Κερδισμένοι και χαμένοι από τα μέτρα του νέου έτους

Από την έντυπη έκδοση 

Του Θάνου Τσίρου 
[email protected]

Σε κερδισμένους και χαμένους θα χωριστούν το 2018 οι πολίτες. Τα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν με το νέο έτος περνούν πλέον στο στάδιο της εξειδίκευσης, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν αποσαφηνιστεί και οι τελευταίες λεπτομέρειες. Ο κατάλογος των μέτρων που θα ενεργοποιηθούν περιλαμβάνει παρεμβάσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί στο πλαίσιο της 1ης και της 2ης αξιολόγησης, αλλά και άλλες οι οποίες θα περάσουν από τη Βουλή πριν από την αλλαγή του χρόνου. 

Στους κερδισμένους φαίνεται να κατατάσσονται -με τα μέχρι τώρα δεδομένα- μόνο οι γονείς με ένα ή δύο παιδιά και χαμηλά εισοδήματα και αυτό λόγω της επικείμενης αύξησης του επιδόματος τέκνων. Επίσης, επιτηδευματίες με μικρά κέρδη έως 5.000-6.000 ευρώ τον χρόνο φαίνεται να μην επηρεάζονται από το νέο σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών που ενεργοποιείται με την αλλαγή του χρόνου. 

«Πρωταθλητές» στις απώλειες θα είναι οι τρίτεκνοι με αποδοχές άνω των 33.000 ευρώ, καθώς θα χάσουν 1.500 ευρώ σε ετήσια βάση, οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ που θα δουν το εισόδημά τους να περιορίζεται ακόμη και κατά 960 ευρώ ετησίως, αλλά και χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι μπορεί να πληρώσουν ακόμη και πάνω από 400 ευρώ επιπλέον για ασφαλιστικές εισφορές. 
Ο κατάλογος με τους χαμένους είναι και ο πιο γεμάτος και περιλαμβάνει: 

1 Τους σημερινούς δικαιούχους του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης οι οποίοι είτε θα το χάσουν ολόκληρο είτε θα υποστούν μια γενναία περικοπή λόγω της αναθεώρησης των κριτηρίων χορήγησης ώστε να περικοπεί η ετήσια δαπάνη κατά 50% ή κατά περίπου 55 εκατ. ευρώ. 

2 Τους σημερινούς δικαιούχους του ΕΚΑΣ οι οποίοι με την καταβολή της σύνταξης Δεκεμβρίου θα αντιληφθούν ότι το επίδομα των 115 ευρώ θα αποτελέσει παρελθόν. Η αλλαγή των κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ θα έχει περίπου 236.500 θύματα τα οποία εισπράττουν σήμερα από 27 έως 115 ευρώ. 

3 Τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιτηδευματίες, οι οποίοι θα βρεθούν σε ακόμη χειρότερη θέση λόγω της εφαρμογής του νέου συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Από το νέο έτος, η «βάση» υπολογισμού των εισφορών θα περιλαμβάνει και τα ποσά που καταβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ κατά το προηγούμενο έτος, ενώ το μοναδικό προσωρινό όφελος για τον ασφαλισμένο θα είναι μια έκπτωση της τάξεως του 15% που προβλέπει ο νόμος μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς. Η επίπτωση του νέου τρόπου υπολογισμού φαίνεται από τα ακόλουθα παραδείγματα: 

• Επιτηδευματίας με κέρδη 10.000 ευρώ, από περίπου 1.895 ευρώ που πληρώνει το 2017 για εισφορά, θα καταβάλει το 2018 περίπου 2.290 ευρώ
• Επαγγελματίας με κέρδη 20.000 ευρώ, από τα 4.305 ευρώ θα φτάσει στα 4.580 ευρώ.

Χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες θα κληθούν να καταβάλουν και αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές για το 2017. Πρόκειται για όσους δεν έχουν καταβάλει τις εισφορές που προβλέπει ο νόμος για επικούρηση και εφάπαξ, καθώς και όσους παρουσίασαν αύξηση κερδών στη φορολογική δήλωση του 2017. 

4 Η διαπραγμάτευση για το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου δεν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο το πιθανότερο σενάριο είναι η κατάργησή του, καθώς οι δανειστές επιμένουν ότι η διατήρηση πολλών συντελεστών λειτουργεί υπέρ της φοροδιαφυγής. Κατάργηση του ειδικού καθεστώτος σημαίνει αύξηση του βασικού συντελεστή από το 17% στο 24% και του χαμηλού συντελεστή από το 9% στο 13%. Η μεταβολή αυτή αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές κατ’ αρχήν στα καύσιμα όπου οι εταιρείες δεν απορροφούν τις φορολογικές επιβαρύνσεις. Ακόμη και στα τρόφιμα όμως και στα είδη πρώτης ανάγκης δημιουργείται περιθώριο για ανατιμήσεις της τάξεως του 3%-4%, κάτι βέβαια που μένει να φανεί στην πράξη. 

5 Από τις καταργήσεις των φορολογικών εκπτώσεων θα θιγούν κατά κύριο λόγο όσοι είχαν αυξημένες ιατρικές δαπάνες μέσα στο 2017, καθώς το 2018, οι αποδείξεις από τα φάρμακα, τους γιατρούς και τα νοσοκομεία δεν θα αναγνωρίζονται. Από την Πρωτοχρονιά, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα διαπιστώσουν και μια μικρή αύξηση στην παρακράτηση φόρου λόγω της κατάργησης της σχετικής έκπτωσης του 1,5%. 

