Aυξημένες κατά 12,1% αναμένεται να είναι οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της μεταποίησης το 2017 σε σχέση με τις δαπάνες του 2016, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις των βιομηχανικών επιχειρήσεων στην έρευνα του ΙΟΒΕ, με την επίδοση αυτή να είναι η 6η υψηλότερη στην Ευρώπη. Στην πρόβλεψη για το 2018 η αισιοδοξία παραμένει, καθώς οι δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,4%.
Aυξημένες κατά 12,1% αναμένεται να είναι οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της μεταποίησης το 2017 σε σχέση με τις δαπάνες του 2016, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις των βιομηχανικών επιχειρήσεων στην έρευνα του ΙΟΒΕ, με την επίδοση αυτή να είναι η 6η υψηλότερη στην Ευρώπη. Στην πρόβλεψη για το 2018 η αισιοδοξία παραμένει, καθώς οι δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,4%.
Συγκεκριμένα, βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας του ΙΟΒΕ Οκτωβρίου - Νοεμβρίου 2017 (η προηγούμενη έρευνα πραγματοποιήθηκε Μάρτιο-Απρίλιο 2017), στους περισσότερους μεταποιητικούς κλάδους η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται να διευρυνθεί.
Από τις βασικές βιομηχανίες, εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος των Μη Μεταλλικών Ορυκτών και των Χημικών, όπου και εκτιμάται κάμψη της τάξης του -18,5% και -43,3% αντίστοιχα. Από την άλλη πλευρά, άνοδος της τάξης του 21,2% προβλέπεται στις εκτιμήσεις των επενδύσεων στα Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός, επίδοση που λόγω της σχετικής σημασίας του κλάδου επηρεάζει τελικά και το σύνολο της βιομηχανίας.
Στους λοιπούς βιομηχανικούς κλάδους που εξετάζονται, η επενδυτική δαπάνη το 2017 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί οριακά, κατά 0,8%. Από αυτούς, στην Ένδυση – Υπόδηση και την Κλωστοϋφαντουργία, οι επιχειρήσεις δήλωσαν αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα για το 2017 (κατά 16,7% και 6,3% αντίστοιχα). Ωστόσο, μεταξύ των λοιπών κλάδων, στον Μηχανολογικό εξοπλισμό και τις Ηλεκτρικές μηχανές & συσκευές καταγράφεται για αυτήν χρονιά σταθερότητα (0%) και πτώση (-17%) αντίστοιχα στην επενδυτική δραστηριότητα.
Προβλέψεις επενδύσεων για το 2018
Στην πρόβλεψη για το 2018, η αισιοδοξία παραμένει, καθώς οι δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,4%. Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι με βάση την επιχειρηματική πρακτική, αυτή η πρόβλεψη αναπροσαρμόζεται προς τα κάτω στις επόμενες έρευνες επενδύσεων.
Σε κλαδικό επίπεδο παρατηρούνται μικρές διαφορές μεταξύ των κλάδων, αφού στους περισσότερους, η πρόβλεψη προδιαγράφει ανοδική τάση. Έτσι, η άνοδος εκπορεύεται από την αναμενόμενη διεύρυνση των επενδύσεων στα Τρόφιμα– Ποτά – Καπνός κατά 15,7%, καθώς και στα Χημικά (22,9%) και τα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (125,7%). Στον κλάδο Ένδυσης – Υπόδησης αναμένεται επίσης θετική μεταβολή των επενδυτικών δαπανών (16,7%), όπως και στην Κλωστοϋφαντουργία (6,3%), ενώ αντίθετα στις λοιπές βιομηχανίες οι πρόσφατες προβλέψεις καταλήγουν σε μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας το 2018 σε σχέση με το 2017 κατά -6,3%. Η πτώση προέρχεται κυρίως από τα έπιπλα, το μηχανολογικό εξοπλισμό και τη βασική μεταλλουργία.
Κατανομή επενδύσεων με βάση τον σκοπό τους
Οι ελληνικές βιομηχανίες το 2017 μετέβαλλαν σχετικά τις βασικές προτεραιότητές τους στο επενδυτικό τους μείγμα έναντι του 2016. Συγκεκριμένα, το 2017 το επενδυτικό μείγμα των επιχειρήσεων αποτελείτο πρωτίστως από δαπάνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (46%) που ήταν η κύρια προτεραιότητα και το 2016, αλλά σε μεγαλύτερη απόσταση από τις υπόλοιπες (64%).
Έπονται σε σημασία οι επενδύσεις που αφορούν στη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα, η οποία επίσης ήταν μικρότερη πέρυσι σε σχέση με το 2016 (23% από 7%). Ακολουθούν οι δαπάνες για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (11% από 12% το 2016) και εκείνες για βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (9% από 8%). Οι λοιποί σκοποί, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση των συνθηκών ασφαλείας στην παραγωγική διαδικασία κλπ. παραμένουν πέμπτοι κατά σειρά προτεραιότητας, αλλά ενισχυμένοι (8% από 4% το 2016). Τελευταία στη σχετική λίστα έρχεται η εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (3% από 4%).
Οι επενδυτικές προτεραιότητες για το 2018 διαφοροποιούνται ελαφρώς σε σχέση με το 2016, βάσει των σχετικών προβλέψεων. Κύρια προτεραιότητα παραμένουν οι δαπάνες για αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, με υψηλότερο ποσοστό (52%), ενώ ακολουθούν οι δαπάνες για διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (18%), για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (11%) και βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (10%). Από τις τελευταίες προτεραιότητες παραμένουν οι δαπάνες για λοιπούς σκοπούς (5%) και η εισαγωγή νέων μεθόδων παραγωγής (4%).
Παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδύσεις
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τρέχουσας έρευνας, τόσο το 2016, όσο και το 2017, μόνο τρεις από τους οκτώ εξεταζόμενους παράγοντες επιδρούν με θετικό τρόπο στην επενδυτική δραστηριότητα των βιομηχανικών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, το 2017, με βάση τις τιμές του συντελεστή σημαντικότητας για τους εξεταζόμενους παράγοντες, προκύπτει ότι η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων ήταν λιγότερο σημαντική από την προσδοκώμενη ζήτηση για προϊόντα στις επενδυτικές αποφάσεις των επιχειρήσεων. Οι δύο αυτοί παράγοντες προβλέπεται και για το 2018 να συνεχίσουν να ασκούν σημαντική επίδραση. Συγκεκριμένα, τα δύο αυτά έτη, το 57% και 59% αντίστοιχα των ερωτηθέντων αποτιμά την επίδραση της ζήτησης ως θετική ή πολύ θετική. Η συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων είναι ελαφρώς μικρότερης έντασης το 2017 σε σχέση με το 2018, με ένα 36% και 39% να την αποτιμά αντίστοιχα ως θετική ή πολύ θετική. Εξάλλου, ενώ σύμφωνα με την προηγούμενη έρευνα τα κέρδη της επιχείρησης, ασκούσαν αρνητική επιρροή στην επενδυτική δραστηριότητα, στην τρέχουσα έρευνα ο συντελεστής σημαντικότητάς τους είναι θετικός και αποτιμώνται ως θετικά ή πολύ θετικά από το 31-32% των επιχειρήσεων του δείγματος.
Όλοι οι υπόλοιποι ερευνώμενοι παράγοντες ασκούν κατά μέσο όρο αρνητική επιρροή στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων το 2017, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο. Η επίδρασή τους στην επενδυτική δραστηριότητα της βιομηχανίας προβλέπεται να είναι στην ίδια κατεύθυνση το 2018, με παραπλήσια ένταση. Ως λιγότερο αποτρεπτικοί των επενδύσεων παράγοντες κατά τα δύο εξεταζόμενα έτη αξιολογούνται από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις λόγοι που συνδέονται με την ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι).
Τα κίνητρα για επενδύσεις επίσης αποτιμώνται ως επί το πλείστον αρνητικά για την επενδυτική δραστηριότητα το 2017, αλλά παρουσιάζονται ουδέτερα ως προς τη σχετική επίδρασή τους για το 2018. Η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων ακολουθούν στη σχετική κατάταξη, με το ποσοστό που τα αξιολογεί αρνητικά να κυμαίνεται στο 34% και 30% αντίστοιχα το 2017 και το 2018. Έντονα αρνητική εμφανίζεται και πάλι η επίδραση της φορολογίας κερδών, με το 60% των ερωτηθέντων (58% για το 2018) να θεωρεί το επίπεδο της φορολογίας αποτρεπτικό για επενδύσεις. Την πρωτοκαθεδρία στις αρνητικές επιδράσεις επί των επενδυτικών σχεδίων των βιομηχανικών επιχειρήσεων διατηρεί σταθερά τα τελευταία έτη η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, αν και βρίσκεται πλέον πολύ κοντά με τη φορολόγηση των κερδών. Συγκεκριμένα, το 62% των ερωτώμενων κρίνει την επίδρασή της το 2017 ως αρνητική ή πολύ αρνητική, ποσοστό το οποίο μειώνεται ελαφρώς στο 58% για το 2018.
Θετικές προσδοκίες σε Ε.Ε.-Ευρωζώνη
Στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη οι προσδοκίες για το 2018 είναι επίσης θετικές. Έτσι, στο σύνολό τους οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 3,6% και 4,3% στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αντίστοιχα. Στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, οι σχετικές προβλέψεις είναι θετικές, ενώ οι επενδύσεις προβλέπεται να υποχωρήσουν σε 8 χώρες. Αυτές περιλαμβάνουν την Αυστρία (-0,4%), την Φινλανδία (-5,9%), την Πορτογαλία (-5,4%), την Γαλλία (-1,7%), την Σουηδία (-3%), την Ιταλία (-1,7%), την Ρουμανία (-26,7%) και τη Βουλγαρία (-13,5%).