ΙΟΒΕ: Επιδείνωση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Σεπτέμβριο

Σημαντική υποχώρηση στις 101,3 μονάδες (από 105,3 τον Ιούλιο) παρουσίασε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

Κατά το ΙΟΒΕ, η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα κυρίως της έντονης επιδείνωσης των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία και τις κατασκευές, ενώ αντίθετα η καταναλωτική εμπιστοσύνη κινείται ανοδικά. Καθοδική πορεία του οικονομικού κλίματος καταγράφεται και γενικότερα στην Ευρώπη, αν και λιγότερο έντονα.

Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ, η μέτρηση του δείκτη είναι η πρώτη μετά την έξοδο της χώρας από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης, εξέλιξη που βεβαίως έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα παρά συνδέεται με συγκεκριμένες και απτές αλλαγές στην οικονομική πολιτική.

Η επιδείνωση, πάντως, έχει τομεακά και επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, καθώς η βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποδηλώνει ότι, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, η έξοδος από το πρόγραμμα συμβάλει στη βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών.

Στην πλευρά των βιομηχανικών επιχειρήσεων, δύο παράγοντες τείνουν να επιβαρύνουν τις προοπτικές.

Στο εξωτερικό περιβάλλον, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, εμφανίζονται κίνδυνοι από την επιβράδυνση της ζήτησης, κυρίως λόγω της απόσυρσης μέτρων νομισματικής πολιτικής, και από τους περιορισμούς που εγείρονται στο διεθνές εμπόριο από πολιτικές προστατευτισμού.

Στο εσωτερικό πλαίσιο, όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, ή έξοδος από το τελευταίο πρόγραμμα δεν έχει, επί του παρόντος, συνοδευτεί από βελτίωση των όρων πρόσβασης στις διεθνείς αγορές και μείωση του κόστους χρηματοδότησης για τον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Συνολικά πάντως, όπως επισημαίνει το ΙΟΒΕ, η εξέλιξη του δείκτη τους τελευταίους μήνες αφενός είναι συμβατή με την επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας και ειδικότερα την εξέλιξη του ΑΕΠ στα επίσημα στατιστικά στοιχεία και, αφετέρου, αντανακλά τις επιμέρους αβεβαιότητες για τις εξελίξεις στην οικονομία. Αναλυτικότερα:

• στη βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση βελτιώνεται ελαφρά, όπως και το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες, με τον δείκτη όμως στις εκτιμήσεις για τα αποθέματα να φανερώνει διόγκωσή τους.
• στις κατασκευές, οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώνονται, ενώ εκείνες για την απασχόληση επιδεινώνονται σημαντικά.
• στο λιανικό εμπόριο, οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις περιορίζονται, αντίθετα με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους, με τον δείκτη του ύψους των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται.
• στις υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων ενισχύονται, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση, αλλά οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της επιδεινώνονται.
• στην καταναλωτική εμπιστοσύνη οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνονται οριακά, ενώ οι αντίστοιχες για την οικονομική κατάσταση της χώρας, οι προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας, αλλά και η πρόθεση για αποταμίευση βελτιώνονται.

Εξάλλου, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώθηκε στις -44,9 (από -49,9 τον Ιούλιο) μονάδες, αισθητά υψηλότερα έναντι του αντίστοιχου περυσινού του επιπέδου (-53,7 μονάδες).

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, «η άνοδος εκπορεύεται από τις αρκετά καλύτερες προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας και των νοικοκυριών, αλλά και από τις λιγότερο αρνητικές προσδοκίες ως προς την ανεργία. Αυτές οι τάσεις μάλλον συνδέονται κυρίως με την πρόσφατη έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης. Ενδεχομένως στη βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνέβαλαν και οι πολιτικές εξαγγελίες στη ΔΕΘ, κυρίως για τις φοροελαφρύνσεις. Η περαιτέρω διεύρυνση της δραστηριότητας στον τουρισμό φαίνεται ότι είχε, τουλάχιστον εποχικά, ισχυρό αποτύπωμα και στην απασχόληση».

Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες παραμένει επί της ουσίας αμετάβλητος τον Σεπτέμβριο, στις -75,3 (από -74,9) μονάδες. Το 87% (από 88%) των νοικοκυριών δεν θεωρεί καθόλου πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 10% (από 11%) τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή.

Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες μειώνεται τον Σεπτέμβριο στις +25,4 (από +32,3) μονάδες. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας διαμορφώνεται στο 45% (από 52%), με το 17% (από 15%) των ερωτηθέντων να αναμένει μικρή ή αισθητή μείωσή της.