φορείς του Δημοσίου, η φορολογική διοίκηση θα μπορεί να του παρακρατά ένα σημαντικό ποσοστό από τα χρήματα που δικαιούται, για να μειώσει ή να εξαλείψει πλήρως το υπόλοιπο της οφειλής που θα έχει εντάξει στη νέα πάγια ρύθμιση. Σε κάθε περίπτωση, η φορολογική διοίκηση θα μπορεί να προβαίνει σε συμψηφισμό των χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη από το Δημόσιο με τα οφειλόμενα από αυτόν ποσά των μηνιαίων δόσεων της νέας πάγιας ρύθμισης.
 
5 Προκειμένου να καθοριστούν ο αριθμός και τα ποσά των μηνιαίων δόσεων που δικαιούται κάθε οφειλέτης-φυσικό πρόσωπο για να ρυθμίσει κάποιο έκτακτο χρέος του (π.χ. οφειλή από φόρο κληρονομιάς ή από πρόστιμο φορολογικού ή τελωνειακού ελέγχου ή από πρόστιμο για αυθαίρετη δόμηση ή για παράβαση του ΚΟΚ κ.λπ.) θα λαμβάνεται υπόψη το συνολικό πραγματικό δηλωθέν εισόδημά του. Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού θα συνυπολογίζονται όλα ανεξαιρέτως τα επιμέρους πραγματικά εισοδήματα που συμπεριέλαβε ο οφειλέτης στην τελευταία υποβληθείσα φορολογική δήλωση.

Ουσιαστικά, θα αθροίζονται όλα τα δηλωθέντα ποσά εισοδημάτων που έχουν επιβαρυνθεί με φόρο εισοδήματος ή έχουν απαλλαγεί από τον φόρο εισοδήματος ή έχουν φορολογηθεί με ειδικό τρόπο ή αυτοτελώς, ακόμη κι αυτά που απαλλάχθηκαν ή εξαιρέθηκαν από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Αυτό σημαίνει ότι στο συνολικό πραγματικό δηλωθέν εισόδημα του οφειλέτη, από το ύψος του οποίου εξαρτώνται ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων της ρύθμισης και το ποσό κάθε δόσης, θα συμπεριλαμβάνονται (εκτός από τυχόν μισθούς, συντάξεις, κέρδη από επιχειρήσεις, αγροτικά εισοδήματα και ενοίκια) και οι παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων:

* Οι μισθοί, οι συντάξεις και τα ποσά της πάγιας αντιμισθίας των ολικά τυφλών ή κινητικά αναπήρων σε ποσοστό 80% και άνω, καθώς και όλων των άλλων αναπήρων σε ποσοστό 80% και άνω.
* Το εξωιδρυματικό επίδομα καθώς και όλα τα προνοιακά επιδόματα που καταβάλλονται μηνιαίως σε αναπήρους.
* Οι αποζημιώσεις απολύσεων.
* Τα επιδόματα τέκνων που έχουν χορηγηθεί από τον ΟΠΕΚΑ, κατόπιν υποβολής των αιτήσεων Α21.
* Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ)
* Όλα τα επιδόματα ανεργίας.
* Το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων.
* Τα αναδρομικά ποσά που έλαβαν το 2017 περίπου 1.000.000 συνταξιούχοι ως επιστροφές εισφορών υγειονομικής περίθαλψης που τους είχαν παρακρατηθεί παράνομα.
* Η διατροφή της συζύγου και των τέκνων.
* Οι συντάξεις των αναπήρων ή θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν εγκαύματα κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
* Το εξωιδρυματικό επίδομα καθώς και όλα τα προνοιακά επιδόματα που καταβάλλονται μηνιαίως σε αναπήρους.
* Τα επιδόματα των αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
* Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος κατά ποσοστό 65%.
* Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενεργείας μέχρι 10 KW.
* Τα κέρδη από πώληση προϊόντων για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη (άρθρο 71Α ν. 4172/2013).
* Οι τόκοι καταθέσεων.
* Οι τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου.
* Τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο.
* Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά αμοιβαία κεφάλαια
 *Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
 *Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
 *Όλες οι αγροτικές εισοδηματικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις.
 *Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης
 *Τα κέρδη από μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων του ν. 3156/2003, καθώς και εταιρικά ομόλογα εταιρειών ΕΕ και ΕΟΧ/ΕΖΕΖ.
*Τα κέρδη που προκύπτουν κατά την ημερομηνία λήξης ομολόγων, μεταξύ της αξίας κτήσης και της ονομαστικής αξίας τους, όταν αυτά έχουν διακρατηθεί μέχρι τη λήξη τους.
 *Τα μερίσματα εισηγμένων σε χρηματιστήριο μετοχών που απαλλάσσονται του φόρου.
 *Οι αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος.

Δεδομένου ότι όσο πιο υψηλό είναι το συνολικό εισόδημα του οφειλέτη τόσο πιο μικρός θα είναι ο αριθμός των δόσεων που θα δικαιούται για να ρυθμίσει μια έκτακτη οφειλή του, ο συνυπολογισμός όλων των παραπάνω ποσών στο συνολικό πραγματικό εισόδημα θα έχει ως συνέπεια πολλοί οφειλέτες να εμφανίζονται με πολύ υψηλά εισοδήματα και, ενώ στην πραγματικότητα έχουν ανάγκη από μεγάλο αριθμό και χαμηλά ποσά μηνιαίων δόσεων για να καταφέρουν να εξοφλήσουν τις οφειλές τους, να μην μπορούν να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη ρύθμιση. 

6 Εναλλακτικά, για τον καθορισμό του αριθμού των δόσεων και του ύψους κάθε μηνιαίας δόσης, σε περίπτωση αίτησης για ρύθμιση εκτάκτου χρέους, θα λαμβάνεται υπόψη το τεκμαρτό εισόδημα αν αυτό είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό. Το γεγονός ότι θα λαμβάνεται υπόψη το τεκμαρτό εισόδημα θα έχει, επίσης, ως συνέπεια πολλοί οφειλέτες με πολύ χαμηλά πραγματικά εισοδήματα να εμφανίζονται με τεκμαρτά εισοδήματα σημαντικά υψηλότερα των πραγματικών και ενώ στην πραγματικότητα έχουν ανάγκη από μεγάλο αριθμό και χαμηλά ποσά μηνιαίων δόσεων να μην καταφέρνουν να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη ρύθμιση.

Για τον καθορισμό του αριθμού των δόσεων και του ύψους κάθε μηνιαίας δόσης, σε περίπτωση αίτησης για ρύθμιση εκτάκτου χρέους, θα λαμβάνεται υπόψη το τεκμαρτό εισόδημα αν αυτό είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό.