Σύγχρονες τάσεις στην εκπαίδευση του μάνατζμεντ

Του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη
Πολυτεχνείο Κρήτης
Επίτιμος Διδάκτορας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών της Ισπανίας
Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Distinguished Research Professor, Audencia Business School

Γενικά

Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί μια νέα κουλτούρα στις σχολές του μάνατζμεντ (Business School), η οποία οδηγεί τους φοιτητές προοδευτικά να «χάσουν τη γεύση» της γνώσης και να δώσουν περισσότερη προσοχή στη λειτουργία και τις εκδηλώσεις του business School. Ο στόχος τους είναι να ενθαρρύνουν την προσωπική άνθηση των φοιτητών τους, αλλά δεν πρέπει να απομακρυνθούν από το βασικό τους στόχο που είναι: να εκπαιδεύσουν και να σχηματίσουν λειτουργικά στελέχη για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.

Μερικές εμπειρίες

Ένα από τα βασικά ερωτήματα που τίθεται βάσει των εμπειριών φοιτητών από Business Schools είναι τι χρειάζονται οι γνώσεις από μαθήματα σε οικονομικές θεωρίες, μάρκετινγκ, μάνατζμεντ, φιλοσοφία, κλπ., όταν ο βασικός στόχος είναι καθόλη τη διάρκεια της ζωής να πωλήσεις ένα προϊόν και να υπολογίσεις το ανά μονάδα κέρδος. Μερικοί φοιτητές σκέφτονται ότι πληρώνουν δίδακτρα για να μάθουν την κουλτούρα λειτουργίας της σχολής και όχι για το περιεχόμενο των μαθημάτων και των εργαστηρίων. Οι φοιτητές των business schools θα γίνουν «καλοί μάνατζερ» μόνο όταν σταματήσουν να είναι καλοί φοιτητές. Για τους διευθυντές των σχολών η σχολική επιτυχία δεν είναι ο καλός βαθμός, αλλά η επικύρωση των αρμοδιοτήτων. Το κυριότερο είναι η εκμάθηση των μηχανισμών, οι εξατομικευμένες πορείες και το συνολικό δίκτυο. Από την αρχή της φοίτησης το σπουδαίο είναι «η ζωή μέσα στη σχολή» όπως, τα weekend γνωριμίας μεταξύ των φοιτητών, τα τουρνουά διάφορων αθλημάτων, βραδιές σε μπαρ, γευσιγνωσία κρασιών, ski, κρουαζιέρες με ιστιοφόρο, κ.α. Όλα αυτά οδηγούν σε μια δυνατή κοινή εμπειρία που είναι πολύ βασική για την πρώτη χρονιά στη σχολή. Αυτό επιτρέπει μια ενδεδειγμένη σύνδεση με το business school που διαιωνίζεται στο πέρας των χρόνων μετά τη φοίτηση. Η ανησυχία για μια καλή εκπαίδευση στο μάνατζμεντ οδηγεί τα business schools να δίνουν στους φοιτητές τους μια πρακτική εκπαίδευση, η οποία αποδίδει στους διπλωματούχους τους μια επιχειρησιακή ικανότητα διοίκησης των επιχειρήσεων. Τους εισάγει στις σύγχρονες επιστήμες του μάνατζμεντ οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλη άνθηση τα τελευταία 20 χρόνια. (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, 2018: Σύγχρονες προσεγγίσεις στο μάνατζμεντ, τα οικονομικά και τη χρηματοοικονομική μηχανική, Εκδ. Κλειδάριθμος, Αθήνα).

Αυτή η λογική ανταποκρίνεται σε μια αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στα business schools σε παγκόσμιο επίπεδο, τα οποία ταξινομούνται ανάλογα  με τις επιδόσεις τους στην εκπαίδευση και στην έρευνα (πρόσφατα). Υπάρχουν δύο οργανισμοί αξιολόγησης, ο ένας ευρωπαϊκός-EQUIS (European Quality Improvement System) και ο άλλος των Η.Π.Α. – AACSB (Association to Advance Collegiate Schools of Business), οι οποίοι πιστοποιούν το χαρακτήρα υπεροχής της μιας σχολής από την άλλη, σε εκπαιδευτικό επίπεδο αλλά και σε ερευνητικό επίπεδο (αριθμός δημοσιεύσεων σε διεθνή έγκριτα περιοδικά).

Θεώρηση του διπλωματούχου ως «τελικού προϊόντος»

Τα business schools επιβεβαιώνουν το στόχο τους να προωθούν την προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση των φοιτητών τους, αλλά ο κεντρικός τους άξονας είναι η εκπαίδευση επιχειρηματικών στελεχών ικανών να διοικήσουν ιδιωτικές επιχειρήσεις. Όπως αναφέρουν στελέχη των σχολών αυτών «δε μιλάμε για σχολική εκπαίδευση, αλλά περισσότερο για φοιτητικές εμπειρίες που βιώνουν όλες τις παραπάνω δραστηριότητες σχολικές και εξωσχολικές».

«Έξω από τα τείχη της σχολής», «το τελικό προϊόν» (ο διπλωματούχος), θα έχει όλες τις αρμοδιότητες για να επιτύχει το στόχο του, δηλαδή να γίνει ένας καλός μάνατζερ.

Το 2017, 60% των φοιτητών μπόρεσαν να βρουν μια απασχόληση πριν ακόμη αποκτήσουν το πτυχίο τους, σύμφωνα με το Συνέδριο των Business Schools. Η αλυσίδα παραγωγής ξεκίνησε να είναι αποτελεσματική.