ΕΤΕΑΝ: Προς νέα γραμμή χρηματοδότησης 916 εκατ.

Από την έντυπη έκδοση

Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]

Πρόσκληση προς τις τράπεζες ώστε να συστήσουν από κοινού το μεγαλύτερο έως σήμερα χρηματοδοτικό πρόγραμμα, απηύθυνε χθες το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). Το πρόγραμμα, που εντάσσεται στο πλαίσιο του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και επονομάζεται «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση», μέσω των δύο υποπρογραμμάτων του θα χορηγεί σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις δάνεια επενδυτικού σκοπού ή κεφαλαίου κίνησης ύψους έως 1,5 εκατ. ευρώ, με το 40% του επιτοκίου να είναι επιδοτούμενο. Στόχος του ΕΤΕΑΝ και του οικονομικού επιτελείου είναι, μέσω του προγράμματος αυτού, να κινητοποιηθούν σε πρώτη φάση πόροι ύψους 915,75 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των μμε.

Ειδικότερα, με βάση την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τους Ενδιάμεσους Χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς (ΕΧΟ), η οποία λήγει στις 6 Ιουνίου 2018, οι τράπεζες θα πρέπει να συμμετάσχουν στο κοινό ταμείο με 549,45 εκατ. ευρώ, ενώ το ΕΤΕΑΝ θα συμβάλει με 366,3 εκατ. ευρώ. Αθροίζοντας τις συμμετοχές, προκύπτει ότι μπορεί να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο από συστάσεως ΕΤΕΑΝ. 

Ωστόσο, το ενδιαφέρον των τραπεζών μένει να αποδειχθεί, αφού οι όροι συμμετοχής είναι σαφώς πιο «σφιχτοί» από τα ανάλογα προγράμματα του ΕΤΕΑΝ. Ειδικότερα, στο τρέχον πρόγραμμα, οι τράπεζες καλούνται να συμμετέχουν στο κοινό ταμείο με 60% έναντι 40% του ΕΤΕΑΝ, δηλαδή 1,5 προς 1, όταν στο ανάλογο πρόγραμμα της προηγούμενης περιόδου (σ.σ. Επιχειρηματική Επανεκκίνηση) η συμμετοχή ήταν 1 προς 1 (50% - 50%). Πέραν αυτού, προβλέπονται και ειδικές ρήτρες καταβολής επιτοκίου προς το ΕΤΕΑΝ. 

 Πάντως η αλλαγή στο ποσοστό συμμετοχής θα επηρεάσει και το επιτόκιο για τις επιχειρήσεις, καθώς στο μέρος που συμμετέχει το ΕΤΕΑΝ είναι άτοκο. Για παράδειγμα στο προηγούμενο, αλλά και στο τρέχον ενδιάμεσο πρόγραμμα «Επιχειρηματική Επανεκκίνηση» το επιτόκιο, λόγω της από 50% συμμετοχής ΕΤΕΑΝ και τραπεζών, είναι επιδοτούμενο κατά 50%. Στο υπό διαμόρφωση ταμείο «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» η επιδότηση του επιτοκίου θα ανέρχεται στο 40%, αφού τόση θα είναι η συνεισφορά του ΕΤΕΑΝ. 

Βάσει των εκτιμήσεων, αν δεν υπάρξει υπέρβαση των χρονοδιαγραμμάτων και υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμετέχουν και οι τράπεζες, το πρόγραμμα θα «βγει στον αέρα» στις αρχές του φθινοπώρου. Έως τότε, όμως, θα υπάρχει στη διάθεση των μμε το ενδιάμεσο πρόγραμμα «Επιχειρηματική Επανεκκίνηση» με προϋπολογισμό 385 εκατ. ευρώ. 

Τα υποπρογράμματα

Όπως προαναφέρθηκε, η δράση «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» είναι διαρθρωμένη σε δύο υποπρογράμματα:

- Το Υποπρόγραμμα 1: Θα παρέχει δάνεια για επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων που δεν έχουν υλοποιηθεί. Το ύψος του δανείου μπορεί να κυμαίνεται από 25.000 έως 1.500.000 ευρώ και η διάρκεια του δανείου καθορίζεται στα 5-10 έτη, με δυνατότητα περιόδου χάριτος από 6 έως 24 μήνες.

- Το Υποπρόγραμμα 2: Θα παρέχει δάνεια επιχειρηματικής ανάπτυξης (κεφάλαια κίνησης ειδικού σκοπού στο πλαίσιο δραστηριοτήτων ανάπτυξης ή επέκτασης όπως τεκμηριώνεται από το επιχειρηματικό σχέδιο της επιχείρησης). Το ύψος δανείου ορίζεται έως 50% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης όπως αυτός αποτυπώνεται στο Ε3 ή στην εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ ή στις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ του οικονομικού έτους που προηγείται της ημερομηνίας αίτησης ή έως το 50% των παραγγελιών τρέχοντος έτους.

Προκειμένου για νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις έως το 50% των παραγγελιών του τρέχοντος έτους ή το 80% των επί πιστώσει αγορών. Σε περίπτωση που τα ανωτέρω μεγέθη δεν είναι διακριτά, το δάνειο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 100% των ιδίων κεφαλαίων. Σημείωση: Τα παραπάνω όρια ορίζονται ανά επιχείρηση.

Σε κάθε περίπτωση, το εύρος των δανείων στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ορίζεται μεταξύ 10.000 έως 500.000 ευρώ και η διάρκειά τους από 24 έως 60 μήνες με δυνατότητα περιόδου χάριτος έως 6 μήνες. 

Επιλεξιμότητα Δαπανών 

Α. Υποπρόγραμμα 1: Ο ΕΧΟ ελέγχει ότι οι δαπάνες που θα εξοφληθούν από τα χορηγούμενα δάνεια είναι αυτές που έχουν εγκριθεί και έχουν υπαχθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης ή σε εγκριτική απόφαση της τράπεζας, εφόσον το δάνειο αφορά τη χρηματοδότηση ανεξάρτητου επενδυτικού σχεδίου. 

Β. Υποπρόγραμμα 2: Ο ΕΧΟ ελέγχει ότι οι δαπάνες που θα εξοφληθούν από το χορηγούμενο δάνειο κεφαλαίου κίνησης στοχεύουν στην ανάπτυξη της επιχείρησης, σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο. Για τις νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις κάθε δαπάνη νοείται ότι στοχεύει στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Ως επιλέξιμες νοούνται οι δαπάνες που χρηματοδοτούν υποχρεώσεις σχετιζόμενες με τον εμπορικό/συναλλακτικό κύκλο της επιχείρησης, ως μέρος των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, ιδιαίτερα δε επενδύσεις που σχετίζονται με τη δημιουργία ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την ίδρυση αυτής. Μεταξύ άλλων, επιλέξιμες είναι οι δαπάνες για αγορά πρώτων υλών, μισθολογικό κόστος, αποθεμάτων, γενικών εξόδων κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΧΟ θα μεριμνά ώστε το προϊόν του δανείου να άγεται για την εκπλήρωση του σκοπού της χρηματοδότησης και να τηρείται στον δανειακό φάκελο το σχετικό δικαιολογητικό.

Ως μη επιλέξιμες ορίζονται οι εξής δαπάνες:

- Δαπάνες που χρηματοδοτούν χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, δραστηριότητες real estate (όχι σαν μέρος στις παραγωγικής επένδυσης) ή που επιτρέπουν χρηματοδότηση στον τελικό καταναλωτή. 

- Δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με εξαγωγές, ιδίως δε αυτές που συνδέονται άμεσα με στις εξαγόμενες ποσότητες, με τη δημιουργία και λειτουργία δικτύου διανομής ή με στις τρέχουσες δαπάνες που σχετίζονται με τη συνήθη εξαγωγική δραστηριότητα στις επιχείρησης και στις δαπάνες που αποκλείονται από τον κανονισμό ΕΚ 1407/2013 (de minimis). 

- Δαπάνες για την απόκτηση οχημάτων οδικών εμπορευματικών μεταφορών οι οποίες χορηγούνται σε επιχειρήσεις που εκτελούν οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτων και στις δαπάνες που αποκλείονται από τον κανονισμό ΕΚ 1407/2013 (de minimis). 

- Εξόφληση υποχρεώσεων από υφιστάμενο δανεισμό.

- Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας, στις περιπτώσεις που μπορεί να ανακτηθεί ακόμα και αν δεν ανακτάται, καθώς και κάθε άλλη υποχρέωση προς φορολογική αρχή ή ασφαλιστικό φορέα.

Το επιτόκιο

Σύμφωνα με τους όρους της πρόσκλησης, το επιτόκιο της συμμετοχής του ΕΧΟ καθορίζεται με βάση το επιτόκιο της αγοράς (δηλαδή σύμφωνα με την πολιτική που ασκεί ο ΕΧΟ). Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των κεφαλαίων που συνεισφέρει ο ΕΧΟ στα δάνεια της δράσης «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» δεν πρέπει να υπερβαίνει το ετήσιο μεσοσταθμικό επιτόκιο του υπόλοιπου χαρτοφυλακίου επιχειρηματικών δανείων του, ενώ όπως προαναφέρθηκε το 40% του επιτοκίου είναι επιδοτούμενο, λόγω της συμμετοχής του ΕΤΕΑΝ. 

Η συχνότητα αποπληρωμής και το ύψος της δόσης κεφαλαίου καθορίζεται στη συμφωνία μεταξύ του ΕΧΟ και της επιχείρησης, ενώ είναι αποδεκτές τακτές ή μη δόσεις, ισόποσες ή ανισόποσες, δηλαδή, επιτρέπεται και το «balloon payment» με την προϋπόθεση ότι δεν θα απομένει για το τελευταίο χρονικό διάστημα (δηλ. το 25% της συνολικής διάρκειας του δανείου) κεφάλαιο μεγαλύτερο του 70% του εκταμιευθέντος δανείου.

Επιτόκιο από τράπεζες

Όπως προαναφέρθηκε, στο πλαίσιο του προγράμματος οι τράπεζες θα πρέπει να καταβάλλουν επιτόκιο προς το ΕΤΕΑΝ.
Ειδικότερα, ο Ενδιάμεσος Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός θα καταβάλλει επιτόκιο ίσο με 1,5% για τις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Επί των κεφαλαίων που έχουν καταβληθεί προς τον ΕΧΟ ως συμμετοχή δανείων τελικών αποδεκτών (Λογαριασμός Κεφαλαίων Ταμείου),

2. Επί των αποπληρωμών/επιστροφών που έχουν γίνει στον ΕΧΟ.

Επιπρόσθετα επιτόκια

Ο ΕΧΟ θα καταβάλλει επιπρόσθετο επιτόκιο ίσο με 2,5%, για τις ακόλουθες περιπτώσεις: 
- Κεφάλαια που έχουν καταβληθεί προς τον ΕΧΟ ως συμμετοχή δανείων τελικών αποδεκτών και παραμένουν ανενεργά, δηλαδή δεν έχουν χορηγηθεί σε επιλέξιμες επιχειρήσεις (στην περίπτωση της χρηματοδότησης που παρέχεται, εκ των προτέρων, στον ΕΧΟ)
- Αποπληρωμές/επιστροφές δανείων που έχουν γίνει στον ΕΧΟ αλλά δεν έχουν μεταφερθεί στο ΕΤΕΑΝ.

Εξασφαλίσεις

Σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος του ΕΤΕΑΝ για το νέο πρόγραμμα «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση», σε εξασφάλιση της απαίτησης από τα δάνεια λαμβάνονται ενοχικές ή και εμπράγματες εξασφαλίσεις, σύμφωνα με την πιστωτική πολιτική των συνεργαζόμενων Ενδιάμεσων Χρηματοπιστωτικών Οργανισμών (ΕΧΟ). Ειδικά για τις εμπράγματες εξασφαλίσεις, το ποσοστό κάλυψης δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 120% του ποσού του δανείου, όπως αυτό συνομολογείται στη δανειακή σύμβαση. Δεν επιτρέπεται η προσημείωση της μόνιμης και μοναδικής κατοικίας του επιχειρηματία.