Πώς σχεδιάζει η κυβέρνηση τη μετά το μνημόνιο εποχή

Από την έντυπη έκδοση 

Η ελληνική κυβέρνηση τάσσεται ανοικτά υπέρ της σύστασης ενός «προστατευτικού αποθεματικού» της τάξεως των 15-18 δισ. ευρώ και δεν συζητάει την προληπτική γραμμή στήριξης, αν και αναγνωρίζει ότι μπορεί να τεθεί θέμα με την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως «εγγύηση» για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών.

Δεν σκοπεύει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο προβλέπει την εκταμίευση 1,6 δισ. ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει πρόοδος στο θέμα του χρέους. Το επιχείρημα είναι ότι το κόστος του χρήματος είναι ιδιαίτερα υψηλό. Βάζει ανοικτά στο τραπέζι θέμα αύξησης του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα μετά τη λήξη του 3ου προγράμματος, ενώ κατεβάζει τους τόνους όσον αφορά την επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας από τους θεσμούς μετά τον Αύγουστο: «Το πρόγραμμα επιτήρησης θα μπορεί ίσως να επικεντρωθεί στην επαλήθευση της ορθής εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που δεν θα έχουν πλήρως ολοκληρωθεί κατά τη λήξη του προγράμματος, αλλά δεν θα υπάρξουν επιπλέον μέτρα». 

Με δύο συνεντεύξεις που παραχώρησε σε ξένα μέσα ενημέρωσης -η μία στους «Financial Times» και η δεύτερη στη γαλλική εφημερίδα «Les Echos»- ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έδωσε απαντήσεις για όλα τα ανοικτά θέματα που θα μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι και τον Ιούνιο.  

• Προστατευτικό αποθεματικό (cash buffer): «Το αποθεματικό δεν λειτουργεί συμπληρωματικά στην προληπτική πιστωτική γραμμή, αλλά ως εναλλακτική. Δεν έχει κανένα νόημα να υπάρξουν πολλαπλές ασπίδες προστασίας» υποστηρίζει ο κ. Τσακαλώτος σε ερώτηση σχετικά με την επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται -μεταξύ άλλων και από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα- υπέρ της προληπτικής γραμμής στήριξης. Σύμφωνα με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, το περιεχόμενο του «κουμπαρά» θα προσδιοριστεί τον Απρίλιο ή τον Μάιο, ενώ εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται από 15 έως 18 δισ. ευρώ. «Το αποθεματικό θα χρηματοδοτηθεί τόσο από το υπόλοιπο του δανείου των 86 δισ. ευρώ, το οποίο κάθε άλλο παρά έχει εξαντληθεί, όσο και από τις εκδόσεις των ελληνικών ομολόγων. Αυτά τα χρήματα θα επιτρέψουν την κάλυψη των αναγκών χρηματοδότησης της χώρας σε περίπτωση αυστηρότερων όρων χρηματοδότησης από τις αγορές» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Τσακαλώτος
• Κίνδυνος άρσης του waiver: Οι υποστηρικτές τού να υπάρχει μια προληπτική γραμμή στήριξης μετά τον Αύγουστο προβάλλουν ως επιχείρημα το γεγονός ότι αν η Ελλάδα δεν είναι σε «πρόγραμμα» δεν θα μπορεί και η ΕΚΤ να δέχεται ως εγγύηση τα ελληνικά ομόλογα, λόγω της χαμηλής βαθμολογίας που εξακολουθούν να έχουν. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε ότι «ούτε η ΕΚΤ ούτε οι ελληνικές τράπεζες θεωρούν πως είναι ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για το μέλλον». 
• Οικονομική εποπτεία μετά τον Αύγουστο: Ο κ. Τσακαλώτος επιθυμεί η διαδικασία εξόδου της Ελλάδας από τα μνημόνια να έχει -κατά το δυνατόν- χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου. «Το πρόγραμμα επιτήρησης θα μπορεί ίσως να επικεντρωθεί στην επαλήθευση της ορθής εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που δεν θα έχουν πλήρως ολοκληρωθεί κατά τη λήξη του προγράμματος (π.χ. κάποιες ιδιωτικοποιήσεις). Δεν θα υπάρξουν επιπλέον μέτρα» αναφέρει ο υπουργός Οικονομικών.
• Διευθέτηση του ελληνικού χρέους: Βάσει των όσων υποστηρίζει ο κ. Τσακαλώτος, η προοπτική της ελληνικής οικονομίας είναι να περάσει από μια κατάσταση υπερβολικά υπερχρεωμένης ευρωπαϊκής οικονομίας σε μια κατάσταση «κανονικά υπερχρεωμένης» χώρας. Στόχος, με βάση τον υπουργό Οικονομικών, είναι «η Ελλάδα να μοιάζει περισσότερο με την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία». Βάση για αυτή τη «μετάβαση» όπως την περιγράφει ο κ. Τσακαλώτος θα είναι η γαλλική πρόταση για τη σύνδεση του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής του χρέους με τον ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας. 
• Για το αναπτυξιακό πρόγραμμα: Σύμφωνα με τον κ. Τσακαλώτο, η Ελλάδα θα παρουσιάσει μέχρι τον Απρίλιο το δικό της αναπτυξιακό πρόγραμμα: 
  «Ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων φιλικό προς την ανάπτυξη, με κοινωνική ευαισθησία», όπως υποστήριξε ο υπουργός Οικονομικών.
  Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση, όπως δήλωσε ο κ. Τσακαλώτος, θα βάλει στο τραπέζι το θέμα της αύξησης του κατώτατου μισθού ακολουθώντας το πορτογαλικό μοντέλο (σ.σ. στην Πορτογαλία, μετά την έξοδο από το μνημόνιο ο κατώτατος μισθός άρχισε να αυξάνει προοδευτικά). 
• Για τους δημοσιονομικούς στόχους: Ο κ. Τσακαλώτος εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικός στο να θέσει θέμα επαναδιαπραγμάτευσης του βασικού δημοσιονομικού στόχου (3,5% για την περίοδο από το 2019 μέχρι και το 2022): «Προς το παρόν, εργαζόμαστε στο πλαίσιο των δημοσιονομικών στόχων που έχουμε διαπραγματευτεί. Είναι δύσκολο, δεν το επιλέξαμε, αλλά πρέπει να το διαχειριστούμε. Τώρα αν, στο πλαίσιο μιας μεγάλης αναπτυξιακής πρωτοβουλίας στην Ευρώπη, υπό την ώθηση του Emmanuel Macron, μπορούμε να ελαφρύνουμε αυτούς τους περιορισμούς, τότε γιατί όχι;». 

Το πρόγραμμα του ΔΝΤ
Ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε κατηγορηματικά ότι η Ελλάδα «δεν θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα του προγράμματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (σ.σ. το 1,6 δισ. ευρώ του προγράμματος που εγκρίθηκε κατ’ αρχήν τον Ιούλιο του 2017) επειδή έχει μεγαλύτερο κόστος από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης». Ο κ. Τσακαλώτος παραδέχεται πάντως ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξακολουθεί να αποτελεί μέρος του ελληνικού προγράμματος, χωρίς όμως να επεκτείνεται στο τι πρόκειται να συμβεί όσον αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΔΝΤ μετά τον Αύγουστο.