Tα «αγκάθια» για το επενδυτικό σχέδιο του ΟΛΠ

Από την έντυπη έκδοση

Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]

Μετ’ εμποδίων φαίνεται ότι θα εξελιχθεί η υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά μετά και τις τελευταίες εξελίξεις στην Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ). Η μαραθώνια συνεδρίαση με θέμα το master plan του ΟΛΠ άφησε «απόνερα», που αναμένεται να δημιουργήσουν κραδασμούς στο μεγάλο λιμάνι. 

Σύμφωνα με την απόφαση, ζητήματα έχουν δημιουργηθεί τόσο σε ό,τι αφορά τα υποχρεωτικά έργα, προϋπολογισμού 293 εκατ. ευρώ, τα οποία περιλαμβάνονται στη σύμβαση παραχώρησης μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και ΟΛΠ (Cosco), αφού χρειάζονται εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες, όσο και στα πρόσθετα έργα, τα οποία στην πλειονότητά τους δεν εγκρίθηκαν για μια σειρά από αιτίες.  

Σε ό,τι αφορά τα βασικά έργα του master plan, υπάρχουν αστερίσκοι, που έχουν να κάνουν με τις περιβαλλοντικές μελέτες και άλλες άδειες από δημόσιους φορείς (ΚΑΣ). Έχει τεθεί επίσης ζήτημα με την παρουσίαση του master plan και το ξεκαθάρισμα των χρήσεων γης που θέλει να εκμεταλλευτεί επιχειρηματικά ο ΟΛΠ, αλλά και το χωροταξικό.

Σημεία τριβής
Τα ζητήματα αυτά φαίνεται ότι αποτελούσαν εξαρχής σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του ΟΛΠ. Για περισσότερο από έναν χρόνο το master plan πηγαινοερχόταν με αλλαγές, αλλά «πράσινο φως» δεν άναψε ποτέ. Οι δημόσιες υπηρεσίες προέβαλαν το επιχείρημα ότι ποτέ και σε καμία περίπτωση το master plan δεν τηρούσε τις προδιαγραφές που υπάρχουν. Στον αντίποδα, όμως, και η Cosco τόνιζε ότι στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ (του οποίου τη διαχείριση έχει από το 2010) έχει κάνει επενδύσεις ύψους περί των 500 εκατ. ευρώ, αλλά τέτοια προβλήματα δεν αντιμετώπισε ποτέ.

Τα πρόσθετα έργα
Αναφορικά με τις πρόσθετες επενδύσεις, η ΕΣΑΛ αποφάνθηκε τα εξής:

• Νέα αποθήκη στην πρώην περιοχή ΟΔΔΥ, έκτασης 80.000 τ.μ., με κατασκευή νέων σύγχρονων αποθηκών εφοδιαστικής αλυσίδας. Η ΕΣΑΛ απορρίπτει κατά πλειοψηφία την εν λόγω πρόσθετη επένδυση, καθώς δεν τεκμαίρεται η αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου, δεδομένου ότι ανατρέπει τον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό οργανωμένου δικτύου logistic centers, επιβαρύνοντας ταυτόχρονα άσκοπα την περιοχή, καθώς σε πολύ μικρή απόσταση χιλιομετρικά, στην περιοχή του Θριασίου, έχει δρομολογηθεί η υλοποίηση ενός Εμπορευματικού Κέντρου διεθνούς εμβέλειας επένδυσης 200 εκατ. ευρώ, σε έκταση εμβαδού 588 στρεμμάτων με κατασκευή αποθηκών 235.000 τ.μ. Το κέντρο αυτό δύναται να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες του λιμανιού του Ν. Ικονίου και έχει ήδη συνδεθεί σιδηροδρομικά με γραμμή αποκλειστικής χρήσης, η οποία μπορεί να ηλεκτροδοτηθεί και μάλιστα με πολύ χαμηλό κόστος (16 εκατ. ευρώ). Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η μελέτη είναι ανακόλουθη ως προς τα αριθμητικά μεγέθη της συνολικής δομημένης επιφάνειας του προτεινόμενου κτηρίου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις σελ. 7-47 του τεύχους του Σταδίου Β αναφέρεται ότι η χωρητικότητα του κτηρίου είναι 45.800 τ.μ. σε αντίθεση με άλλα σημεία του master plan όπου η επιφάνεια δόμησης ανέρχεται σε 60.000 τ.μ. ή 80.000 τ.μ.
• Κατασκευή δύο πενταώροφων κτηρίων στάθμευσης αυτοκινήτων, έκτασης 75.000 τ.μ. το καθένα, στην περιοχή Γ2 (G2). Η ΕΣΑΛ απορρίπτει κατά πλειοψηφία την εν λόγω πρόσθετη επένδυση, καθώς θα πρέπει να τηρηθούν οι κατευθυντήριες οδηγίες που διατυπώνονται στο τμήμα Β. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η μελέτη είναι ανακόλουθη ως προς τα αριθμητικά μεγέθη της συνολικής δομημένης επιφάνειας των προτεινόμενων κτηρίων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις σελ. 7-52 του τεύχους του Σταδίου Β του master plan υπάρχει αναφορά σε συνολική επιφάνεια δόμησης 150.000 τ.μ., ενώ στον πίνακα του Παραρτήματος 2, που περιλαμβάνει τους υφιστάμενους και προτεινόμενους Σ.Κ. και Σ.Δ., υπάρχει αναφορά σε δόμηση 121.000 τ.μ. Επιπλέον συστήνεται ενδεχόμενος περιορισμός στο προβλεπόμενο ύψος των κατασκευών, καθώς και η διαμόρφωση χώρου πρασίνου στην πλάκα οροφής των εν λόγω κτηρίων (φυτεμένο δώμα), για λόγους περιβαλλοντικούς και αισθητικούς (αποφυγή εκτεταμένων επιφανειών στάθμευσης οχημάτων). 
• Οικολογικά λεωφορεία (Eco buses) για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων επιβατών και κοινού, γύρω από τον κεντρικό λιμένα ακτοπλοΐας και κρουαζιέρας. Θέματα προμηθειών δεν αποτελούν αντικείμενο του master plan, ωστόσο η ΕΣΑΛ συμφωνεί με την υποβληθείσα πρόταση. 

Στο τραπέζι του ΚΑΣ

• Κατασκευή Επιβατικού Σταθμού Κρουαζιέρας στην περιοχή της Νότιας Ζώνης του Λιμένα. Η εν λόγω επένδυση δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί, καθώς εκκρεμεί η εξέταση της πρότασης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), η οποία αναβλήθηκε έπειτα από σχετικό αίτημα της ΟΛΠ Α.Ε. Σε κάθε περίπτωση η κατασκευή επιβατικού σταθμού στο νέο Επιβατικό Λιμένα (Νότια Ζώνη, Φάση Α) κρίνεται σκόπιμη προκειμένου να εξυπηρετήσει μόνο την άφιξη / αναχώρηση επιβατών κρουαζιέρας και τις συνοδές ανάγκες, όπως χώρους εστίασης, χώρους υγιεινής, καταστήματα αφορολογήτων ειδών κ.ά. Επισημαίνεται δε ότι η χρήση εμπορικού κέντρου και λοιπών χώρων αναψυχής τέτοιου μεγέθους δεν συνιστά δραστηριότητα σχετική με τον λιμένα με το δεδομένο ότι σαφή σκοπό έχει, μεταξύ άλλων, και την προσέλκυση χρηστών - επισκεπτών εκτός των επιβατών των κρουαζιερόπλοιων. 

Τέλος, αναφορικά με το εν λόγω έργο συνεκτιμάται η απαίτηση εφαρμογής του κώδικα ISPS στην περιοχή, η ανταγωνιστική του λειτουργία σε σχέση με τις εμπορικές δραστηριότητες του όμορου Δήμου  Πειραιά, καθώς και η δημιουργία πρόσθετου κυκλοφοριακού φόρτου στην ευρύτερη περιοχή. Άλλωστε, η κατασκευή εμπορικού κέντρου εντός των ορίων του Δήμου Πειραιώς είναι αντίθετη με τα προβλεπόμενα στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πειραιά (ΓΠΣ).

• Κατασκευή ναυπηγοεπισκευής για Mega Yachts στην περιοχή Γ1 (G1). Αφορά την κατασκευή επισκευαστικού προβλήτα μεγάλων yachts στην περιοχή Γ1, με την εγκατάσταση synchrolift 8.500 τόνων. 

Η εν λόγω επένδυση δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί, δεδομένου ότι -όπως ο πρόεδρος της ΡΑΛ ενημέρωσε την Επιτροπή- έχει ασκηθεί ενώπιον του ΣτΕ η υπ’ αριθμ. 2974/9-11-18 αίτηση ακυρώσεως της ΟΛΠ Α.Ε. κατά του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης για την ακύρωση της υπ’ αριθμ. πρωτ. 87180/1177/Φ.31/17-08-2018 απόφασης της Επιτροπής Εξέτασης Ενδικοφανών Προσφυγών του αρ. 31 του ν. 3982/11 της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης (ΑΔΑ: ΨΨΜΝ465ΧΙ8-647), δυνάμει της οποίας απορρίφθηκε η ενδικοφανής προσφυγή της ΟΛΠ Α.Ε. κατά της υπ’ αρ. πρ. 1586/19-06-2018 απόφασης της Διεύθυνσης Βιομηχανίας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Περιφέρειας Αττικής, για εγκατάσταση ναυπηγείου στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη λιμένος Πειραιώς. Παρά δε το γεγονός ότι η υποβληθείσα και εξεταζομένη πρόταση αφορά άλλη περιοχή απ’ αυτή στην οποία αναφέρεται η ανωτέρω αίτηση ακυρώσεως, δεν είναι δυνατή η λήψη απόφασης από την ΕΣΑΛ προ της εκδόσεως της αποφάσεως του ΣτΕ για το αν είναι επιτρεπτή, σύμφωνα με τη ΣΠ2016 μεταξύ ΟΛΠ Α.Ε. και ελληνικού Δημοσίου η εγκατάσταση ναυπηγείου στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη λιμένος Πειραιώς από την ΟΛΠ Α.Ε. Επιπλέον, απαιτείται επαρκής τεκμηρίωση αναφορικά με τη συμβατότητα της υποβληθείσας πρότασης με τις υφιστάμενες δραστηριότητες.

Γενική παρατήρηση 
Όλα αναφορικά με τις υποχρεωτικές και τις πρόσθετες επενδύσεις, τίθενται υπό την προϋπόθεση: (α) υποβολής Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και έγκρισης αυτής σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία και (β) της έγκρισής τους από το υπουργείο Πολιτισμού έπειτα από γνωμοδότηση των αρμόδιων Κεντρικών Συμβουλίων. 
Επισημαίνεται επιπλέον ότι η ΟΛΠ Α.Ε. αιτήθηκε με επιστολή της από τις 31 Ιανουαρίου 2019 αναβολή της εξέτασης του master plan από τα αρμόδια συμβούλια του υπουργείου Πολιτισμού προκειμένου -όπως αναφέρεται στην επιστολή- «να υπάρχει επαρκής χρόνος προετοιμασίας μας».

Ξενοδοχεία και μουσείο

• Παγόδα - ξενοδοχείο 5 αστέρων. Το έργο αφορά την ανακατασκευή του κτηρίου της Παγόδας και τη μετατροπή του σε ξενοδοχείο 5 αστέρων. Προκειμένου να εγκριθεί η εν λόγω πρόταση, είναι κατά τον νόμο απαραίτητη προϋπόθεση να προηγηθεί η έγκριση της αλλαγής της χρήσης του κτηρίου από το υπουργείο Πολιτισμού ύστερα από σχετική γνωμοδότηση από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων (ΚΣΝΜ), δεδομένου ότι πρόκειται για χαρακτηρισμένο μνημείο. Επισημαίνεται σε κάθε περίπτωση ότι ενδεχόμενη έγκριση δεν μπορεί να αφορά ανακατασκευή παρά μόνο μετατροπή, καθώς πρόκειται για χαρακτηρισμένο μνημείο.
• Μετατροπή αποθηκών σε ξενοδοχείο 4 και 5 αστέρων. Η ΕΣΑΛ δεν έχει αντίρρηση για τη μετατροπή των δύο υφιστάμενων αποθηκών σε ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, με την προϋπόθεση έγκρισης της χρήσης και των αντίστοιχων μελετών από το υπουργείο Πολιτισμού έπειτα από γνωμοδότηση του ΚΑΣ και του ΚΣΝΜ. Σε περίπτωση κατεδάφισής τους θα τηρηθούν οι ισχύοντες όροι δόμησης κατά τον χρόνο της ανοικοδόμησης.
• Κατασκευή ξενοδοχείου 5 αστέρων στο Πόρτο Λεόνε: Η εν λόγω επένδυση δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί, καθώς εκκρεμεί η εξέταση της πρότασης από το ΚΑΣ, λόγω της γειτνίασης με μνημείο, η οποία αναβλήθηκε έπειτα από σχετικό αίτημα της ΟΛΠ Α.Ε. Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο ότι η εν λόγω επένδυση εντάσσεται στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της ΟΛΠ Α.Ε. (2033-35), δύναται να επανεξεταστεί από την ΕΣΑΛ, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις αποφάσεις του ΚΑΣ αναφορικά με τις υπόλοιπες συναφείς ξενοδοχειακές επενδύσεις.   
• Μετατροπή της πέτρινης αποθήκης σε μουσείο στην Ακτή Βασιλειάδη. Η ΕΣΑΛ εγκρίνει την εν λόγω πρόταση, λαμβάνοντας τις απαιτούμενες κατά νόμο άδειες και εγκρίσεις.