Εκκαθάριση εισφορών από τον ΕΦΚΑ για αυτοαπασχολούμενους

Από την έντυπη έκδοση

Εγκύκλιο με παραδείγματα, διευκρινιστικές πληροφορίες και οδηγίες για τη διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών που καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ για κύρια ασφάλιση και υγειονομική περίθαλψη, εξέδωσε ο ΕΦΚΑ.

Όπως επισημαίνει η εγκύκλιος, επειδή σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά τη διενέργεια της διαδικασίας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών είναι πιθανό να προκύψουν μεταβολές στο εισόδημα του ασφαλισμένου ή στον χρόνο ασφάλισης ή στην ασφαλιστέα ιδιότητα, απαιτείται τροποποίηση της αρχικής εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών, από την οποία μπορεί να προκύψει διαφορετικό από το αρχικό αποτέλεσμα (χρεωστικό ή πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο). Για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων διευκρινίζονται τα εξής: 

1. Χρεωστικό υπόλοιπο: Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, μικρότερου όμως ποσού, το επιπλέον ποσό οφειλής κατανέμεται ισομερώς στις επόμενες δόσεις οφειλής, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία, το επιπλέον ποσό οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση. 

Όμως, εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, μεγαλύτερου όμως ποσού, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα ισομερώς όλες οι δόσεις οφειλής, ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Τυχόν επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής, εάν υπάρχουν, ή με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Παράδειγμα: Τον Ιούνιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους 800,00 ευρώ. Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους 500,00 ευρώ, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους 100,00 ευρώ, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018. 

Δεδομένου ότι το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο του νέου χρεωστικού υπολοίπου, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει επιπλέον διαφορά ύψους 300,00 ευρώ (800,00 ευρώ - 500,00 ευρώ), η οποία επιμερίζεται ισομερώς στις επόμενες τρεις δόσεις, το ύψος των οποίων διαμορφώνεται σε 200,00 ευρώ μηνιαίως.

Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής εκκαθάρισης σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των 500,00 ευρώ, η διαφορά ύψους 300,00 ευρώ αναζητείται εφάπαξ μέχρι 31/11/2018. 

2. Πιστωτικό υπόλοιπο: Εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο ή δεν έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τότε το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο διαγράφεται. Το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.

Εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί και:

• το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο ή ίσο με το επιστραφέν αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
• το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, έως του ύψους του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση, και η διαφορά καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.

Εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.  

3. Μηδενικό υπόλοιπο: Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό, τότε το ποσό της οφειλής που προκύπτει, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών, το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση. 

Παράλληλη ασφάλιση
Σε διευκρινιστική του ανακοίνωση για την παράλληλη ασφάλιση το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζει ότι: 

• Οι συντάξεις από τον πρώτο φορέα εκδίδονται κανονικά, εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις ως προς τη θεμελίωση δικαιώματος.
• Σε αντίθεση με το προγενέστερο καθεστώς, με το οποίο οι ασφαλισμένοι έχαναν χρόνο ασφάλισης και εισφορές, με τις διατάξεις του νόμου 4387/16 κανένας χρόνος ασφάλισης και καμία εισφορά δεν χάνονται. Ο ασφαλισμένος που έχει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σε έναν τουλάχιστον φορέα μπορεί, αν θεμελιώνει δικαίωμα και στον δεύτερο φορέα, να λάβει 2η ανταποδοτική σύνταξη ή προσαύξηση της σύνταξης. Στις περιπτώσεις που δεν θεμελιώνει αυτοτελές δικαίωμα δεύτερης σύνταξης, η προσαύξηση της σύνταξης δίνεται και για τα έτη που καταβλήθηκαν επιπλέον εισφορές.
• Το θετικό αυτό μέτρο θα ισχύσει και για τους συνταξιούχους πριν από τις 13/05/2016 καθώς, μέσω του επανυπολογισμού, η σύνταξή τους θα προσαυξηθεί για τον παράλληλο χρόνο που έως σήμερα δεν είχε αξιοποιηθεί λόγω μη θεμελίωσης δικαιώματος. Η επιπλέον διαφορά θα δοθεί ισομερώς σε πέντε έτη, όπως προβλέπει ο νόμος. 
• Επιπλέον, επειδή ορισμένοι ασφαλισμένοι με παράλληλη ασφάλιση για διαφορετική δραστηριότητα έκαναν αίτηση συνταξιοδότησης για τον χρόνο ασφάλισης στον έναν μόνο πρώην φορέα, τους δίνεται η δυνατότητα έως τα τέλη Οκτωβρίου είτε να κάνουν συμπληρωματική αίτηση για τον παράλληλο χρόνο (η οποία θα ισχύσει αναδρομικά από την πρώτη αίτηση) είτε να ανακαλέσουν την πρώτη αίτηση.