Ο Σεπτέμβριος στο ΧΑ ξεκίνησε παραδοσιακά. Γιατί είναι μήνας σκληρός για τις μετοχές με βάση την στατιστική προϊστορία. Οι Τράπεζες έδειξαν πως έγιναν η βασική αιτία της πτώσης του ΓΔ στο τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου, με τη σύνοδο της Παρασκευής να μην αφήνει έστω και υπαινιγμούς για φρένο στις συνεχόμενες πιέσεις. Ήδη στην αγορά εμφανίστηκαν εκτιμήσεις για πιθανή επίσκεψη του δείκτη των Τραπεζών στα χαμηλά των 990 μονάδων, αφού την περασμένη βδομάδα πέρασε κάτω από τις 1020 μονάδες.
Toυ Κώστα Ιωαννίδη
Ο Σεπτέμβριος στο ΧΑ ξεκίνησε παραδοσιακά. Γιατί είναι μήνας σκληρός για τις μετοχές με βάση την στατιστική προϊστορία. Οι Τράπεζες έδειξαν πως έγιναν η βασική αιτία της πτώσης του ΓΔ στο τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου, με τη σύνοδο της Παρασκευής να μην αφήνει έστω και υπαινιγμούς για φρένο στις συνεχόμενες πιέσεις. Ήδη στην αγορά εμφανίστηκαν εκτιμήσεις για πιθανή επίσκεψη του δείκτη των Τραπεζών στα χαμηλά των 990 μονάδων, αφού την περασμένη βδομάδα πέρασε κάτω από τις 1020 μονάδες.
Το ταμπλό, αποτύπωσε αύξηση της επιφύλαξης που πιθανά προκαλεί το πλησίασμα κρίσιμων για την Ελλάδα και τον κόσμο ημερομηνιών. Αν κάτι διαρρεύσει - φανεί από το Euroworking Group ίσως δώσει στοιχεία για την πρόσφατη κάθοδο. Οι ξένοι θεσμικοί μαθαίνουν γρηγορότερα τη διάθεση των Θεσμών απέναντι στο, προς εκπλήρωση των συμπεφωνημένων, κυβερνητικό έργο. Το μεγάλο ζήτημα δεν είναι η τρίτη αξιολόγηση, αλλά η στάση του ΔΝΤ. Γιατί θεωρείται παγκοσμίως ο οργανισμός με την καλύτερη τεχνογνωσία για χρεοκοπίες και ανακάμψεις κρατών με δημοσιονομικά προβλήματα.
Μετά την έκθεση Θεσσαλονίκης και τις Γερμανικές εκλογές κάτι θα αλλάξει. Ως τότε, το country risk παραμένει «αμετάβλητο».
Είναι δεδομένο ότι ο φετινός Αύγουστος δεν ήταν το ίδιο ανιαρός με αρκετούς περασμένων ετών και επίσης άφησε κέρδη στο μέσο όρο της αγοράς. Ωστόσο, δεν είχε τη χάρη του Ιουνίου, που πήρε το ΓΔ από τις 775 μονάδες και τον «παρέδωσε» στις 824. Ο Ιούλιος έδωσε στην αρχή ώθηση, που έφερε το μέγιστο έτους στις 860 μονάδες στο δεύτερό του δεκαήμερο, αλλά τον οδήγησε τελικά στις 812. Ο δε Αύγουστος πάλι στο δεύτερο δεκαήμερο τον σήκωσε ως τις 844 (σε κλείσιμο ως τις 842,4) αλλά τον «άφησε» στο τέλος του στις 825 μονάδες. Δηλαδή δεκατρείς μονάδες ψηλότερα, αλλά μόλις μια πάνω από το τέλος Ιουνίου. Η αγορά επί δίμηνο κλωθογυρίζει γύρω από τις 830 μονάδες, με χαμηλό τις 810 χονδρικά και υψηλό τις 860. Την Παρασκευή οι θεσμικοί τον οδήγησαν στις 818,66, δηλαδή κοντά στο χαμηλό του διμήνου.
Τα γεωπολιτικά σφράγισαν την πορεία των τιμών των μετοχών σε παγκόσμια κλίμακα την περασμένη βδομάδα, μετά την εκτόξευση πυραύλου από την Β. Κορέα, αλλά γρήγορα ξεπεράστηκε το θέμα με τους επενδυτές να επιστρέφουν στις κινήσεις με βάση τα εταιρικά αποτελέσματα. Ωστόσο η τελευταία πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας στο Σαββατοκύριακο, προκάλεσε τη συνηθισμένη μετατόπιση των κεφαλαίων προς ασφαλή καταφύγια, αν και οι απώλειες για τις μετοχές ήταν μέτριες εν μέσω προσδοκιών ότι η φλόγα θα αποδειχτεί φευγαλέα. Το γιεν, η τιμή του χρυσού και των κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν σήμερα Δευτέρα. Το δολάριο υποχώρησε αγοράζοντας 109,22 γιεν στο άνοιγμα, αλλά δεν υπήρξαν πιέσεις στη συνέχεια και τελικά γύρισε στα 109,84.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ ΚΟΣΜΟΣ
Πληθαίνουν οι παράγοντες κάμψης του επενδυτικού φρονήματος
Παραδοσιακά ο Σεπτέμβριος δεν είναι από τους «καλούς» μήνες του έτους για τις αγορές. Μάλιστα, πολλά στατιστικά δεδομένα που ξεκινούν από το 1928 για την διασημότερη αγορά μετοχών και αφορούν στον βαρύτερο μετοχικό δείκτη του κόσμου, S&P500, τον αναδεικνύουν ως το μήνα με τη χαμηλότερη μέση απόδοση, στο -1,0%. Ο Φεβρουάριος και ο Μάιος είναι οι μόνοι άλλοι μήνες με γενικά αρνητική απόδοση.
Επίσης από το 1928, ο S&P500 έδωσε θετική επίδοση το Σεπτέμβριο μόνο το 43,8% των χρόνων ως το 2017, το οποίο είναι μακράν το χαμηλότερο ποσό, καθώς κανένας άλλος μήνας δεν είναι χαμηλότερα από το 50%. Στον αντίποδα συχνότερα θετικός (στο 73,0% των ετών που έχουν μεσολαβήσει) αποδεικνύεται ο Δεκέμβριος. Τα τελευταία 20 χρόνια ο Σεπτέμβριος ήταν ο δεύτερος χειρότερος μήνας του έτους, με τον Αύγουστο να παίρνει τη θέση του. Τα στατιστικά αφορούν περίπου 90 έτη και στα κοντινότερα έχουμε διαφοροποιήσεις. Αξίζει λοιπόν να τονίσουμε πως τα τελευταία 10 χρόνια, ο Σεπτέμβριος ήταν θετικός κατά μέσο όρο, με το S&P 500 να αυξάνεται κατά 0,1%, υπογραμμίζοντας παράλληλα, ότι τα τελευταία τρία ήταν πτωτικός.
Παράγοντες νευρικότητας
Εκτός της παράδοσης, φέτος υπάρχουν πολλοί και διαφορετικής βάσης και προέλευσης κίνδυνοι που απειλούν να κάμψουν το φρόνημα των επενδυτών. Από τα μακροοικονομικά των ΗΠΑ, μέτρησε η διατήρηση της παράδοσης να είναι ο Αύγουστος ο μήνας που παράγεται ανησυχία από τα στοιχεία για την απασχόληση. Αυτό το έτος δεν φαίνεται να είναι διαφορετικό και η Barclays προτείνει στους επενδυτές να αναζητούν μέσες τιμές τριών μηνών, για να εξομαλύνουν την φαινόμενη αστάθεια και να αξιολογήσουν καλύτερα τις υποκείμενες τάσεις. Ακόμη και με τα αποτελέσματα του Αυγούστου, η μέση αύξηση στο τρίμηνο για τις θέσεις εργασίας είναι 185.000 και η μέση αύξηση της απασχόλησης στην έρευνα μέσω των νοικοκυριών κατά είναι 172.000. Ως εκ τούτου, η απασχόληση και οι ώρες εργασίας παραμένουν σταθερές, αλλά εμφανίζονται ελάχιστα σημάδια αύξησης των μισθών. Όσον αφορά το μέλλον, σημειώνουμε ότι η μεταβλητότητα στα δεδομένα της αγοράς εργασίας μπορεί να συνεχιστεί καθώς οι διακοπές της δραστηριότητας από τον τυφώνα Harvey είναι πιθανό να διατηρηθούν ως τα μέσα Σεπτεμβρίου και να επηρεάσουν την εικόνα του.
Από το χώρο της πολιτικής στις ΗΠΑ πολλοί αγοραίοι αναλυτές θεωρούν ότι θα είναι δύσκολο να γίνει μια συμφωνία για περικοπές φόρων, παρά τις πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών, εάν δεν είναι ουδέτερη ως προς το έλλειμμα. Με άλλα λόγια, οι τυχόν φορολογικές περικοπές θα πρέπει να αντισταθμιστούν από σημαντικές περικοπές στις αποκαλούμενες «φορολογικές δαπάνες», οι οποίες σήμερα υπερβαίνουν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Διαφορετικά οι φορολογικές περικοπές δεν θα είναι ουδέτερες. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου που διαχειρίζεται τα αριθμητικά δεδομένα μέσω του οικονομικού μοντέλου του, μπορεί να μην τις κάνει αποδεκτές. Αυτό θα μπορούσε να κοστίσει τις ψήφους των συντηρητικών στα δημοσιονομικά Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, γεγονός που θα έφερνε την κατάρρευση στο σχέδιο φορολογικής μεταρρύθμισης Trump, όταν τεθεί σε ψηφοφορία.
Το ανώτατο όριο χρέους των ΗΠΑ
Πολλοί ωστόσο πλέον δεν απασχολούνται με την πολιτική κατάσταση στην Ουάσιγκτον και για τους επενδυτές που ήδη ανησυχούν για το ανώτατο όριο του χρέους, τα πρόσφατα γεγονότα δεν θα μετριάσουν τις ανησυχίες τους. Το επιτόκιο των ομολόγων του Δημοσίου με λήξη στις 12 Οκτωβρίου τινάχθηκε 5 μονάδες βάσης την προ-περασμένη Πέμπτη. Τα χρεόγραφα τα οποία ωριμάζουν την εποχή κατά την οποία εκτιμάται ότι το δημόσιο χρήμα εξαντλείται, δημιουργώντας ερωτήματα αν οι νομοθέτες παρατείνουν ή αλλάξουν το νόμιμο όριο δανεισμού των ΗΠΑ, διαπραγματεύονται επί του παρόντος στο 1,17%.
Η άνοδος των επιτοκίων ξεκίνησε στις 23/8, καθώς οι επενδυτές αντέδρασαν στα σχόλια του Trump στο Φοίνιξ το προηγούμενο βράδυ, πως θα μπορούσε να φέρει την κυβέρνηση στα όριά της, αν χρειαζόταν να πιέσει το Κογκρέσο για να χρηματοδοτήσει τον τοίχο των συνόρων με το Μεξικό. Τα γραμμάτια του Δημοσίου ξεκίνησαν την τιμολόγηση των κινδύνων τον Ιούλιο, καθώς οι επενδυτές αύξησαν το κόστος κατά την πώληση γραμματίων τρίμηνης διάρκειας στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Οι τιμές υποχώρησαν από τα πολυετή υψηλά επίπεδα μετά την ανακοίνωση του υπουργού Οικονομικών Στίβεν Μνούχιν για μια επιστολή προς τους ηγέτες του Κογκρέσου τον Ιούλιο, ότι είναι "κρίσιμο" το όριο του χρέους να έχει αυξηθεί μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου.
Παρά ταύτα και με δεδομένα τα υψηλά επίπεδα των τιμών των βασικών δεικτών και των μετοχών οι επενδυτές ακόμα και αυτή τη βδομάδα που ξεδιπλώθηκε μια ακόμα πρόκληση από τη Β Κορέα, έδειξαν να ενδιαφέρονται για αξίες υψηλού κινδύνου παγκόσμια.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στην πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2476,55 μονάδες, είχε επίδοση +1,37% και στο 2017 εμφάνισε κέρδη +10,62%. Ο Dow, με μεταβολή +0,80%, έκλεισε στις 21.987,56 μονάδες, στο 2017 απέδωσε +11,26%. Ο S&P400 κέρδισε +1,69% με επίδοση στο 2017 +4,65%, ανάλογα ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +2,62%, εμφάνισε στο έτος επίδοση +4,16%. Ο δε Nasdaq, με άνοδο +2,71%, διαμόρφωσε κέρδη το 2017 στο +19,55%.
Ο χρυσός κινήθηκε ανοδικά, κατά +2,58%, στα 1329,90 δολάρια η ουγκιά με την απόδοσή του για το 2017 στο +15,44%. Αντίθετα το πετρέλαιο υποχώρησε -1,07%. Στο 2017 χάνει -12,14%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου ανέβηκε +0,50% στη βδομάδα και ενισχύεται πλέον, στο 2017, +4,14%. Ο DAX έχασε -0,21%, με απόδοση στο 2017 +5,76%, αντίθετα ο CAC κέρδισε +0,37%, με απόδοση +5,37% την τρέχουσα χρονιά. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας έχασε -0,19% και στο 2017 απέδωσε +10,41%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή +0,52% στο 2017 κερδίζει +13,64%. Ο Bovespa της Βραζιλίας ανέβηκε +1,20%, και στο 2017 κερδίζει +19,42%, ενώ ο Bolsa του Μεξικού υποχωρώντας -0,57%, έχει επίδοση στο 2017 +11,91%.
Ο Nikkei, με μεταβολή +1,23%, στο 2017 εμφάνισε άνοδο +3,02%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή 0,88%, και επίδοση για το 2017 +16,35%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία κέρδισε +0,94%, στο 2017 κατάφερε να κερδίζει +19,78%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng ανέβηκε +0,38% και στο 2017 κατέληξε με κέρδη +27,06%. Άνοδος +1,07% για τον δείκτη του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +8,49%.
Πολύ καλές οι εκτιμήσεις για το 2018
Στη θετική εικόνα βοηθά η διαπίστωση πως σε όλο τον κόσμο οι οικονομίες κινούνται ανοδικά, η ανεργία είναι σε καλά επίπεδα, αλλά οι μισθοί και οι πληθωριστικές πιέσεις είναι βασανιστικά αυξανόμενα μεγέθη, που δεν προκαλούν αστάθεια στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Αντίθετα, τα κέρδη ανά μετοχή αυξήθηκαν σε νέα ρεκόρ για τις εταιρίες των S&P 500 και S&P 400 την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου. Έχουν όμως μειωθεί από το ρεκόρ τους στα μέσα Ιουλίου για τις εισηγμένες στον S&P 600.
Οι εκτιμήσεις για το 2018 παραμένουν πολύ καλές, υποδηλώνοντας ρυθμούς αύξησης των κερδών για το S & P 500/400/600 11,0%, 13,0% και 20,5%.
Τα έσοδα για τις επιχειρήσεις στους S&P 500/400/600 ανά μετοχή, κατέκτησαν επίσης νέα υψηλά επίπεδα πριν από δύο εβδομάδες. Οι ρυθμοί αύξησης για τις εταιρίες των τριών κατά τη διάρκεια του 2018 εκτιμώνται σήμερα σε 4,9%, 4,5% και 5,2%. Αλλά και τα περιθώρια κέρδους στις εισηγμένες του S&P 500 αυξήθηκε σε ρεκόρ υψηλών του 11,1% πριν από δύο εβδομάδες.
Είναι ωστόσο άγνωστο το πώς θα αντιδράσουν μετά από την πληροφορία πως ο ηγέτης της Β Κορέας δεν συμμαζεύτηκε από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη χώρα. Αφού διαπίστωσε ότι δεν του έριξαν τον πύραυλο το πρωί της Τρίτης, έκανε το Σαββατοκύριακο το υπόλοιπο της πρόκλησης που σχεδίασε. Προκάλεσε σεισμό της τάξης του 6,3 με πυρηνική έκρηξη μέσα σε ορυχείο της επικράτειάς του.
ΧΑ
Με προβλήματα η παράδοση της σκυτάλης από Αύγουστο σε Σεπτέμβριο
Η εβδομάδα που πέρασε, περιείχε το τέλος του ανοδικού τελικά Αυγούστου, αλλά και την πτωτική έναρξη του συνήθως σκληρού, για τους βασικούς δείκτες, Σεπτεμβρίου. Το αποτύπωμα των συναλλαγών διαμόρφωσαν συναλλαγές χαμηλών όγκων και μόνο δυο μέρες, την Τρίτη και την Τετάρτη, η τάση του ΧΑ ήταν σε συμφωνία με την, συντονισμένη όλη τη βδομάδα, κίνηση των χρηματιστηριακών δεικτών σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η ανεξαρτησία της διάθεσης για ρίσκο στις μετοχές της Αθήνας, μαζί με την υποχώρηση του τζίρου ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς, που υποχώρησε κύρια από την αδυναμία αντίστασης στις πιέσεις που άσκησαν οι θεσμικοί στις μετοχές των τραπεζικών ιδρυμάτων.
Ο ΓΔ εμφάνισε τελικά πτώση -1,99% σε πέντε συνεδριάσεις, όσο και ο 26άρης, με το δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης πρακτικά αμετάβλητο στο +0,04%. Αλλά η επίδοση τους για τον Αύγουστο ήταν +1,63% για τον μέσο όρο, +2,60% για το δείκτη των blue chip και +2,80% για τον FTSEM.
Το ΧΑ τον Αύγουστο
Ο Αύγουστος λοιπόν επανέφερε το θετικό πρόσημο στις μηνιαίες μεταβολές της αγοράς, που είχε διακοπεί από τον πτωτικό Ιούλιο, ενώ ίσχυε για πέντε μήνες ως τον Ιούνιο. Από αυτή την άποψη ήταν θετικός αλλά με «δόντια». Αν θυμηθούμε πως το χαμηλότερο επίπεδο για τον ΓΔ στο δεύτερο εξάμηνο ήταν το κατώτερο στις 31 Ιουλίου, ήτοι οι 809,38 μονάδες με κλείσιμο τότε στις 812,21.
Ο Αύγουστος ξεκίνησε με άνοδο και ελάχιστο στις 1/8 τις 816,83 μονάδες και αφού έφθασε στις 17/8 τις 844,23 κατέληξε την Πέμπτη στις 825,48 μονάδες. Το δε ελάχιστο της τελευταίας συνόδου στις 817,86 δηλαδή έξη μόνο μονάδες πάνω από τη χαμηλότερη τιμή του αυτό το μήνα. Στην δε πρώτη σύνοδο του Σεπτεμβρίου ο δείκτης έκλεισε στις 818,66 μονάδες, πλησιάζοντας στην ακύρωση κάθε θετικού αποτελέσματος από τον Αύγουστο.
Αυτός παρέδωσε μεγάλα κέρδη σε δυο blue chip, ΒΙΟ +18,64% και ΕΕΕ +12,03%, ενώ ακόμα τέσσερα εμφάνισαν άνοδο καλύτερη των βασικών δεικτών και ήταν ΓΕΚΤΕΡΝΑ +5,03%, ΑΛΦΑ +4,93%, ΦΡΛΚ +3,45%, και ΦΦΓΚΡΠ +3,21%. Υπάρχει ακόμα η ομάδα των blue chip με θετική μηνιαία απόδοση, αλλά κατώτερη του 26άρη και αποτελείται από τις ΜΥΤΙΛ +2,26%, ΑΔΜΗΕ +1,96%, ΠΕΙΡ +1,51%, ΤΙΤΚ +1,19%, και ΔΕΗ +0,45%.
Οι υπόλοιπες δεκαπέντε μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης εμφάνισαν τον Αύγουστο απώλειες και κατατάσσονται σε αυτές με πτώση μεγαλύτερη από -2,4% οι ΑΤΤ -11,32%, ΕΧΑΕ -4,13%, ΑΡΑΙΓ -3,87%, ΟΠΑΠ -3,40%, ΕΛΠΕ -2,68%, ΣΑΡ -2,44% και ΕΛΛΑΚΤΩΡ -2,42%. Ακολουθούν οκτώ με απώλειες μικρότερες του -2%. Ήτοι οι ΕΥΡΩΒ -1,95%, ΛΑΜΔΑ -1,65%, ΟΛΠ -1,33%, ΓΡΙΒ -1,10%, ΜΠΕΛΑ -1,06%, ΜΟΗ -0,79%, ΟΤΕ -0,74%, και ΕΤΕ -0,29%. Συμμετοχή στα παραπάνω είχαν οι πρώτες τέσσερις συνεδριάσεις της εβδομάδας ενώ η τελευταία και πτωτική ήταν το ποδαρικό του Σεπτεμβρίου.
Τη Δευτέρα 28/8 ο ΓΔ κινήθηκε ανοδικά, κόντρα στην παγκόσμια επιφύλαξη που προκλήθηκε από τα στοιχεία για την απασχόληση των ΗΠΑ, που θόλωσαν το τοπίο γύρω από τη νομισματική πολιτική της FED. Ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +0,38% και έφθασε στις 838,47 από 835,30 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2200,50 από 2196,19 με μεταβολή +0,20%. Ήταν η μέρα που σημειώθηκαν τα υψηλά εβδομάδας με το χαμηλότερο τζίρο, οριακά πάνω από τα 18,5 εκατ. ευρώ. Τα ξημερώματα της Τρίτης, η εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου από την Β Κορέα πάνω από την Ιαπωνία, οδήγησε σε παγκόσμιο ξεπούλημα μετοχών. Στο ΧΑ ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,88% και έφθασε στις 822,67 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2159,16 με μεταβολή -1,88%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 54,676 εκατ. ευρώ και την πτώση οδήγησαν οι Τράπεζες, με απώλειες -4,86% και κατώτερο τότε τις 1030 μονάδες. Η κάθοδος, που διαδέχθηκε την μικρή άνοδο της Τετάρτης, τον έφερε στις 1005,10 σαν κατώτερο της Παρασκευής και έκλεισε στις 1007,25 επίπεδα που είχε να προσεγγίσει από τις 22 Ιουνίου!
Την Τετάρτη, στα πλαίσια της συμμετοχής στην παγκόσμια αντίδραση, ο ΓΔ με τζίρο 38,791 εκατ. ευρώ και συναλλαγές σε πακέτα αξίας 4,749 από 3,569 εκατ. την προηγούμενη, οδηγήθηκε ψηλότερα +0,12% και έφθασε στις 823,65 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2162,34 με μεταβολή +0,15%. Η τελευταία σύνοδος του Αυγούστου την Πέμπτη με τζίρο στα 47,222 ήταν σταθεροποιητικού χαρακτήρα. Ο ΓΔ έκλεισε στις 825,48 μονάδες (+0,22%) και ο 26άρης ανέβηκε 0,38% με μόχλευση των τιμών στις δημοπρασίες, για να κρατηθεί μέρος των κερδών του μήνα και άρα η «άνοδος» αφορούσε σκοπιμότητες στατιστικού τύπου.
Την Παρασκευή, πρώτη μέρα του Σεπτεμβρίου, σε μια σύνοδο κόντρα στο διεθνές κλίμα,
η στατιστική εικόνα στο ΧΑ χειροτέρεψε. Ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,83% και έφθασε στις 818,66 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2152,45 από 2170,62 με μεταβολή +0,38%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 30,30,278 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 0,615 από 0,424 εκατ. Η εβδομάδα που ξεκινά δεν έχει θετική κληρονομιά από την προηγουμένη και στις 4/9 έχουμε το Euroworking Group, στις 7/9 τη συνεδρίαση της ΕΚΤ και συνέντευξη τύπου του επικεφαλής της. Αρκετοί εγχώριοι αναλυτές σημείωσαν ότι η εικόνα του ΑΕΠ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, δεν αποπνέει ιδιαίτερη αισιοδοξία. Καθώς τη θετική επίδοση +0,8% σε ετήσια βάση έφεραν το σκέλος της Κατανάλωσης, και των Εξαγωγών αλλά το σκέλος των Επενδύσεων με -17,1% μεταβολή του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου, υστερεί δραματικά.
Τεχνική ανάλυση - παράγωγα
Οι δυσοίωνες προσδοκίες μεγάλωσαν
Στην πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, που την αποτέλεσαν και οι τέσσερις τελευταίες συνεδριάσεις του Αυγούστου, προέκυψαν μέτριοι όγκοι. Ανατράπηκαν τα σχεδόν αισιόδοξα στοιχήματα και έγιναν ξεκάθαρα δυσοίωνα. Ο όγκος των ΣΜΕ της κυρίαρχης σειράς, Σεπτεμβρίου, διαμορφώθηκε στα 1064 τη μέρα. Ο FTSE25 κατέληξε στις 2152,45 μονάδες με εβδομαδιαία μεταβολή -1,88%. Στα options του, ο λόγος των calls προς τα puts έδειξε πως στα 8 calls αντιστοιχούσαν 5 puts.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, διαμορφώθηκαν σε 6109 ΣΜΕ. Οι ανοικτές θέσεις ωστόσο περιορίστηκαν στα 4646 συμβόλαια. Ο μέσος όγκος της σειράς Οκτωβρίου ανήλθε στα 158 συμβόλαια ημερησίως και κατέληξε με 794 ανοικτές θέσεις. Η εκκαθάριση του ΣΜΕ Σεπτεμβρίου, ορίστηκε στις 2139,00 μονάδες, με 3852 ανοικτά ΣΜΕ και προ-πορεία του 25άρη 13,45 μονάδες. Μια ασυνήθιστα μεγάλη απόσταση που υποδηλώνει την πεποίθηση των traders πως οι πιέσεις στα blue chip θα συνεχιστούν στο ξεκίνημα της βδομάδας.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Σε μια πλάγια κίνηση με μικρό άνευρο εύρος διακύμανσης, αναλώθηκε τη τελευταία εβδομάδα του Καλοκαιριού ο Γενικός Δείκτης, προσπαθώντας να συντηρηθεί με 'αφυδατωμένο' τζίρο συναλλαγών γύρω από τη βαρύτητα των 830 μονάδων, η οποία τελικά χάθηκε. Η δε διαγραμματική κληρονομιά, που άφησε ο Δείκτης για το Σεπτέμβριο επαφίεται στη διατήρηση, η μη, της ζώνης στήριξης των 809 με 798 μονάδων. Καθοδική καταστρατήγηση του εν λόγω επιπέδου με τζίρο συναλλαγών άνω των 70 με 80 εκατομμυρίων ευρώ, μπορεί να δώσει κινητήριο ώθηση στον Γενικό Δείκτη προς το επόμενο όριο στήριξης των 770 μονάδων.
Στην αντίθετη όμως περίπτωση, που ο Δείκτης αρνηθεί σθεναρά στο κατηφορικό σενάριο, τότε θα δημιουργηθεί η υποψία μεσοπρόθεσμου ανοδικού "πατήματος" με στόχο την επαναφορά του προς την πολύ κρίσιμη περιοχή των 860 μονάδων.
Από τους επιμέρους τίτλους άξιο λόγου είναι η σοβαρή "αντικραδασμική" στήριξη που πρόσφεραν στο Γενικό Δείκτη τόσο η ΕΕΕ με μηνιαία απόδοση +12% όσο και η ΑΛΦΑ -1,88% με +4,9%.
Στο ρυθμό της συσσώρευσης παίζει από τα μέσα Ιουνίου και ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης κινούμενος μέσα στο εύρος των 2240 με 2108 μονάδων. Πτωτική προσέγγιση της στήριξης των 2108 μονάδων θα δημιουργήσει συνθήκες αστάθειας, με πιθανή εκτέλεση βραχυχρόνιων ρευστοποιήσεων σπρώχνοντας το δείκτη προς τις 2080 μονάδες.
Η αναχαίτιση για 4η φορά του Τραπεζικού Δείκτη λίγο πάνω από το διαγραμματικό όριο αντίστασης των 1080 μονάδων έχει προκαλέσει βραχυχρόνιο πλήγμα στο στρατόπεδο των “Bulls”, παραδίνοντας "κατηφορικό έδαφος" προς την περιοχή από όπου διέρχεται η γραμμή, που ενώνει τους δύο προηγούμενους τοπικούς πυθμένες του Ιουνίου και του Ιουλίου, στις 1020 μονάδες περίπου. Εδώ, ενώ η επιβεβαιωμένη καθοδική τμήση της εν λόγω γραμμής στήριξης μπορεί να δώσει χώρο για μια "επίσκεψη" προς το "προπύργιο" των 1000 με 990 μονάδων, η διατήρησή της, θα τονώσει το ηθικό των αγοραστών επανεκτιμώντας ανοδικά τις 1065 με 1070 μονάδες.
Το μόνο θετικό στοιχείο, που θα πρέπει να αξιολογηθεί στη πορεία είναι η μετά από πέντε μήνες είσοδος του ταλαντωτή RSI σε 'oversold' επίπεδα αντίδρασης.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Μετά από έναν αναμενόμενα υποτονικό σε συναλλαγές και διακυμάνσεις Αύγουστο, η Χρηματιστηριακή Αγορά μπαίνει σε νέο κύκλο ο οποίος θα έχει πολλούς και διαφορετικούς καταλύτες προς τιμολόγηση.
Μέσα στο Σεπτέμβριο θα ξεκινήσει η τρίτη αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας, μια διαδικασία που περιλαμβάνει μέχρι στιγμής 115 προαπαιτούμενες δράσεις και η οποία πιθανόν να συνδεθεί με μια πρώτη γενική περιγραφή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους. Αν και το χρονικό ορόσημο του Eurogroup του Δεκεμβρίου, ως πέρας της διαδικασίας φαντάζει αισιόδοξο, δεδομένης της χρονικής διάρκειας των διαπραγματεύσεων άλλων αξιολογήσεων, δεν παύει να αποτελεί μια ένδειξη διάθεσης για να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε χρόνο που δεν θα επηρεάσει αποφασιστικά την Οικονομία και θα διατηρήσει την δυναμική που διαπιστώνεται σε βασικούς μακροοικονομικούς δείκτες.
Μέσα στο Σεπτέμβριο και μετά τις Γερμανικές εκλογές (24 Σεπτεμβρίου) το ΔΝΤ αναμένεται να πάρει αποφάσεις που συνδέονται με συμμετοχή και τον τρόπο της συμμετοχής του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας.
Τα βασικά θέματα της ατζέντας του ΔΝΤ σχετίζονται με την βιωσιμότητα του χρέους, αλλά και την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών, γεγονός που δικαιολογεί σε σημαντικό βαθμό την στασιμότητα που παρατηρείται στον Τραπεζικό κλάδο.
Παρά το υψηλό κεφαλαιακό απόθεμα στους δείκτες φερεγγυότητας, μια επιπλέον άσκηση ποιοτικού ελέγχου του ενεργητικού (AQR), πέρα από το "τεστ αντοχής" του 2018 πιθανόν να δημιουργούσε κεφαλαιακά ελλείμματα τα οποία οι μέτοχοι θα έπρεπε να καλύψουν με νέες αυξήσεις κεφαλαίου.
Προς ώρας τέτοιο ενδεχόμενο δεν υφίσταται, ωστόσο κάτι τέτοιο θα είναι οριστικό αφού κλείσει ο κατάλογος των προαπαιτούμενων της γ’ αξιολόγησης.
Ο Αύγουστος κινήθηκε στο γνωστό αργό τέμπο με σφιχτό εύρος διακύμανσης (818 – 840 μονάδες) χωρίς να διαταράξει τις τεχνικές ισορροπίες. Η Αγορά δεν έχει τις απαραίτητες συναλλαγές που θα την βοηθούσαν για μια πειστική διάσπαση προς την μία, ή την άλλη κατεύθυνση, αναλώνοντας περισσότερο χρόνο παρά μονάδες.
Μετά από ένα ράλι 30%, η συσσώρευση με χαμηλούς τζίρους θεωρείται μια θετική εξέλιξη, καθώς απορροφά σταδιακά κερδισμένες θέσεις δένοντας τις τιμές μεταξύ τους.
Διαγραμματικά η Αγορά κινείται κάτω από τους κινητούς μέσους των 30 και 50 ημερών, με τον MACD σε θέση πώλησης από τις 28 Αυγούστου. Ωστόσο η απόσταση από τους δύο μέσους είναι οριακή και απαιτείται προσοχή, καθώς στο παρελθόν τέτοια σήματα έχουν γρήγορα αναιρεθεί.
Συμπερασματικά η συσσώρευση φαίνεται ότι θα συνεχιστεί έχοντας ως σημείο αναφοράς τις 810 μονάδες, όπου εκεί οι πωλητές θα έχουν ένα ισχυρότερο τεχνικό momentum για να δοκιμάσουν χαμηλότερα επίπεδα.
Εντός της ερχόμενης εβδομάδας το ΤΑΙΠΕΔ θα προκρίνει τους ομίλους που θα περάσουν στην επόμενη φάση μερικής αποκρατικοποίησης της ΔΕΣΦΑ. Συγκεκριμένα την Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου αναμένεται να ανακοινωθούν τα σχήματα τα οποία θα περάσουν στην φάση των δεσμευτικών προτάσεων.
Η Φουρλής Συμμετοχών είναι η μόνη εταιρεία που έχει προγραμματισμένη ανακοίνωση αποτελεσμάτων β’ τριμήνου την ερχόμενη εβδομάδα και συγκεκριμένα το απόγευμα της Δευτέρας.
Σήμερα
Το γιεν, η τιμή του χρυσού και των κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν σήμερα Δευτέρα, καθώς η τελευταία πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας προκάλεσε τη συνηθισμένη μετατόπιση των κεφαλαίων προς ασφαλή καταφύγια, αν και οι απώλειες για τις μετοχές ήταν μέτριες εν μέσω προσδοκιών ότι η φλόγα θα αποδειχτεί φευγαλέα.
Το δολάριο υποχώρησε αγοράζοντας 109,22 γιεν στο άνοιγμα, αλλά δεν υπήρξαν πιέσεις στη συνέχεια και τελικά γύρισε στα 109,84.
Η Ιαπωνία είναι το μεγαλύτερο έθνος πιστωτών παγκοσμίως και οι traders υποθέτουν ότι οι Ιάπωνες επενδυτές θα επαναπατρίσουν κεφάλαια σε περιόδους κρίσης, ωθώντας έτσι το γιεν. Πολλοί αναρωτιούνται, ωστόσο, εάν τα ιαπωνικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν πραγματικά γοητευτικά, εάν ξεσπάσει ένας πραγματικός πόλεμος στην Ασία.
Ο Nikkei της Ιαπωνίας αντέδρασε στα νέα, χάνοντας 0,9%. Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας υποχώρησε -0,4% με το βασικό δείκτη της Νότιας Κορέας στο -0,6%.
Οι αγοραίοι υποστήριξαν πως αν δεν είναι ο πρόδρομος στρατιωτικής δράσης από την πλευρά των Η.Π.Α., τότε σε λιγότερο από μια μέρα ή δύο, οι εντάσεις θα χαμηλώσουν και πάλι, καθιστώντας έτσι τη σημερινή διόρθωση μια καλή ευκαιρία αγορών για τους επενδυτές με αρκετά δυνατά νεύρα.
Τα ΣΜΕ για τα 10ετή κρατικά ομόλογα των Η.Π.Α. ανέβηκαν κατά 5 κλικ, ενώ οι αποδόσεις για τα 10ετή κρατικά της Ιαπωνίας οδηγήθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Νοέμβριο.
Τα συμβόλαια E-Mini για το S & P 500 ESc1 υποχώρησαν 0,3 τοις εκατό, αν και οι αγορές των ΗΠΑ θα είναι κλειστές για την αργία της Ημέρας Εργασίας.
Το ευρώ ήταν σταθερότερο στα 1,1880 δολάρια με τους επενδυτές να είναι προσεκτικοί πριν από τη συνάντηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την Πέμπτη.
Έχουν εμφανιστεί κάποιες αναφορές ότι ορισμένοι στην ΕΚΤ είναι δυσαρεστημένοι με τη δύναμη του ευρώ και δεν βιάζονται να αναφερθούν γύρω από την έναρξη της συρρίκνωσης του ισολογισμού της.
Ειδήσεις από το εσωτερικό
Με τη συνεδρίαση του Euro Working Group (EWG) τη Δευτέρα, αλλά και τη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και του αναπληρωτή υπουργού Γιώργου Χουλιαράκη με τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Πιερ Μοσκοβισί την Τρίτη, ανοίγει η «αυλαία» των προεργασιών για την τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, τη Δευτέρα ο κ. Χουλιαράκης αναμένεται να ενημερώσει το EWG για την πρόοδο στην ικανοποίηση των προαπαιτουμένων της τρίτης αξιολόγησης και κυρίως για την πορεία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αν θέλει να φύγει, ας φύγει», δήλωσε ο διοικητής της Τράπεζας της ΕλλάδοςΓιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στην εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής». «Δεν τους χρειαζόμαστε», πρόσθεσε κατά την εφημερίδα ο κ. Στουρνάρας.
Το πολιτικό στίγμα του Πρωθυπουργού στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη θα είναι «το σχέδιο αξιοποίησης του θετικού μομέντουμ της φάσης δυναμικής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας», σημειώνει ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εποχή». Αφού περιγράφει τα στοιχεία που δείχνουν μια «κατάσταση επαναφοράς σε οικονομική κανονικότητα» ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος τονίζει ότι τα δύο πολιτικά σχέδια που συγκρούονται και θα εκφραστούν στη ΔΕΘ αφορούν στον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί κάποιος την κανονικότητα: «με όρους αναδιανομής, κοινωνικού κράτους και προστασίας των εργασιακών σχέσεων ή προς όφελος της εγχώριας επιχειρηματικής ολιγαρχίας».
«Σκάνδαλο για τις δημοκρατικές διαδικασίες» χαρακτηρίζει ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε. το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. «Είναι ένα σκάνδαλο σε ό,τι αφορά τις δημοκρατικές διαδικασίες, όχι διότι οι αποφάσεις ήταν σκανδαλώδεις, αλλά διότι αποφασίζεις με αυτό τον τρόπο την μοίρα ενός λαού, επιβάλεις λεπτομερειακά αποφάσεις για τις συντάξεις, την αγορά εργασίας…» δηλώνει ο κ. Μοσκοβισί στην εφημερίδα Corriere della Sera, από το διεθνές οικονομικό φόρουμ του Κόμο.
Ευκαιρία για τόνωση των διμερών οικονομικών σχέσεων χαρακτηρίζει την επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Αθήνα η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων Χριστίνα Σακελλαρίδη. Σε δήλωσή της στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Σακελλαρίδη αναφέρει «η έλευση του Γάλλου προέδρου αποτελεί μια πολύ θετική εξέλιξη και έρχεται σε μια κομβική συγκυρία για την ελληνική οικονομία, όπου η μετάβαση στην ανάπτυξη έχει εισέλθει στην πιο καθοριστική φάση της».
Διαδοχικές συναντήσεις για τον τουρισμό και τις επενδύσεις είχε με εκπροσώπους αμερικανικών ομίλων η υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Σαν Ντιέγκο, όπου συμμετείχε ως επίσημη προσκεκλημένη ομιλήτρια στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Ταξιδιωτικών Πρακτόρων, ASTA με τη συμμετοχή του Γενικού Πρόξενου Γρήγορη Καραχάλιου. Κατά την επίσκεψη της στη Νέα Υόρκη, πραγματοποίησε συναντήσεις όπου συμμετείχε ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ Κώστας Τσέγας και η Προϊσταμένη του ΕΟΤ Αμερικής & Καναδά Γκρέτα Καματερού.
Το πράσινο φως στην πώληση του 100% της Olympic, η οποία κατέχει το master franchise της «Avis Rent a Car» στην Ελλάδα, στην κοινοπραξία των Olympia Group και Virtus International Partners, άναψε το διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας Πειραιώς. Το τίμημα της συναλλαγής ανέρχεται στα 80,6 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε εταιρική αξία 318,1 εκατ. ευρώ για την Olympic, και θα καταβληθεί εξ ολοκλήρου σε μετρητά. Η ολοκλήρωση του deal υπόκειται στην έγκριση των αρμόδιων αρχών αλλά και στη συναίνεση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Την αλλαγή της ημερομηνίας των ισολογισμών μετασχηματισμού για τη συγχώνευση των Έδραση Χ. Ψαλλίδας ΑΤΕ, Edratec Ενεργειακή ABETE και Enviprosystems ATE αποφάσισε η γενική συνέλευση των μετόχων της Έδραση Χ. Ψαλλίδας. Ως νέα ημερομηνία ορίστηκε η 31η Δεκεμβρίου του 2017. Η συγχώνευση θα πραγματοποιηθεί με απορρόφηση της δεύτερης και τρίτης εταιρείας από την πρώτη.
Σημαντική βελτίωση -για όγδοο συνεχές έτος- εμφάνισε η κερδοφορία της Interlife στο α' εξάμηνο του 2017, καθώς τα προ-φόρων κέρδη ενισχύθηκαν κατά 153% σε 8,33 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η συνολική παραγωγή παρουσίασε άνοδο κατά 5,67% σε 28,8 εκατ. ευρώ, με τον αριθμό του ανθρώπινου δυναμικού να αυξάνεται κατά 10,92%. Βελτίωση σημειώθηκε και στα υπόλοιπα μεγέθη, με το σύνολο του ενεργητικού να αυξάνεται κατά 7,46% σε 173,12 εκατ. ευρώ, το σύνολο των Επενδύσεων & Διαθεσίμων κατά 8,58% σε 161,95 εκατ. ευρώ την 30/6/2017) και τα Ίδια Κεφάλαια κατά 9,94% σε 61,16 εκατ. ευρώ.Interlife
Βελτίωση εμφάνισαν οι δείκτες κερδοφορίας τηςΕθνικής Ασφαλιστικής, καθώς τα προ φόρων κέρδη αυξήθηκαν κατά 53% το α’ εξάμηνο, ενισχυόμενα σε 47,8 εκατ. ευρώ. Η σημαντική αύξηση της κερδοφορίας, σύμφωνα με την εταιρεία, οφείλεται στη αποεπένδυση της United Bulgarian Bank, της UBB Metlife Insurance και της UBB Insurance, στο πλαίσιο της πώλησης της συμμετοχής της Εθνικής Τράπεζας ΕΤΕ-2,35% στην UBB. Άλλωστε, τα προ φόρων κέρδη από τη μεταβίβαση των παραπάνω συμμετοχών στη βελγική τράπεζα KBC, διαμορφώθηκαν σε 9,4 εκατ. ευρώ.
