New deals, με στόχο την επέκταση σε νέες αγορές και την ενίσχυση των εξαγωγών τους, διερεύνησαν 260 εταιρείες από όλο το φάσμα της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και ποτών - εκ των οποίων 160 υπό την ομπρέλα του Enterprise Greece (Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.) - που έδωσαν δυναμικό «παρών» στη μεγαλύτερη εμπορική έκθεση στον κόσμο, την Anuga 2017, στην Κολονία (Γερμανία), από τις 7 έως τις 11 Οκτωβρίου.
Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
New deals, με στόχο την επέκταση σε νέες αγορές και την ενίσχυση των εξαγωγών τους, διερεύνησαν 260 εταιρείες από όλο το φάσμα της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και ποτών - εκ των οποίων 160 υπό την ομπρέλα του Enterprise Greece (Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.) - που έδωσαν δυναμικό «παρών» στη μεγαλύτερη εμπορική έκθεση στον κόσμο, την Anuga 2017, στην Κολονία (Γερμανία), από τις 7 έως τις 11 Οκτωβρίου.
Σε μια επιφάνεια πάνω από 280.000 τ.μ., όπου φιλοξενήθηκαν περισσότεροι από 7.400 εκθέτες από 110 χώρες, παρουσιάστηκε η μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων στον κόσμο σε συνδυασμό με τοπικές και διεθνείς τάσεις από την αγορά gourmet και delicatessen, την αγορά κρεάτων, κατεψυγμένων και τυροκομικών μέχρι τα αρτοσκευάσματα, τα οργανικά προϊόντα, τον καφέ και την εστίαση.
Η συμμετοχή στην έκθεση αποτέλεσε επένδυση για τις βιομηχανίες τροφίμων που προσανατολίζονται στη διεθνή αγορά προκειμένου να τονώσουν τις πωλήσεις τους, τάση που ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση. Αυτό αποτυπώθηκε και στην αύξηση της ζήτησης για εκθεσιακό χώρο στο ελληνικό περίπτερο - κατά 30% σύμφωνα με το Enterprise Greece που διέθετε εκθεσιακό χώρο 2.800 τ.μ. για να καλύψει την ελληνική αποστολή (μαζί με τις υπόλοιπες συμμετοχές η ελληνική βιομηχανία κάλυψε πάνω από 5.000 τ.μ.) - την πολυπληθέστερη των τελευταίων ετών. Οι συμμετέχουσες εταιρείες, που αναπτύσσουν προϊόντα προστιθέμενης αξίας όπως λάδι, μέλι, βότανα, τυροκομικά προϊόντα κ.ά., υποδέχθηκαν χιλιάδες επενδυτές απ’ όλο τον κόσμο χτίζοντας μελλοντικές συμμαχίες αλλά και στρατηγικές συνεργασίες με υφιστάμενους αντιπροσώπους - αφού η Anuga αποτελεί σημείο συνάντησης μαζί τους κάθε δύο χρόνια, που διεξάγεται.
Αντιπροσωπευτικό δείγμα υποσχόμενων ελληνικών προϊόντων παρουσιάστηκε στην Αnuga από επιχειρήσεις, επιμελητήρια, περιφέρειες και συνεταιρισμούς. Ανάμεσά τους ήταν μεγάλου μεγέθους εταιρείες αλλά και νεοεισερχόμενες στην αγορά ή μικρές επιχειρήσεις. Η ζήτηση από τις τελευταίες μάλιστα αυξάνεται τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, σύμφωνα με στελέχη του Enterprise Greece. Εξάλλου, η χρηματοδότηση που προσφέρεται από δημόσιους φορείς και τοπική αυτοδιοίκηση για κάλυψη μέρους των εξόδων της παρουσίασης είναι κρίσιμη για τη συγκεκριμένη μερίδα της αγοράς - αρκεί να ληφθεί υπ’ όψιν ότι τα κόστη για τη συμμετοχή σε μια μεγάλη διεθνή έκθεση κυμαίνονται στα 10.000 ευρώ (π.χ. στην Anuga, ένα μικρό περίπτερο 10 τ.μ. κοστίζει περίπου 5.000 ευρώ).
Ο πρόεδρος του Enterprise Greece Χρήστος Στάικος εξηγεί ότι το Enterprise Greece (που διαθέτει μια βάση περίπου 200 συνεργαζόμενων εταιρειών) προετοιμάζει με επαγγελματισμό την παρουσίαση των ελληνικών εταιρειών ώστε να μεγιστοποιηθεί το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Μεταξύ άλλων οργανώνει ενημερωτικές συναντήσεις, σεμινάρια και ημερίδες Β2Β επαφές με επενδυτές και αγοραστές και υποδεικνύει στον υποψήφιο τις προδιαγραφές που απαιτούνται για τη συμμετοχή του σε μια διεθνή έκθεση μεγάλης απήχησης όπως η Anuga, η Sial κ.ά. Έτσι αναλαμβάνεται το μεγαλύτερο μέρος της παρουσίασης (πρόταση «με το κλειδί στο χέρι», όπως αναφέρουν στελέχη της Enterprise Greece) κι έτσι ο επιχειρηματίας έχει να ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με τις πωλήσεις του.
Με το νέο πρόγραμμα για το branding ελληνικών προϊόντων, ύψους 35 εκατ. ευρώ με ορίζοντα τετραετίας θα διπλασιαστεί σχεδόν ο ετήσιος προϋπολογισμός του Enterprise Greece, που σήμερα διαχειρίζεται περί τα 10 εκατ. ευρώ.
Όπως σημειώνει ο διευθύνων σύμβουλος του Enterprise Greece Ηλίας Αθανασίου, θα προωθηθούν εταιρείες με έδρα την Ελλάδα, ενώ διερευνάται ένα σήμα που θα καταστήσει τα προϊόντα αναγνωρίσιμα στο εξωτερικό, με στόχο κυρίως τις αγορές εκτός Ε.Ε., καθώς και δικτύωση μέσω του κλάδου εστίασης, με εστιατόρια και ειδικά μενού σε αλυσίδες καταστημάτων. Μέσω της Anuga έγιναν επαφές προς αυτήν την κατεύθυνση.
Πολλές εδραιωμένες στην αγορά εταιρείες μέσω της σταθερής παρουσίας τους στη γερμανική διοργάνωση καλλιεργούν εποικοδομητικές σχέσεις με επενδυτές. Αυτό επισημαίνει ο Μιχάλης Τσαούτος, γενικός διευθυντής της Έψα. Όπως αναφέρει, η εταιρεία του έχει παρουσία σε 25 χώρες -πιο πρόσφατα άνοιξε τις αγορές του Κατάρ και του Μπαχρέιν- και εστιάζει σε αγορές του Κόλπου, όπως το Κουβέιτ, αλλά και άλλες υποσχόμενες αγορές, όπως η Ινδία.
Νέες αγορές διερεύνησε για τα προϊόντα της και η Δέλτα, όπως σημειώνει ο Γιάννης Μαρκαντές, περιφερειακός διευθυντής εξαγωγών του ομίλου Vivartia, ενώ ο Σέργιος Σουρλής, εμπορικός διευθυντής Διεθνών Αγορών της Όλυμπος, που εκπροσωπεί έναν όμιλο με τζίρο 340 εκατ. ευρώ, σημειώνει ότι η συμμετοχή στην έκθεση γίνεται στην αφετηρία της νέας σεζόν με σκοπό την παρουσίαση των νέων προϊόντων και τη χάραξη σχεδίου ανάπτυξης. Σήμερα το brand εξάγει το 42% του κύκλου εργασιών του, ποσοστό που αναμένεται να φθάσει στο 50% μέχρι το 2020, έτος που προβλέπεται ο τζίρος να αγγίξει το 0,5 δισ. ευρώ. Οι αγορές στόχοι για την εταιρεία στο εγγύς μέλλον είναι το Βέλγιο και η Ισπανία, όπως σημειώνει ο κ. Σουρλής.
Για να κλείσει ένα deal φυσικά απαιτούνται πολλές συναντήσεις και πιθανόν η καταληκτική συμφωνία να απαιτήσει 1-2 χρόνια, όπως επισημαίνει η αντιπροσωπεία της Γιώτης, τονίζοντας ότι «από τις 200-300 επαφές που γίνονται στην έκθεση είναι ζήτημα αν θα βγουν 3-4 καλές συνεργασίες». Τις προοπτικές αλλά και τις προκλήσεις της διεθνούς παρουσίας επισημαίνει και ο Αλέξανδρος Σπιλιάδης, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Eleia.
Στο ίδιο κλίμα, τα σχόλια της Γαρυφαλιάς Οικονομάκου, από το Τμήμα Εξαγωγών της μελισσοκομικής εταιρείας Αττική, καθώς και της Γιάννας Τζίκα, CEO της Konva, που μας μιλά για τον στόχο που έχει θέσει η εταιρεία να αυξήσει την παρουσία της Trata στο εξωτερικό (αντιστοιχεί μόλις σε 15% των πωλήσεων σήμερα). Γίνεται σαφές ότι ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις η καθοδήγηση είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Όπως αναφέρει στη «N» η Αιμιλία Ρόδη, γενική διευθύντρια Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας της Περιφέρειας Αττικής, η Περιφέρεια καλύπτεται το 50% των εξόδων συμμετοχής στην έκθεση και στόχος είναι να εξασφαλιστεί θέση για όσες εταιρείες δηλώνουν συμμετοχή. Στην έκθεση η Περιφέρεια Αττικής φιλοξένησε στο περίπτερό της 9 επιχειρήσεις: Bally Nuts, Bonum Terrae, Dafni Dairy Products, E.La.Von, Inovia, Kontoveros, Moraitis, Rodi Foods και Spitika.
Ένα πρότυπο καλής πρακτικής για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας αποτελεί το achaia values, το γραφείο εξαγωγών του Επιμελητηρίου Αχαΐας, με επικεφαλής τον Πλάτωνα Μαρλαφέκα (Λουξ). Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, διευθυντής Εξαγωγών Αναπτυξιακής Επιμελητηρίου Αχαΐας, το ahaia values προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες σε τοπικές επιχειρήσεις με στόχο την εξωστρέφεια. Διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο 28 προϊόντων συνολικά, για τα οποία αναζητά εισαγωγείς. Κάθε τοπική εταιρεία, ως αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες που απολαμβάνει από την Αναπτυξιακή, της προσφέρει το 3% της αξίας του τιμολογίου εξαγωγών που θα πετύχει.
Πλαίσιο δράσεων ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μας περιγράφει ο Βασίλειος Γιαγιάκος, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Τρικάλων, που φιλοξένησε 6 συμμετοχές: ΚΕΔΑΠ, Matis Bros - Παραγωγή Χαλβά, Meteora, Tsililis, Viosal και Boudouris. Μάλιστα, τα στελέχη της τελευταίας, που δραστηριοποιείται στην παρασκευή και διάθεση βαρελίσιας φέτας, μας μεταφέρουν ότι η εταιρεία, που διατηρεί συνεργασίες με τα super market Σκλαβενίτης και MarketIn, άρχισε εξαγωγές μόλις 3 μήνες πριν στην Αμερική και μέσω της Anuga αναζήτησε νέους εισαγωγείς για τα προϊόντα της.
Πολλοί επιχειρηματίες, ανάμεσά τους η αντιπροσωπεία της Ferro - Αθηναϊκή Οικογενειακή Αρτοποιία, επισήμαναν ότι τα υψηλά μεταφορικά κόστη αποτελούν τροχοπέδη εξαγωγών για πολλές ελληνικές βιομηχανίες, καθώς π.χ. ένα container για να πάει από τη Λαμία στον Πειραιά θέλει 700 ευρώ και μόλις 350 ευρώ για την Κίνα. Με την ανάγκη βελτίωσης των εθνικών υποδομών logistics συμφώνησε και ο Στέργιος Τσαγκούλης, πρόεδρος Δ.Σ. και διευθύνων σύμβουλος της Intercomm Foods, της θεσσαλικής βιομηχανίας που αναπτύσσει δραστηριότητα στην επεξεργασία, τυποποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων, με ετήσιο κύκλο εργασιών περί τα 80 εκατ. ευρώ.
Τις δυνατότητες των ελληνικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού τονίζει ο Μίλτος Σταυρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αιγίου, με προϊόντα όπως οι σταφίδες (Vostizza, σουλτανίνα), με μερίδιο 60% της ελληνικής παραγωγής.
Το ενδιαφέρον για τη Navarino Icons -ελληνικά προϊόντα γαστρονομίας και αντικείμενα τέχνης που είναι εμπνευσμένα από τη μαγειρική ιστορία και τον πολιτισμό της Πελοποννήσου- επισημαίνει ο Peter Poulos, Partner της Costa Navarino που αναπτύσσει τη συγκεκριμένη γκάμα προϊόντων.
Νέους επενδυτές αναζήτησε μέσω της διεθνούς έκθεσης η Dimitra (Δήμητρα Παρπαράς Α.Ε.), κατά 97% εξαγωγική εταιρεία, της οποίας τα προϊόντα έχουν προορισμό χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Στην ίδια κατεύθυνση η στρατηγική του The Greek Pantry, η οποία, σύμφωνα με τον Φίλιππο Ζούρο, γενικό διευθυντή της Zouros Ltd., προωθεί μικρούς παραγωγούς.
Από την πλευρά της η Μediterranean Escargots, εταιρεία που δραστηριοποιείται στην αγορά σαλιγκαριών και φρούτων, με γραφεία σε Ελλάδα και Ντουμπάι, παρουσίασε ένα νέο προϊόν: τα λευκά σαλιγκάρια. Ο Αθανάσιος Γκόγκας αναφέρει ότι το καινοτόμο προϊόν είναι αποτέλεσμα βιοτεχνολογίας που συνδυάζει εκτροφή των σαλιγκαριών με ελληνικές βιολογικές τροφές και βότανα, χωρίς τη χρήση χημικών και αντιβιοτικών, με έμφαση στην ευζωία των σαλιγκαριών κατά την εκτροφή.
10 διεθνείς τάσεις
Η Anuga είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ενημερωθεί κανείς για τις γαστριμαργικές τάσεις στις διάφορες χώρες του κόσμου, δοκιμάζοντας από ιταλική pizza και ελληνικό γύρο μέχρι αργεντίνικο asado, καθώς και να συναντήσει τις διεθνείς τάσεις στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών. Μια από αυτές έχει να κάνει με την ετικέτα, καθώς οι κατασκευαστές πρέπει πλέον να τηρούν αυστηρότερες προδιαγραφές βάσει των προσδοκιών των. Η καθαρή ετικέτα αντιπροσωπεύει πλέον τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα κατά την επιλογή ενός προϊόντος, μετά την τιμή, εξ ου και η αύξηση κατά 14% των νέων προϊόντων της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων και ποτών χωρίς πρόσθετα και συντηρητικά (το 2016).
Η αύξηση κατά 25% των νέων φυτικών προϊόντων, η ανάπτυξη κατά 28% της αγοράς προϊόντων με χαμηλή περιεκτικότητα ζάχαρης, η αύξηση της χρήσης βοτάνων στη γαστρονομία (διπλασιάστηκαν από το 2012 τα λανσαρίσματα προϊόντων με παραδοσιακά τοπικά αρώματα), καθώς και η αύξηση της ζήτησης για προϊόντα χωρίς γλουτένη και λακτόζη συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα των κορυφαίων διεθνών τάσεων στη βιομηχανία τροφίμων. Ακολουθεί η ανερχόμενη τάση των χειροποίητων, με τα νέα προϊόντα που χρησιμοποιούν στην ετικέτα τους λέξεις όπως craft, crafted να εμφανίζουν ανάπτυξη πάνω από 40% από το 2012. Επίσης η στόχευση των βιομηχανιών σε συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, η ανάπτυξη της κατηγορίας τροφίμων και ποτών που απευθύνονται σε παιδιά, η αύξηση κατά 24% τον τελευταίο χρόνο των νέων προϊόντων στην κατηγορία σνακς και η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς των σπόρων chia, που είναι διαδεδομένοι στις δίαιτες, συμπληρώνουν το top 10 των παγκόσμιων τάσεων.
Επενδύσεις 3,5 δισ. στην πενταετία
Με τις κατάλληλες ενέργειες έχουν ανοίξει νέες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, με 10 χώρες να βρίσκονται στην ατζέντα του Enterprise Greece, μεταξύ των οποίων η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, επισημαίνει στη «N» ο Ηλίας Αθανασίου, διευθύνων σύμβουλος του Enterprise Greece, τονίζοντας ότι προωθούνται κυρίως προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα και ιδιαίτερα οινοποιεία, καθώς το κρασί αποτελεί οδηγό για προσέλκυση επενδύσεων και σε άλλους τομείς, ενώ ευνοεί τις τουριστικές εισροές.
Σημειώνει επίσης ότι η αύξηση των εξαγωγών στο οκτάμηνο του 2017 κατά 15% [παρά την επιβράδυνση στην κατηγορία τροφίμων τον Αύγουστο (-2,6%) αν και στο 8μηνο οι εξαγωγές στον κλάδο σημείωσαν αύξηση 1,6% - στοιχεία Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων] αποτελεί μια ένδειξη ότι το επενδυτικό κλίμα βελτιώνεται. «Οι επενδύσεις αρχίζουν να έχουν μια κανονικότητα», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο αυτό, με συστηματικές πρωτοβουλίες του Enterprise Greece, δρομολογούνται επενδύσεις και σε άλλους τομείς, όπως τα δομικά υλικά, η τεχνολογία, ο ξενοδοχειακός κλάδος κ.α.
«Την τελευταία πενταετία έχουν εγκριθεί επενδύσεις ύψους 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 700 εκατ. ευρώ το τελευταίο 12μηνο για 3 στρατηγικές επενδύσεις, ενώ τελούν υπό έγκριση σχέδια επιπλέον 700 εκατ. ευρώ», σημειώνει ο κ. Αθανασίου, εξηγώντας ότι το Enterprise Greece διαχειρίζεται σήμερα ένα χαρτοφυλάκιο 600 projects ιδιωτικών επενδύσεων. Προσδοκίες για επενδύσεις καλλιέργησε και η συμμετοχή της Ελλάδας, με το μήνυμα «Invest in Taste», στη δημοφιλή γερμανική έκθεση, καθώς οι εκθέτες εμφανίζουν κάθε φορά αναβαθμισμένη εικόνα, χάρη στη βελτίωση μιας σειράς παραγόντων που προσδίδουν αξία στο τελικό προϊόν, από τους ποιοτικούς ελέγχους μέχρι τη συσκευασία, όπως επισημαίνει στη «N» ο Χρήστος Στάικος, πρόεδρος του Enterprise Greece, εξηγώντας τη στόχευση του οργανισμού στην αριστεία και την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων.