Η ώρα των κρίσιμων αποφάσεων για τις κεντρικές τράπεζες

Από την έντυπη έκδοση

Του Κώστα Ιωαννίδη
[email protected]

Στην εβδομάδα που πέρασε, η προσοχή των επενδυτών είχε εστιαστεί στην ΕΚΤ και τις αποφάσεις που θα παρουσίαζε ο Μάριο Ντράγκι. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στηριγμένη σε όλα τα όπλα που διαθέτει, θα χρησιμοποιήσει πληθώρα κινήτρων για να αποφύγει την κατάρα της «ιαπωνικοποίησης». Δηλαδή, μονιμότητα σε υποτονική ανάπτυξη, σχεδόν μηδενικό πληθωρισμό και χαμηλά ή αρνητικά επιτόκια. Ήδη είναι δεδομένη η ύφεση, όχι στην οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά στα κέρδη των εταιρειών για δεύτερο τρίμηνο στη σειρά. Το φαινόμενο αυτό είχε να εμφανιστεί από τα μέσα του 2016 και οι αγοραίοι περίμεναν να βρεθεί η ΕΚΤ μπροστά από τις εξελίξεις. Αφού τα πρώτα αποτελέσματα δεύτερου τριμήνου έδειξαν ότι η αύξηση των κερδών στο τρέχον έτος θα περιοριστεί στο 3%, ενώ στην αρχή του χρόνου η συναίνεση ανέμενε αύξηση λίγο κάτω από το 10%.

Eταιρικά αποτελέσματα

Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν από δύο μήνες οι αναλυτές ανέμεναν από τις ευρωπαϊκές εταιρείες να αναφέρουν αύξηση 3,6% στα κέρδη. Τώρα βλέπουν μείωση κατά μισή εκατοστιαία μονάδα. Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες των ΗΠΑ φαίνεται να βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση. Αφού τα τρία τέταρτα των εταιρειών του S & P 500 έχουν ξεπεράσει τις εκτιμήσεις επί των κερδών μέχρι στιγμής αυτή την περίοδο, με αντιδράσεις στην αγορά μετά την ανακοίνωση παρόμοιες με την Ευρώπη.

Οι αγορές φαίνεται να παίρνουν τα αποτελέσματα υπόψη τους ανάλαφρα. Επενδύουν σε εταιρείες με κέρδη ανεβάζοντας τις τιμές μετοχών 1,5%-3%, αν τα κέρδη ξεπερνούν ή εκπληρώνουν τις ήδη μειωμένες εκτιμήσεις, ενώ όσες δεν τα καταφέρνουν δεν τιμωρούνται πολύ. Σχεδόν το ένα πέμπτο των εταιρειών της Ευρωζώνης έχουν αναφέρει τριμηνιαία κέρδη μέχρι στιγμής και σχεδόν οι μισές έχουν ξεπεράσει τη συναίνεση των αναλυτών. Αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι προσδοκίες μειώθηκαν σημαντικά, πριν από τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Να γιατί οι χρηματιστηριακοί δείκτες στις αναπτυγμένες αγορές εμφάνισαν κέρδη και στη Wall Street ρεκόρ βίου, χωρίς τάση για ξεφόρτωμα σε μετοχικές αξίες. Αντίθετα, οι επενδυτές προεξοφλούν τη βέβαιη υποχώρηση των ρυθμών στην παγκόσμια ανάπτυξη και στον αντίκτυπό της στα χρηματιστήρια των αναδυόμενων οικονομιών. Η ΕΚΤ αποφάσισε να περιμένει, χρησιμοποιώντας απλά την αποστολή σειράς από μηνύματα για μέτρα χαλάρωσης τον Σεπτέμβριο και απογοήτευσε, με αποτέλεσμα τις πιέσεις στις αγορές της Ευρωζώνης την Πέμπτη, με εξαίρεση το Χ.Α. Παράλληλα, τρόμαξε με τη στάση της προσωρινά και όλους όσοι αναμένουν μείωση των επιτοκίων από τη Fed.

Κρίσιμες επιλογές

Οι επενδυτές δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα μειώσει τα επιτόκια στις 31 Ιουλίου για πρώτη φορά, σε βάθος χρόνου περισσότερο από μια δεκαετία. Για εβδομάδες, οι χρηματαγορές έχουν στοιχηματίσει σε μείωση κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο, ενώ οι πιθανότητες για μείωση κατά 50 μονάδες έπεσαν και έχουν εγκατασταθεί στο 25% περίπου, από το 60% στα μέσα Ιουλίου.

Αλλά τα επιτόκια μπορεί να μην είναι το μόνο στοιχείο στη λίστα των αποφάσεων κατά τη διάρκεια της διήμερης συζήτησης των αρμοδίων της Fed. Επί του παρόντος, ισχύει ακόμα η μείωση του ισολογισμού (λέγεται και ποσοτική σύσφιγξη) από τον Οκτώβριο του 2017, η οποία μειώνει τα ποσά των 4,25 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ομολόγων, που συγκέντρωσε η Fed μεταξύ του 2008 και του 2014. Αρκετοί, μεταξύ τους και κορυφαίες εταιρείες της Wall Street, όπως η Goldman Sachs, βρίσκονται στο στρατόπεδο εκείνων που πιστεύουν πως και η ποσοτική σύσφιγξη τελειώνει τώρα. Όμως, στην Ιαπωνία, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν ακόμη πιο δύσκολη δουλειά. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι διχασμένη σχετικά με το εάν θα χαλαρώσει ακόμα περισσότερο τη νομισματική της πολιτική ή θα μείνει αμέτοχη. Η μείωση του επιτοκίου φαίνεται να έχει νόημα, δεδομένου ότι οι εξαγωγές της Ιαπωνίας μειώνονται, είναι δεδομένη η έκθεσή της σε μια πιθανή επιβράδυνση της Κίνας και πιέζεται από μια ανεπιθύμητη δύναμη του νομίσματός της. Φυσικά διαθέτει μόνιμα χαμηλό πληθωρισμό. Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες της Ιαπωνίας βασανίζονται ήδη από τα αρνητικά επιτόκια. Και πολλοί υποστηρίζουν ότι μένοντας η ΕΚΤ αδρανής αυτό τον μήνα, προσφέρει στην BOJ κάποιο χώρο ώστε να χρησιμοποιήσει μόνο λέξεις, για να δείξει ότι δεν θα μείνει πίσω, όταν χρειαστεί πραγματικά μια νομισματική χαλάρωση.

Τις συνεδριάσεις της BOJ και της Fed θα ακολουθήσει η Τράπεζα της Αγγλίας, την 1η Αυγούστου. Αναμένεται να κρατηθούν τα επιτόκια σε αναμονή, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής περιμένουν την εκκαθάριση της ομίχλης γύρω από το Brexit. Αλλά αναμένεται εκτός των επιτοκίων και η αποτύπωση των πολιτικών που χρειάζονται για την τρέχουσα ύφεση της βρετανικής οικονομίας. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρει το πώς θα μπορούσαν οι αρμόδιοι να ανταποκριθούν εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς μεταβατική συμφωνία, στο πλαίσιο της σκληρής πολιτικής του νέου πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.

Ο παράγων Κίνα

Οι επικεφαλής των εμπορικών διαπραγματευτών των ΗΠΑ και της Κίνας θα καθίσουν στο τραπέζι των συζητήσεων την Τρίτη στη Σαγκάη, σε αυτό που επίσημα θα είναι ο 12ος γύρος των συναντήσεών τους. Με την εκστρατεία επανεκλογής του προέδρου Τραμπ τον Νοέμβριο του 2020 να μην είναι σε πλήρη εξέλιξη ακόμα και η Wall Street να φτάνει σε ρεκόρ υψηλών, ο Τραμπ μπορεί να μην αισθάνεται μεγάλη πίεση για τη «μεγάλη όμορφη συμφωνία» που έχει υποσχεθεί. Αυτά τα έχουμε αναπτύξει σε σχόλιο τέλος Ιουνίου με τίτλο «Κλώτσησαν το τενεκεδάκι συναινετικά». Τώρα τα τονίζουν οι αρθρογράφοι στα μεγάλα μέσα οικονομικής ενημέρωσης. Αλλά οι αγορές θα εξακολουθήσουν να θέλουν κάτι. Αυτό που δεν θέλουν να δουν είναι τα αξίας, επιπλέον 300 δισ., προϊόντα υπό δασμολόγηση για την Κίνα, που επανέρχονται σαν ενδεχόμενο, ακολουθούμενα με αναπόφευκτα αντίποινα από το Πεκίνο. Οι μετοχές παγκόσμια εμφάνισαν άνοδο κατά περίπου 8% από τις αρχές Ιουνίου. Σε αυτό συνέβαλαν οι κεντρικές τράπεζες με τις υποσχέσεις για πολιτικές χαλάρωσης στο άμεσο μέλλον, αλλά και η απουσία ειδήσεων γύρω από εντάσεις του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ - Κίνας, που ψαλιδίζουν τη διάθεση για ρίσκο. Μια κακή έκβαση στη συνάντηση και μια αναβολή στη μείωση επιτοκίων από τη Fed μπορεί να τα διαταράξει όλα αυτά. Τα πολλά χρέη και η επιβράδυνση της οικονομίας δεν είναι ένας καλός συνδυασμός. Αλλά αυτό ακριβώς αντιμετωπίζει η Κίνα. Μπορεί να αποδειχθούν αρκετά μεγάλα προβλήματα που ο αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Robert Lighthizer, και ο υπουργός Οικονομικών, Στίβεν Μνούχιν, μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν σαν μοχλό πίεσης στις προσωπικές συναντήσεις τους με τον αντιπρόεδρο της Κίνας Liu He. Ο αριθμός των πτωχεύσεων και των προσημειώσεων στην Κίνα έχει εμφανίσει άλμα κατά το παρελθόν έτος, μια τάση που τρομάζει όποιον παρακολουθεί. Επειδή η χώρα διαθέτει μια αγορά εταιρικών ομολόγων ύψους 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και 21 τρισεκατομμύρια δολάρια τραπεζικών δανείων, η οποία διπλασιάστηκε από τον Ιανουάριο του 2013. Το χρέος της Κίνας ενδέχεται να δυσκολευτεί να εξυπηρετηθεί εάν η κινεζική οικονομία συνεχίσει να επιβραδύνεται.

Το πραγματικό ΑΕΠ της Κίνας το δεύτερο τρίμηνο μειώθηκε στο 6,2% ετησίως, από 6,7% πέρυσι. Ομοίως, ο δείκτης Manufacturing Purchasing Managers μειώθηκε σε 49,4 τον Ιούνιο, ενώ οι νέες παραγγελίες επίσης μειώθηκαν κάτω από το 50 του δείκτη. Η S&P Global αναμένει ότι ο αριθμός των κινεζικών εταιρικών αθετήσεων θα αυξηθεί το τελευταίο μισό του έτους, καθώς η επιβραδυνόμενη κινεζική οικονομία και ο εμπορικός πόλεμος επιβαρύνουν σοβαρά τον πιστωτικό τομέα.

Η εβδομάδα σε αριθμούς

Η τέταρτη εβδομάδα του Ιουλίου έφερε σε όλους από τους δείκτες των ΗΠΑ που παρακολουθούμε, σημαντικά κέρδη. Ο S&P 500 είχε μεταβολή +1,65%, στο 2019 αποδίδει +20,70%. Ο Dow, με οριακή άνοδο 0,14%, στο 2019 κερδίζει 16,57%. Ο S&P400, με άλμα 2,36%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +19,25%. Ο δε Nasdaq, με εκτίναξη 2,26%, διαμόρφωσε κέρδη στο 2019 25,54%, και ο Russell 2000 ανέβηκε 2,01% με ετήσια μεταβολή +17,09%.

Ο FTSE100 του Λονδίνου ενισχύθηκε 0,54% στη βδομάδα, ενώ στο 2019 απέδωσε +12,20%. Ο DAX ανέβηκε κατά 1,30%, ενώ στο 2019 κέρδισε 17,62%, ο CAC είχε μεταβολή +1,04% και στο 2019 αποδίδει 18,59%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας πήρε +0,60%, στο έτος κερδίζει 8,03%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με κέρδη 0,91%, στο έτος κερδίζει 19,18%.

Ο Bovespa της Βραζιλίας έχασε 0,60%, με +16,99% επίδοση φέτος, ενώ ο IPC του Μεξικού, με μεταβολή -2,24%, έχασε την άνοδο με το -2,32% φέτος. Ο χρυσός υποχώρησε 0,56%, στα 1.418,50 δολ. η ουγκιά, με επίδοση έτους +10,71%. Με άνοδο +0,75%, έκλεισε το πετρέλαιο Crude στα 56,16 δολ. το βαρέλι. Στο έτος γράφει κέρδη 23,67%.

Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή +0,89%, στο έτος κερδίζει 8,21%. Ο δείκτης Kospi στη Ν. Κορέα είχε μεταβολή -1,34% και επίδοση στο έτος +1,24%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έπεσε 1,18% και αποδίδει στο έτος +5,03%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, ο Hang Seng υποχώρησε κατά 1,28% και στο έτος κερδίζει 9,87%. Με εβδομαδιαία μεταβολή +0,70% ο SSE Comp. της Σαγκάης, αποδίδει στο έτος +18,07%.