Ποιους ζημιώνει το νέο επίδομα τέκνων
Το νέο επίδομα τέκνων θα ζημιώσει περιορισμένο αριθμό ατόμων με 3 ή περισσότερα παιδιά, λόγω της κατάργησης του ειδικού επιδόματος τριτέκνων και πολυτέκνων το οποίο ανερχόταν στα 500 ευρώ ετησίως για κάθε παιδί. Αντίθετα, οι γονείς με ένα ή δύο παιδιά αλλά και ορισμένοι τρίτεκνοι (κυρίως αυτοί με τα χαμηλότερα εισοδήματα) θα έχουν αύξηση εισοδήματος, η οποία θα είναι σημαντική σε αρκετές περιπτώσεις. Ειδικότερα: 

• Στους γονείς με ένα παιδί, το ετήσιο όφελος θα φτάσει στα 360 ευρώ για όσους έχουν εισοδήματα έως 9.000 ευρώ τον χρόνο, ενώ αυξάνεται στα 520 ευρώ για όσους έχουν ετήσιες οικογενειακές αποδοχές της τάξεως των 10.000 ευρώ. Αυτό συμβαίνει λόγω της αύξησης του μηνιαίου επιδόματος από τα 40 ευρώ στα 70 ευρώ, αλλά και της αλλαγής των εισοδηματικών ορίων. Γονείς με ένα παιδί και εισόδημα από 11.000 έως 17.000 ευρώ θα έχουν ετήσιο όφελος 240 ευρώ, ενώ από τις 19.000 ευρώ μέχρι τις 26.000 ευρώ θα προκύψει αύξηση του εισοδήματος της τάξεως των 120 ευρώ. Οι μοναδικοί χαμένοι με ένα παιδί θα είναι αυτοί με ετήσιο εισόδημα 27.000 ευρώ, καθώς θα χάσουν τα 160 ευρώ που έπαιρναν μέχρι τώρα. 
• Στους γονείς με δύο παιδιά, το όφελος σε σχέση με πέρυσι μπορεί να φτάσει και στα 1.040 ευρώ, καθώς το επίδομα και για τα δύο παιδιά, από τα 80 ευρώ ανά μήνα που είναι μέχρι και φέτος, θα αυξηθεί στα 140 ευρώ. Έτσι, γονείς με δύο παιδιά και εισόδημα έως και 10.000 ευρώ θα έχουν όφελος 720 ευρώ αφού θα εισπράττουν 1.680 ευρώ. Γονείς με εισόδημα 11.000 και 12.000 ευρώ τον χρόνο θα έχουν όφελος 1.040 ευρώ, καθώς και αυτοί θα εισπράττουν 1.680 ευρώ αντί για 640 ευρώ που εισέπρατταν μέχρι και πέρυσι. Για τις οικογένειες με δύο παιδιά και αποδοχές από 13.000 έως 20.000 ευρώ η θετική διαφορά θα είναι της τάξεως των 480 ευρώ, με το ετήσιο επίδομα να διαμορφώνεται στα 1.120 ευρώ από 640 ευρώ πέρυσι, ενώ για αποδοχές από 21.000 ευρώ και πάνω, το επίδομα θα διαμορφωθεί από τα 320 ευρώ που ήταν μέχρι και πέρυσι στα 560 ευρώ, με τη θετική διαφορά να διαμορφώνεται στα 240 ευρώ. 
• Στους γονείς με τρία παιδιά, η κατάργηση του ειδικού επιδόματος των 1.500 ευρώ θα φέρει όσους έχουν ετήσιες αποδοχές άνω των 14.000 ευρώ σε δυσμενέστερη κατάσταση συγκριτικά με το 2017. Για ετήσια εισοδήματα από 14.000 έως 22.000 ευρώ το ετήσιο επίδομα του τρίτεκνου θα περιοριστεί από τα 2.460 στα 2.240 ευρώ με τη μείωση να ανέρχεται στα 220 ευρώ. Για αποδοχές από 23.000 ευρώ έως 33.000 ευρώ θα προκύψει ζημιά 860 ευρώ, με το επίδομα να πέφτει στα 1.120 ευρώ, ενώ για αποδοχές από 34.000 ευρώ έως 45.000 ευρώ δεν θα καταβάλλεται καθόλου επίδομα και οι τρίτεκνοι να χάσουν 1.500 ευρώ σε σχέση με το 2017. 

Οι μεγάλοι χαμένοι του 2018

✔ Οι σημερινοί δικαιούχοι του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης είτε θα το χάσουν ολόκληρο είτε θα υποστούν μια γενναία περικοπή. 
✔ Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ. Η αλλαγή των κριτηρίων χορήγησής του θα έχει περίπου 236.500 «θύματα». 
✔ Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, λόγω της εφαρμογής του νέου συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Επίσης χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες θα κληθούν να καταβάλουν και αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές για το 2017. 
✔ Οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου. Η διαπραγμάτευση για το θέμα του ΦΠΑ δεν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο το πιθανότερο σενάριο είναι η κατάργησή του. 
✔ Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Από την Πρωτοχρονιά θα διαπιστώσουν και μια μικρή αύξηση στην παρακράτηση φόρου λόγω της κατάργησης της σχετικής έκπτωσης του 1,5%.  
✔ Όσοι είχαν αυξημένες ιατρικές δαπάνες μέσα στο 2017.   
✔ Τρίτεκνοι και πολύτεκνοι λόγω της κατάργησης του ειδικού επιδόματος το οποίο ανερχόταν στα 500 ευρώ ετησίως για κάθε παιδί.