Όλα άρχισαν με τις προεκλογικές δεσμεύσεις στην καμπάνια για την προεδρία των ΗΠΑ. Με την εκλογή του ο Ντόναλντ Τραμπ έδειξε πολύ γρήγορα ότι θα κάνει τις υποσχέσεις πράξη, κηρύσσοντας εμπορικό πόλεμο στους μεγαλύτερους εταίρους των ΗΠΑ. Η αρχή έγινε με τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο από Ευρωπαϊκή Ένωση, Μεξικό και Καναδά, ενώ συνεχίσθηκε με δασμούς σε κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη εβδομάδα η κυβέρνηση Τραμπ ύψωσε ακόμη πιο ψηλά τον πήχη, προτείνοντας την επιβολή υψηλότερων δασμών 25% σε κινεζικά αγαθά, ύψους 200 δισ. δολαρίων.
Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Όλα άρχισαν με τις προεκλογικές δεσμεύσεις στην καμπάνια για την προεδρία των ΗΠΑ. Με την εκλογή του ο Ντόναλντ Τραμπ έδειξε πολύ γρήγορα ότι θα κάνει τις υποσχέσεις πράξη, κηρύσσοντας εμπορικό πόλεμο στους μεγαλύτερους εταίρους των ΗΠΑ. Η αρχή έγινε με τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο από Ευρωπαϊκή Ένωση, Μεξικό και Καναδά, ενώ συνεχίσθηκε με δασμούς σε κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Την προηγούμενη εβδομάδα η κυβέρνηση Τραμπ ύψωσε ακόμη πιο ψηλά τον πήχη, προτείνοντας την επιβολή υψηλότερων δασμών 25% σε κινεζικά αγαθά, ύψους 200 δισ. δολαρίων.
Σε μία ακόμη προκλητική κίνηση, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες ότι από τις 23 Αυγούστου θα επιβάλει νέο γύρο δασμών 25% σε κινεζικά αγαθά 16 δισ. δολαρίων, ανεβάζοντας στα 50 δισ. δολάρια τα κινεζικά προϊόντα που υπόκεινται σε δασμολόγηση. H απάντηση του Πεκίνου άμεση, προαναγγέλλοντας πρόσθετους δασμούς 25% σε αμερικανικά αγαθά ίσης αξίας, από πετρελαιοειδή και προϊόντα χάλυβα, μέχρι αυτοκίνητα και ιατρικό εξοπλισμό. Η διαμάχη μεταξύ των δύο ισχυρότερων οικονομιών μετράει ήδη τα πρώτα «θύματα», όπως τα αυτοκίνητα, οι εταιρείες τροφίμων και ποτών, αλλά και η παγκόσμια οικονομία.
Αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες: Η βιομηχανία αυτοκινήτου φαίνεται ότι αποτελεί τον κλάδο που έχει επηρεασθεί περισσότερο από την εμπορική διαμάχη, με ολοένα και περισσότερες εταιρείες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι οι εμπορικές πολιτικές είναι επιζήμιες στην κερδοφορία και πωλήσεις. Oι Ford και General Motors έχουν υποβαθμίσει τις προβλέψεις τους για τα κέρδη του 2018, επικαλούμενες τις υψηλότερες τιμές χάλυβα και αλουμινίου. Και η Fiat Chrysler έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις για τα φετινά έσοδα, μετά την υποχώρηση των πωλήσεων στην Κίνα. Στις αρχές Ιουλίου η Κίνα αύξησε τους δασμούς σε αυτοκίνητα που παράγονται στις ΗΠΑ στο 40%, ως αντίποινα στην απόφαση της Ουάσιγκτον να δασμολογήσει κινεζικά προϊόντα 34 δισ. δολαρίων.
Ευρωπαϊκές και αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν επηρεασθεί από τον εμπορικό πόλεμο. Η Jaguar Land Rover -η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Βρετανίας- ανακοίνωσε ζημίες για πρώτη φορά έπειτα από μία τριετία. Οι αυξομειώσεις στους δασμούς ήταν ένας από τους λόγους που επικαλέστηκε η εταιρεία. Η BMW ανακοίνωσε προσφάτως ότι από 30 Ιουλίου αυξάνει τις τιμές σε ορισμένα μοντέλα της, λόγω των δασμών, ενώ και η Tesla αύξησε τις τιμές σε δύο μοντέλα της.
Λόγω της πολιτικής προστατευτισμού, η θρυλική Harley-Davidson ανακοίνωσε σχέδια να μεταφέρει την παραγωγή εκτός ΗΠΑ, ώστε να αποφύγει το «βάρος» ενδεχόμενων δασμών από την Ε.Ε., ως απάντηση των αμερικανικών δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Ευρώπης παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις, φοβούμενες μήπως ο Τραμπ «πατήσει τη σκανδάλη», κάνοντας πράξη την απειλή για δασμούς έως και 25% στα εισαγόμενα από Ε.Ε. αυτοκίνητα. Προς το παρόν, η Ουάσιγκτον έχει συμφωνήσει σε «κατάπαυση του πυρός», για όσο καιρό διαρκούν οι συνομιλίες με τις Βρυξέλλες.
Τρόφιμα και ποτά: Η νέα τάξη πραγμάτων αναγκάζει ορισμένες εταιρείες τροφίμων και ποτών να αναθεωρήσουν προς τα κάτω τις οικονομικές τους προβλέψεις. Η Tyson Foods υποβάθμισε πρόσφατα τις προβλέψεις της για τα μελλοντικά της κέρδη, καθώς οι ανταποδοτικοί δασμοί στις εξαγωγές χοιρινού και βοδινού ΗΠΑ έχουν πιέσει προς τα κάτω τις τιμές του κρέατος. Ο αμερικανικός κολοσσός αναψυκτικών Brown-Forman φέρεται να εξετάζει την αύξηση της τιμής του Jack Daniel’s και άλλων ουίσκι σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Η Coca-Cola έχει ανακοινώσει ότι θα αυξήσει τις τιμές στην αγορά Βορείου Αμερικής φέτος, ώστε να αναπληρώσει την αύξηση των ναύλων και των υψηλότερων τιμών μετάλλων.
Παγκόσμια οικονομία: Οι κινήσεις προστατευτισμού και η επιβολή εκατέρωθεν δασμών επισκιάζουν την παγκόσμια οικονομία, απειλώντας να βάλουν φρένο στη δυναμική ανάπτυξη. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει προειδοποιήσει ότι η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου θα μπορούσε να αφαιρέσει μισή ποσοστιαία μονάδα από την παγκόσμια ανάπτυξη έως το 2020. Τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια είναι ήδη ορατά. Ο μεταποιητικός τομέας της Κίνας αναπτύχθηκε τον Ιούλιο με τους βραδύτερους ρυθμούς των τελευταίων οκτώ μηνών, ενώ στη Γερμανία οι βιομηχανικές παραγγελίες σημείωσαν τον Ιούνιο πτώση 4%, τη μεγαλύτερη από τον Ιανουάριο του 2017. Η Morgan Stanley σε πρόσφατη μελέτη της εκτιμά ότι ένας γενικευμένος εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να αφαιρέσει 0,81 ποσοστιαία μονάδα από το παγκόσμιο ΑΕΠ. Το δυσμενές σενάριο προβλέπει δασμούς 25% από τις ΗΠΑ σε αγαθά Κίνας και Ε.Ε. και ταυτόχρονα αντίμετρα από Πεκίνο και Ουάσιγκτον σε βάρος αμερικανικών προϊόντων.
Ανθεκτικός ο «δράκος»
Παρά τον εμπορικό πόλεμο της Ουάσιγκτον, οι εξαγωγές του κινεζικού «δράκου» σημείωσαν μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση τον Ιούλιο, ενώ το εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ παρέμεινε κοντά σε επίπεδα-ρεκόρ. Οι κινεζικές εξαγωγές αυξήθηκαν 12,2% σε ετήσια βάση, από άνοδο 11,2% του Ιουνίου. Το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με τις ΗΠΑ -αντικείμενο σφοδρής κριτικής από την Ουάσιγκτον- συρρικνώθηκε οριακά στα 28,09 δισ. δολάρια, παραμένοντας κοντά στα επίπεδα-ρεκόρ (29,97 δισ. δολάρια) του Ιουνίου.