Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές με τις οποίες προσδιορίζεται πότε οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για τη στήριξη των επενδύσεων επιχειρηματικού κεφαλαίου σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) είναι συμβιβάσιμες με τη συνθήκη ΕΚ και τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων (άρθρο 87).
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής, οι κανόνες θα διευκολύνουν την πρόσβαση των ΜΜΕ σε πηγές χρηματοδότησης κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, ιδίως όταν δεν διατίθενται εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης από τις χρηματοπιστωτικές αγορές (λόγω ανεπαρκειών της αγοράς).
Οι κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν τα λεγόμενα «όρια ασφαλείας» (safe harbour) για επενδύσεις ύψους 1,5 εκατ. ευρώ σε διάρκεια 12 μηνών (ποσό κάτω από το οποίο διαπιστώνεται η ύπαρξη ανεπάρκειας της αγοράς), μια απλοποιημένη διαδικασία αξιολόγησης για σαφείς περιπτώσεις που πληρούν ορισμένους όρους και κριτήρια αξιολόγησης που εξασφαλίζουν ότι η κρατική χρηματοδότηση μοχλεύει τις ιδιωτικές επενδύσεις, αντιμετωπίζει με στοχευμένο τρόπο τις ανεπάρκειες της αγοράς και έχει αναλογικό χαρακτήρα.
Οι κατευθυντήριες γραμμές καλύπτουν τις επενδύσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου σε ΜΜΕ στα αρχικά τους στάδια (προλειτουργική φάση, φάση εκκίνησης και επέκτασης), όταν η χρηματοδότηση παρέχεται από κοινού από το κράτος και ιδιώτες επενδυτές. Οι κατευθυντήριες γραμμές αντικαθιστούν την ανακοίνωση της Επιτροπής του 2001 για τις κρατικές ενισχύσεις και τα επιχειρηματικά κεφάλαια. Θα τονώσουν την πρόσβαση στα επιχειρηματικά κεφάλαια, ιδίως για τις καινοτόμες επιχειρήσεις. Η αύξηση των επενδύσεων μπορεί επίσης να έχει ως αποτέλεσμα την προώθηση παραγωγής φιλικής προς το περιβάλλον, π.χ. με την εξοικονόμηση ενέργειας.
Μια σημαντική μεταβολή στις κατευθυντήριες γραμμές είναι το ανώτατο όριο των 1,5 εκατ. ευρώ ανά ΜΜΕ για περίοδο 12 μηνών, πράγμα που αντιπροσωπεύει αύξηση 50% σε σχέση με το προηγούμενο όριο. Για τις περιπτώσεις αυτές, η Επιτροπή δέχεται ότι απουσιάζουν από τις χρηματοπιστωτικές αγορές εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης (ανεπάρκειες της αγοράς). Πάνω από το όριο αυτό, λόγω του μεγαλύτερου κινδύνου στρέβλωσης του ανταγωνισμού, η Επιτροπή θα πραγματοποιεί λεπτομερή αξιολόγηση, και τα κράτη μέλη θα πρέπει να χορηγούν αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ανεπάρκειας της αγοράς. Η χρησιμοποίηση διαφορετικών μορφών αξιολόγησης με βάση τις οικονομικές επιπτώσεις αποτελεί σημαντική μεταβολή με την οποία εφαρμόζεται η πιο εξειδικευμένη οικονομική προσέγγιση που προβλέπει το ΣΔΚΕ. Η λεπτομερής αξιολόγηση δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η Επιτροπή θα κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας βάσει του άρθρου 88 της συνθήκης ΕΚ.
Απλοποιημένη αξιολόγηση προβλέπεται για μέτρα που πληρούν τους ακόλουθους όρους:
- επενδύσεις ύψους χαμηλότερου από 1,5 εκατ. ευρώ σε μια ΜΜΕ για περίοδο 12 μηνών
- χρηματοδότηση μέχρι το στάδιο επέκτασης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε ενισχυόμενες περιοχές και μέχρι το στάδιο εκκίνησης για επιχειρήσεις μεσαίου μεγέθους σε μη ενισχυόμενες περιοχές
- τουλάχιστον 70% του προϋπολογισμού πρέπει να χρησιμοποιείται για την παροχή επενδυτικών μέσων ιδίων κεφαλαίων και οιονεί ιδίων κεφαλαίων σε αντίθεση με τα χρεωστικά επενδυτικά μέσα
- η συμμετοχή από ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να φθάνει σε τουλάχιστον 50% στις μη ενισχυόμενες περιοχές και σε 30% στις ενισχυόμενες περιοχές
- οι επενδυτικές αποφάσεις πρέπει να έχουν εμπορικό χαρακτήρα – δηλαδή να περιλαμβάνουν ιδιωτική συμμετοχή, βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια και σαφή και ρεαλιστική στρατηγική εξόδου
- η διαχείριση του ταμείου θα πρέπει να ακολουθεί εμπορική λογική – δηλαδή η αμοιβή του διαχειριστή του ταμείου θα πρέπει να συνδέεται με τα κέρδη του ταμείου, θα πρέπει να εκπροσωπούνται οι ιδιώτες επενδυτές και η διαχείριση θα πρέπει να εφαρμόζει τα κατάλληλα κανονιστικά πρότυπα
- είναι δυνατή μια ταμειακή στόχευση για τα ταμεία που επενδύουν σε τεχνολογίες ή τομείς καινοτόμου χαρακτήρα.
Λεπτομερής αξιολόγηση θα προβλέπεται για μέτρα τα οποία:
- προβλέπουν επενδύσεις άνω των 1,5 εκατ. ευρώ σε περίοδο 12 μηνών
- προβλέπουν χρηματοδότηση για τη φάση επέκτασης επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους σε μη ενισχυόμενες περιοχές
- προβλέπουν συνέχιση των επενδύσεων σε ΜΜΕ πέραν των 1,5 εκατομμυρίων ευρώ και της χρηματοδότησης των αρχικών σταδίων της ανάπτυξής τους
- προβλέπουν επενδύσεις με ιδιωτική συμμετοχή μικρότερη από 50% σε μη ενισχυόμενες περιοχές ή από 30% σε ενισχυόμενες περιοχές
- επικεντρώνονται σε προλειτουργικά κεφάλαια για μικρές επιχειρήσεις με περιορισμένη ή καμία ιδιωτική συμμετοχή και/ή που προβλέπουν επενδύσεις κυρίως μέσω χρεωστικών μέσων
- περιλαμβάνουν επενδυτικά μέσα (δηλ. εναλλακτικά χρηματιστήρια)
- καλύπτουν κόστος που συνδέεται με διερεύνηση εταιρειών ενόψει της πραγματοποίησης των επενδύσεων (κόστος ανίχνευσης).
Στις κατευθυντήριες γραμμές λήφθηκαν υπόψη εκτεταμένη διαβούλευση και εξωτερική μελέτη σχετικά με το «έλλειμμα ιδίων κεφαλαίων στην ΕΕ», παρατηρήσεις σχετικά με το ΣΔΚΕ και την ανακοίνωση για τις κρατικές ενισχύσεις υπέρ της καινοτομίας, οι απόψεις των κρατών μελών και γραπτά σχόλια από ενδιαφερόμενους φορείς.
Οι κατευθυντήριες γραμμές συμπληρώνουν άλλα μέσα κρατικών ενισχύσεων που απευθύνονται στις ΜΜΕ:
-τις νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις (2007-2013 – βλ. IP/05/1653) που περιλαμβάνουν «επιχειρηματικές ενισχύσεις» για μικρές επιχειρήσεις σε ενισχυόμενες περιοχές για το στάδιο εκκίνησης και τα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους
- τη γενική απαλλαγή κατά κατηγορία της Επιτροπής, που βρίσκεται υπό επεξεργασία, με την οποία τα κράτη μέλη δεν θα χρειάζεται να κοινοποιούν ορισμένα μέτρα για ΜΜΕ
- τους προσεχείς κανόνες κρατικών ενισχύσεων για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία.