Αποζημιώσεις του επιβάτη που πλήττεται από λανθασμένες ενέργειες ή παραλείψεις των ακτοπλοϊκών εταιρειών -οι οποίες θα φθάνουν ως και το πενταπλάσιο του αντιτίμου του εισιτηρίου-, δημιουργία Συνηγόρου του επιβάτη για την υποστήριξη των δικαιωμάτων του επιβάτη των μεταφορικών μέσων και μέτρα για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες στα πλοία, είναι μερικές μόνο από τις προτάσεις της «Χάρτας Δικαιωμάτων του Επιβάτη της Ακτοπλοΐας» που διαμόρφωσε η Υπερνομαρχία Αθήνας Πειραιά, στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την προστασία των καταναλωτών και επιβατών της ακτοπλοΐας.
Την Χάρτα της Υπερνομαρχίας παρουσίασαν σήμερα, η υπερνομάρχης Φώφη Γεννηματά με τους νομάρχες Αθήνας Γιάννη Σγουρό και Πειραιά Γιάννη Μίχα.
«Στην Υπερνομαρχία Αθήνας-Πειραιά βασική μας αρχή είναι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των πολιτών. Βλέποντας τους επιβάτες της ακτοπλοΐας να ταλαιπωρούνται από τις συνεχείς ματαιώσεις, αναβολές, καθυστερήσεις των πλοίων, αναλάβαμε δράση. Διαμορφώσαμε και θέτουμε σε δημόσια διαβούλευση μια σειρά προτάσεων που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα του επιβάτη καταναλωτή της ακτοπλοΐας και προσδιορίζουν με διαφάνεια τις υποχρεώσεις της πολιτείας και των πλοιοκτητριών εταιρειών. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η πρωτοβουλία μας θα βρει την ανταπόκριση που απαιτείται», δήλωσε η υπερνομάρχης Αθήνας-Πειραιά Φώφη Γεννηματά.
«Η κατάσταση ασυδοσίας και ατιμωρησίας στην ακτοπλοΐα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Οι επιβάτες είναι ανυπεράσπιστοι αφού το νομικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα και υποτίθεται ότι προστατεύει τα δικαιώματά τους είναι δαιδαλώδες. Πρέπει επομένως να ληφθούν άμεσα μέτρα. Η Χάρτα της Υπερνομαρχίας Αθήνας-Πειραιά αποτελεί ένα πρώτο αποφασιστικό βήμα. Χρειάζεται όμως να γίνουν και άλλα βήματα, με τις συντονισμένες ενέργειες Αυτοδιοίκησης και Κεντρικής Διοίκησης, για τη αποτροπή της νοσηρής πραγματικότητας που βιώνουν τα νησιά μας, ο τουρισμός, οι πολίτες», τόνισε από την πλευρά του ο Νομάρχης της Αθήνας Γιάννης Σγουρός.
«Οι επιβάτες της ακτοπλοΐας, όπως και κάθε μεταφορικού μέσου, αποτελούν μια ευαίσθητη κατηγορία πολιτών που έχουν ανάγκη από τη μέριμνα της πολιτείας. Δυστυχώς κάτι τέτοιο σήμερα δεν ισχύει. Οι κάτοικοι των νησιών, οι έλληνες και ξένοι επισκέπτες επιβαρύνονται από την έλλειψη σωστού προγραμματισμού των δρομολογίων και από τις συνεχείς βλάβες στα πλοία και κανείς δεν λογοδοτεί απέναντί τους. Εμείς σήμερα από το λιμάνι του Πειραιά μεταφέρουμε τη φωνή των πολιτών που ζητούν σεβασμό και κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους», δήλωσε ο Νομάρχης Πειραιά Γιάννης Μίχας.
Ακολουθεί το κείμενο της ΧΑΡΤΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Υπερνομαρχία Αθήνας - Πειραιά στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την προστασία των καταναλωτών και του δικαιώματος του κάθε πολίτη να απολαμβάνει ποιοτικές και ασφαλείς θαλάσσιες συγκοινωνίες, ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη θέσπιση ΧΑΡΤΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΒΑΤΗ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ, ως ένα πρώτο βήμα στην εξεύρεση των χαμένων δικαιωμάτων του επιβάτη των θαλάσσιων μεταφορών.
Έχοντας επεξεργαστεί την ισχύουσα νομοθεσία της χώρας και της Ε.Ε. για τις αερομεταφορές και των υπολοίπων μορφών μεταφοράς, καθώς και τον «Οδηγό Καταναλωτή» του Υπουργείου Ανάπτυξης, διαμόρφωσε το ακόλουθο πλαίσιο αρχών, προτάσεων και μέτρων που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα του επιβάτη καταναλωτή της ακτοπλοΐας και προσδιορίζουν τις υποχρεώσεις της πολιτείας και των πλοιοκτητριών εταιρειών.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ
Τα δικαιώματα του επιβάτη προκύπτουν από ένα περίπλοκο και σε αρκετά σημεία πεπαλαιωμένο πλέγμα νόμων και διατάξεων και φυσικά των όσων αναγράφονται με μικρά γράμματα στο πίσω μέρος του εισιτηρίου. Αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολο και πολλές φορές αδύνατον στον επιβάτη να γνωρίζει τα δικαιώματά του.
Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τη σημασία της πρωτοβουλίας της Υπερνομαρχίας Αθήνας-Πειραιά και την αναγκαιότητα να βρει την ανταπόκριση της πολιτείας, ώστε να καταγραφούν και να θεσμοθετηθούν όπου είναι αναγκαίο ,τα δικαιώματα του επιβάτη.
Η δυνατότητα προστασίας του επιβάτη και το αίσθημα ασφάλειας, συνθέτουν την ελάχιστη προσφορά μιας σύγχρονης Πολιτείας αλλά και στοιχειώδη ένδειξη σεβασμού στους πολίτες της.
ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΡΧΗ
Οι επιβάτες της ακτοπλοΐας πρέπει να απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που θεσπίζει το δίκαιο προστασίας του καταναλωτή.
Επιπλέον, το ειδικό καθεστώς που διέπει τις μεταφορές και την ασφάλειά τους προσδιορίζει πρόσθετους κανόνες.
Για την τήρηση της παραπάνω αρχής πρέπει να ληφθούν από την πολιτεία όλα τα κατάλληλα θεσμικά μέτρα, με ιδιαίτερη μέριμνα για τη ρητή, συγκεκριμένη και άμεση αποζημίωση του πληττόμενου επιβάτη από τυχόν ενέργειες ή παραλείψεις των ακτοπλοϊκών εταιριών.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Η πρώτη βασική απαίτηση είναι ότι η πλοιοκτήτρια εταιρεία οφείλει να πραγματοποιεί τη μεταφορά με τρόπο ασφαλή και άνετο για τον επιβάτη, τηρώντας τους κανόνες της ασφαλούς ναυσιπλοΐας και των υγειονομικών διατάξεων.
Η δεύτερη βασική απαίτηση αφορά την περίπτωση κατά την οποία η πλοιοκτητρία εταιρεία, αναβάλει, καθυστερεί ή ματαιώνει την μεταφορά του επιβάτη. Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται να προβλέπεται αποζημίωση του επιβάτη. Επιπροσθέτως οφείλει να παρέχει στον επιβάτη βοήθεια και ενημέρωση.
Προς αυτή την κατεύθυνση απαιτείται εφαρμογή νέου κανονισμού με βάση τον κανονισμό aριθ.(ΕΚ) 261/2004 που διέπει τις αερομεταφορές, για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών της ακτοπλοΐας καθώς και παροχή βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση μεγάλης καθυστέρησης ή ματαίωσης του απόπλου.
Η ύπαρξη δικαιωμάτων υπέρ του επιβάτη, ακόμη και σε έκτακτες συνθήκες, αντανακλά τον ρητό στόχο που θέτει η ΧΑΡΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΒΑΤΗ ΤΗΣ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑΣ και ο οποίος συνίσταται στη προστασία του καταναλωτή.
Με βάση τις παραπάνω αρχές, η Χάρτα δικαιωμάτων του επιβάτη που προτείνουμε, περιλαμβάνει τα εξής :
1. Οι επιβάτες των πλοίων (ταχύπλοων ή συμβατικών) πρέπει να απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που θεσπίζει το δίκαιο προστασίας του καταναλωτή. Ειδικότερα η Πολιτεία οφείλει να θεσπίζει κανόνες για την ασφαλή επιβίβαση, παραμονή, μεταφορά και αποβίβαση των επιβατών και να παρέχει στους πολίτες τις γνώσεις για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ακτοπλοϊκών εταιριών.
2. Όταν οι πλοιοκτήτριες εταιρίες τροποποιούν, ματαιώνουν, αναβάλουν ή καθυστερούν την μεταφορά του επιβάτη οφείλουν:
· Την καταβολή στον επιβάτη του τριπλάσιου του αντιτίμου του εισιτηρίου στην περίπτωση καθυστέρησης του απόπλου ή κατάπλου του πλοίου.
· Την καταβολή στον επιβάτη του πενταπλάσιου του αντιτίμου του εισιτηρίου στην περίπτωση ακύρωσης του δρομολογίου για λόγους που θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί από την πλοιοκτήτρια εταιρία. Προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να θεσμοθετηθεί νόμος που θα καθορίζει το ύψος των αποζημιώσεων ανά περίπτωση και να υποχρεώνει τις εταιρίες να παρέχουν δωρεάν διαμονή στους επιβάτες, καθώς και κάθε βοήθεια και ενημέρωση στην περίπτωση ματαίωσης δρομολογίου.
· Στην περίπτωση ματαίωσης, αναβολής ή καθυστέρησης του απόπλου ή κατάπλους ενός πλοίου εξαιτίας έκτακτων συνθηκών, η πλοιοκτήτρια εταιρεία οφείλει να αποδείξει ότι η οποιαδήποτε τροποποίηση δρομολογίου οφείλεται σε έκτακτες συνθήκες οι οποίες ήταν αδύνατον να αποφευχθούν.
3. Να συνταχθεί και να δημοσιοποιηθεί αναλυτικός πίνακας των αρμόδιων υπηρεσιών στις οποίες ο επιβάτης θα μπορεί να απευθυνθεί για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του.
4. Προτείνεται η ανάπτυξη από το Συνήγορο του Πολίτη ιδιαίτερου τμήματος, του Συνηγόρου του Επιβάτη, στα πλαίσια του οργανογράμματος λειτουργίας του, για την υποστήριξη των δικαιωμάτων του επιβάτη, όλων των Μέσων Μεταφοράς.
5. Να επανεξεταστούν οι όροι ταξιδιού που αναγράφονται πίσω από το εισιτήριο, για να αποτρέπεται η αναγραφή καταχρηστικών όρων, αφού είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ότι το εισιτήριο αποτελεί σύμβαση μεταξύ επιβάτη και εταιρίας.
6. Οι πλοιοκτήτριες εταιρίες οφείλουν να πραγματοποιούν μεταφορές με τρόπο ασφαλή και άνετο για τον επιβάτη. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιβάλλεται πρόστιμο από τις κατά τόπους λιμενικές αρχές και μέρος αυτού θα αποδίδεται στις καταναλωτικές οργανώσεις.
7. Σ’ όλα τα πλοία πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την προσβασιμότητα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, αναπηρίες, καθώς και γενικότερα για την ισότιμη εφαρμογή των δικαιωμάτων των καταναλωτών που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως τα ΑΜΕΑ και τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Στη χώρα μας τα άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν πολλά και ουσιαστικά εμπόδια κάθε φορά που επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν τις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Για παράδειγμα, η επιβίβαση επιβατών με κινητικά προβλήματα καθίσταται σε πολλά πλοία αδύνατη, γεγονός που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τις μετακινήσεις τους.
8. Τα άτομα με ολικά ή μερικά προβλήματα όρασης πρέπει να ενημερώνονται από τις εταιρίες σχετικά με τα δικαιώματά τους, ενώ προτείνεται η έκδοση εισιτηρίων σε γραφή Braille.
9. Οι πλοιοκτήτριες εταιρίες οφείλουν να παρέχουν όλες τις απαιτούμενες δυνατές πληροφορίες που αφορούν στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και στο κόστος αυτών με τρόπο που θα επιτρέπει στον επιβάτη να κρίνει, να συγκρίνει και να επιλέγει μεταξύ ανταγωνιστικών προσφορών υπηρεσιών. Είναι υποχρεωμένες επίσης να καθορίζουν τα δρομολόγια σε ετήσια βάση κάθε Νοέμβριο σύμφωνα με την νομοθεσία , για την έγκαιρη ενημέρωση των επιβατών.
10. Στα καταστήματα που λειτουργούν στα πλοία (κυλικεία, μπαρ, εστιατόρια κ.λπ.) πρέπει να εφαρμόζονται οι ισχύουσες για ομοειδή καταστήματα στην ξηρά αγορανομικές διατάξεις.
Πρέπει η Πολιτεία να συνειδητοποιήσει ότι η καλύτερη προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών της ακτοπλοΐας θα συμβάλει στη βελτίωση των θαλάσσιων μεταφορών -- από τις οποίες εξαρτάται η βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών των νησιωτικών μας περιοχών -- . στην ενίσχυση του τουρισμού -- που αποτελεί μαζί με τη ναυτιλία τους κατ’ εξοχήν προσοδοφόρους τομείς της εθνικής οικονομίας -- και γενικότερα στη διεθνή εικόνα της χώρας.
Η ποιότητα της υπηρεσίας αποτελεί μέρος της ικανότητας συναγωνισμού και ανταγωνισμού που συμβαδίζει με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των επιβατών.
H Υπερνομαρχία Αθηνών - Πειραιώς θέτει αυτή την πρόταση ΧΑΡΤΑΣ σε δημόσια διαβούλευση και την γνωστοποιεί προς το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, τα κόμματα, τις οργανώσεις καταναλωτών και τις ναυτιλιακές εταιρείες προκειμένου να προωθηθούν οι αναγκαίες Νομοθετικές ρυθμίσεις ώστε η χώρα μας ως ένα Σύγχρονο, Ευρωπαϊκό Κράτος να κατοχυρώσει με διαφάνεια τα δικαιώματα του επιβάτη των πλοίων της Ακτοπλοΐας, πράγμα που θα λειτουργήσει προς όφελος όλης της Ακτοπλοΐας.