Σε υψηλά επίπεδα έχουν ανεβάσει τον πήχη του ανταγωνισμού στην ελληνική ακτοπλοΐα οι λεγόμενοι μικρότεροι παίκτες, οι οποίοι σταδιακά κερδίζουν όλο και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς.
Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Σε υψηλά επίπεδα έχουν ανεβάσει τον πήχη του ανταγωνισμού στην ελληνική ακτοπλοΐα οι λεγόμενοι μικρότεροι παίκτες, οι οποίοι σταδιακά κερδίζουν όλο και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς.
Στην ετήσια μελέτη για τον ακτοπλοϊκό κλάδο της XRTC Business Consulting του Γιώργου Ξηραδάκη φαίνεται ότι οι εισηγμένες εταιρείες (Attica μαζί με HSW), οι Μινωικές (που αποχώρησε από το Χ.Α. στις 23 Απριλίου του 2019) και η ΑΝΕΚ από το 2010 και μετά χάνουν συνεχώς μερίδιο μεταφορικού έργου επιβατών, και από το 70% έφτασαν το 38% στο τέλος του 2018.
Αντίθετα, αυτά τα χρόνια καταγράφεται η εισαγωγή νέων παικτών, με δυναμική αύξηση του στόλου τους και νέες επενδύσεις (SeaJets, Golden Star Ferries, Fast Ferries κ.λπ.). Παράλληλα έχουμε, σύμφωνα με τα στοιχεία της XRTC, τη μείωση του στόλου των εισηγμένων εταιρειών κατά 50%, καθώς και τη χρεοκοπία παραδοσιακών παικτών ως απόρροια λανθασμένων επιχειρηματικών σχεδίων (ΣΑΟΣ, ΝΕΛ, Αγούδημος).
Ωστόσο, παρά την αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών η οποία, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, εντείνεται ακόμα και με την εξαγορά της Hellenic Seaways από τον όμιλο Attica, το μεγαλύτερο σχήμα στην ελληνική ακτοπλοΐα καλύπτοντας το 31% τόσο της προσφοράς χωρητικότητας όσο και της ζήτησης σε επιβάτες, σύμφωνα με την XRTC, μεγαλύτερος ανταγωνιστής της ακτοπλοϊκής αγοράς παραμένει η αεροπλοΐα, η οποία φαίνεται να ακμάζει τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας μια αγορά ανταγωνιστική, ιδιαίτερα τις περιόδους υψηλής ζήτησης.
Οι νέοι παίκτες
Οι νέοι παίκτες, επισημαίνει η XRTC, αποφάσισαν να επενδύσουν στην αγορά και κατάφεραν να πάρουν το μεγαλύτερο μερίδιο της ακτοπλοϊκής πίτας, εκμεταλλευόμενοι σωστά την ανάγκη συρρίκνωσης των εισηγμένων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΕΝ, τα πλοία που εξυπηρετούν την ελληνική Ακτοπλοΐα ανέρχονται σε 91, με μέσο όρο ηλικίας τα 26 έτη. Τα πλοία των εισηγμένων (συμπεριλαμβανομένων Μινωικών και HSW) εταιρειών ανέρχονται σε 41, με μέσο όρο ηλικίας τα 19 έτη. Παρά την κρίση της ελληνικής οικονομίας, η ακτοπλοϊκή κίνηση παρουσιάζει αύξηση του μεταφορικού της έργου για τρίτο συνεχόμενο έτος κατά 5%. Τη διαφορά όμως, σύμφωνα με την επεξεργασία που έκανε το team του Γιώργου Ξηραδάκη, την κέρδισαν οι λεγόμενοι νέοι παίκτες.
Ειδικότερα, η μερίδα του λέοντος στους επιβάτες μέχρι το 2014 ανήκε στις εισηγμένες και την HSW, αφού το ποσοστό των επιβατών που μετέφεραν ήταν το μεγαλύτερο στο σύνολο του μεταφορικού επιβατικού έργου. Από το 2015 το ποσοστό αυτό μειώνεται διαρκώς, για να φτάσει το 2018 μόλις στο 38%. Οι υπόλοιπες εταιρείες δεν αποτελούν πλέον αμελητέα ποσότητα, αφού διαθέτουν αριθμητικά στο σύνολό τους περισσότερα πλοία από τις εισηγμένες και κατακτούν συνεχώς μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς.
Η οριακή αύξηση του 1% του 2017 δε συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση του μεταφορικού έργου των εισηγμένων στην Ελλάδα κατά 6% το 2018.
Οι υπόλοιπες εταιρείες που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στον χώρο τόσο σε κύριες όσο σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές ανταγωνίζονται πλέον τις εισηγμένες με εντυπωσιακά αποτελέσματα, τουλάχιστον στο μεταφορικό έργο.
Seajets
Η εταιρεία Seajets, συμφερόντων Μάριου Ηλιόπουλου, αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιωτική ελληνική ακτοπλοϊκή εταιρεία, με στόλο 17 πλοίων (15 ταχύπλοα και 2 συμβατικά). Διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο ταχυπλόων στο Αιγαίο και εξυπηρετεί 26 νησιά στις Κυκλάδες, με σύνδεση από Πειραιά, Ραφήνα, Κρήτη, Θεσσαλονίκη, με συνολική χωρητικότητα 8.500 επιβατών και 1.450 αυτοκινήτων. Η εταιρεία απασχολεί 800 εργαζόμενους. Πέρα από τα ταχύπλοα, το συμβατικό πλοίο της Aqua Blue εκτελεί τα δρομολόγια Ραφήνα, Άνδρο, Τήνο και Μύκονο. Επιπλέον, το πλοίο κάθε Δευτέρα και Τετάρτη από Ραφήνα (με αντίστοιχη επιστροφή Τρίτη και Πέμπτη) θα εξυπηρετεί δύο νέους προορισμούς για την εταιρεία, την Ικαρία και τη Σάμο.
Golden Star Ferries
Η εταιρεία Golden Star Ferries ξεκίνησε την ενασχόληση με την ακτοπλοΐα το 2011. Είναι συμφερόντων Γιώργου και Δημήτρη Στεφάνου, οι οποίοι τις τελευταίες 10ετίες δραστηριοποιούνται στην ποντοπόρο ναυτιλία. Το 2017 η εταιρεία μεγαλώνει επενδύοντας στην αγορά ενός ταχύπλοου, του «Superrunner», ενώ το 2018 επεκτείνεται με δύο καινούργια πλοία, το «Super speed» και το «Super cat». Με τις νέες επενδύσεις μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει καλύτερα στον ανταγωνισμό των γραμμών της Ραφήνας τόσο σε επίπεδο ταχύπλοων όσο και συμβατικών πλοίων.
Fast Ferries
H Fast Ferries ιδρύθηκε από τους Παναγιώτη και Γιάννη Παναγιωτάκη και δραστηριοποιείται σήμερα με 3 συμβατικά πλοία. Η εταιρεία παρέχει ακτοπλοϊκές υπηρεσίες από το 1989. Το 2012 προσθέτει στη γραμμή Ραφήνα - Άνδρος - Τήνος - Μύκονος ένα ακόμη πλοίο, το «Αικατερίνη Π», με στόχο να πραγματοποιεί τουλάχιστον δύο καθημερινές αναχωρήσεις τόσο από τη Ραφήνα όσο και από τα νησιά, με εκτέλεση δρομολογίων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Από τον Αύγουστο του 2015, τον στόλο της πλαισίωσε και το «Fast Ferries Andros» (1989/Ιαπωνία), το πρώην «Επτάνησος» της Strintzis Ferries, που βρισκόταν αρκετό καιρό παροπλισμένο στην Ελευσίνα. Το πλοίο μετασκευάστηκε στα Ναυπηγεία Παναγιωτάκη στη Σαλαμίνα. Το 2018, στη γραμμή δραστηριοποίησης της εταιρείας, πέρα από την Άνδρο, την Τήνο και τη Μύκονο, προστίθεται και η Νάξος. Το 2019 δρομολογεί τα πλοία της στις ίδιες γραμμές, αλλά ναυλώνει το «Hellenic Highspeed» της Hellenic Seaways στη γραμμή Ραφήνα - Τήνο - Μύκονο - Νάξο σε αντικατάσταση του «Αικατερίνη Π», το οποίο υπέστη μηχανική βλάβη και θα χάσει όλη τη θερινή σεζόν.
Zante Ferries (ΑΝΜΕΖ Α.Ε.)
Η ναυτιλιακή εταιρεία Zante Ferries ιδρύθηκε το 1991 στη Ζάκυνθο. Το 2002 προχώρησε στην αγορά του Ε/Γ-Ο/Γ «Ανδρέας Κάλβος» και το 2007 στην αγορά του Ε/Γ-Ο/Γ «Αδαμάντιος Κοραής», που δρομολογήθηκε το 2008 στις Δυτικές Κυκλάδες έως τη Σαντορίνη. Το 2018 πούλησε το «Ανδρέας Κάλβος» στην Kefalonia Lines. Έτσι φεύγει από τη γραμμή Κυλλήνης - Ζακύνθου παραμένοντας μόνο στη γραμμή Πειραιά - Κυκλάδων. Είναι η μόνη εταιρεία που δραστηριοποιείται στις Δυτικές Κυκλάδες μέχρι τη Θήρα για το σύνολο του έτους.
Dodekanisos Seaways
Η εταιρεία Dodekanisos Seaways ιδρύθηκε το 1999 με πρωτοβουλία των αδελφών Γιώργου και Γιάννη Σπανού, ιδιοκτητών σούπερ μάρκετ. Από τον Ιούλιο του 2005 δρομολόγησε στα Δωδεκάνησα το δεύτερο ταχύπλοο καταμαράν «Dodekanisos Pride», επίσης νεότευκτο.
Τον Νοέμβριο του 2011 δρομολόγησε το συμβατικό ferry-boat «Παναγιά Σκιαδενή» προς τα μικρότερα νησιά του δωδεκανησιακού συμπλέγματος. Από το 2015 συνδέει τα Δωδεκάνησα με τη Σάμο, την Ικαρία, τους Φούρνους και τους Αρκιούς.
Οι υπόλοιπες
Αναφορικά με τις υπόλοιπες μικρότερες εταιρείες, όπως επισημαίνει η XRTC, αξίζει να σημειωθεί ότι η Levante Ferries στα τέλη του έτους αγοράζει το πλοίο της «Nήσος Κεφαλονιά» και το πλοίο της ANMEZ «Ανδρέας Κάλβος», που μαζί με τα «Fior di Levante» & «Mare di Levante» την καθιστούν τη μόνη εταιρεία που δραστηριοποιείται στη γραμμή Κυλλήνης - Κεφαλλονιάς - Ζακύνθου.
Επίσης η εταιρεία ΛΑΝΕ, που με το πλοίο της «Βιντσέντζος Κορνάρος» εξυπηρετούσε μέχρι το 2017 τη γραμμή των Κυθήρων, πλέον δίνει τη σκυτάλη στην εταιρεία Αβλέμων Ν.Ε. και στο πλοίο «Ιονίς».
Το 2019 μια νέα εταιρεία, η Sea Speed Lines, εμφανίζεται στην αγορά. Ιδρύθηκε από μια ομάδα μετόχων με επικεφαλής τον Θέμη Καραμπέκο και αγόρασε σε πλειστηριασμό το παροπλισμένο πλοίο «ELLI T» και το μετονόμασε σε «Olympus».