Ύστερα και από νέες υποχωρήσεις στις οποίες υποχρεώθηκε η ελληνική πλευρά, με κυριότερη τη μείωση και των επικουρικών συντάξεων από την 1/1/2019 αλλά και τον συμβιβασμό για την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, η κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία με τους δανειστές για τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης αλλά και για το περιεχόμενο των μέτρων που θα ισχύσουν κατά τη διετία 2019-2020.
Από την έντυπη έκδοση
Των Θάνου Τσίρου και Νίκου Μπέλλου
Ύστερα και από νέες υποχωρήσεις στις οποίες υποχρεώθηκε η ελληνική πλευρά, με κυριότερη τη μείωση και των επικουρικών συντάξεων από την 1/1/2019 αλλά και τον συμβιβασμό για την κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, η κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία με τους δανειστές για τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης αλλά και για το περιεχόμενο των μέτρων που θα ισχύσουν κατά τη διετία 2019-2020.
Το πρώτο από τα δύο μεγάλα βήματα που απαιτούνται για να υπάρξει η πλήρης συμφωνία έγινε και πλέον μέσα στις επόμενες 20 ημέρες θα φανεί αν υπάρχει η βούληση να γίνει και το δεύτερο: η αποσαφήνιση των μέτρων για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, η οποία με τη σειρά της θα ξεκλειδώσει και τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα αλλά και την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Όπως ανέφεραν χθες και οι τέσσερις θεσμοί (Κομισιόν, EKT, ΔΝΤ και ESM) στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν μετά το κλείσιμο της χθεσινής μαραθώνιας διαπραγμάτευσης, η οποία ολοκληρώθηκε στις 06:00 το πρωί της Τρίτης ύστερα από τουλάχιστον 12 ώρες συνεχών διαβουλεύσεων, «η συμφωνία αυτή θα αποτελέσει τη βάση για την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης του προγράμματος σταθερότητας του ESM». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση «οι ελληνικές αρχές έχουν επιβεβαιώσει την πρόθεσή τους να εφαρμόσουν ταχέως αυτή τη δέσμη μέτρων πολιτικής. Η προκαταρκτική συμφωνία τώρα θα συμπληρωθεί από περαιτέρω συζητήσεις στις επόμενες εβδομάδες για μια αξιόπιστη στρατηγική με την οποία θα διασφαλίζεται ότι το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο».
Από την πλευρά του ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωνε χθες, αμέσως μετά την ανακοίνωση για την επίτευξη συμφωνίας, «ότι πλέον δεν υπάρχει δικαιολογία για να μην προχωρήσουν οι συζητήσεις για το χρέος», προσθέτοντας μάλιστα ότι στον νέο γύρο διαβουλεύσεων που θα ξεκινήσει άμεσα θα αποσαφηνιστούν και οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος για την περίοδο μετά το 2019. Το δεδομένο ότι είναι για το 2019 και για το 2020 θα πρέπει να εμφανίσουμε πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και αυτό που απομένει να διευκρινιστεί είναι για πόσα χρόνια θα παραμείνει ο πήχης στο συγκεκριμένο επίπεδο.
Η συμφωνία και για τα δύο θέματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα -πλεονάσματα και χρέος- κρίνεται ως κομβικής σημασίας για το ΔΝΤ καθώς θα κρίνουν τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Έτσι, οι διαβουλεύσεις που θα γίνουν τις επόμενες ημέρες, με στόχο την τελική συμφωνία στο Eurogroup της 22ας Μαΐου (χωρίς να αποκλείονται περαιτέρω καθυστερήσεις), θα είναι καθοριστικές και για την ελληνική κυβέρνηση. Και αυτό διότι ύστερα από τις μεγάλες υποχωρήσεις που έγιναν όσον αφορά τα δημοσιονομικά μέτρα που θα ληφθούν, η ελληνική πλευρά περιμένει και τα «ανταλλάγματα», που είναι κατά κύριο λόγο η ελάφρυνση του χρέους αλλά και η συμμετοχή στο QE της ΕΚΤ.
Ικανοποίηση στις Βρυξέλλες
Με ικανοποίηση υποδέχθηκαν κορυφαίοι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης τη συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, που ανοίγει τον δρόμο για μια συνολική απόφαση στο Εurogroup της 22ας Μαΐου. Προτεραιότητα τώρα είναι μια συμφωνία για το χρέος, που θα βάλει στο πρόγραμμα και το ΔΝΤ, ενώ καθοριστικές συζητήσεις για το θέμα αυτό θα γίνουν στο πλαίσιο της υπουργικής συνόδου G7 (11-13 Μαΐου στο Μπάρι).
Το ενθαρρυντικό μήνυμα που προκύπτει από τις πρώτες αντιδράσεις μετά τη συμφωνία της Αθήνας είναι ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βάζουν πλέον πολύ ψηλά στην ατζέντα το ζήτημα του χρέους, με τις προσδοκίες να αυξάνονται σε μεγάλο βαθμό εν όψει της επόμενης συνεδρίασης του Εurogroup.
Άλλωστε, όπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, μια αποσαφήνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων είναι προϋπόθεση για την είσοδο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά στο Βερολίνο και στις άλλες πρωτεύουσες του Βορρά, οι οποίες δεν θα ήθελαν για εσωτερικούς λόγους, στην παρούσα φάση, να πάνε πολύ μακριά στο θέμα της περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους. Δεν είναι τυχαίο ότι το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών επιχείρησε να κρατήσει χαμηλά τους τόνους της συμφωνίας της Αθήνας, σε αντίθεση με τις Βρυξέλλες, όπου οι πρώτες αντιδράσεις ήταν ιδιαίτερα θετικές.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Εurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ χαιρέτισε την προκαταρκτική συμφωνία, η οποία, όπως είπε, θα συνοδευτεί από συζητήσεις τις επόμενες βδομάδες για μια αξιόπιστη στρατηγική που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους.
«Πολύ καλό νέο για την Ελλάδα» χαρακτήρισε ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί την προκαταρκτική συμφωνία στον προσωπικό λογαριασμό του στο twitter, προσθέτοντας ότι τα επόμενα βήματα είναι η επικύρωση από το Εurogroup και η συμφωνία για το χρέος.
Για «σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης, που θα διασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα σταθεί στα δικά της πόδια» μίλησε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε χθες ότι «τα τεχνικά κλιμάκια εργάσθηκαν σκληρά τις τελευταίες ημέρες και νωρίς σήμερα το πρωί (σ.σ.: χθες) έφτασαν σε μια προκαταρτική συμφωνία για ένα πακέτο πολιτικών που θα υποστηρίξουν την ανάκαμψη της Ελλάδας. Αυτό θα πλαισιωθεί από μια επιπλέον συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους και θα αποτελέσει τη βάση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος» τόνισε.
H εκπρόσωπος του επιτρόπου Μοσκοβισί ανέφερε ότι η συμφωνία με τις ελληνικές αρχές «ανοίγει την πόρτα για μια άμεση ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, καθώς η ελληνική πλευρά επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να εφαρμόσει όλα τα προαπαιτούμενα» και συμπλήρωσε πως υπάρχει μια «ξεκάθαρη σειρά γεγονότων» ως προς τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους τις επόμενες εβδομάδες. Η εκπρόσωπος ολοκλήρωσε λέγοντας πως το επόμενο σημαντικό «πολιτικό βήμα» είναι το Eurogroup της 22ας Μαΐου.
Σε σχέση με την επόμενη μέρα, οι διεργασίες θα τρέχουν παράλληλα, η κυβέρνηση θα πρέπει να τηρήσει τα προαπαιτούμενα που απορρέουν από τη συμφωνία, μέσω της έγκρισης των μέτρων από τη Βουλή, ενώ οι Ευρωπαίοι μεταξύ τους και στη συνέχεια με το ΔΝΤ θα πρέπει να αναζητήσουν κοινά αποδεκτή «φόρμουλα» για το χρέος.
Το πρώτο σημαντικό ραντεβού, σύμφωνα με κοινοτική πηγή στις Βρυξέλλες, είναι η συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της G7, στις 11-13 Μαΐου στο Μπάρι της Ιταλίας. Εκεί θα βρίσκονται οι ΥΠΟΙΚ των μεγαλύτερων χωρών της Ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), ο Γερούν Ντέισελμπλουμ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Πιθανότατα θα πάνε και υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωζώνης, όπως ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ, που χειρίζεται το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, καθώς και ο πρόεδρος του Εuro Working Group Τόμας Βίζερ. Φυσικά, στην εν λόγω συνάντηση θα βρίσκεται και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Οι συναντήσεις που θα γίνουν στο περιθώριο της συνόδου εκτιμάται ότι θα διευκολύνουν τη συζήτηση τόσο στο ΕWG της 15ης Μαΐου και κυρίως στην καθοριστική συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 22 Μαΐου.
Είναι προφανές ότι πριν καταλήξουν σε οποιαδήποτε συμφωνία για το χρέος, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να καθορίσουν τη διάρκεια κατά την οποία η χώρα θα πρέπει να επιτυγχάνει ετήσια πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ. Ο κ. Ντέισελμπλουμ επιβεβαίωσε την περασμένη βδομάδα ότι τα 10 χρόνια (ζητούσε το Βερολίνο) έχουν φύγει από το «τραπέζι». Στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η τελική απόφαση θα προβλέπει μια περίοδο μεταξύ 3 και 5 ετών.
Τέλος, στο θέμα της ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του χρέους. Σε κάθε περίπτωση η ΕΚΤ θα βασιστεί, πριν αποφασίσει, και στις δικές της μελέτες για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και την επικινδυνότητα των ελληνικών ομολόγων. H πρώτη συνεδρίαση της ΕΚΤ μετά το Εurogroup 22ας Μαΐου είναι αυτή της 8ης Ιουνίου, ωστόσο στη βελγική πρωτεύουσα εκτιμούν ως πιο πιθανή ημερομηνία για λήψη απόφασης εκείνη της συνεδρίασης της 20ής Ιουλίου.
Έκτακτο EWG αύριο
Το οριστικό πράσινο φως στη συμφωνία θα δοθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 22 Μαΐου, στην προγραμματισμένη συνεδρίαση του Eurogroup, ενώ η εκταμίευση της δόσης αναμένεται στις αρχές Ιουνίου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, θα προηγηθούν δύο συνεδριάσεις του Euro Working Group, με την πρώτη να πραγματοποιείται εκτάκτως αύριο, Πέμπτη. Η δεύτερη θα λάβει χώρα στις 15 Μαΐου, όπως έχει προγραμματιστεί, ενώ τρεις ημέρες αργότερα η συμφωνία αναμένεται να κατατεθεί για ψηφοφορία στην ελληνική Βουλή.
ΔΝΤ: Iσχυρά μέτρα ελάφρυνσης
Συγκεκριμένες αποφάσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους ζητεί το ΔΝΤ. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Ταμείου, Πολ Τόμσεν, δήλωσε χθες ότι δεν μπορεί να συστήσει στο δ.σ. του οργανισμού τη συμμετοχή έως ότου υπάρξουν «ισχυρά μέτρα ελάφρυνσης» που θα συνοδεύουν τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. «Η συμφωνία για τις μεταρρυθμίσεις πρέπει να πάει χέρι-χέρι με μία αξιόπιστη στρατηγική για τη βιωσιμότητα του χρέους» είπε χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.