Έληξε ο ν. Κατσέλη: Με αναδρομική ισχύ το νέο καθεστώς

Από την έντυπη έκδοση 

Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]

Στις 6 Μαρτίου θα κατατεθεί κατά πάσα πιθανότητα το νομοσχέδιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας με αναδρομική ισχύ από την 1η Μαρτίου.

Με τον τρόπο αυτόν παύει να υφίσταται κενό σε ό,τι αφορά τον νόμο Κατσέλη του οποίου και τυπικά έληξε χθες η ισχύς. Έτσι από σήμερα αναμένεται να ισχύσει το νέο πλαίσιο, όταν αυτό νομοθετηθεί, κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβεί το αργότερο μέσα στο 15ήμερο του Μαρτίου.

Το οριστικό κείμενο του νομοσχεδίου προβλέπει έναν χρόνο προστασία για όλους και πέντε έτη για τις ευπαθείς ομάδες, δηλαδή τους ανέργους, τους αναπήρους κ.λπ. Σε ό,τι αφορά τους οφειλέτες οι οποίοι έχουν λάβει δικάσιμο με τον νόμο Κατσέλη, μπορούν να ενταχθούν στο νέο πλαίσιο με τα κριτήρια του νόμου Κατσέλη αν θέλουν να επισπεύσουν τις διαδικασίες ρύθμισης και να ενταχθούν στην επιδότηση. Για όσους δεν έχουν λάβει δικάσιμο, κάποιες πηγές αναφέρουν πως αυτοί θα εξεταστούν με τον νέο νόμο, αν και κάτι τέτοιο νομικοί κύκλοι δεν το κρίνουν συνταγματικό.

Οι επιφυλάξεις της ΕΚΤ 
Εν τω μεταξύ, σοβαρές ενστάσεις διατύπωσε η ΕΚΤ στο αρχικό σχέδιο που κατατέθηκε από την ελληνική πλευρά αναφορικά με το νέο πλαίσιο που θα διαδεχτεί τον νόμο Κατσέλη. Η ΕΚΤ συστήνει διαβούλευση με την Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ πολλές από αυτές τις πτυχές που αναφέρει ο θεσμός φαίνεται πως έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στο τελευταίο σχέδιο νόμου που ολοκληρώθηκε προχθές. Ιδιαίτερα η παρατήρηση που λέει πως πρόθεση του νομοθέτη είναι η εφαρμογή του νέου πλαισίου παράλληλα με τον υφιστάμενο νόμο Κατσέλη. Σημειώνεται πως οι ενστάσεις έχουν υποβληθεί από την ΕΚΤ για την πρόταση που εστάλη από την ελληνική κυβέρνηση στις 19 και 22 Φεβρουαρίου και ενδεχομένως ορισμένες εξ αυτών ή όλες να έχουν αντιμετωπιστεί με το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου.

Οι κυριότερες ενστάσεις της ΕΚΤ για το σχέδιο νόμου είναι:  

• Μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στα πιστωτικά ιδρύματα, ιδίως όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια. 
• Ενδέχεται ακόμη να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στις πωλήσεις δανείων και στις τιτλοποιήσεις, καθώς επιτρέπει σε οφειλές που τιτλοποιούνται βάσει του νόμου 3156/2003, καθώς και σε οφειλές που μεταβιβάζονται βάσει του νόμου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, να ρυθμίζονται και βάσει των διατάξεών του, παρέχει δε νομική προστασία σε ένα ευρύ φάσμα οφειλών που περιλαμβάνουν και τις επιχειρηματικές. 
• Εισάγει αλλαγές που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα των δανειστών να διασφαλίσουν τη θέση σε ισχύ των συμφωνημένων όρων εξασφαλισμένης πίστωσης στην Ελλάδα.
• Εγείρει κινδύνους επιδείνωσης της νοοτροπίας των πληρωμών, ηθικούς κινδύνους και κινδύνους καταστρατήγησης του νέου πλαισίου από πρόσωπα που στρατηγικά αθετούν τις υποχρεώσεις εξυπηρέτησης των οφειλών τους.
• Πρόθεση του νομοθέτη είναι η εφαρμογή του νέου πλαισίου παράλληλα με τον υφιστάμενο νόμο για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, ότι οι οφειλέτες θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση ρύθμισης βάσει ενός ή αμφοτέρων των πλαισίων και ότι η επιλογή αυτή παρέχεται και σε οφειλέτες των οποίων η αίτηση εκκρεμεί βάσει ενός ή αμφοτέρων των πλαισίων.  
• Η συσσώρευση των δικαστικών υποθέσεων, σε συνδυασμό με την αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης, επηρεάζει τη δυνατότητα των τραπεζών να εισπράττουν τις δανειακές τους απαιτήσεις και, κατ’ επέκταση, να χορηγούν δάνεια.
• Ασφάλεια δικαίου όσον αφορά την αποτίμηση της εμπράγματης ασφάλειας και των περιουσιακών στοιχείων είναι καίριας σημασίας τόσο για το πλαίσιο συνολικά όσο και για την προστασία των δικαιωμάτων των εξασφαλισμένων πιστωτών.

Όπως προκύπτει από το έγγραφο, στην αρχική πρόταση της κυβέρνησης προβλέπονταν:

• Η συνολική αξία των καταθέσεων και χρηματοπιστωτικών προϊόντων του αιτούντος δεν υπερβαίνει το ήμισυ της συνολικής προς ρύθμιση οφειλής κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος, πέραν της κύριας κατοικίας του, δεν υπερβαίνει το διπλάσιο της συνολικής προς ρύθμιση οφειλής κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
• Αιτών ο οποίος έχει ήδη ενταχθεί σε ρύθμιση βάσει του σχεδίου νόμου δεν μπορεί να υποβάλει δεύτερη αίτηση.
• Με την οριστική υποβολή της αίτησης σύμφωνα με τα παραπάνω η πλατφόρμα προβαίνει σε σχετική κοινοποίηση προς τους πιστωτές των οποίων οι απαιτήσεις ζητείται να ρυθμιστούν. 
•  Οι προϋποθέσεις και το ποσό της συνεισφοράς του Δημοσίου επανεξετάζονται από το Δημόσιο σε τριετή βάση.
•  Εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία με έναν τουλάχιστον πιστωτή, ο αιτών μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο την προστασία της κύριας κατοικίας του εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας ρύθμισης μέσω της πλατφόρμας.