Τα scrubbers ανοικτού τύπου μπαίνουν και επίσημα στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εννέα μόλις μήνες πριν από το 2020 και την εισαγωγή στη ναυτιλιακή αγορά των νέων καυσίμων μειωμένης περιεκτικότητας σε θείο. Τα scrubbers open loop είναι μία από τις εναλλακτικές λύσεις που έχουν προταθεί στους πλοιοκτήτες για να επιτύχουν μείωση των εκπομπών θείου στην ατμόσφαιρα εφόσον εξακολουθούν να χρησιμοποιούν καύσιμα υψηλής περιεκτικότητας σε θείο.
Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Τα scrubbers ανοικτού τύπου μπαίνουν και επίσημα στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εννέα μόλις μήνες πριν από το 2020 και την εισαγωγή στη ναυτιλιακή αγορά των νέων καυσίμων μειωμένης περιεκτικότητας σε θείο. Τα scrubbers open loop είναι μία από τις εναλλακτικές λύσεις που έχουν προταθεί στους πλοιοκτήτες για να επιτύχουν μείωση των εκπομπών θείου στην ατμόσφαιρα εφόσον εξακολουθούν να χρησιμοποιούν καύσιμα υψηλής περιεκτικότητας σε θείο. Ωστόσο στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, για την κατάργηση της οδηγίας 2000/59/ΕΚ και την τροποποίηση της οδηγίας 2009/16/ ΕΚ και της οδηγίας 2010/65/ΕΚ, περιλαμβάνονται διατάξεις που ουσιαστικά ενισχύουν τις τάσεις απαγόρευσης της απόρριψης στη θάλασσα των καταλοίπων από τα scrubbers ανοικτού τύπου.
Ειδικότερα στην πρόταση οδηγίας επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «στο παράρτημα VI της σύμβασης MARPOL καθορίσθηκαν κανόνες απορρίψεων για νέες κατηγορίες αποβλήτων, και ειδικότερα για τα κατάλοιπα συστημάτων καθαρισμού καυσαερίων, τα οποία αποτελούνται από ιλύ και νερό αποστράγγισης. Οι συγκεκριμένες κατηγορίες αποβλήτων θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας».
Στη συνέχεια προστίθεται ότι «τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται σε επίπεδο Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για μια συνολική εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορρίψεων λυμάτων από τα ανοικτού τύπου συστήματα καθαρισμού καυσαερίων πλοίων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αντιμετώπιση των πιθανών επιπτώσεων».
Επιπλέον στην επόμενη παράγραφο στην πρόταση οδηγίας αναφέρεται ότι: «Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα σύμφωνα με την οδηγία 2000/60/ΕΑ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των απορρίψεων λυμάτων από τα ανοικτού τύπου συστήματα καθαρισμού καυσαερίων πλοίων και ορισμένων καταλοίπων φορτίου στα χωρικά τους ύδατα».
Πρόταση για τα κατάλοιπα
Στην πρόταση οδηγίας τα κατάλοιπα από τον καθαρισμό καυσαερίων που εντάσσονται στο Παράρτημα VI θεωρούνται σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Οδηγίας επικίνδυνα απόβλητα και παραδίδονται υποχρεωτικά σε εγκαταστάσεις υποδοχής στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Τα απόβλητα αυτά προέρχονται από τη λειτουργία εξοπλισμού scrubber τύπου close loop ή hybrid (όταν το τελευταίο λειτουργεί σε close mode), σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες. Σχετικές αναφορές υπάρχουν στους ορισμούς, όπου σημειώνεται ότι «απόβλητα από πλοία» θεωρούνται όλα τα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων των καταλοίπων φορτίου, τα οποία παράγονται κατά το δρομολόγιο πλοίου ή κατά τις εργασίες φόρτωσης, εκφόρτωσης και καθαρισμού, και τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των παραρτημάτων I, II, IV, V και VI της σύμβασης MARPOL, καθώς επίσης και τα απόβλητα που αλιεύονται παθητικά.
Επίσης τα απόβλητα από τα scrubbers κλειστού τύπου περιλαμβάνονται και στα παραρτήματα της πρότασης οδηγίας που αφορούν τα τυποποιημένα υποδείγματα εντύπων παράδοσης και παραλαβής αποβλήτων. H πρόταση οδηγίας αναμένεται σύντομα να εγκριθεί ως έχει, καθώς η επεξεργασία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ολοκληρώθηκε κατά τη διαδικασία πρώτης ανάγνωσης. Όπως αναφέρεται σε ενημερωτικό σημείωμα, πραγματοποιήθηκαν σειρά άτυπων επαφών μεταξύ του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, με σκοπό να επιτευχθεί συμφωνία επί του φακέλου σε πρώτη ανάγνωση και να μη χρειαστεί δεύτερη ανάγνωση και συνδιαλλαγή.
Συμβιβαστική τροπολογία
Η εισηγήτρια ευρωβουλευτής Gesine Meissner υπέβαλε μία συμβιβαστική τροπολογία στην πρόταση οδηγίας, εξ ονόματος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού. Η τροπολογία αυτή είχε συμφωνηθεί κατά τις προαναφερθείσες άτυπες επαφές. Δεν κατατέθηκαν άλλες τροπολογίες. Κατά την ψηφοφορία της στις 13 Μαρτίου 2019, η ολομέλεια ενέκρινε τη συμβιβαστική τροπολογία (τροπολογία 117) στην πρόταση οδηγίας. Η τροποποιημένη πλέον πρόταση της Επιτροπής αποτελεί τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση, η οποία περιέχεται στο νομοθετικό ψήφισμά του, ως έχει στο παράρτημα του παρόντος σημειώματος. Η θέση του Κοινοβουλίου απηχεί όσα είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως μεταξύ των θεσμικών οργάνων. Κατά συνέπεια, αναμένεται ότι το Συμβούλιο θα εγκρίνει τη θέση του Κοινοβουλίου και ως εκ τούτου η πράξη θα εκδοθεί με τη διατύπωση που αντιστοιχεί στη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Γερμανική μελέτη
Οι προβληματισμοί που διατυπώνονται στην πρόταση οδηγίας στηρίζονται και σε προκαταρτική μελέτη από γερμανικό ινστιτούτο που υποβλήθηκε στην πρόσφατη συνάντηση της Υποεπιτροπής Πρόληψης και Καταπολέμησης Ρύπανσης (PPR) του ΙΜΟ και αφορά τις επιπτώσεις από τις απορρίψεις scrubber στη Βόρεια και στη Βαλτική Θάλασσα. Η μελέτη καταδεικνύει, έπειτα από δειγματοληψίες στη θάλασσα, ότι τα λύματα από τη λειτουργία scrubber περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα και καρκινογόνες ενώσεις από 16 διαφορετικές κατηγορίες Polyaromatic Hyrdocarbons (PAHs), εντείνοντας τις ανησυχίες που εύλογα έχουν οδηγήσει κράτη και λιμάνια ανά την υφήλιο να απαγορεύσουν τις απορρίψεις scrubbers.