Εξωδικαστικός Μηχανισμός: Ο κώδικας δεοντολογίας για τους συντονιστές

Εκδόθηκε με απόφαση του ειδικού γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτη Κουρμούση ο κώδικας δεοντολογίας για τους συντονιστές που θα αναλάβουν τις διαδικασίες εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του Ν. 4469/2017.

Σύμφωνα με όσα προβλέπει ο οδηγός, τον οποίο δημοσιοποιεί το ΑΜΠΕ, ο συντονιστής έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• να γνωρίζει το θεσμικό πλαίσιο για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων (νόμος, υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι), το οποίο είναι προσβάσιμο στην ιστοσελίδα της ειδικής γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους www.keyd.gov.gr και να παρακολουθεί τυχόν αλλαγές αυτού,
• να παρακολουθεί σε συνεχή βάση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, που έχει δηλώσει κατά την αίτησή του για την ένταξη στο Μητρώο Συντονιστών, την τυχόν ειδοποίηση για ανάθεση σε αυτόν αίτησης οφειλέτη για την υπαγωγή στο Ν. 4469/2017 και να απαντά άμεσα και πάντως εντός της νόμιμης προθεσμίας περί την αποδοχή ή μη αυτής,
• να διερευνά αν συντρέχει στο πρόσωπό του κώλυμα για το χειρισμό συγκεκριμένης αίτησης πριν αποδεχθεί αυτή και να αρνείται την ανάθεση εάν συντρέχουν ιδίως περιστάσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν ή να δώσουν την εντύπωση ότι επηρεάζουν την ανεξαρτησία και αμεροληψία του. Τέτοιες περιστάσεις συνιστούν ιδίως α) κάθε προσωπική ή επαγγελματική σχέση με ένα από τα μέρη, β) οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο συμφέρον, άμεσο ή έμμεσο, από την έκβαση της διαπραγμάτευσης για την επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης γ) το γεγονός ότι ο συντονιστής ή άλλο στέλεχος της εταιρείας για την οποία εργάζεται έχει ενεργήσει κατά το παρελθόν υπό άλλη ιδιότητα πλην του συντονιστή για κάποιο από τα μέρη. Στην εξαιρετική περίπτωση που ο συντονιστής, μετά την αποδοχή της ανάθεσης και σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, διαπιστώσει ότι συντρέχουν λόγοι σύγκρουσης συμφερόντων επί τη βάσει νέων στοιχείων, τα οποία δεν είχε στη διάθεσή του κατά την αρχική αποδοχή, οφείλει να δηλώσει άμεσα στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος, την παραίτησή του από την υπόθεση που του έχει ανατεθεί, ώστε να οριστεί νέος συντονιστής,
• να δηλώνει προς την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος την παραίτησή του από την υπόθεση που του έχει ανατεθεί, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
  • πριν προβεί στον έλεγχο της πληρότητας της αίτησης, χρονικό σημείο κατά το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 4469/2017, προκαταβάλλεται η αμοιβή στον συντονιστή, εφόσον προκύψει κώλυμα στο πρόσωπό του (λόγοι υγείας ή άλλοι σοβαροί προσωπικοί λόγοι) που δεν του επιτρέπει την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας, β) ακόμη και μετά την προκαταβολή της αμοιβής, μόνο εφόσον προκύψει λόγος ανωτέρας βίας (δηλαδή κάθε γεγονός απρόβλεπτο, το οποίο δεν αναμενόταν και ούτε ήταν δυνατόν να αποτραπεί ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας συνετού ανθρώπου, όπως ενδεικτικά ατύχημα, ξαφνική βαριά ασθένεια η οποία να μπορεί να αποδειχθεί κλπ),
• να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του ως συντονιστή που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο και να ακολουθεί τις οδηγίες που του έχουν σχετικώς παρασχεθεί από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους,
• να τηρεί τις προθεσμίες που τίθενται για τις δικές του ενέργειες στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του. Οι εν λόγω προθεσμίες παρακολουθούνται και εφαρμόζονται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών που τηρείται στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, και η μη τήρηση αυτών δύναται να επιφέρει την αφαίρεση της ανάθεσης στο Συντονιστή και τη διαγραφή του από το Μητρώο:
• να παρακολουθεί την τήρηση των προθεσμιών από τα λοιπά μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία και να ειδοποιεί αυτά άμεσα ώστε να προβαίνουν στις αντίστοιχες δικές τους ενέργειες,
• να συμμετέχει στα προγράμματα εκπαίδευσης όταν καλείται,
• να γνωστοποιεί στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με υποβολή ηλεκτρονικού αιτήματος, τυχόν τροποποιήσεις στοιχείων του (Α.Φ.Μ., δηλωθείσας διεύθυνσης ή στοιχείων επικοινωνίας του, ήτοι τηλέφωνο και ηλεκτρονική διεύθυνση),
• να ακολουθεί με προσοχή και να εκτελεί τις οριζόμενες από την ηλεκτρονική πλατφόρμα διαδικασίες.
• να παρέχει οδηγίες στα εμπλεκόμενα μέρη, εφόσον του ζητηθεί, σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το Ν. 4469/2017 (νόμος, κανονιστικές αποφάσεις, εγκύκλιοι και οδηγίες) και επιπλέον να απαντάει τυχόν ερωτήματα και διευκρινίσεις που αναφύονται εκ μέρους των λοιπών εμπλεκομένων μερών (π.χ. οφειλέτη, πιστωτών) κατά τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του Ν. 4469/2017 και εφόσον αδυνατεί να απαντήσει, τότε να ενημερώνει την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
• να ενημερώνει την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εάν, κατά τη διάρκεια άσκησης των αρμοδιοτήτων του διαπιστώσει ότι οφειλέτης ή πιστωτής προβαίνει σε ενέργειες καταστρατήγησης των διατάξεων και του σκοπού του νόμου (π.χ. αν κατά τη διαδικασία του δημιουργηθούν υπόνοιες ότι κάποιος είναι στρατηγικός κακοπληρωτής κλπ),
• να παρουσιάζει στα διαπραγματευόμενα μέρη τα οφέλη από την επίτευξη εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς στο πλαίσιο του ν. 4469/2017 και να τα προτρέπει να εξευρίσκουν εξωδικαστικά λύση, να υποβοηθά τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης, αξιοποιώντας τις ικανότητες που διαθέτει ως διαπιστευμένος διαμεσολαβητής, με σκοπό τα εμπλεκόμενα μέρη να βρουν μια αμοιβαία επωφελή συμβιβαστική λύση, να ενημερώνει τα μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία διαπραγμάτευσης σχετικά με τις συνέπειες που θα επιφέρει στη διαδικασία η μη τήρηση των διατάξεων του ν. 4469/2017 (π.χ. τυχόν άρνηση του οφειλέτη για παροχή στοιχείων και πρόσθετων εγγράφων, μη τήρηση προθεσμιών, μη τήρηση των όρων της σύμβασης αναδιάρθρωσης κλπ),
• να απέχει από ενέργειες οι οποίες εκτείνονται πέραν των αρμοδιοτήτων που ρητώς ορίζει ο ν. 4469/2017 στο πρόσωπο του συντονιστή, όπως είναι η πρόταση λύσεων αναδιάρθρωσης, η επεξεργασία των παρεχόμενων εγγράφων και στοιχείων, η παροχή εντολών ή η επιβολή προτάσεων και απόψεων στα εμπλεκόμενα μέρη,
• να τηρεί τις γενικές αρχές ηθικής και επαγγελματικής δεοντολογίας, όπως αυτές ορίζονται από τον εκάστοτε επιστημονικό φορέα (πχ. Κώδικας Δεοντολογίας δικηγόρων, οικονομολόγων, λογιστών - φοροτεχνικών κλπ),
• να ενημερώνει την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, σε περίπτωση που επιθυμεί να διαγραφεί οριστικά από το Μητρώο.

Υποχρέωση εχεμύθειας-τήρηση απορρήτου-ευθύνη

Ο συντονιστής οφείλει να διαφυλάττει το απόρρητο των πληροφοριών που περιέρχονται εις γνώση του στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του και να μην κοινοποιεί με οποιονδήποτε τρόπο σε οποιονδήποτε τρίτο τις αιτήσεις υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 4469/2017 και τα στοιχεία αυτών, εκτός αν είναι υποχρεωμένος να το κάνει εξαιτίας διάταξης νόμου ή για λόγους δημόσιας τάξης. Στο πλαίσιο της υποχρέωσης αυτής, ο συντονιστής οφείλει:

• να μην επιτρέπει σε τρίτους την πρόσβαση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα με τη χρήση των κωδικών πρόσβασής του σε αυτήν,
• να μη γνωστοποιεί σε άλλους συντονιστές, και εν γένει τρίτα πρόσωπα πέραν του οφειλέτη και των πιστωτών της αίτησης που χειρίζεται στοιχεία της αίτησης αυτής.

Επίσης, κάθε πληροφορία η οποία κοινολογείται εμπιστευτικά στο συντονιστή από ένα μέρος δεν επιτρέπεται να κοινολογείται στα άλλα μέρη, εκτός αν παρέχεται σχετική συγκατάθεση ή η κοινολόγηση της εκάστοτε πληροφορίας είναι υποχρεωτική βάσει του νόμου ενώ ο συντονιστής ευθύνεται κατά τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών μόνο για δόλο.

Αμοιβή συντονιστή

Ο οφειλέτης και οι συμμετέχοντες πιστωτές μπορούν να συμφωνήσουν αμοιβή με τον συντονιστή για τη συμμετοχή του στη διαδικασία αυτή. Αν δεν έχει οριστεί αμοιβή, τότε αυτή ορίζεται δυνάμει του άρθρου 10 Ν. 4469/2017 στα κάτωθι ποσά:

• στο ποσό των 200 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μικρών επιχειρήσεων,
• στο ποσό των 400 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μεγάλων επιχειρήσεων.

Η αμοιβή του συντονιστή ανέρχεται στα ανωτέρω ποσά, πλέον ΦΠΑ. Αν ο οφειλέτης και οι συμμετέχοντες πιστωτές δεν συμφώνησαν, το ποσό της αμοιβής βαρύνει το μέρος που προκάλεσε την υποβολή αίτησης για έναρξη της διαδικασίας και προκαταβάλλεται στο συντονιστή πριν από τον έλεγχο της πληρότητας της αίτησης για την υπαγωγή στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού. Επισημαίνεται ότι για την είσπραξη της αμοιβής θα πρέπει να εκδοθεί το νόμιμο παραστατικό και να αποδεικνύεται η εξόφλησή του (π.χ. extrait).

Τυχόν λοιπές δαπάνες (π.χ. μετακίνησης, διανυκτέρευσης, έξοδα ταχυδρομείου κλπ) βαρύνουν το μέρος που καταβάλλει και την αμοιβή του συντονιστή, για τα οποία θα πρέπει να το ενημερώνει προκαταβολικά και να λαμβάνει εγγράφως (π.χ. με email) τη σχετική έγκριση της δαπάνης.

Σε περίπτωση που ο συντονιστής επιδιώξει αμοιβή άλλη από την αναφερόμενη στο άρθρο 10 του Ν. 4469/2017, οφείλει σε κάθε περίπτωση να παράσχει στο μέρος που προκάλεσε την αίτηση υπαγωγής στο νόμο αυτό, πλήρη ενημέρωση για τον τρόπο αμοιβής του, αμέσως μόλις αποδεχθεί τον διορισμό του και οπωσδήποτε πριν τον έλεγχο πληρότητας. Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ τους, ο συντονιστής δύναται να παραιτηθεί από την υπόθεση που έχει αναλάβει, αλλά στην περίπτωση αυτή οφείλει άμεσα να ενημερώνει μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, ώστε να ορίζεται νέος συντονιστής.

Διεξαγωγή διαπραγμάτευσης

Η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών διενεργείται με ανταλλαγή ηλεκτρονικής ή άλλου τύπου αλληλογραφίας ή τηλεφωνική ή άλλη επικοινωνία (π.χ. skype) μεταξύ του συντονιστή, του οφειλέτη και των πιστωτών, χωρίς να απαιτείται ο ορισμός συνάντησης με φυσική παρουσία των συμμετεχόντων. Προκρίνεται η ηλεκτρονική επικοινωνία και αλληλογραφία με στόχο την εξοικονόμηση δαπανών και φυσικών πόρων, καθώς και τη βέλτιστη αξιοποίηση του χρόνου προκειμένου να δίνεται η δυνατότητα διαχείρισης περισσότερων υποθέσεων. Ωστόσο εφόσον η εξ αποστάσεως επαφή δεν ευοδωθεί, με αίτημα που υποβάλλεται από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία, μπορεί να ζητηθεί από τον συντονιστή ορισμός συνάντησης σε τόπο και χρόνο που περιλαμβάνεται στο αίτημα. Αν η διαπραγμάτευση δεν ολοκληρωθεί σε μία συνάντηση, ο συντονιστής μπορεί να ορίσει επαναληπτικές συναντήσεις.

