Έχοντας να αντιμετωπίσουν την επίμονα αναιμική ανάπτυξη της Ευρωζώνης, αλλά και τις παρενέργειες των αρνητικών επιτοκίων, οι τράπεζες αναμενόταν να σπεύσουν στην προσφορά δωρεάν ρευστού από την ΕΚΤ. Η κεντρική τράπεζα με τη σειρά της προσδοκούσε ότι θα το κάνουν ώστε να ανοίξουν τις στρόφιγγες προς τον ιδιωτικό τομέα, προσφέροντας και αυτές τις δικές τους «ενέσεις» στην πραγματική οικονομία. Οι εκτιμήσεις διαψεύστηκαν και οι αναλυτές προειδοποιούν ότι κανείς δεν μπορεί να ποντάρει σε ουσιαστικά στηρίγματα από τις στοχευμένες δημοπρασίες TLTROs. Η εξέλιξη έρχεται να εντείνει τις πιέσεις στις κυβερνήσεις με περιθώρια ελιγμών για αντίο στη λιτότητα και σχέδια δημοσιονομικής τόνωσης- κάτι που έχουμε να δούμε στην Ευρώπη από το 2009.
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Έχοντας να αντιμετωπίσουν την επίμονα αναιμική ανάπτυξη της Ευρωζώνης, αλλά και τις παρενέργειες των αρνητικών επιτοκίων, οι τράπεζες αναμενόταν να σπεύσουν στην προσφορά δωρεάν ρευστού από την ΕΚΤ. Η κεντρική τράπεζα με τη σειρά της προσδοκούσε ότι θα το κάνουν ώστε να ανοίξουν τις στρόφιγγες προς τον ιδιωτικό τομέα, προσφέροντας και αυτές τις δικές τους «ενέσεις» στην πραγματική οικονομία. Οι εκτιμήσεις διαψεύστηκαν και οι αναλυτές προειδοποιούν ότι κανείς δεν μπορεί να ποντάρει σε ουσιαστικά στηρίγματα από τις στοχευμένες δημοπρασίες TLTROs. Η εξέλιξη έρχεται να εντείνει τις πιέσεις στις κυβερνήσεις με περιθώρια ελιγμών για αντίο στη λιτότητα και σχέδια δημοσιονομικής τόνωσης- κάτι που έχουμε να δούμε στην Ευρώπη από το 2009.
Τι ακριβώς συνέβη; Ο τρίτος γύρος των ΤLTROs με τον οποίο χορηγούνται τριετή δάνεια με μηδενικό επιτόκιο (που μπορεί να φτάσει έως και το -0,5% όσο αυξάνονται οι χορηγήσεις σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά) αντιμετωπίστηκε σχεδόν με αδιαφορία από τις τράπεζες της νομισματικής ένωσης. Άντλησαν το ποσό των 3,4 δισ. ευρώ, την ώρα που οι προβλέψεις των ειδικών εκτείνονταν από τα 20 έως και τα 100 δισ. ευρώ και το ανώτατο όριο ήταν ακόμη υψηλότερο. Με βάση τους όρους των δημοπρασιών η Capital Economics υπολογίζει ότι οι τράπεζες θα μπορούσαν να δανειστούν έως και 430 δισ. ευρώ.
Τα πιστωτικά ιδρύματα όχι μόνο δεν θέλησαν να αυξήσουν τον δανεισμό τους, αλλά με την τόσο χαμηλή συμμετοχή ουσιαστικά μειώνουν την έκθεσή τους στα κεφάλαια των ΤLTROs. Και τούτο γιατί στις αρχές της εβδομάδας αποπλήρωσαν δάνεια σχεδόν 32 δισ. ευρώ από τους παλαιότερους γύρους. Επομένως ο συνολικός όγκος μειώνεται κατά 28 δισ. ή 4%.
