Εξωδικαστικός: Τα μυστικά των ρυθμίσεων των 36 και των 120 δόσεων

Από την έντυπη έκδοση

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο εγχειρίδιο, ο κάθε οφειλέτης που πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις μπορεί να υποβάλει ηλεκτρονικά την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση που τον ενδιαφέρει, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.keyd.gov.gr
Οι απαντήσεις στις πιο σημαντικές ερωτήσεις έχουν αναλυτικά ως εξής:

1. Μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα;
Φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχει την πτωχευτική ικανότητα μπορεί να ρυθμίσει τις οφειλές του προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εφόσον:
i. Έχει κάνει έναρξη εργασιών.
ii. Έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα.
iii. Έχει σε μία από τις 3 τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:
* θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, για οφειλέτες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα, ή
* θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, για οφειλέτες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
iv. Δεν είναι διαχειριστής:
* Οργανισμού Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) ή
* Οργανισμού Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ).
v. Δεν έχει διακόψει την επιχειρηματική του δραστηριότητα, εκτός εάν υποβληθεί δήλωση έναρξης εργασιών φυσικού προσώπου πριν από την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.
vi. Δεν έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση το ίδιο το φυσικό πρόσωπο για ένα από τα ακόλουθα αδικήματα:
(αα) φοροδιαφυγή, εκτός αν αφορά μη απόδοση φόρου προστιθέμενης αξίας, φόρου κύκλου εργασιών, φόρου ασφαλίστρων, παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων τελών ή εισφορών ή φόρου πλοίων,
(ββ) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη, σε βαθμό κακουργήματος. Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος.
vii. Οι συνολικές οφειλές του προς ρύθμιση ανά πιστωτή (Δημόσιο ή Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης) κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του δεν υπερβαίνουν το ποσό των 125.000 ευρώ.

2. Εντάσσονται στην παρούσα ρύθμιση οι ελεύθεροι επαγγελματίες;
Ναι, εντάσσονται, καθώς οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχουν την πτωχευτική ικανότητα. Περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών είναι ενδεικτικά τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν το επάγγελμα του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, δικολάβου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού και εμπειρογνώμονα.

3. Ποιες οφειλές προς το Δημόσιο των ανωτέρω φυσικών προσώπων ρυθμίζονται;
Στη ρύθμιση υπάγονται οφειλές προς το Δημόσιο που είναι ήδη βεβαιωμένες κατά την 31η Δεκεμβρίου 2017 σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων - ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974), του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) και του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001), καθώς και οφειλές υπέρ τρίτων πιστωτών που βεβαιώνονται και εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, εφόσον έχουν ήδη βεβαιωθεί κατά την ανωτέρω ημερομηνία, με τις προσαυξήσεις ή τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση. Η υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές.
Από τη ρύθμιση εξαιρούνται:
i. οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010 (Α' 130), ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο και
ii. οφειλές που αφορούν ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων που χορηγήθηκαν με τη σύσταση ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ν. 4002/2011 ή σύμφωνα με άλλες ειδικές διατάξεις.

4. Ποιες οφειλές προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης των ανωτέρω φυσικών προσώπων ρυθμίζονται;
Στη ρύθμιση υπάγονται οφειλές προς τους ΦΚΑ που γεννήθηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2017 και είναι κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης βεβαιωμένες σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων - ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974), με τις προσαυξήσεις ή τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση. Η υπαγωγή στην ανωτέρω ρύθμιση συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές.
Από τη ρύθμιση εξαιρούνται οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010, ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο.

5. Μέχρι πότε μπορεί ένας οφειλέτης να υποβάλει την αίτησή του για ρύθμιση των ρυθμιζόμενων οφειλών του προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και πού την υποβάλλει;
Φυσικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν έχει την πτωχευτική ικανότητα και επιθυμεί να ρυθμίσει τις ρυθμιζόμενες οφειλές του προς το Δημόσιο και τους ΦΚΑ το σύνολο των οποίων δεν υπερβαίνει τις 125.000 ευρώ έκαστο, υποβάλλει αίτηση ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) www.keyd.gov.gr και με τη χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά έως την 31η Δεκεμβρίου 2018.

6. Ποιο το περιεχόμενο της αίτησης και ποια τα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά;
Η αίτηση πρέπει να περιέχει:
* πλήρη στοιχεία του οφειλέτη,
* πλήρη στοιχεία τυχόν συνοφειλετών που υποβάλλουν την αίτηση από κοινού με τον οφειλέτη,
* τα στοιχεία που βεβαιώνουν ότι ο οφειλέτης έχει σε μία από τις 3 τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:
* θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, για οφειλέτες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα, ή
* θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, για οφειλέτες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
* κατάλογο όλων των πιστωτών του οφειλέτη και των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή.
Η αίτηση υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 και συνοδεύεται υποχρεωτικά από:
* Πιστοποιητικό από το Ειρηνοδικείο Αθηνών (Γενικό Αρχείο Αιτήσεων άρθρου 13 ν. 3869/2010) που να βεβαιώνει ότι δεν έχει εκδοθεί για τον οφειλέτη οριστική δικαστική απόφαση ρύθμισης οφειλών ή επικύρωσης δικαστικού συμβιβασμού κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010. Σε περίπτωση έκδοσης τέτοιου είδους δικαστικής απόφασης, πρέπει να προσκομίζεται:
* υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη του ν. 1599/1986 ότι οι οφειλές που έχουν περιληφθεί στην παρούσα αίτηση του οφειλέτη δεν έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010, ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και
* επικυρωμένο αντίγραφο της αίτησης και της απόφασης.
* Αντίγραφο της τελευταίας εκδοθείσας δήλωσης ΕΝΦΙΑ - πράξης προσδιορισμού φόρου του έτους υποβολής της αίτησης και
* των τριών (3) προηγούμενων ετών, εφόσον έχουν εκδοθεί, για αίτηση ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο.
* των πέντε (5) προηγούμενων ετών, εφόσον έχουν εκδοθεί, για αίτηση ρύθμισης οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
* Για οφειλέτες οι οποίοι έχουν στην κυριότητα τους εμπράγματα δικαιώματα επί γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, συμπληρωμένο έντυπο υπολογισμού αξίας του γηπέδου (Α ΓΗΣ).
* Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη.
Στην περίπτωση κατά την οποία οι προς ρύθμιση οφειλές προς το Δημόσιο ή / και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ επισυνάπτονται επιπροσθέτως και τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
* Χρηματοοικονομικές καταστάσεις του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 (Α' 251) των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δημοσιευμένες, εφόσον προβλέπεται υποχρέωση σύνταξης ή/και δημοσίευσης αυτών.
* Προσωρινό ισοζύγιο τελευταίου μηνός τεταρτοβάθμιων λογαριασμών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του.
* Πρόσφατα πιστοποιητικά βαρών όλων των ακινήτων.
* Υπεύθυνη δήλωση με αναλυτική παράθεση των ανεξόφλητων υποχρεώσεων για τις οποίες υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις επί αυτών.
Το Δημόσιο ή / και το ΚΕΑΟ (το οποίο εκπροσωπεί τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης) δύνανται να ζητήσουν την υποβολή επιπλέον δικαιολογητικών, τα οποία κρίνουν απαραίτητα για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του οφειλέτη και τη διαμόρφωση της πρότασης ρύθμισης από αυτούς.

7. Ποια κριτήρια λαμβάνουν υπ' όψιν το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης για τη διαμόρφωση της πρότασης ρύθμισης;
Για την υποβολή πρότασης ρύθμισης από το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης λαμβάνονται υπ' όψιν:
* η αξία των περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακινήτων, του οφειλέτη και των συνοφειλετών αυτού έως του ποσού της συνυπευθυνότητάς τους στις συνολικές προς ρύθμιση οφειλές και
* το διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη και των συνοφειλετών αυτού κατά το ποσό της συνυπευθυνότητάς τους στις συνολικές προς ρύθμιση οφειλές.

8. Ποιες ρυθμίσεις χορηγούν το Δημόσιο ή / και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς πτωχευτική ικανότητα με συνολικές οφειλές προς ρύθμιση έως 125.000,00 ευρώ στον κάθε πιστωτή (Δημόσιο, ΦΚΑ);
> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση έως 3.000 ευρώ:
* τμηματική καταβολή του συνολικώς οφειλόμενου ποσού χωρίς δυνατότητα διαγραφής κανενός ποσού,
* καθορισμό του πλήθους και του ύψους των ισόποσων τοκοχρεωλυτικών μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:
i. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
ii. μέγιστος αριθμός δόσεων 36,
* επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως.
* στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του αρ. 57 ν. 4174/2013 και του αρ. 6 του ν.δ. 356/1974.
> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση από 3.000,01 έως 20.000 ευρώ:
* διαγραφή του 85% των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής,
* καθορισμό του πλήθους και του ύψους των μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:
i. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
ii. μέγιστος αριθμός δόσεων 120,
* επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως,
* στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του αρ. 57 ν. 4174/2013 και του αρ. 6 του ν.δ. 356/1974.
> Για οφειλέτες με συνολικό ποσό βασικής οφειλής προς ρύθμιση άνω των 20.000,00 και συνολικό ποσό προς ρύθμιση έως 125.000 ευρώ προς το Δημόσιο ή / και τους ΦΚΑ:
Το Δημόσιο και οι ΦΚΑ χορηγούν ρυθμίσεις μόνο εφόσον το σύνολο των οφειλών προς ρύθμιση μετά την αφαίρεση ποσοστών 95% από τα φορολογικά πρόστιμα και 85% από τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής των ασφαλιστικών ταμείων είναι μέχρι 8 φορές μεγαλύτερο από το εισόδημα του οφειλέτη και τυχόν συνοφειλετών.
Εφόσον ισχύει το ως άνω κριτήριο βιωσιμότητας τότε το Δημόσιο ή / και οι ΦΚΑ χορηγούν ρυθμίσεις με τα εξής χαρακτηριστικά:
* διαγραφή του 85% των οφειλών από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής,
* διαγραφή του 95% των οφειλών από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση,
* καθορισμό του πλήθους και του ύψους των μηνιαίων δόσεων, βάσει των κάτωθι κανόνων:
i. ελάχιστο ποσό εκάστης δόσης 50 ευρώ,
ii. μέγιστος αριθμός δόσεων 120,
* επιτόκιο ρύθμισης: επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, το οποίο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και υπολογίζεται ετησίως,
* στη ρύθμιση δεν συνυπολογίζονται τα πρόστιμα του αρ. 57 ν. 4174/2013 και του αρ. 6 του ν.δ. 356/1974.
Το Δημόσιο δύναται να προτείνει ρυθμίσεις ακόμα και χωρίς τη συνδρομή του ανωτέρου κριτηρίου βιωσιμότητας εφόσον διαθέτει, σύμφωνα με τις εσωτερικές του διαδικασίες, δική του μελέτη βιωσιμότητας, βάσει της οποίας το χρέος του οφειλέτη χαρακτηρίζεται ως βιώσιμο. Το ίδιο εφαρμόζεται και σε περίπτωση που προσκομίζεται μελέτη βιωσιμότητας που έχει καταρτισθεί από άλλον θεσμικό πιστωτή (Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα) ή από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα σε χρόνο μικρότερο του έτους πριν από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για ρύθμιση των οφειλών του.

9. Πώς γίνεται η καταβολή των δόσεων της ρύθμισης;
Για την υπαγωγή στη ρύθμιση πρέπει να καταβληθεί η πρώτη δόση εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την αποδοχή της πρότασης ρύθμισης από τον αιτούντα. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα, αρχής γενομένης από την ημερομηνία αποδοχής της πρότασης ρύθμισης.

10. Ποια είναι τα ευεργετήματα επί των ρυθμιζόμενων οφειλών που παρέχονται στον οφειλέτη από την υπαγωγή και συμμόρφωσή του στη ρύθμιση;
* Δεν υπολογίζονται περαιτέρω τόκοι και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και κατά τη διάρκεια ισχύος αυτής δεν υπολογίζονται τα πρόστιμα του άρθρου 57 του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) και του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974.
* Χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ενημερότητας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) και των κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθεισών αποφάσεων καθώς και με τις διατάξεις των ΦΚΑ, όπως εκάστοτε ισχύουν. Για την εξέταση της συνδρομής των όρων και προϋποθέσεων χορήγησης του αποδεικτικού δεν λαμβάνονται υπ' όψιν τυχόν προς διαγραφή / απαλλαγή βασικές οφειλές, τόκοι και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής όπως αυτές προσδιορίζονται στη ρύθμιση.
* Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για το αδίκημα του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 (Α'43) καθώς και του α.ν. 89/1967 (Α'136) και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε σύμφωνα με τις ανωτέρω νομοθεσίες ή, εφόσον άρχισε, η εκτέλεσή της διακόπτεται. Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος, χωρίς να ισχύει ο χρονικός περιορισμός της παραγράφου 3 του άρθρου 113 του Π.Κ.
* Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών και ακινήτων του οφειλέτη. Η αναστολή αυτή δεν ισχύει για ληξιπρόθεσμες δόσεις της ρύθμισης καθώς και για κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί έως την υπαγωγή της ρύθμισης στα χέρια τρίτων, τα αποδιδόμενα όμως ποσά από αυτές λαμβάνονται υπ' όψιν για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της ρύθμισης, εφόσον καταβάλλονται εντός της προθεσμίας αυτών και δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις.