Η φοροδιαφυγή δεν... φοβάται τα μνημόνια

Από την έντυπη έκδοση 

Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]

Συναγερμός έχει σημάνει στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων μετά τη διαπίστωση ότι η φοροδιαφυγή στη χώρα μας καλά κρατεί και μάλιστα διαπράττεται πλέον και με νέες... πρωτότυπες μεθόδους άγνωστες τα προηγούμενα χρόνια, όπως μέσω Facebook.

Η κυβέρνηση, εκτιμώντας ότι το φαινόμενο δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί αν δεν οργανωθούν καλύτερα οι διωκτικές υπηρεσίες, προχώρησε σε συνεννόηση με τους δανειστές στη δημιουργία νέων δομών και μηχανισμών.

Συγκεκριμένα, νομοθέτησε την ίδρυση ειδικής υπηρεσίας δίωξης ποινικού χαρακτήρα εγκλημάτων φοροδιαφυγής, της Διεύθυνσης Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος (ΔΕΟΕ), ξεκίνησε να θέτει άμεσα σε εφαρμογή τις διατάξεις για τη σύσταση και τη λειτουργία της, ενώ ταυτόχρονα συνέστησε 9μελές διυπηρεσιακό Συντονιστικό Όργανο για τον συντονισμό των δράσεων για την καταπολέμηση του φορολογικού εγκλήματος, μεταξύ όλων των λειτουργουσών διωκτικών υπηρεσιών. Πρόεδρος του Συντονιστικού Οργάνου ορίστηκε η οικονομική εισαγγελέας και μέλη του θα οριστούν υψηλόβαθμα στελέχη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, της ΔΕΟΕ, του ΣΔΟΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας και της Αρχής για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

Ταυτόχρονα τίθενται άμεσα σε εφαρμογή τα σχέδια των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ για τη διενέργεια 37.400 φορολογικών ελέγχων και ερευνών εντός του 2018. Συγκεκριμένα, το τρέχον έτος προβλέπεται να διενεργηθούν 24.750 πλήρεις και μερικοί φορολογικοί έλεγχοι από τα Ελεγκτικά Κέντρα (Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων, Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου) και τις ΔΟΥ και άλλοι 12.650 έλεγχοι από την Υπηρεσία Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) της ΑΑΔΕ (4.200 στοχευμένοι μερικοί επιτόπιοι έλεγχοι, 8.000 έλεγχοι διακίνησης και 450 έρευνες μεγάλης έκτασης για την εξάρθρωση μεγάλων κυκλωμάτων φοροδιαφυγής).

Ήδη οι έλεγχοι που διενήργησαν τους τελευταίους μήνες του 2017 και τις πρώτες μέρες του 2018 τα κλιμάκια των υπαλλήλων της ΥΕΔΔΕ κατέγραψαν ένα απίστευτο όργιο φοροδιαφυγής. Σε πολλές περιπτώσεις οι ελεγκτές διαπίστωσαν μια τεράστια ποικιλία μεθόδων απόκρυψης φορολογητέων ακαθάριστων εσόδων και καθαρών εισοδημάτων και μια απίστευτης έκτασης ζημιά του Δημοσίου επί πολλά έτη.

Μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις δεν διστάζουν να παίζουν με τους νόμους των πιθανοτήτων για έλεγχο και να σκαρφίζονται απίστευτα κόλπα για να κρατούν μακριά από τα «μάτια» της εφορίας τις πραγματικές εισπράξεις που πραγματοποιούν. Τα «κέρδη» που αποκομίζουν σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού και εν τέλει του κοινωνικού συνόλου φαίνονται μεγάλα.

Σ’ αυτό συμβάλλουν βεβαίως και οι υψηλοί συντελεστές φορολόγησης που εφαρμόζονται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα των «μεταρρυθμίσεων» που επιβλήθηκαν με τα μνημόνια. Ωστόσο, δεν μπορεί να υπάρξει καμία δικαιολογία ειδικά σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεων που η οικονομική κρίση δεν φαίνεται να έχει πλήξει σημαντικά τους τζίρους τους. Μια από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους φοροδιαφυγής που έχουν διαπιστωθεί κατά τους πρόσφατους ελέγχους είναι η χρήση παράνομων συσκευών POS συνδεδεμένων με τράπεζες του εξωτερικού. Μέσω των συσκευών αυτών οι εισπράξεις που πραγματοποιούνται διοχετεύονται απευθείας εκτός Ελλάδος και παραμένουν αδήλωτες στη χώρα μας.

Άλλες μέθοδοι περιλαμβάνουν την κανονική έκδοση αποδείξεων και τη μετέπειτα ακύρωσή τους, ώστε οι εισπράξεις που πραγματοποιούνται να φαίνονται στα μάτια των πελατών ότι καταγράφονται αλλά τελικά να μη δηλώνονται, την έκδοση ανακριβών φορολογικών στοιχείων, καθώς και την υποβολή ανακριβών δηλώσεων ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος.

Υπάρχουν βεβαίως και οι κλασικές και... πανάρχαιες μέθοδοι της μη έκδοσης αποδείξεων και της μη υποβολής δηλώσεων, οι οποίες, αν και πιο εύκολα εντοπίσιμες, δεν παύουν να είναι διαδεδομένες, καθώς οι επιτήδειοι δεν διστάζουν να πάρουν ακόμη και τέτοια ρίσκα για να κλέψουν τα δημόσια ταμεία.

Οι χαρακτηριστικές περιπτώσεις που αποκάλυψαν οι έλεγχοι

Αναλυτικά οι πιο χαρακτηριστικές από τις 26 περιπτώσεις φοροδιαφυγής που αποκάλυψαν οι έλεγχοι της ΥΕΔΔΕ είναι οι εξής:

• Σε στοχευμένο μερικό επιτόπιο έλεγχο που διενεργήθηκε σε μεγάλο νυχτερινό κέντρο των Αθηνών, διαπιστώθηκε η μη έκδοση 32 φορολογικών στοιχείων, αξίας 6.500 ευρώ, με συνέπεια την 48ωρη αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης. Ο ως άνω έλεγχος εξελίχθηκε σε έρευνα σε γνωστό καλλιτέχνη, ο οποίος διαπιστώθηκε ότι δεν είχε υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2015. Συνεπεία του ελέγχου, ο καλλιτέχνης υποχρεώθηκε να υποβάλει φορολογική δήλωση, στην οποία συμπεριέλαβε ακαθάριστα έσοδα 620.000 ευρώ, με αναλογούντα φόρο εισοδήματος 181.180,72 ευρώ.
• Σε στοχευμένο μερικό επιτόπιο έλεγχο σε μεγάλο νυχτερινό κέντρο της παραλιακής ζώνης του Λεκανοπεδίου, ο οποίος διενεργήθηκε λόγω ύπαρξης ληξιπρόθεσμων οφειλών ΦΠΑ άνω του ποσού του 1.200.000 ευρώ, η ΥΕΔΔΕ Αττικής με τη συνδρομή της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης προέβη σε άμεση κατάσχεση της ημερήσιας είσπραξης. Παράλληλα διαπιστώθηκαν η μη υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2015, καθώς και η ανακριβής υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ για τις χρήσεις 2016 και 2017. Συνεπεία του ελέγχου, η επιχείρηση υποχρεώθηκε να υποβάλει τη φορολογική δήλωση για τη χρήση του 2015, στην οποία συμπεριέλαβε ακαθάριστα έσοδα 2.099.520 ευρώ και φορολογητέα κέρδη 769.198 ευρώ. Το βεβαιωθέν ποσό φόρου ανήλθε σε 197.906 ευρώ. Παράλληλα, η επιχείρηση υπέβαλε τροποποιητικές δηλώσεις ΦΠΑ χρήσεων 2016 και 2017, βάσει των οποίων δήλωσε επιπλέον φορολογητέα ύλη (εκροές) ύψους 2.016.114 ευρώ και αναλογούντα φόρο 245.683,47 ευρώ.
• Σε Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Επιχείρηση με αντικείμενο εργασιών την εμπορία και επεξεργασία κρέατος διαπιστώθηκε διόγκωση των δαπανών κατά 2.394.797,77 ευρώ για τη χρήση 2014 και κατά 1.179.279,09 ευρώ για τη χρήση 2015, που είχε ως συνέπεια τη σημαντική μείωση των φορολογητέων κερδών. Η διόγκωση των δαπανών έγινε μέσω της δημιουργίας σχηματισμού προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων, κατά παρέκκλιση των όσων προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις.
• Σε γνωστό νησί των Κυκλάδων, στο πλαίσιο διενέργειας προληπτικού ελέγχου σε επιχείρηση ενοικίασης πολυτελών τουριστικών καταλυμάτων, κατασχέθηκαν ανεπίσημα βιβλία καταχώρισης πελατών, καθώς και στελέχη αποδείξεων παροχής υπηρεσιών για τα έτη από το 2010 έως και την ημερομηνία του ελέγχου. Η εκτιμώμενη φοροδιαφυγή ανέρχεται στις 500.000 ευρώ περίπου. Η υπόθεση έχει μετεξελιχθεί σε έρευνα.
• Σε κοσμοπολίτικο νησί των Κυκλάδων, στο πλαίσιο διενέργειας προληπτικού ελέγχου, εντοπίσθηκε επιχείρηση που διενεργεί περιηγητικές εκδρομές με πλοιάρια γύρω από το νησί, χωρίς να έχει αποδώσει ΦΠΑ ύψους 330.000 ευρώ, φόρος ο οποίος συνεπεία του ελέγχου αποδόθηκε στη συνέχεια από την επιχείρηση. Συνεπεία του ελέγχου ήταν η ανάπτυξη επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για τις ΝΕΠΑ.
• Σε επιχείρηση εμπορίας ενδυμάτων στην ευρύτερη περιοχή της Βοιωτίας εντοπίσθηκε μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή από πωλήσεις διενεργούμενες μέσω Facebook που αποστέλλονταν σε όλη την Ελλάδα. Εκτιμάται ότι σε διάστημα μόλις επτά μηνών δεν εκδόθηκαν 3.500 αποδείξεις λιανικής πώλησης συνολικής αξίας 300.000 ευρώ. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Σε διενεργούμενο προληπτικό έλεγχο σε Καφέ-Μπαρ σε γνωστό νησί της Δωδεκανήσου εντοπίσθηκε η έκδοση φορολογικών στοιχείων από Φορολογικό Μηχανισμό με στοιχεία άλλης ανύπαρκτης επιχείρησης.
• Σε στοχευμένο μερικό επιτόπιο έλεγχο σε γνωστό κοσμοπολίτικο νησί των Κυκλάδων, σε εστιατόριο ξενοδοχείου, από αντιπαραβολικό έλεγχο των εκδοθέντων μέσω ΦΤΜ φορολογικών στοιχείων και του POS της επιχείρησης, εντοπίσθηκε η μη έκδοση 65 αποδείξεων λιανικής πώλησης αξίας 23.675,50 ευρώ για μόλις μία ημέρα. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Σε επιχείρηση στάθμευσης οχημάτων στον ευρύτερο χώρο του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος, στο πλαίσιο διενέργειας στοχευμένου μερικού επιτόπιου ελέγχου, εντοπίσθηκαν οχήματα με βουλγάρικους αριθμούς κυκλοφορίας, τα οποία εκμισθώνονταν στην ελληνική επικράτεια. Ακολούθησε ο εντοπισμός και η δέσμευση ενός εξ αυτών. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Εντοπίσθηκε επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον χώρο παροχής υπηρεσιών spa εντός πολυτελών ξενοδοχείων σε Ρόδο και Μύκονο, να χρησιμοποιεί παράνομα POS συνδεδεμένα με αλλοδαπό πάροχο. Τα ως άνω POS κατασχέθηκαν και διαβιβάστηκαν στην αρμόδια εισαγγελική αρχή για την άσκηση ποινικής δίωξης.
• Σε προληπτικό φορολογικό έλεγχο που διενεργήθηκε σε επιχείρηση αθλητικών υποδημάτων στη Θεσσαλονίκη διαπιστώθηκε ότι στις περιπτώσεις που η συναλλαγή γινόταν με μετρητά η επιχείρηση εξέδιδε πρόχειρες χειρόγραφες αποδείξεις λιανικής πώλησης, τις οποίες στη συνέχεια τις καταχωρούσε προσωρινά σε ηλεκτρονικό αρχείο και ακολούθως τις διέγραφε. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Στην περιοχή της Βέροιας εντοπίσθηκε η μη έκδοση 166 φορολογικών στοιχείων συνολικής αξίας 65.000 ευρώ από επιχείρηση εμπορίας καυσόξυλων.
• Σε στοχευμένο μερικό επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση χονδρικού εμπορίου αλκοολούχων ποτών στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής διαπιστώθηκε η μη υποβολή φορολογικών δηλώσεων για τις χρήσεις 2014 έως και 2016, ενώ ο πραγματοποιηθείς τζίρος για το ως άνω διάστημα ξεπερνούσε τα 3.500.000 ευρώ. Ο μη αποδοθείς ΦΠΑ εκτιμάται σε 287.000 ευρώ. Παράλληλα διενεργήθηκε άμεση κατάσχεση ποσού 68.600 ευρώ που βρέθηκε στο ταμείο της επιχείρησης. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Σε πρατήρια υγρών καυσίμων διαπιστώθηκε απόκρυψη συναλλαγών χιλιάδων ευρώ.
• Σε ελέγχους που διενεργήθηκαν σε ελαιοτριβεία διαπιστώθηκε σωρεία παραβάσεων αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ.
• Στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας, επιχείρηση εμπορίου και επεξεργασίας μετάλλων εντοπίσθηκε να μην έχει εκδώσει φορολογικά στοιχεία για πώληση 16,6 τόνων χαλκού συνολικής αξίας 83.490 ευρώ.
• Σε δυο κρεοπωλεία στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα: Το πρώτο από το 2015 έως 2017 εξέδωσε φορολογικά στοιχεία καθαρής αξίας 901.543,96 ευρώ πλέον ΦΠΑ 117.209,02 ευρώ αλλά δεν υπέβαλε δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ενώ υπέβαλε μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ. Το δεύτερο από το 2015 έως 2017 εξέδωσε φορολογικά στοιχεία από μη δηλωμένη φορολογική ταμειακή συνολικής αξίας 812.946,57 ευρώ πλέον ΦΠΑ 107.683,96 ευρώ, χωρίς την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και με υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ. Η υπόθεση μετεξελίχθηκε σε έρευνα.
• Σε εταιρεία ανακύκλωσης στο Ν. Ηλείας αρχικά διαπιστώθηκε ότι δεν είχε γίνει απόδοση χαρτοσήμου τιμολογίων, αλλά η έρευνα που ακολούθησε αποκάλυψε μη καταβολή τελών ύψους 140.000,00 ευρώ.