Το «όκταθλο» της οικονομικής πολιτικής

Από την έντυπη έκδοση

Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
 
Τους οκτώ κεντρικούς στόχους της κυβέρνησης στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα περιέγραψε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας χθες στην Κύπρο όπου και συναντήθηκε με τον Κύπριο ομόλογό του Χάρη Γεωργιάδη. Η ατζέντα περιλαμβάνει το «κλείσιμο» του φετινού προϋπολογισμού με υπέρβαση των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων, την ενίσχυση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, την ψήφιση νέου ενιαίου πλαισίου για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, την προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία, αλλά και την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την αποπληρωμή του ακριβού τμήματος του χρέους προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ο στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να υπάρξει συνέχεια στις «καλές ειδήσεις» του τελευταίου διαστήματος όπως η πλήρης άρση των capital controls, η έκδοση 10ετούς ομολόγου με επιτόκιο στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 1,5%, όπως και η έκδοση εντόκου γραμματίου με αρνητική απόδοση ή ακόμη και η έγκριση του προγράμματος «Ηρακλής» για τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η συνέχεια στις καλές ειδήσεις μπορεί να μετουσιωθεί και σε μια αναβάθμιση από τους οίκους αξιολόγησης περίπου στο τέλος Οκτωβρίου. Στις 25 Οκτωβρίου θα δημοσιευτεί η έκθεση από τον οίκο Standard and Poors και πλέον θεωρείται πιθανή η αναβάθμιση κατά τουλάχιστον μία βαθμίδα, κίνηση που αν επιβεβαιωθεί θα μας φέρει τρία σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική αξιολόγηση. Για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, το οικονομικό επιτελείο θέλει συνεχή πρόοδο στα οκτώ «μέτωπα», τα οποία και απαρίθμησε χθες ο υπουργός Οικονομικών με την ομιλία του στην Κύπρο:  
 
1 Επίτευξη των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων: Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, σήμερα το πρωί το οικονομικό επιτελείο θα ανακοινώσει μεγάλη υπέρβαση έναντι του στόχου κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού τον μήνα Σεπτέμβριο. Όσο και αν η υπέρβαση αυτή οφείλεται στα αυξημένα έσοδα που έχει αποφέρει η ρύθμιση των 120 δόσεων, το γεγονός είναι ότι θα διαψευστεί οριστικά η αρχική εκτίμηση των θεσμών ότι η φετινή χρονιά θα κλείσει με δημοσιονομικό κενό ειδικά μετά την έκτακτη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε έως και 120 δόσεις. Επίσης, το θετικότερο του αναμενομένου κλείσιμο του φετινού προϋπολογισμού (στο υπουργείο Οικονομικών θα περιμένουν και τις επιδόσεις του Νοεμβρίου, ενός μήνα που είναι κρίσιμος καθώς θα συμπέσει και πάλι η πληρωμή του φόρου εισοδήματος με τον ΕΝΦΙΑ και τον ΦΠΑ γ' τριμήνου) λειτουργεί ως κεντρικό επιχείρημα στα χέρια της κυβέρνησης για την εκτέλεση εντός των συμφωνημένων στόχων του προϋπολογισμού του 2020.

2 Ενίσχυση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος: Με το σχέδιο «Ηρακλής» τα κόκκινα δάνεια μπορούν να μειωθούν κατά 30 δισ. ευρώ μέχρι τα μέσα του 2021, καθώς οι εγγυήσεις που θα δώσει το Δημόσιο (έναντι προμήθεια 1,8%) ύψους 9 δισ. ευρώ επιτρέπουν στις τράπεζες να διαγράψουν από τους ισολογισμούς τους τα τριπλάσια κόκκινα δάνεια. Το ζητούμενο τώρα είναι να γίνουν και τα επόμενα βήματα ώστε να σταλεί το μήνυμα στην αγορά ότι το μείζον αυτό πρόβλημα μπορεί να λυθεί. Εκτός από τις κινήσεις που θα κάνουν οι ίδιες οι τράπεζες (τιτλοποιήσεις εκτός «Ηρακλή», ρυθμίσεις κόκκινων δανείων, ρευστοποιήσεις ακινήτων που έχουν δοθεί ως εγγύηση μέσω πλειστηριασμών κ.λπ.), ήδη υπάρχει η πρόθεση για τον «Ηρακλή 2», με τον οποίο θα δοθεί η δυνατότητα τα κόκκινα δάνεια να πέσουν σε μονοψήφιο ποσοστό (ως προς το σύνολο των χορηγήσεων) μέσα στην επόμενη διετία.

3 Διαμόρφωση νέου, σταθερού φορολογικού πλαισίου με έντονη αναπτυξιακή διάσταση: Το φορολογικό νομοσχέδιο θα αριθμεί περισσότερα από 100 άρθρα, καθώς η κυβέρνηση θέλει να στείλει στην αγορά μήνυμα ολοκληρωμένης παρέμβασης. Εκτός από τις μειώσεις των συντελεστών που έχουν ήδη ανακοινωθεί, αναμένεται το ακριβές περιεχόμενο των διατάξεων με αναπτυξιακό χαρακτήρα, οι οποίες αφορούν τη φορολογική κατοικία, τα κίνητρα για επενδύσεις κ.λπ.

4 Ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία: Εκτός από τη διευθέτηση των κόκκινων δανείων που είναι αποφασιστικό βήμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, αναμένονται άμεσα και άλλες ενέργειες μεταξύ των οποίων και το νομοσχέδιο για τα μικροδάνεια προς τους επαγγελματίες. Ενίσχυση της ρευστότητας εξασφαλίζεται επίσης και με τις μειώσεις των φορολογικών συντελεστών.

5 Προώθηση των αποκρατικοποιήσεων: Στόχος είναι η άμεση ολοκλήρωση της πώλησης των μετοχών του «Ελευθέριος Βενιζέλος», αλλά και η πώληση των μετοχών στα Ελληνικά Πετρέλαια.

6 Υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων: Το καλάθι περιλαμβάνει από την ολοκλήρωση του κτηματολογίου και την ψηφιοποίηση των συναλλαγών των πολιτών με το Δημόσιο, μέχρι τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αντικειμενικών αξιών.

7 Εισαγωγή κατάλληλου πλαισίου για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους: Ο υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε ουσιαστικά στο φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης να ενοποιηθούν σε δύο ή τρία τα 9 διαφορετικά συστήματα ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών που υπήρχαν μέχρι τώρα. Έτσι, σχεδιάζεται η νέα πάγια ρύθμιση που θα καλύπτει όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (η ρύθμιση θα είναι κοινή για εφορία και ασφαλιστικά ταμεία και θα προβλέπει έως και 24 δόσεις για όλα τα χρέη με εισοδηματικά κριτήρια ή και έως 48 δόσεις για τα χρέη από πρόστιμα και φόρους κληρονομιάς), η ενοποίηση των διαφορετικών πλαισίων για τα χρέη προς τις τράπεζες (ενοποίηση του νόμου Κατσέλη με την πλατφόρμα για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια, με τις πιθανότητες παράτασης του συστήματος και μετά το τέλος του χρόνου να είναι μεγάλες), αλλά και η θέσπιση μιας καινούργιας διαδικασίας για τα χρέη των επιχειρήσεων, με την ενοποίηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού αλλά και του πτωχευτικού νόμου.

8 Αποπληρωμή μέρους του δανείου της χώρας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: Το θέμα συζητήθηκε και στην πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών με τον Κλάους Ρέγκλινγκ και ο στόχος είναι η καταβολή των περίπου 2,7 δισ. ευρώ να γίνει πριν από την αλλαγή του χρόνου. Με τη συγκεκριμένη κίνηση αναδιάρθρωσης του χρέους θα προστεθεί άλλο ένα γεγονός στην αλυσίδα των κινήσεων που μειώνουν το κόστος δανεισμού της χώρας. Μόνο από τη συγκεκριμένη κίνηση, το όφελος από τη μείωση των τόκων θα ανέλθει στα 75 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.