Άνοιγμα στην πραγματική οικονομία το στοίχημα για τις τράπεζες

Από την έντυπη έκδοση

Του Γιώργου Σακκά
[email protected]

Η χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών, η περαιτέρω αύξηση των καταθέσεων και η επιθετικότερη μείωση των «κόκκινων» δανείων αποτελούν το τρίπτυχο των δράσεων των τραπεζών για το επόμενο διάστημα.

Αξιοποιώντας τις θετικές επιδόσεις του πρώτου εξαμήνου, αλλά και τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος που δημιουργεί η έξοδος από το μνημόνιο, οι τράπεζες εμφανίζονται έτοιμες να περάσουν στην επόμενη φάση, η οποία είναι η ουσιαστική χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, που αποτελεί και το κρίσιμο στοίχημα για τη διατήρηση των αναπτυξιακών ρυθμών που καταγράφονται.

Ειδικότερα, η αύξηση των καταθέσεων κατά 7,2%, στα 156,7 δισ. ευρώ, η συνέχιση της απομόχλευσης με μείωση δανείων της τάξης του 9%, στα 147 δισ. ευρώ, καθώς και η σημαντική αποκλιμάκωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 12,6%, περίπου στα 87 δισ. ευρώ, αποτελούν ίσως τα σημαντικότερα στοιχεία που προκύπτουν από τη δημοσιοποίηση των οικονομικών μεγεθών των συστημικών τραπεζών για το πρώτο εξάμηνο του 2018.

Οι τράπεζες για μια ακόμη περίοδο προέταξαν αφενός τη μείωση της έκθεσης σε μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αφετέρου την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, ενώ η επίτευξη κερδοφορίας δεν φαίνεται να ήταν βασικό ζητούμενο. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας τον Αύγουστο του 2018, τη συνεχή χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και την επαναφορά της οικονομίας σε αναπτυξιακή πορεία, οι διοικήσεις υποστηρίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι σε θέση να βελτιώσουν περαιτέρω το προφίλ χρηματοδότησής τους και να ενισχύσουν περαιτέρω την καταθετική τους βάση.

Τα μεγέθη

Με βάση τα συγκεντρωτικά στοιχεία των εξαμήνων, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφανίζουν οριακή κερδοφορία (με βάση τα στοιχεία από συνεχιζόμενες δραστηριότητες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας), η οποία είναι της τάξης των μόλις 13 εκατ. ευρώ. Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι θετικό έναντι αντίστοιχων οριακών ζημιών κατά το περσινό πρώτο εξάμηνο. Η βασική εξήγηση είναι ότι συνολικά στο α’ εξάμηνο του 2018 οι τράπεζες παρουσίασαν μείωση στα έσοδα από τόκους κατά 11,67%, στα 2.877 εκατ. ευρώ, έναντι 3.258 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ σημειώθηκε αύξηση 3,18% των εσόδων από προμήθειες, στα 578 εκατ. ευρώ. Συνολικά τα λειτουργικά έσοδα διαμορφώθηκαν στα 4,12 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 6,15%.

Η μάχη με τα NPΕs

Οι αναδιαρθρώσεις δανείων φαίνεται ότι θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος στη μάχη για την περαιτέρω μείωση μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών, όπως αποδεικνύεται και από τις κινήσεις που δημοσιοποίησαν οι διοικήσεις με αφορμή τα μεγέθη του πρώτου εξαμήνου. Ειδικότερα, το β’ τρίμηνο του 2018 η Alpha Bank μείωσε τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα στην Ελλάδα κατά 2,4 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση (στα 24,6 δισ. ευρώ) και στο τέλος Ιουνίου του 2018 ο δείκτης NPE του ομίλου διαμορφώθηκε σε 51,9%. Στόχος για το β’ εξάμηνο του 2018 είναι η περαιτέρω μείωση των NPEs κατά 2,9 δισ. ευρώ. Αυτή θα επιτευχθεί από την ολοκλήρωση της πώλησης των δύο χαρτοφυλακίων που έχουν δρομολογηθεί (Jupiter και Mercury, συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ) και από την υλοποίηση αναδιαρθρώσεων και ρευστοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Η Εθνική Τράπεζα μείωσε τα εγχώρια μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα κατά 500 εκατ. ευρώ στο β’ τρίμηνο του 2018 και είχε αρνητικό ρυθμό δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 300 εκατ. ευρώ. Οι εγχώριοι δείκτες μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών διαμορφώθηκαν σε 43% και 30% αντίστοιχα. H τράπεζα σημείωσε υπέρβαση του στόχου για τη μείωση των NPEs κατά 1,3 δισ. ευρώ στο β’ τρίμηνο του 2018. Οι δεσμεύσεις της τράπεζας αφορούν μείωση των NPEs κατά 8,4 δισ. ευρώ την περίοδο 2016-2019, στα 13,1 δισ. ευρώ, και τα NPLs στα 7,7 δισ. ευρώ.

Η Τράπεζα Πειραιώς είχε συνολική ετήσια μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 5,1 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του β’ τριμήνου του 2018, με το υπόλοιπό να υποχωρεί στα 29,4 δισ. ευρώ. Από την αρχή του έτους τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα υποχώρησαν κατά 3,5 δισ. ευρώ. Στόχος μέχρι τα τέλη του έτους είναι η επιπλέον μείωση των NPEs κατά 2,5 δισ. ευρώ. Για το διάστημα Ιουνίου 2018 - Δεκεμβρίου 2019 η επιδιωκόμενη μείωση των NPEs ανέρχεται σε 8 δισ. ευρώ.

H Eurobank μείωσε τα NPEs κατά 600 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο και 1,1 δισ. ευρώ κατά το α’ εξάμηνο του 2018. Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων διαμορφώθηκε στο 40,7%. Στο α’ εξάμηνο του 2018 η τράπεζα μείωσε τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά της στα 17,3 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 17,8 δισ. ευρώ, ενώ στόχος για το τέλος του 2018 είναι τα NPEs να μειωθούν στα 15,6 δισ. ευρώ. Η διαφορά του 1,7 δισ. ευρώ φαίνεται ότι θα υπερκαλυφθεί, αφού η τράπεζα έκανε λόγο στους αναλυτές για μείωση των NPEs κατά 2 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη του έτους, η οποία θα προέλθει εξ ημισείας από την πώληση χαρτοφυλακίου NPLs και από ρυθμίσεις - ρευστοποιήσεις - διαγραφές. Για το 2019 ο στόχος είναι η μείωση των NPEs στα 12,1 δισ. ευρώ.

Οι τραπεζίτες

Τη δέσμευσή τους για τη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων τονίζουν στις δηλώσεις τους οι επικεφαλής των τραπεζικών ομίλων στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ειδικότερα:

Ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου αναφέρει ότι η Τράπεζα Πειραιώς είναι απόλυτα επικεντρωμένη στην περαιτέρω ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και θα χορηγήσει φέτος νέα δάνεια 3,1 δισ. ευρώ, από 2,7 δισ. το 2017. Στο πρώτο εξάμηνο οι χορηγήσεις αντιστοιχούν στον στόχο που έχει τεθεί.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς αναφέρει ότι ο όμιλος ολοκλήρωσε επιτυχώς την πώληση χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων μη εξασφαλισμένων δανείων στην Ελλάδα και ότι σημείωσε μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων για 9ο συνεχόμενο τρίμηνο. Ως αποτέλεσμα, η τράπεζα επιτυγχάνει ήδη τον στόχο για το 2018, στοχεύοντας στη διατήρηση του σημαντικού αυτού αποθέματος κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Δημήτριος Μαντζούνης επεσήμανε ότι «η Alpha Bank παρέμεινε πρώτη σε κεφαλαιακή επάρκεια μεταξύ των ελληνικών τραπεζών και βελτίωσε περαιτέρω τη ρευστότητά της, ενώ η εισροή καταθέσεων στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά και η χρηματοδότηση από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας της Τραπέζης της Ελλάδος βαίνει προς πλήρη εξάλειψη. Επιπλέον, διατηρήθηκε αμετάβλητη η γραμμή χρηματοδοτήσεως της τραπέζης από την ΕΚΤ, ύψους 3,1 δισ. ευρώ, παρά την άρση αποδοχής των ελληνικών ομολόγων ως ενεχύρων για αναχρηματοδότηση από την ΕΚΤ».

Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας αναφέρει ότι «οι επιχειρηματικές προτεραιότητες της Eurobank παραμένουν αμετάβλητες και εστιάζονται στη σταδιακή μείωση των NPEs, που θα οδηγήσει τον δείκτη των NPEs περίπου στο 15% μέχρι το τέλος του 2021 και στη σταδιακή αύξηση των χορηγήσεων κυρίως των επιχειρηματικών δανείων και των δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά».