Οι αλλαγές στη φορολογία το 2019

Από την έντυπη έκδοση

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]

Την προώθηση πλήθους νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που θα προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε έως και 120 μηνιαίες δόσεις, την απλούστευση και την αποσαφήνιση των κανόνων υπολογισμού και επιβολής των τελών χαρτοσήμου, τη θέσπιση νέων διαδικασιών απόδοσης του ΦΠΑ, με στόχο τον περιορισμό των φαινομένων απάτης, και τη μείωση του χρόνου παραγραφής των απαιτήσεων του Δημοσίου από τέλη κυκλοφορίας, προαναγγέλλει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, μέσω του νέου Επιχειρησιακού Σχεδίου δράσεων για το 2019. 

Η ΑΑΔΕ προειδοποιεί την κυβέρνηση ότι η προεκλογική περίοδος είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει αρνητικά τις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων του τρέχοντος έτους, επισημαίνοντας ότι ο εκλογικός κύκλος «ενδέχεται να συντελέσει στη μη έγκαιρη καταβολή φόρων, στη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών και γενικότερα στη μη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων». 

Αποκαλύπτει επίσης ότι σύντομα θα χρειαστεί να ληφθεί μέριμνα για τη φορολόγηση των συναλλαγών και των επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα.

Αβεβαιότητες λόγω εκλογών

Σε ειδικό κεφάλαιο του Ε.Σ., όπου γίνεται αναφορά στους εξωτερικούς παράγοντες που μπορεί να ασκήσουν επίδραση στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, επισημαίνεται: «H προεκλογική περίοδος αποτελεί καταλύτη στην εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών και δεικτών. 

Δημιουργεί αβεβαιότητα στους πολίτες, που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην τρέχουσα και μελλοντική παραγωγή και απασχόληση, στο κόστος δανεισμού και στις τραπεζικές χορηγήσεις. Επομένως, η επίδραση του εκλογικού κύκλου στην οικονομία, αν και περιορίστηκε την περίοδο εφαρμογής των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς ενδέχεται να συντελέσει στη μη έγκαιρη καταβολή φόρων, στη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών και γενικότερα στη μη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων».

Φόροι στα κρυπτονομίσματα

Στο ίδιο ειδικό κεφάλαιο του Ε.Σ. γίνεται αναφορά στα κρυπτονομίσματα. 

Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η χρήση κρυπτονομισμάτων (Bitcoin, Ethereum, Ripple, κ.ά.) στο εξωτερικό έχει ξεκινήσει ακόμη και από φορολογούμενους για την αποπληρωμή των φορολογικών τους υποχρεώσεων. 

Αυτό σημαίνει ότι το προσεχές διάστημα η φορολογική αρχή θα κληθεί να αντιμετωπίσει τη νέα τάση συναλλαγών με ψηφιακό χρήμα που υπάρχει μέσω διαδικτύου, αλλά και να προτείνει τη θεσμοθέτηση της φορολόγησης των κρυπτονομισμάτων και ως επένδυση χαρτοφυλακίου».

Στρατηγικοί στόχοι ως το 2020

Σύμφωνα, εξάλλου, με το Ε.Σ., η ΑΑΔΕ επιδιώκει μέχρι το τέλος του 2020:

* Σταδιακή μείωση του ρυθμού αύξησης του συνολικού πραγματικού ληξιπρόθεσμου χρέους που συσσωρεύεται κατ’ έτος στα βιβλία της Φορολογικής Διοίκησης, με προοπτική τη σταθεροποίησή του (μηδενική μεταβολή) το 2020 σε σχέση με το 2019.

* Αύξηση του ποσοστού εμπρόθεσμων πληρωμών φόρων, βάσει δηλώσεων, κατά 10% σε σχέση με το αποτέλεσμα 2016.

* Μείωση του φορολογικού κενού στα έσοδα από ΦΠΑ (VAT Gap), κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το αποτέλεσμα 2014. 

* Αύξηση του πλήθους των εντοπιζόμενων λαθρεμπορικών παραβάσεων κατά 50% από τους τελωνειακούς ελέγχους και διαρκή βελτίωση του συστήματος του risk analysis, σε σχέση με το αποτέλεσμα του 2016.

* Προμήθεια και θέση σε λειτουργία 15 μηχανημάτων X-Ray για τη σάρωση εμπορευματοκιβωτίων.

* Διαμόρφωση του ποσοστού των διασαφήσεων που εκκαθαρίζονται μέσα σε μία ώρα σε 50% στις εισαγωγές και 75% στις εξαγωγές.

Επιπλέον, όπως ήδη έχει αποκαλύψει η «Ν», το Ε.Σ. της ΑΑΔΕ για το 2019 προβλέπει ότι οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής θα διενεργήσουν εντός του τρέχοντος έτους περισσότερους από 197.500 φορολογικούς και τελωνειακούς ελέγχους για τον εντοπισμό παραβάσεων φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου. 

Οι επιμέρους δράσεις

Από τις επιμέρους δράσεις που προγραμματίζονται για το 2019 ξεχωρίζουν εξάλλου οι εξής:

•  Εισπράξεις 2,9 δισ. ευρώ από τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο που είχαν βεβαιωθεί μέχρι 31-12-2018. 
•  Είσπραξη του 27% των νέων ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που θα δημιουργηθούν εντός του 2019. 
•  Διαμόρφωση του ποσοστού των οφειλετών εναντίον των οποίων θα έχουν ληφθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης από τη Φορολογική Διοίκηση στο 66% του συνόλου αυτών εναντίον των οποίων δύνανται να ληφθούν τέτοια μέτρα. Ουσιαστικά, στους οφειλέτες αυτούς θα προστεθούν τουλάχιστον άλλοι 91.000, με συνέπεια να φθάσουν το 1,26 εκατομμύριο.
•  Χαρακτηρισμός 4,5 δισ. ευρώ εκ των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση ως ανεπίδεκτων είσπραξης, εκ των οποίων τα 4,3 δισ. ευρώ θα αφορούν μεγαλοοφειλέτες (οφειλέτες ποσών άνω του 1,5 εκατ. ευρώ). 
•  Ποσοστό αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ που διεκπεραιώνονται εντός 90 ημερών 95%. 
•  Συνολικό ποσό εισπράξεων από ληξιπρόθεσμα χρέη μεγαλοοφειλετών 675 εκατ. ευρώ. 
•  Υλοποίηση Εφαρμογής για το πλαίσιο μοντέλου ανάλυσης κινδύνου για την προτεραιοποίηση των υποβαλλόμενων αιτήσεων αλλοδαπών επιχειρήσεων για συγκεκριμένες περιπτώσεις επιστροφών ΦΠΑ, μέχρι 30/09/2019.
•  Υλοποίηση Εφαρμογής για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών τύπου «παρακαταθηκών» στο πλαίσιο του συστήματος VIES, μέχρι 31/12/2019.
•  Διενέργεια Βεβαίωσης Τελών Κυκλοφορίας παρελθόντων ετών, μέχρι 31/12/2019. 
•   Υποβολή Καταστάσεων Πελατών Προμηθευτών Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καπνού (ν. 4410/2016, άρθρο 6), στο Συντονιστικό  Επιχειρησιακό Κέντρο (ΣΕΚ), μέχρι 31/12/2019.
•  Ικανοποίηση των υποβληθέντων τηλεφωνικών αιτημάτων πολιτών κατά την πρώτη επικοινωνία, σε ποσοστό 91%.
•  Ανταπόκριση στις τηλεφωνικές κλήσεις εντός 20 δευτερολέπτων (Πρότυπος χρόνος - Service Level), σε ποσοστό 70%.
•  Διενέργεια τουλάχιστον 105.000 τηλεφωνικών επικοινωνιών, από το τηλεφωνικό κέντρο της Διεύθυνσης Φορολογικής Συμμόρφωσης, με σκοπό τη συμμόρφωση των φορολογούμενων και την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων ως προς την υποβολή δηλώσεων (ΦΠΑ, ΦΜΥ, ΦΕΦΠ-ΝΠ κ.λπ.) και την καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους.
•  Συμμόρφωση των φορολογούμενων που εμφανίζουν για πρώτη φορά ληξιπρόθεσμες οφειλές, σε ποσοστό τουλάχιστον 54%, κατόπιν εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου. Είσπραξη του 39% τουλάχιστον των ληξιπρόθεσμων οφειλών των συγκεκριμένων φορολογουμένων.
•  Υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ των ενεργών υπόχρεων σε ποσοστό τουλάχιστον 98%. 
•  Συμμόρφωση τουλάχιστον του 21% των φορολογουμένων που δεν υπέβαλαν εμπρόθεσμα δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων για το έτος 2017. 
•  Συμμόρφωση τουλάχιστον του 23% των φορολογουμένων που δεν υπέβαλαν εμπρόθεσμα δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων για το έτος 2017. 
•  Υποβολή 9.000 επιπλέον δηλώσεων Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών, μετά από δράσεις της ΔΦΣ, σε συνεργασία με τον ΕΦΚΑ. Διαβίβαση αρμοδίως των αρχείων μη συμμορφούμενων φορολογούμενων για περαιτέρω ενέργειες.
•  Εντοπισμός, με χρήση κατάλληλων κριτηρίων, φυσικών και νομικών προσώπων, υπόχρεων σε υποβολή ή τροποποίηση δηλώσεων Ε9, ανάπτυξη επικοινωνιακών δράσεων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης και υποβολή πορίσματος στον ΓΔΦΔ, έως 31/12/2019.
•  Υποβολή πορίσματος για τη συμμόρφωση επιλεγμένου κλάδου ως προς την έναρξη δραστηριότητας, μέχρι 31/12/2019.
•  Εισήγηση για την τροποποίηση της απόφασης για τα μέτρα διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου σε περίπτωση φοροδιαφυγής (ΠΟΛ. 1282/2013), μέχρι 31/12/2019. 
•  Υλοποίηση μίας επιπλέον έμμεσης τεχνικής ελέγχου, μέχρι 30/4/2019. 

Νομοθετικές ρυθμίσεις

Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο (Ε.Σ.) της ΑΑΔΕ για το 2019 προαναγγέλλονται:

1) Η υιοθέτηση νέων ρυθμίσεων με αυξημένο αριθμό δόσεων (π.χ. 120 δόσεις) για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων στην τμηματική καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. 

2) Η εφαρμογή του γενικευμένου μηχανισμού αντιστροφής επιβάρυνσης (ΓΜΑΕ) στον ΦΠΑ που μετακυλίει την ευθύνη της αναφοράς της συναλλαγής και της απόδοσης του φόρου από τον πωλητή στον αγοραστή, με στόχο να μειωθεί η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ σε περιπτώσεις που δεν υπάρχουν επαρκή μέτρα για την καταπολέμησή της (π.χ. αφανές εμπόριο ή αλυσιδωτή απάτη). 

3) Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2016/1065 για την αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ των συναλλαγών που σχετίζονται με κουπόνια. 

4) Η αναμόρφωση της νομοθεσίας για τα τέλη χαρτοσήμου με σκοπό την απλούστευση και την αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής, των κανόνων και των υποχρεώσεων που θα διέπουν τη φορολογία αυτή και που θα ενισχύσουν τη φορολογική συμμόρφωση των πολιτών, αλλά ιδίως θα διευκολύνει το επιχειρείν. 

5) Η σημαντική μείωση του χρόνου παραγραφής των τελών κυκλοφορίας στα 10 έτη με σκοπό την προσαρμογή της σχετικής νομοθεσίας στα δεδομένα της σύγχρονης νομολογίας και της ανάγκης άμεσου εντοπισμού από τη Φορολογική Διοίκηση της φορολογητέας ύλης, χωρίς την πάροδο μεγάλου χρόνου από τον χρόνο που γεννήθηκε η φορολογική υποχρέωση.