Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένεται να βρει και πάλι στον δρόμο της η ελληνική κυβέρνηση μέσα στον Φεβρουάριο. Μετά την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης του «ευρωπαϊκού μνημονίου» ξεκινά, βάσει προγραμματισμού, η μία και μοναδική αξιολόγηση που προβλέπει το πρόγραμμα που έχει εγκρίνει για την Ελλάδα το Ταμείο από τον περασμένο Ιούλιο.
Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένεται να βρει και πάλι στον δρόμο της η ελληνική κυβέρνηση μέσα στον Φεβρουάριο. Μετά την ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης του «ευρωπαϊκού μνημονίου» ξεκινά, βάσει προγραμματισμού, η μία και μοναδική αξιολόγηση που προβλέπει το πρόγραμμα που έχει εγκρίνει για την Ελλάδα το Ταμείο από τον περασμένο Ιούλιο.
Πρόκειται για την «επί της αρχής συμφωνία για δάνειο» που έκλεισε τον Ιούλιο κατόπιν σχετικού αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης (stand by arrangement), η οποία προβλέπει την εκταμίευση δανείου 1,6 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι οι θεσμοί της Ε.Ε. θα λάβουν επαρκείς αποφάσεις για τις μελλοντικές παρεμβάσεις στο ελληνικό χρέος, παρεμβάσεις οι οποίες και θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά του. Το «μνημόνιο» που προέκυψε από αυτή τη συμφωνία προβλέπει ότι μέσα στον Φεβρουάριο θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση και να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις σχετικά με το αν θα υπάρξει εκταμίευση του ποσού ύψους 1,6 δισ. ευρώ ή όχι. Όλα τα δεδομένα αυτή τη στιγμή συγκλίνουν στο ότι αυτό το μνημόνιο δεν θα ενεργοποιηθεί. Και αυτό γιατί:
1. Η Ελλάδα δεν επιθυμεί σε αυτή τη φάση την εκταμίευση του ποσού 1,6 δισ. ευρώ, καθώς ακόμη και το κόστος δανεισμού είναι αντίστοιχο με αυτό με το οποίο θα επιβαρυνθεί η χώρα αν εκδώσει ένα νέο ομόλογο, κίνηση που αναμένεται να πραγματοποιηθεί αμέσως μετά το Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου. Επίσης, σε αυτή τη φάση, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ρευστότητας για την ελληνική οικονομία. Το αντίθετο: αυτό που συζητείται με τους δανειστές είναι το πώς θα αρχίσει από τώρα να γεμίζει ο κουμπαράς ασφαλείας (cash buffer).
2. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θα ξεκινήσει συζήτηση για το ελληνικό χρέος από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών μέσα στον Φεβρουάριο, άρα η αναγκαία συνθήκη που έχει τεθεί από το ΔΝΤ δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί.
Αρμόδιο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου που ρωτήθηκε από τη «Ν» σχετικά με τη στάση που αναμένεται να τηρήσει το ΔΝΤ, άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά, συμπεριλαμβανομένης και της αποχώρησης, «κάτι όμως που δεν φαντάζει ιδιαίτερα πιθανό σε αυτή τη φάση για μια σειρά από λόγους», όπως υποστήριξε το ίδιο στέλεχος περιγράφοντας τους κυριότερους:
1. Η εμπλοκή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα της Ελλάδας εξακολουθεί να αποτελεί επιθυμία πολλών χωρών της Ευρωζώνης, οι κυβερνήσεις των οποίων εκτιμούν ότι η παρουσία του αυξάνει τον βαθμό εμπιστοσύνης των αγορών απέναντι στην Ελλάδα.
2. Η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή μερικούς μήνες μακριά από την ολοκλήρωση του 3ου μνημονίου. Ως γνωστόν, το ΔΝΤ μετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς να χρηματοδοτεί, έχοντας όμως εντελώς διαφορετικές εκτιμήσεις για τη μελλοντική εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών της χώρας. Κυριότερη διαφορά είναι η εκτίμηση για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Το ΔΝΤ κατεβάζει τον πήχη του πλεονάσματος στο 2,2% για το 2018, όταν η ελληνική κυβέρνηση «βλέπει» περίπου 3,8% και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επίδοση κοντά στο 3,5%. Σύμφωνα με την ανάλυση του ίδιου στελέχους, πολύ δύσκολα το ΔΝΤ θα αποφάσιζε να αποχωρήσει σε αυτή τη φάση από το ελληνικό πρόγραμμα, ρισκάροντας ότι σε έξι μήνες από σήμερα η Ευρώπη θα μιλάει για την «επιτυχή ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος, χωρίς όμως το ΔΝΤ».
Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το επόμενο χρονικό διάστημα τη στάση που θα τηρήσει απέναντι στην Ελλάδα. Πρώτον, θα κριθεί το αν θα παραμείνει στα «χαρτιά» το πρόγραμμα για την Ελλάδα. Δεύτερον, θα πρέπει να βρεθεί (αν βρεθεί) μια φόρμουλα για την παραμονή του στο ελληνικό πρόγραμμα και στη μεγάλη διαπραγμάτευση του Μαΐου που θα είναι εφ’ όλης της ύλης (χρέος, τελευταία προαπαιτούμενα του 3ου μνημονίου, δημοσιονομικές εκτιμήσεις για το 2018 και για το 2019, επόμενη μέρα των μνημονίων κ.λπ.). Η στάση του ΔΝΤ είναι κρίσιμη, καθώς συνδέεται μεταξύ άλλων και με τα μέτρα που θα ληφθούν στο εσωτερικό της χώρας το 2019. Σύγκλιση του ΔΝΤ με την ευρωπαϊκή γραμμή σημαίνει ότι το αφορολόγητο θα μειωθεί το 2020 και ότι το 2019 θα υπάρξει ο δημοσιονομικός χώρος για την ενεργοποίηση (πέραν της μείωσης των συντάξεων) και του πρώτου «καλού» πακέτου μέτρων, το οποίο περιλαμβάνει το επίδομα στέγασης, το κονδύλι για τους νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς, περαιτέρω αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων κ.ά.