Στα 6,486 εκατ. ευρώ ανέρχεται το μετοχικό κεφάλαιο της Κτήμα Λαζαρίδη Α.Ε., μετά την πρόσφατη ΑΜΚ (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου) κατά 796.561 ευρώ, μέσω της κεφαλαιοποίησης αφορολόγητων εκπτώσεων. Το παραπάνω ποσό διαιρείται σε 18.017.472 κοινές ονομαστικές μετοχές, αξίας 0,36 ευρώ.
Ειδήσεις από το εξωτερικό
Στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011 διαμορφώθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης του μεταποιητικού κλάδου στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Markit. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, ο δείκτης ΡΜΙ αυξήθηκε στις 57,4 μονάδες έναντι 56,6 μονάδων τον Ιούλιο, καταγράφοντας την καλύτερη επίδοση των τελευταίων 74 μηνών. Σημειώνεται ότι ο μεταποιητικός δείκτης έκλεισε άνω του σημείου μηδενικής μεταβολής (50 μονάδες) για 50ο συνεχόμενο μήνα.
Τον Οκτώβριο αναμένει η πλειοψηφία των επενδυτών την απόφαση της ΕΚΤ για τη μείωση του μηνιαίου ρυθμού αγοράς κρατικών ομολόγων, όπως προκύπτει από δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters. Συγκεκριμένα, τα ¾ των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι η κεντρική τράπεζα θα ανακοινώσει τις αλλαγές στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης τον προσεχή Οκτώβριο. Αντίθετα, μόλις 15 από τους συνολικά 66 αναλυτές εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι αλλαγές θα ληφθούν στη συνεδρίαση της 7ης Σεπτεμβρίου.
Ανησυχία για τις επιπτώσεις του Brexit εκφράζει η πλειοψηφία των Γερμανών πολιτών, όπως προκύπτει από δημοσκόπηση του τηλεοπτικού σταθμού ZDF. Συγκεκριμένα, τα 2/3 των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι το Brexit θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία των κρατών μελών της Ε.Ε. Παράλληλα, το 82% θεωρεί ότι δυσμενείς θα είναι οι επιπτώσεις και για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αντίθετα, το 9% εκτιμά ότι το Brexit θα ωφελήσει τη βρετανική οικονομία.
Μικρή αύξηση παρουσίασε τον Αύγουστο ο δείκτης ανεργίας στις ΗΠΑ, καθώς ενισχύθηκε στο 4,4% από 4,3% τον προηγούμενο μήνα.
Παράλληλα, ο αριθμός των νέων θέσεων εργασίας διαμορφώθηκε στις 156.000, κινούμενος κάτω των εκτιμήσεων των αναλυτών (170.000). Το ύψος των μισθών, επίσης, βελτιώθηκε κατά 0,03 δολάρια στα 26,39 δολάρια/ώρα, με την ετήσια αύξηση να ανέρχεται στο 2,5%. Ο μέσος όρος εργασίας, επιπλέον, υποχώρησε κατά 0,1 ώρα στις 34,4 ώρες/εβδομάδα.
Στην έκδοση εντόκων γραμματίων, τρίμηνης διάρκειας, προχωράει την Τρίτη, 5 Σεπτεμβρίου, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM). Στόχο της δημοπρασίας αποτελεί η άντληση 1,5 δισ. ευρώ. Οι επενδυτές έχουν δικαίωμα υποβολής των προσφορών τους από τις 8.00 το πρωί έως τις 12.30 το μεσημέρι (ώρα Φρανκφούρτης).
«Τα ΙΚΕΑ αλλάζουν τον τρόπο σκέψης. Κάθε μεμονωμένου ανθρώπου και της κοινωνίας». Όχι, δεν πρόκειται για νέο διαφημιστικό σλόγκαν της γνωστής σουηδικής αλυσίδας επίπλων, αλλά για τα λόγια του Σέρβου πρωθυπουργού. Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς στήριξε από την πρώτη στιγμή τα σχέδια δημιουργίας του πρώτου καταστήματος ΙΚΕΑ στη Σερβία. Προκειμένου οι πελάτες να μην πληρώνουν διόδια για να φτάσουν στο δημοφιλές κατάστημα που βρίσκεται νοτίως του Βελιγραδίου, μετατέθηκε μάλιστα σταθμός διοδίων με κρατικά έξοδα.
Στην πραγματικότητα όμως, η χώρα δεν είναι ελκυστική για επενδυτές. Η εγχώρια αγορά προσφέρει ελάχιστες αποδόσεις, κυρίως εξαιτίας της μικρής αγοραστικής δύναμης των Σέρβων πολιτών, όπως εξηγεί ο σύμβουλος επιχειρήσεων Ντράγκολουμπ Ράτζιτς.
Το Μεξικό και ο Καναδάς θα παραμείνουν στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) ακόμα και εάν η κυβέρνηση Τραμπ αποχωρήσει από τη συμφωνία, δήλωσε χθες ο υπουργός Οικονομίας του Μεξικού Ιλντεφόνσο Γκουαχάρδο. «Η NAFTA θα συνεχίσει να ρυθμίζει τη σχέση μεταξύ Μεξικού και Καναδά», είπε ο Γκουαχάρδο σε εκδήλωση στην Πόλη του Μεξικού, σημειώνοντας ότι μόνο η Ουάσιγκτον σκέφτεται να αποχωρήσει από τη συμφωνία. «Οι μόνοι που μπορούν να πάρουν την απόφαση αυτή, ανάλογα με το πώς θα τα πάμε στις διαπραγματεύσεις, είναι οι γειτονικές μας Ηνωμένες Πολιτείες» πρόσθεσε.