H εξέλιξη αυτή έρχεται την ώρα που ο ΟΟΣΑ έρχεται να υποβαθμίσει για ακόμη μία φορά τις εκτιμήσεις του για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, αλλά και να προειδοποιήσει πως ένα άτακτο Brexit θα είχε ζοφερές συνέπειες, σπρώχνοντας τις οικονομίες της γηραιάς ηπείρου στο χείλος της ύφεσης. Η νομισματική ένωση είναι εκ των μεγάλων «ασθενών» της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμούς μόλις 1% τόσο φέτος όσο και την επόμενη χρονιά, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για ρυθμούς 1,2% και 1,4% αντίστοιχα.
Τόσο η γερμανική όσο και η ιταλική οικονομία κινδυνεύουν ήδη με τεχνική ύφεση και οι φωνές που ζητούν αλλαγή του μείγματος πολιτικής πληθαίνουν. Τα περιθώρια για τη Ρώμη δεν είναι μεγάλα, δεδομένου του υψηλότατου δημόσιου χρέους. Το Βερολίνο όμως καλείται να αλλάξει ρότα. ΕΚΤ, Κομισιόν και ΔΝΤ έχουν επανειλημμένα δείξει τη Γερμανία ως την οικονομία που πρέπει πρωτίστως να προσφέρει δημοσιονομικές «ενέσεις» στην ανάπτυξη.
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να θυσιάσει το στόχο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε καμία ενέργεια. Ήδη επεξεργάζεται ένα σχέδιο μέσω του οποίου θα μπορούσε να διοχετεύσει έως και 50 δισ. ευρώ στην οικονομία, χωρίς να επηρεάζει άμεσα τον προϋπολογισμό της κεντρικής κυβέρνησης. Πληροφορίες κάνουν λόγο για τη σύσταση ειδικών οργανισμών, που θα εκδώσουν ομόλογα, προκειμένου τα κεφάλαια που θα αντληθούν να κατευθυνθούν σε επενδύσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα.
Εάν η Γερμανία κάνει το βήμα, θα μπορούσαν να ακολουθήσουν και άλλοι. Ο Μάριο Ντράγκι ξεκαθάρισε στην τελευταία συνεδρίαση πως έχει φτάσει η ώρα των κυβερνήσεων, καθώς τα όπλα της νομισματικής πολιτικής δεν αρκούν. Αυτό των δωρεάν δανείων της ΕΚΤ στις τράπεζες δε είναι μάλλον το πιο αδύναμο. Αν και η Capital Economics προβλέπει ότι η TLTRO του Δεκεμβρίου θα προσελκύσει πολύ πιο ζωηρό ενδιαφέρον (ειδικά εάν στο ενδιάμεσο μειωθεί ακόμη πιο χαμηλά από το -0,5% το καταθετικό επιτόκιο της ΕΚΤ), σημειώνει πως τα αποτελέσματα για την πραγματική οικονομία θα είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Και τούτο γιατί πολύ απλά η εμπειρία του παρελθόντος έδειξε πως όσες τράπεζες έλαβαν τα δάνεια των δημοπρασιών της ΕΚΤ είχαν μικρές σχετικά διαφορές με τις υπόλοιπες στον όγκο και τους όρους των χορηγήσεών τους.
Τα πιστωτικά ιδρύματα, εξηγούν οι ειδικοί, βλέπουν το συγκεκριμένο εργαλείο ως μέσο δικής τους προστασίας σε περιόδους κρίσης και όχι ως μέσο τόνωσης της ανάπτυξης.
«Αν η ΕΚΤ δεν καταστήσει τους όρους ακόμη πιο γενναιόδωρους, υποπτευόμαστε ότι οι TLTROs θα παραμείνουν περισσότερο ως ένα δίχτυ ασφαλείας για τη χρηματοδότηση των τραπεζών, παρά ένα μέσο τόνωσης της οικονομίας» γράφουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της CE.
naftemporiki.gr