Οφειλές στο Δημόσιο: 120 Δόσεις Vs αναγκαστικών μέτρων

Από την έντυπη έκδοση

Τελευταία ευκαιρία για περισσότερους από 3 εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου να ρυθμίσουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο σε πολλές και μικρές μηνιαίες δόσεις αποτελεί η νέα βελτιωμένη ρύθμιση των 120 δόσεων, όπως διαμορφώθηκε με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο 4621/2019 και αναμένεται να ενεργοποιηθεί από τις αρχές Σεπτεμβρίου.

Οι οφειλέτες αυτοί θα έχουν χρονικό περιθώριο έως τις 30-9-2019 να ενταχθούν στη ρύθμιση και να γλιτώσουν από επαχθή αναγκαστικά μέτρα είσπραξης όπως οι κατασχέσεις στα εισοδήματα, στα υπόλοιπα των τραπεζικών τους καταθέσεων και στις περιουσίες τους. Από τον Οκτώβριο και μετά όσοι φορολογούμενοι δεν θα έχουν ενταχθεί στη νέα βελτιωμένη ρύθμιση των 120 δόσεων, καθώς και όσοι θα έχουν ενταχθεί αλλά δεν θα καταφέρουν να είναι συνεπείς με τους όρους της, με αποτέλεσμα να τη χάσουν, θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα συγκεκριμένα μέτρα, ενώ ειδικά όσοι βαρύνονται με ποσά οφειλών άνω των 100.000 ευρώ θα αντιμετωπίσουν και ποινικές διώξεις.

Μάλιστα, τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολα για τους εν λόγω οφειλέτες από την 1η Νοεμβρίου, καθώς από την ημερομηνία αυτή θα αρχίσει να λειτουργεί μια νέα υπηρεσία της ΑΑΔΕ, με αποκλειστική αρμοδιότητα την επιδίωξη της είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο. Πρόκειται για το Κέντρο Είσπραξης Οφειλών (ΚΕΟΦ) Αττικής, μια ειδική αποκεντρωμένη υπηρεσία, επιπέδου Διεύθυνσης, η οποία θα υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης της ΑΑΔΕ. 

Οι επιχειρησιακοί στόχοι του ΚΕΟΦ Αττικής είναι οι ακόλουθοι:
α) Η επιδίωξη είσπραξης των οφειλών, οπουδήποτε στην επικράτεια, όπως οι οφειλές εξειδικεύονται, καθορίζονται και ανακαθορίζονται με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
β) Η επιδίωξη είσπραξης των οφειλών, οπουδήποτε στην επικράτεια, με τη λήψη στοχευμένων μέτρων για οφειλές που καθορίζονται, αρμοδίως, με συγκεκριμένα κριτήρια.
γ) Η διαχείριση χαρτοφυλακίου οφειλών ανεπίδεκτων είσπραξης.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι φορολογούμενοι που αφήνουν ανεξόφλητα ή αρρύθμιστα τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς τις υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης είναι εκτεθειμένοι ανά πάσα στιγμή στην επιβολή αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, όπως οι κατασχέσεις σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία, καθώς επίσης και οι πλειστηριασμοί περιουσιακών στοιχείων. 

Όσοι οφειλέτες δεν υποβάλουν αιτήσεις υπαγωγής στη νέα ρύθμιση των 120 δόσεων καθώς και όσοι υποβάλουν αιτήσεις, ενταχθούν στη ρύθμιση αλλά στη συνέχεια την απολέσουν λόγω αδυναμίας να τηρήσουν τους όρους της, θα αντιμετωπιστούν πλέον με άκρα αυστηρότητα, υπό την έννοια ότι θα ληφθούν εναντίον τους όλα τα μέτρα που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Το τι ακριβώς θα αντιμετωπίσουν οι οφειλέτες αυτοί αποτυπώνεται παρακάτω αναλυτικά μέσω του οδηγού ερωταπαντήσεων για τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος όσων χρωστούν στο Δημόσιο, τον οποίον συνέταξαν οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων:

1 Ποια μέτρα εκτέλεσης λαμβάνονται για το μη ρυθμισμένο χρέος;
Για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν, κατά την κρίση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιδίωξη της οφειλής υπηρεσίας, τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 9 του ΚΕΔΕ και είναι:

α) κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη, είτε κινητών και απαιτήσεων, γενικώς, του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου, 

β) κατάσχεση ακινήτων. 

Εκτός των ανωτέρω είναι δυνατή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η λήψη σε βάρος του οφειλέτη του Δημοσίου, διοικητικών, ασφαλιστικών και δικαστικών μέτρων.

2 Ποια είναι η προδικασία πριν από τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης;
Για οφειλές για τις οποίες αποκτάται εκτελεστός τίτλος από 1/1/2014 και εξής και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ), καθώς και του ν.δ. 356/1974 (Α’ 90) (ΚΕΔΕ), πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε πράξης εκτέλεσης καθίσταται υποχρεωτική η κοινοποίηση από τη φορολογική διοίκηση ατομικής ειδοποίησης καταβολής οφειλής/υπερημερίας κατ’ άρθρο 47 και 7 των ανωτέρω νόμων, αντίστοιχα, με εξαίρεση την κατάσχεση χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του φορολογουμένου ή τρίτου.

3 Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που τίθεται σε κίνδυνο η είσπραξη της οφειλής, η Φορολογική Διοίκηση δύναται να παρακάμψει την τήρηση της ανωτέρω προδιαδικασίας;
Ναι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του επείγοντος και σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατ’ άρθρο 49 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ) και κατ’ άρθρο 8 του ν.δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ).

4 Ποιες είναι οι συνέπειες της κατάσχεσης ακινήτου;
Από την ημέρα επίδοσης στον οφειλέτη αντιγράφου της έκθεσης κατάσχεσης, αυτός στερείται του δικαιώματος ελεύθερης διάθεσης του ακινήτου και των συστατικών στοιχείων του ακινήτου ακόμη και εάν αυτά δεν περιγράφονται στην έκθεση κατάσχεσης ή αν ήταν παρών ο οφειλέτης κατά την κατάσχεση, από τότε.

5 Η έκθεση κατάσχεσης σημαίνει και πλειστηριασμό;
Όχι.

6 Πότε υποχρεούται ο προϊστάμενος ΔΟΥ να εκδώσει πρόγραμμα πλειστηριασμού;
Εφόσον ο οφειλέτης δεν έχει εντάξει τις οφειλές του σε πρόγραμμα ρύθμισης, μετά από την παρέλευση σαράντα (40) ημερών και το αργότερο σε τέσσερις (4) μήνες από την κατάσχεση ορίζει ημερομηνία πλειστηριασμού το αργότερο σε πέντε (5) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του προγράμματος.

Εάν δεν διενεργηθεί ο πλειστηριασμός την ορισθείσα με το πρόγραμμα ημέρα, εκδίδει νέο πρόγραμμα το αργότερο εντός έτους από την ημέρα που ο πλειστηριασμός δεν διενεργήθηκε ή ανεστάλη και ορίζει νέα ημερομηνία κατά τα ανωτέρω. Οι ως άνω προθεσμίες δεν τηρούνται εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος που αναφέρεται σε αιτιολογημένη έκθεση του προϊσταμένου ΔΟΥ.

7 Η έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού μετά την πάροδο των νόμιμων προθεσμιών επιφέρει ακυρότητα αυτού;
Όχι.

8 Με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται η αναστολή εκτέλεσης του εκδοθέντος προγράμματος πλειστηριασμού;
Με την ένταξη του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών του σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις ή με την έκδοση δικαστικής απόφασης περί αναστολής του.

9 Πότε μεταβιβάζεται η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου στον υπερθεματιστή;
Μετά τη μεταγραφή της περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολογικό Γραφείο. Μέχρι τότε η κυριότητα παραμένει στον κύριο του ακινήτου.

10 Υποβάλλεται αίτηση ποινικής δίωξης για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο και από ποιον;
Ναι, υποβάλλεται υποχρεωτικά από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης που έχει την αρμοδιότητα για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής προς τον εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας του, εφόσον δεν καταβάλλονται τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών και υπερβαίνουν το συνολικό ποσόν των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, προερχομένων από κάθε αιτία στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους τόκοι, προσαυξήσεις και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών.

11  Πότε αναστέλλεται η εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής;
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης εντάξει τις οφειλές του σε πρόγραμμα ρύθμισης και για όσο χρονικό διάστημα τηρούνται οι όροι αυτής, μέχρι την εξόφληση της οφειλής για την οποία εκδόθηκε η καταδικαστική απόφαση.

12  Μπορεί να κριθεί ατιμώρητη από την αρμόδια Εισαγγελική Αρχή η πράξη της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο;
Ναι, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.

13  Μετά την επιβολή από το Δημόσιο ή από οποιονδήποτε τρίτο κατάσχεσης σε περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη, μπορεί να επιβληθεί άλλη κατάσχεση για άλλες οφειλές προς το Δημόσιο στο ίδιο περιουσιακό στοιχείο;
Ναι.

14  Είναι δυνατή η άρση κατάσχεσης και η εξάλειψη υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο;
Ναι, μετά την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους για το οποίο επιβλήθηκε το μέτρο ή μετά την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο όργανο με συγκεκριμένους, κατά περίπτωση, όρους αποδέσμευσης.

15  Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, νομικά πρόσωπα και τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;
Δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κ.λπ. συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων.

Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, καθώς και των άρθρων 53 και 57 του ν. 4174/2013.

Αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι και 6/4/2014 (προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών) για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά το χρόνο επιβολής τους, μικρότερες του ανωτέρω ποσού των πεντακοσίων (500) ευρώ, αίρονται μόνο εφόσον υποβληθεί αίτηση από τον οφειλέτη.

16  Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;
Δεν χωρεί κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό αυτών, μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του Α’ του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.

17  Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό κατάθεσης σε πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο είναι ακατάσχετο;
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ένα και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ, μηνιαίως, για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός.

Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός.