Εισφορές 20,28% για όσους αμείβονται με αποδείξεις δαπάνης

Από την έντυπη έκδοση 

Παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών σε ποσοστό 20,28% για την κύρια σύνταξη και την υγειονομική περίθαλψη θα έχουν από την 1η Φεβρουαρίου του 2019 όλοι οι τίτλοι κτήσης που θα εκδίδονται για όσους αμείβονται με αυτό τον τρόπο, δηλαδή με τις γνωστές «αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης».

Αυτό προβλέπει η νέα εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, η οποία εκδόθηκε σε εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης που εκδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο (31/12/2018) και προβλέπει ότι τα ποσοστά των ασφαλιστικών εισφορών για όσους αμείβονται με τίτλους κτήσης (αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης) για τους δύο κλάδους ασφάλισης είναι τα εξής: για την κύρια σύνταξη 13,33% και για την υγειονομική περίθαλψη 6,95% (σύνολο 20,28%). Αναλυτικά για τον κλάδο της υγείας οι παροχές σε είδος έχουν παρακράτηση εισφορών 6,45% και οι παροχές σε χρήμα έχουν παρακράτηση 0,50% (σύνολο 6,95%). Ο χρόνος ασφάλισης αυτών των προσώπων θα υπολογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον π. ΟΑΕΕ.

Οι εμπειρογνώμονες της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι η αμοιβή με τίτλους κτήσης μέχρι και σήμερα έχει υποκαταστήσει σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό τα Δελτία Παροχής Υπηρεσιών, ή «μπλοκάκια», με βασικό στόχο την αποφυγή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ.

• Τι είναι οι τίτλοι κτήσης με πλαφόν ετήσιο εισόδημα των 10.000 ευρώ: Ο «τίτλος κτήσης», ή η λεγόμενη απόδειξη δαπάνης, ουσιαστικά είναι ένας τρόπος πληρωμής και έκδοσης νόμιμου παραστατικού, ανάμεσα σε δύο πλευρές συμβαλλομένων. Δηλαδή, α) ανάμεσα σε αυτούς που έχουν ήδη κάνει έναρξη εργασιών ή επαγγέλματος στην εφορία, όπως είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι επιχειρήσεις, ή μια εταιρεία και β) των προσώπων εκείνων που δεν έχουν υποχρέωση έκδοσης φορολογικών παραστατικών επειδή παρέχουν τις υπηρεσίες τους ευκαιριακά στους πρώτους, αλλά με την προϋπόθεση ότι το συνολικό εισόδημα που αποκτούν από αυτού του είδους τις συναλλαγές δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ετησίως.

Μάλιστα η εγκύκλιος χρησιμοποιεί ως παράδειγμα έναν εργαζόμενο που απασχολείται περιστασιακά και αμείβεται με τίτλο κτήσης όταν διενεργεί έρευνα - συμπληρώνει ερωτηματολόγια για μια εταιρεία και αμείβεται για την εργασία αυτή με μικτό μισθό οκτώ ευρώ για κάθε ένα ερωτηματολόγιο. 

• Ποιος εκδίδει τον τίτλο κτήσης: Κατά συνέπεια, ο τίτλος κτήσης εκδίδεται από έναν υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών (για παράδειγμα από έναν ελεύθερο επαγγελματία, μία ατομική επιχείρηση, εταιρεία κ.ο.κ.) προς ένα φυσικό πρόσωπο (ιδιώτη) ο οποίος παρέχει υπηρεσίες ευκαιριακά και όχι κατά σύστημα και ο οποίος δεν είναι υποχρεωμένος να κόβει αποδείξεις, ή «μπλοκάκια». 

Προσοχή! Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ η είσπραξη των εισφορών θα γίνεται στην πηγή. Έτσι, όσοι αμείβονται με αυτό τον τρόπο θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες θα υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού που θα «κόβεται», μετά δηλαδή την αφαίρεση του φόρου (ποσοστού 20%), ή άλλων επιβαρύνσεων, όπως είναι το τέλος χαρτοσήμου 3,6%. 

Πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με την εγκύκλιο και τη σχετική υπουργική απόφαση είναι υποχρεωτική η εγγραφή όσων αμείβονται με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα λειτουργήσει στον ΕΦΚΑ. Στόχος είναι να υπολογιστεί ο χρόνος ασφάλισης του κάθε ασφαλισμένου που αμείβεται με απόδειξη δαπάνης, αλλά και να υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για την τήρηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας.

• Ποιοι μπορούν να ασφαλιστούν για αμοιβή με τίτλο κτήσης: Με τις νέες διατάξεις ασφαλίζονται τα φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες) για τα οποία νόμιμα εκδίδεται τίτλος κτήσης, ανεξάρτητα εάν γι’ αυτά τα φυσικά πρόσωπα προκύπτει υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΦΚΑ λόγω άσκησης άλλης επαγγελματικής δραστηριότητας ή ιδιότητας, η οποία δεν είναι σχετική με τις υπηρεσίες που προσφέρει και για τις οποίες αμείβεται με τίτλο κτήσης. 

Προσοχή! Από αυτή την περίπτωση εξαιρούνται όσοι ασφαλίζονται και πληρώνονται με εργόσημο. 

Βήμα-βήμα η παρακράτηση και η πληρωμή 
Όσοι αμείβονται με τίτλους κτήσης θα απογράφονται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ, από τον οποίο θα λαμβάνουν και βεβαίωση της απογραφής τους. Αντίστοιχα, υποχρέωση απογραφής/καταγραφής στον ΕΦΚΑ έχει και ο αντισυμβαλλόμενος / εργοδότης, εφόσον (ο δεύτερος) δεν είναι ήδη εργοδότης καταγεγραμμένος στα μητρώα του πρώην ΙΚΑ. Στη συνέχεια ο εργοδότης (αντισυμβαλλόμενος) θα λαμβάνει το αντίγραφο της βεβαίωσης εγγραφής στον ΕΦΚΑ του εργαζόμενου και θα καταχωρεί στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ τα αναλυτικά στοιχεία για τον χρόνο ασφάλισης και το ύψος των εισφορών, μέχρι το τέλος του μήνα που εκδίδεται το παραστατικό. Οι εισφορές αυτών που αμείβονται με τίτλο κτήσης επιβαρύνουν τους ίδιους στο σύνολό τους, αλλά παρακρατούνται και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ από αυτόν που εκδίδει το παραστατικό (ελεύθερος επαγγελματίας, εταιρεία ή ατομική επιχείρηση κ.τ.λ.). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής, οι εισφορές επιβαρύνονται με τις νόμιμες προσαυξήσεις, ενώ σε περίπτωση μη καταβολής τους αυτές βεβαιώνονται για να εισπραχθούν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Εάν οι αμειβόμενοι με τίτλο κτήσης ασκούν ταυτόχρονα και άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, μισθωτή ή μη μισθωτή, για την οποία υπάγονται στον ΕΦΚΑ, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί εισφοροδότησης παράλληλης ασφάλισης και εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών.

Τέσσερα παραδείγματα ασφάλισης και υπολογισμού εισφορών

Παράδειγμα 1
Πρόσωπο που αμείβεται με τίτλο κτήσης διενεργεί έρευνα για εταιρεία με ακαθάριστη αμοιβή 8,00 ευρώ ανά ερωτηματολόγιο. Στη διάρκεια ενός μήνα συμπλήρωσε 100 ερωτηματολόγια και το συνολικό ύψος της μηνιαίας αμοιβής ανέρχεται σε 800,00 ευρώ (100 ερωτ. x 8,00 ευρώ = 800,00 ευρώ). 

Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, δηλαδή επί της καθαρής μηνιαίας αμοιβής, η οποία προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου (20%) και του χαρτοσήμου (3,60%). 

Η καθαρή αξία είναι 800,00 ευρώ - (800,00 ευρώ x 23,60%) ήτοι 800,00 ευρώ - 188,80 ευρώ = 611,20 ευρώ.

Συνεπώς οι ασφαλιστικές εισφορές είναι:

α) για κύρια σύνταξη 611,20 ευρώ x 13,33% = 81,47 ευρώ

β) για υγειονομική περίθαλψη 611,20 ευρώ x 6,95% = 42,48 ευρώ
Σύνολο: 123,95 ευρώ

Παράδειγμα 2
Οι αντισυμβαλλόμενοι του παραδείγματος 1 έχουν υπογράψει σύμβαση διάρκειας 11 ημερών από 18-2-19 έως 28-2-19 για την οποία εκδίδεται τίτλος κτήσης την 1η-3-19 με καθαρή αξία παραστατικού, μετά την αφαίρεση των αναλογούντων φόρων και επιβαρύνσεων, 350,00 ευρώ.

Το ημερήσιο εισόδημα με βάση την καθαρή αξία του παραστατικού ανέρχεται σε 350,00 ευρώ/11=31,82 ευρώ, το οποίο είναι μεγαλύτερο του 1/25 του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού (650,00 ευρώ/25=26,00 ευρώ).

Συνεπώς οι Η.Α. είναι οι προβλεπόμενες από τη σύμβαση, δηλαδή 11.

Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 18-2-19 και ημερομηνία λήξης η 28-2-19.

Παράδειγμα 3
Οι αντισυμβαλλόμενοι του παραδείγματος 1 έχουν υπογράψει σύμβαση διάρκειας 3 μηνών από 01-2-19 έως 30-4-19 για την οποία εκδίδεται τίτλος κτήσης την 2-5-19 με καθαρή αξία παραστατικού, μετά την αφαίρεση των αναλογούντων φόρων και επιβαρύνσεων:

α) 1.250,00 ευρώ
Ο χρόνος ασφάλισης είναι 1.250,00 ευρώ/650,00 ευρώ=1,92 μήνες και σε Η.Α. 1.250,00 ευρώ/26,00 ευρώ=48,08, δηλαδή 49 ημέρες (1 μήνας και 24 ημέρες).
Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 01-2-19 και ημερομηνία λήξης η 24-3-19.

β) 2.050,00 ευρώ
Ο χρόνος ασφάλισης είναι 2.050,00 ευρώ/650,00 ευρώ=3,15 μήνες και σε Η.Α. 2.050,00 ευρώ/26,00 ευρώ=78,85, δηλαδή 79 ημέρες (3 μήνες και 4 ημέρες).

Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 01-2-19 και ημερομηνία λήξης η 30-4-19, καθώς ο χρόνος ασφάλισης δεν μπορεί να υπερβαίνει τον χρόνο διάρκειας της σύμβασης.

Επομένως, σε αυτήν την περίπτωση, οι εισφορές κατανέμονται ισομερώς στους 3 μήνες και υπολογίζονται ανά μήνα στο 1/3 της καθαρής αξίας του παραστατικού, δηλαδή στο ποσό των 2.050 ευρώ/3=683,33 ευρώ.

Παράδειγμα 4
Την 13-3-19 εκδίδεται τίτλος κτήσης με καθαρή αξία παραστατικού, μετά την αφαίρεση των αναλογούντων φόρων και επιβαρύνσεων, 5.843,00 ευρώ. 

Ο χρόνος ασφάλισης είναι 5.843,00 ευρώ/650,00 ευρώ=8,99 μήνες και σε Η.Α. 1.250,00 ευρώ/26,00 ευρώ=224,73, δηλαδή 225 ημέρες (9 μήνες).

Ημερομηνία έναρξης της ασφάλισης είναι η 13-3-19 και ημερομηνία λήξης η 13-12-19.