Στην περίπτωση που ζητηθεί η διεξαγωγή διαπραγμάτευσης με τη φυσική παρουσία των συμμετεχόντων, σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω, ο συντονιστής συνεννοείται με τα μέρη σχετικά με τις κατάλληλες ημερομηνίες και δύναται όπως ορίσει τον τόπο διεξαγωγής της διαπραγμάτευσης που έχουν ζητήσει τα μέρη (π.χ. κέντρα διαμεσολάβησης, επιμελητήρια, δικηγορικοί σύλλογοι κλπ) σύμφωνα με τη διαδικασία του αρθ. 8 παρ. 12 του Ν. 4469/2017. Στην περίπτωση που ζητηθεί από κάποιο από τα μέρη η παράταση των προθεσμιών του νόμου, ο συντονιστής οφείλει να αναβάλλει τη συνάντηση και να ορίζει νέα ημερομηνία εντός των προθεσμιών που ορίζονται στην ανωτέρω παράγραφο.

Κατά την πρώτη συνάντηση με φυσική παρουσία των συμμετεχόντων, ο συντονιστής ενημερώνει τα μέρη σχετικά με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τα προσόντα που διαθέτει και απαιτούνται για τον συντονισμό της διαδικασίας μεταξύ των διαπραγματευόμενων μερών, προσόντα που προκύπτουν τόσο από την πιστοποίησή του ή από την κατάλληλη επαγγελματική του κατάρτιση και την εμπειρία του. Σε περίπτωση δε που του ζητηθεί, παρέχει στα μέρη οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία εμπίπτει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, όπως αυτές ορίζονται από τον ν. 4469/2017.

Κατά τη διεξαγωγή της διαπραγμάτευσης, ο συντονιστής λαμβάνει μέριμνα ούτως ώστε τα μέρη που συμμετέχουν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης να κατανοούν τα χαρακτηριστικά αυτής, καθώς και τον ρόλο του συντονιστή και των μερών. Ο συντονιστής βεβαιώνεται, ιδίως, ότι πριν από την έναρξη της διαπραγμάτευσης τα μέρη έχουν κατανοήσει και συμφωνήσει ρητώς με τους κανόνες και τη διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 4469/2017 και ιδίως τους υποχρεωτικούς κανόνες της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών του άρθρου 9 αυτού.

Επίσης, ο συντονιστής φροντίζει για την προσήκουσα διεξαγωγή της διαδικασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της εκάστοτε υπόθεσης και διασφαλίζοντας ότι όλα τα μέρη έχουν επαρκή δυνατότητα συμμετοχής στη διαδικασία. Αν το κρίνει σκόπιμο, ο Συντονιστής δύναται να ακροασθεί έκαστο μέρος χωριστά.

Μετά το πέρας της διαδικασίας, ο συντονιστής καταρτίζει πρακτικό περαίωσης και το αναρτά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Αντικατάσταση συντονιστή - παροχή υποστήριξης στο νέο συντονιστή

Στις περιπτώσεις οφειλετών που εμπίπτουν στην κατηγορία της μεγάλης επιχείρησης, ο συντονιστής που διορίστηκε μπορεί, με απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών, όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τη διαπίστωση απαρτίας, να αντικατασταθεί από συντονιστή της επιλογής τους. Με την ίδια απόφαση οι πιστωτές μπορούν να ορίζουν και άλλο πρόσωπο, μη εγγεγραμμένο στο Μητρώο Συντονιστών, για να συνεπικουρεί το νέο συντονιστή στα καθήκοντά του και να του παρέχει την απαιτούμενη υποστήριξη.

Κοινοποίηση των υπηρεσιών του Συντονιστή

Οι Συντονιστές δύνανται να διαφημίζουν ή εν γένει κοινοποιούν τις υπηρεσίες που προσφέρουν, κατά τρόπο επαγγελματικό, ειλικρινή και αξιοπρεπή.

Κυρώσεις

Οι συντονιστές που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις του Οδηγού Δεοντολογίας Συντονιστών θα διαγράφονται από το Μητρώο Συντονιστών, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης ή την καθ` υποτροπή συμπεριφορά του συντονιστή. Η επανειλημμένη άρνηση αποδοχής από τον Συντονιστή του διορισμού του σε υποθέσεις, χωρίς σοβαρό λόγο θα λαμβάνεται υπόψη για τον διορισμό του κάθε επόμενη φορά.