Χάθηκαν 2 τρισ. δολ. από τις αγορές στη μάχη ΗΠΑ - Κίνας

Από την έντυπη έκδοση

Των Μωυσή Λίτση και Γιάννη Παγκαλιά

Κλιμακώνεται ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας. Η Κίνα απειλεί με αντίποινα μην αποκλείοντας το ενδεχόμενο να κάνει χρήση του ύστατου όπλου, της πώλησης των αμερικανικών κρατικών ομολόγων ύψους 1,1 τρισ. δολ. που διαθέτει, καθώς από χθες τέθηκε σε ισχύ η αύξηση των αμερικανικών δασμών στο 25% για περισσότερες από 5.700 κατηγορίες κινεζικών προϊόντων. Από τα διεθνή χρηματιστήρια έκαναν την εβδομάδα που πέρασε φτερά περισσότερα από 2 τρισ. δολ., με τους επενδυτές να τοποθετούν όλο και περισσότερα κεφάλαια σε ομόλογα, αναζητώντας ασφαλή καταφύγια. Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκαν οι εμπορικές συνομιλίες ΗΠΑ-Κίνας χθες, με τις δύο αντιπροσωπείες να αποχωρούν χωριστά ύστερα από δύο ώρες διαπραγματεύσεων, όπως μετέδωσε αργά χθες το βράδυ το CNN. Σύμφωνα με δηλώσεις του αρχισυντάκτη της κινεζικής εφημερίδας «Global Times», που εκδίδεται από το κυβερνών Κ.Κ., οι Αμερικανοί και Κινέζοι διαπραγματευτές συμφώνησαν να συναντηθούν ξανά μελλοντικά στο Πεκίνο για περαιτέρω εμπορικές συνομιλίες.

Νωρίτερα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως δεν βιάζεται καθόλου να ολοκληρώσει την εμπορική συμφωνία, θεωρώντας ότι έχει το πάνω χέρι... «Οι διαπραγματεύσεις με την Κίνα συνεχίζονται με πολύ συμπαθή τρόπο - δεν υπάρχει απολύτως καμία ανάγκη να βιαστούμε» ανέφερε μέσω Twitter.   Η Κίνα απείλησε να απαντήσει με εμπορικά αντίποινα στην αύξηση των αμερικανικών δασμών, ωστόσο οικονομικοί παρατηρητές επισημαίνουν πως λόγω της δυσανάλογης σχέσης στο εμπόριο ανάμεσα στις δύο χώρες το Πεκίνο δεν έχει πολλές επιλογές... Η αύξηση των αμερικανικών δασμών αφορά τα κινεζικά εμπορεύματα που δεν είχαν φύγει ακόμη μέχρι χθες τα μεσάνυχτα από τη χώρα. Όσα εμπορεύματα φθάσουν στις ΗΠΑ πριν από την 1 Ιουνίου θα υπόκεινται στον αρχικό δασμό του 10%.

Η λίστα προϊόντων

Στη λίστα των προϊόντων που υπόκεινται στο νέο καθεστώς αυξημένων δασμών περιλαμβάνεται ένας μακρύς κατάλογος ηλεκτρονικών, από smartphones μέχρι κομπιούτερ, συσκευές Bluetooth, τηλεοράσεις, όργανα γυμναστικής κ.λπ. Περιλαμβάνονται ακόμη έπιπλα, λαμπτήρες, ηλεκτρικές σκούπες και οικοδομικά υλικά. Οι νέοι δασμοί θα έχουν επίπτωση στους Αμερικανούς εισαγωγείς, καθώς επηρεάζουν το 100% των παιχνιδιών και του αθλητικού εξοπλισμού που εισάγεται από την Κίνα στις ΗΠΑ, το 93% των αθλητικών ειδών και το 91% των υφασμάτων και ρουχισμού.

Παρά τις απειλές για αντίποινα, η Κίνα δεν έχει πολλά όπλα διαθέσιμα. Στα προηγούμενα επεισόδια του εμπορικού πολέμου το Πεκίνο απάντησε με την επιβολή αυξημένων δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 110 δισ. δολαρίων. Διαθέτοντας ωστόσο τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ, η χώρα δείχνει να ξεμένει από αμερικανικά προϊόντα που θα μπορούσαν να γίνουν στόχος.

Στροφή

Οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ ήταν αρκετές για να ταρακουνήσουν τους επενδυτές, οι οποίοι σε όλη τη διάρκεια της εβδομάδας στράφηκαν στην ασφάλεια των κρατικών ομολόγων (τα ευρωπαϊκά είχαν την τιμητική τους, με τα 10ετή της Ιρλανδίας και της Ισπανίας να υποχωρούν σε χαμηλά δύο ετών), με αποτέλεσμα ο παγκόσμιος δείκτης MSCI World Ιndex να απολέσει 2,1 τρισ. δολ. της αξίας του, όπως επισημαίνει το Bloomberg. Μόνο από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια παγκοσμίως την εβδομάδα που ολοκληρώθηκε στις 8 Μαΐου έκαναν φτερά πάνω από 20,5 δισ. δολ. (η τρίτη μεγαλύτερη εκροή της χρονιάς, σύμφωνα με την BofA.)

Παρά τη μεταστροφή που παρατηρείται προς τα ομόλογα, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αν δεν υπάρξει συναίνεση στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας, τα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών θα δεχθούν ισχυρότατο πλήγμα, καθώς οι επενδυτές θα στραφούν στα κρατικά ομόλογα των αναπτυγμένων αγορών, που προσφέρουν μεν χαμηλότερες αποδόσεις, παρέχουν όμως την ασφάλεια της σίγουρης επένδυσης. 

Κίνδυνος ύφεσης

O οίκος αξιολόγησης Moody's τονίζει ότι η αναστροφή της καμπύλης των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ την Πέμπτη, έστω και προσωρινά, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σημάδι και προπομπός ύφεσης. Στο ενδεχόμενο αυτό οι ΗΠΑ έχουν στα χέρια τους τα κατάλληλα εργαλεία να αποτρέψουν ή να ανακόψουν μία οικονομική ύφεση;

H Fed θα αναγκαστεί να υποκύψει στις απαιτήσεις του Ντόναλντ Τραμπ και να μειώσει τα επιτόκια, καθώς ναι μεν οι δασμοί θα ωφελήσουν τον πληθωρισμό λόγω του ότι τα εισαγόμενα προϊόντα θα ακριβύνουν, την ίδια ώρα όμως θα πλήξουν τις καταναλωτικές και τις επιχειρηματικές δαπάνες, υπογραμμίζει ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος
στην JP Morgan.

Σενάρια και επιπτώσεις

 Όλοι σχεδόν οι οικονομολόγοι συμφωνούν, με βάση την ιστορική εμπειρία, πως οι δασμοί και οι εμπορικοί πόλεμοι είναι κακοί για την οικονομία.

Η αμερικανική οικονομία δεν δείχνει προς το παρόν να απειλείται άμεσα από τον αμερικανο-κινεζικό «πόλεμο». Το πρώτο τρίμηνο κατέγραψε ανάπτυξη 3,2%. Οι οικονομολόγοι ωστόσο στη Moody's Analytics εκτιμούν πως μία αύξηση της τάξης του 25% σε κινεζικά προϊόντα αξίας 200 δισ. δολαρίων θα ψαλιδίσει το αμερικανικό ΑΕΠ κατά 0,8% από το τέταρτο τρίμηνο του 2020. Στην περίπτωση που οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές από την Κίνα και το Πεκίνο απαντήσει με αντίμετρα, τότε το αμερικανικό ΑΕΠ θα περιοριστεί κατά 2,6% και θα κοστίσει στην οικονομία 3 εκατ. θέσεις εργασίας από το τελευταίο τρίμηνο του 2020.

Η Ε.Ε.

Όσον αφορά την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόσφατη απαισιόδοξη πρόβλεψή της για τις οικονομίες της Ευρωζώνης, επισήμανε τον εμπορικό πόλεμο ως έναν από τους βασικούς κινδύνους.

Η ίδια η Ε.Ε. άλλωστε βρίσκεται εξίσου σε εμπορική σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, έχει θέσει προθεσμία έως τις 18 Μαΐου για το αν θα επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, διακινδυνεύοντας να ανοίξει ένα ακόμη επιζήμιο για την παγκόσμια οικονομία μέτωπο.