Ελάχιστοι θα μπορούσαν να προβλέψουν πριν από σχεδόν μία δεκαετία ότι η μακροβιότερη περίοδος ανόδου (bull market) για τη Wall Street θα μπορούσε να γεννηθεί από τις στάχτες, που άφησε πίσω της η παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και η βαθύτερη ύφεση από την εποχή της Μεγάλης Σύνθλιψης. Η πορεία δεν ήταν εύκολη ούτε αυτονόητη. Aξίζει να τη θυμηθούμε.
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ελάχιστοι θα μπορούσαν να προβλέψουν πριν από σχεδόν μία δεκαετία ότι η μακροβιότερη περίοδος ανόδου (bull market) για τη Wall Street θα μπορούσε να γεννηθεί από τις στάχτες, που άφησε πίσω της η παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και η βαθύτερη ύφεση από την εποχή της Μεγάλης Σύνθλιψης, όπως έχει μείνει γνωστή η δραματική συρρίκνωση της οικονομίας τη δεκαετία του 30.
Έχουν περάσει εννέα χρόνια, πέντε μήνες και περίπου δύο εβδομάδες, δηλαδή 3.453 ημέρες, από τότε, που ο S&P 500 διολίσθησε στο ιστορικό ναδίρ των 666 μονάδων, στις 9 Μαρτίου του 2009. Έκτοτε ο δείκτης- βαρόμετρο της αμερικανικής αγοράς έχει υπερτετραπλασιαστεί σε όρους τιμών, έχοντας καταρρίψει δεκάδες φορές το ρεκόρ του τα τελευταία δύο χρόνια. Σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα ανήλθε και στη χθεσινή συνεδρίαση. Πώς όμως έφτασε έως εδώ;
Η πορεία δεν ήταν εύκολη ούτε αυτονόητη. Πριν από περίπου μία δεκαετία γνωστές δυνάμεις της Wall Street, όπως η Bear Stearns και η Lehman Brothers εξαφανίστηκαν από το χάρτη, πυροδοτώντας πανικό και αναταράξεις διεθνώς. Τον Μάρτιο του 2009 οι δείκτες στις ΗΠΑ, στα μεγάλα χρηματιστήρια της Ευρώπης και άλλες ξένες αγορές κατέγραφαν απώλειες άνω του 40% σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά επίπεδα, στα οποία είχαν σκαρφαλώσει μόλις 18 μήνες νωρίτερα.
Τότε πολλοί ήταν εκείνοι που προειδοποιούσαν ότι τα χειρότερα έρχονται. Θεωρούσαν ότι οι τριγμοί στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν τόσο ισχυροί και οι πληγές στην επενδυτική εμπιστοσύνη τόσο βαθιές, που η ανάκαμψη θα ερχόταν ύστερα από χρόνια. Διαψεύστηκαν πανηγυρικά. Η όρεξη για ρίσκο επέστρεψε πολύ γρήγορα, οι φόβοι μπήκαν στην άκρη και το κυνήγι των αγοραστικών ευκαιριών πυροδότησε ένα πάρτι, που με μικρές μόνο διακοπές συνεχίζεται έως σήμερα.
Οι προσωρινές αναταράξεις
Δεν έλειψαν οι αναταράξεις. Από το Μάιο του 2011 έως τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο S&P 500 έκανε «βουτιά» έως και 22%, εάν συνυπολογίσει κανείς και τα ενδοσυνεδριακά χαμηλά και όχι μόνο το κλείσιμο της κάθε συνεδρίασης. Ημέρες μεγάλων ρευστοποιήσεων είχαμε και το 2016, με την αιμορραγία να αρχίζει από το χρηματιστήριο της Κίνας. Κατά την εφετινή χρονιά είχαμε επίσης δύο πολύ σύντομες φάσεις διόρθωσης. Ωστόσο τίποτα δεν έχει σταθεί ικανό να ανακόψει τον ενθουσιασμό των επενδυτών. Τεχνικά ο δείκτης δεν έκλεισε ποτέ σε επίπεδα χαμηλότερα τουλάχιστον 20% από το ρεκόρ του και επομένως έχει αποφύγει την bear market.
Μεγάλος πρωταγωνιστής ο τεχνολογικός κλάδος
Από το 2009 και έπειτα, καθώς οι μεγάλες οικονομίες προσπαθούσαν να σταθούν ξανά στα πόδια τους οι επενδυτικές ροές άλλαζαν κατεύθυνση. Έφευγαν από τον χρηματοοικονομικό κλάδο, τον υπεύθυνο δηλαδή του χάους, που επικράτησε την περίοδο 2007-08, και κατευθύνονταν σε μικρό βαθμό στη βιομηχανία και σε πολύ μεγαλύτερο στον ταχύτατα αναπτυσσόμεν τομέα της υψηλής τεχνολογίας.
Οι Apple, Google, Amazon, Netflix, αλλά και εταιρείες, όπως το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης, που πέρασε το κατώφλι του χρηματιστηρίου μόλις το 2012, δηλαδή τέσσερα χρόνια μετά την κρίση, είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές της μακροβιότερης bull market στην ιστορία της Wall Street.
O τεχνολογικός κλάδος είναι υπεύθυνος για το 22% των συνολικών κερδών, που εξασφάλισε ο S&P σε αυτή την περίοδο. Μόνο η Apple, που πρόσφατα είδε την κεφαλαιοποίησή της να σπάει το φράγμα του 1 τρισ. δολαρίου, έχει χαρίσει το 4,1% των κερδών του δείκτη στα εννιάμιση έτη ανόδου.
Τέσσερις εταιρείες, οι Apple, Amazon, Microsoft και Netflix, καλύπτουν το 40% της ανόδου 7%, που έχει καταγράψει ο S&P από τις αρχές του 2018.
Οι Κασσάνδρες δεν σταματούν να προβλέπουν τη μεγάλη διόρθωση. Το εντεινόμενο γεωπολιτικό ρίσκο και ο εμπορικός πόλεμος, που έχει ξεσπάσει μεταξύ των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη θα έπρεπε να είναι ικανοί παράγοντες για να οδηγήσουν τους επενδυτές σε φυγή, τονίζουν. Οι εξαιρετικά υψηλές αποτιμήσεις των αμερικανικών μετοχών, θα έπρεπε επίσης να έχουν τρομάξει την αγορά. Οι «ταύροι» διαφωνούν. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε το πάρτι θα φτάσει στο τέλος του.