Εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που έχουν ήδη λάβει ή αναμένεται να λάβουν φέτος πιστωτικά εκκαθαριστικά σημειώματα για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του φορολογικού έτους 2017 δεν θα εισπράξουν τελικά τις επιστροφές φόρου που θα αναγράφουν τα συγκεκριμένα σημειώματα.
Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που έχουν ήδη λάβει ή αναμένεται να λάβουν φέτος πιστωτικά εκκαθαριστικά σημειώματα για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του φορολογικού έτους 2017 δεν θα εισπράξουν τελικά τις επιστροφές φόρου που θα αναγράφουν τα συγκεκριμένα σημειώματα. Ο λόγος είναι ότι οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) θα συμψηφίσουν τα ποσά των επιστροφών φόρου που δικαιούνται οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι με τις οφειλές τους από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), που θα βεβαιωθούν εντός του προσεχούς Σεπτεμβρίου.
Με τον τρόπο αυτό, οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ θα εισπράξουν νωρίτερα από τον προβλεπόμενο χρόνο ένα μέρος από τα 3,2 δισ. ευρώ του ΕΝΦΙΑ που θα καταλογίσουν και φέτος σε εκατομμύρια φορολογούμενους.
Άρθρο 83 του ΚΕΔΕ
Οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ αναμένεται να εφαρμόσουν και φέτος τις διατάξεις του άρθρου 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ), που προβλέπουν ότι ποσά επιστροφών φόρου, τα οποία δικαιούνται φορολογούμενοι επιτρέπεται να συμψηφίζονται αυτεπαγγέλτως ακόμη και με μη ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, δηλαδή με φόρους που έχουν βεβαιωθεί στα ονόματά τους, αλλά οι προθεσμίες εξόφλησής τους δεν έχουν ακόμη εκπνεύσει. Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιες ΔΟΥ θα συμψηφίσουν τις επιστροφές φόρων εισοδήματος που οφείλουν κανονικά να καταβάλουν εφάπαξ στους φορολογούμενους εντός του καλοκαιριού και του φθινοπώρου με τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές τους από τον ΕΝΦΙΑ, οι οποίες κανονικά θα μπορούν να εξοφληθούν από τους φορολογούμενους σε 5 μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους έως και τον Ιανουάριο του 2019.
Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν ήδη λάβει ή πρόκειται να λάβουν ηλεκτρονικά, μέσω του συστήματος TAXISnet, πιστωτικά εκκαθαριστικά φόρου εισοδήματος και δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο δικαιούνται κανονικά να εισπράξουν εφάπαξ τις επιστροφές εντός του χρονικού διαστήματος από τον Ιούλιο έως και τον Νοέμβριο.
Ωστόσο, εντός του Σεπτεμβρίου, οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ θα εκδώσουν ηλεκτρονικά και θα αναρτήσουν στους λογαριασμούς των φορολογουμένων στο σύστημα TAXISnet, τα εκκαθαριστικά σημειώματα του ΕΝΦΙΑ με τα οποία θα βεβαιώσουν τις οφειλές του φόρου αυτού για το 2018. Έτσι, η υποχρέωση της ΑΑΔΕ να επιστρέψει φόρους με βάση χιλιάδες πιστωτικά εκκαθαριστικά σημειώματα δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του τρέχοντος οικονομικού έτους θα συμπέσει χρονικά με τη βεβαίωση του ENΦΙΑ του 2018, οπότε με βάση το άρθρο 83 του ΚΕΔΕ θα δοθεί η δυνατότητα αυτεπάγγελτου συμψηφισμού των επιστροφών φόρου με τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές ΕΝΦΙΑ, τις οποίες θα χρωστούν οι δικαιούχοι των επιστροφών.
600 χιλ. πιστωτικά
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία για την πορεία εκκαθάρισης των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2017, το 13,08% των 4.567.415 φορολογουμένων που έχουν ήδη υποβάλει τις δηλώσεις τους, δηλαδή 597.254 φορολογούμενοι, δικαιούνται να λάβουν επιστροφές φόρου συνολικού ύψους 218,83 εκατ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι ο συνολικός αριθμός των φορολογουμένων που θα έχουν καταστεί δικαιούχοι επιστροφών φόρου μετά την εκκαθάριση όλων των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων θα φθάσει τους 820.000 (το 13% των 6,3 εκατομμυρίων δηλώσεων που αναμένεται να υποβληθούν και να εκκαθαριστούν).
Από τους φορολογούμενους αυτούς, τουλάχιστον 150.000 οι οποίοι δικαιούνται να εισπράξουν εφάπαξ επιστροφές φόρων με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος τις οποίες έχουν ήδη υποβάλει ή θα υποβάλουν εντός του Ιουλίου θα χάσουν τις επιστροφές αυτές ή ένα σημαντικό μέρος τους.
Οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ θα χρησιμοποιήσουν τα ποσά των επιστροφών για να εισπράξουν νωρίτερα (ει δυνατόν και εφάπαξ) τα ποσά του ΕΝΦΙΑ του 2018, τα οποία κανονικά προβλέπεται να καταβληθούν σταδιακά σε 5 μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους έως τον Ιανουάριο του 2019.
Με νόμο από το 2011
Οι συμψηφισμοί επιστροφών φόρου με μη ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο νομοθετήθηκαν για πρώτη φορά με τη διάταξη του άρθρου 11 του ν. 3943/2011 που τροποποίησε το άρθρο 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων για τους συμψηφισμούς οφειλών. Η διάταξη αυτή ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2012 με εγκύκλιο που εξέδωσε η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Με την εγκύκλιο εκείνη είχε διευκρινιστεί μεταξύ των άλλων ότι:
1. Σε συμψηφισμό υπόκεινται οι βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.
2. Συμψηφισμός μπορεί να γίνει και αυτεπάγγελτα, δηλαδή χωρίς να εκφράσει σχετική επιθυμία (χωρίς να υποβάλει τη σχετική αίτηση-δήλωση) ο δικαιούχος της απαίτησης κατά του Δημοσίου. Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός επιτρέπεται ακόμη και για μη ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και για ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής εξόφλησης.
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (ΔΟΥ ή Τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου (π.χ. αν υφίσταται τίτλος επιστροφής, αν ο οφειλέτης αιτείται χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας από το Δημόσιο ή γνωστοποιεί την απαίτησή του κατά του Δημοσίου ο ίδιος ή η εκκαθαρίζουσα αρχή), τότε ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας.
Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, διενεργείται και σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι ταυτόχρονα και δικαιούχος επιστροφής φόρου ή άλλης χρηματικής απαίτησης κατά του Δημοσίου μικρότερης των 1.500 ευρώ.
Παραδείγματα
Εάν ένας φορολογούμενος αποκτήσει το δικαίωμα να εισπράξει επιστροφή φόρου 600 ευρώ με βάση τη φετινή φορολογική δήλωση, αλλά ταυτόχρονα, με βάση το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που θα εκδοθεί τον Σεπτέμβριο, κληθεί να πληρώσει ποσό της τάξεως των 600 ευρώ, τότε οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ έχουν το δικαίωμα να συμψηφίσουν την επιστροφή φόρου με τη μη ληξιπρόθεσμη οφειλή του ΕΝΦΙΑ και να μην αποδώσουν στον φορολογούμενο κανένα ποσό. Τον συμψηφισμό αυτό οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ έχουν το δικαίωμα να τον πραγματοποιήσουν, παρά το γεγονός ότι ο ΕΝΦΙΑ θα μπορεί να εξοφληθεί αργότερα και σταδιακά σε 5 μηνιαίες δόσεις.
Επίσης εάν ένας φορολογούμενος δικαιούται να εισπράξει επιστροφή φόρου εισοδήματος 700 ευρώ με βάση τη φετινή φορολογική δήλωση που θα υποβάλει τον Ιούλιο, αλλά τον Σεπτέμβριο προκύψει ότι οφείλει να καταβάλει ΕΝΦΙΑ 1.000 ευρώ, σε 5 μηνιαίες δόσεις, από Αύγουστο έως Δεκέμβριο, με βάση το σχετικό εκκαθαριστικό σημείωμα, η ΑΑΔΕ θα του «κατάσχει» ολόκληρη την επιστροφή των 700 ευρώ για να εξοφληθεί αυτόματα ισόποσο τμήμα του μη ληξιπρόθεσμου χρέους του ΕΝΦΙΑ, παρά το γεγονός ότι θα υπάρχει δυνατότητα τμηματικής εξόφλησής του ΕΝΦΙΑ σε 5 μηνιαίες δόσεις. Ο φορολογούμενος αυτός θα κληθεί ουσιαστικά να εξοφλήσει σε δόσεις το υπόλοιπο της οφειλής του ΕΝΦΙΑ, δηλαδή το ποσό των 300 ευρώ.
Μηδενικό το ένα στα δύο εκκαθαριστικά
Το 72,5% των 6,3 εκατομμυρίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων που εκτιμάται ότι θα αποσταλούν φέτος ηλεκτρονικά στο ΤΑΧΙSnet έχει ήδη υποβληθεί και εκκαθαριστεί, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των αρμοδίων υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων. Συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής έχουν εκκαθαριστεί 4.567.415 δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2017 και έχουν προκύψει ισάριθμα εκκαθαριστικά σημειώματα.
Από τα εκκαθαριστικά αυτά:
α) 1.742.256 ή 38,15% του συνόλου είναι χρεωστικά και αναγράφουν επιπλέον ποσά φόρου προς πληρωμή συνολικού ύψους 1.704.530.002 ευρώ. Κάθε παραλήπτης χρεωστικού εκκαθαριστικού σημειώματος καλείται να πληρώσει κατά μέσο όρο επιπλέον ποσό φόρου 978,35 ευρώ. Τα ποσά φόρου προς πληρωμή που αναγράφουν τα χρεωστικά εκκαθαριστικά πρέπει να εξοφληθούν είτε εφάπαξ μέχρι τις 31 Ιουλίου, είτε σε 3 δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων λήγει στις 31 Ιουλίου και οι επόμενες δύο στις 28 Σεπτεμβρίου και στις 30 Νοεμβρίου, αντίστοιχα.
β) 597.254 ή 13,08% του συνόλου είναι πιστωτικά και αναγράφουν ποσά φόρου προς επιστροφή συνολικού ύψους 218,83 εκατ. ευρώ. Σε κάθε παραλήπτη πιστωτικού εκκαθαριστικού σημειώματος αντιστοιχεί, κατά μέσο όρο, επιστροφή φόρου 366,39 ευρώ.
γ) 2.227.905 ή 48,78% του συνόλου είναι μηδενικά, δηλαδή δεν αναγράφουν κανένα ποσό φόρου προς πληρωμή ή επιστροφή.