Με ανοικτό το ενδεχόμενο να χρειαστεί ακόμη μια αποστολή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα προκειμένου να επέλθει πλήρης συμφωνία -ενδεχομένως και μετά το Eurogroup της 20ής Μαρτίου- ολοκληρώθηκε χθες το απόγευμα και αυτός ο γύρος εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεων με τους δανειστές.
Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Με ανοικτό το ενδεχόμενο να χρειαστεί ακόμη μια αποστολή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα προκειμένου να επέλθει πλήρης συμφωνία -ενδεχομένως και μετά το Eurogroup της 20ής Μαρτίου- ολοκληρώθηκε χθες το απόγευμα και αυτός ο γύρος εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεων με τους δανειστές.
Η διαπίστωση ότι υπάρχει πρόοδος ήταν κοινή καθώς, πέρα από τα κυβερνητικά στελέχη, σε αντίστοιχη κατεύθυνση κινήθηκαν και οι χθεσινές δηλώσεις του εκπροσώπου του ΔΝΤ Τζέρυ Ράις. Κοινή όμως ήταν και η διαπίστωση ότι οι διαφωνίες σε πολλά βασικά «κεφάλαια» παραμένουν: εργασιακό, συντάξεις, ενέργεια, αφορολόγητο και… ΕΝΦΙΑ συνθέτουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τα πέντε σοβαρότερα μέτωπα τα οποία παρέμειναν ανοικτά, παρά τις πολύωρες συζητήσεις των τελευταίων ημερών.
Μετά και τον χθεσινό γύρο διαβουλεύσεων, ο οποίος ήταν και ο πιο σύντομος από τις 28 Φεβρουαρίου, οπότε και ξεκίνησαν οι συζητήσεις με το κουαρτέτο, οι εκπρόσωποι των θεσμών αλλά και της ελληνική διαπραγματευτικής ομάδας συμμετείχαν στο χθεσινό Euro Working Group για να ενημερώσουν τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης για την πρόοδο που παρατηρήθηκε στην Αθήνα κατά το 10ήμερο των διαπραγματεύσεων. Το κουαρτέτο είναι προγραμματισμένο να αποχωρήσει σήμερα από την Αθήνα.
Τις επόμενες ημέρες θα καταβληθεί προσπάθεια περαιτέρω σύγκλισης στα πεδία που υπάρχει διαφωνία, ώστε στο Eurogroup της 20ής Μαρτίου να υπάρξει -τουλάχιστον- μία θετική δήλωση για την Ελλάδα. Οι πιθανότητες πλήρους συμφωνίας είναι περιορισμένες, καθώς, όπως παραδέχονται και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, για να υπάρξει πλήρης συμφωνία θα πρέπει να κλείσουν όλα τα ανοικτά θέματα ταυτόχρονα.
Από τη Δευτέρα άρχισε να παρατηρείται μια μεταστροφή στο περιεχόμενο των δηλώσεων και να γίνεται λόγος για σαφή πρόοδο στις διαβουλεύσεις. Βέβαια, από την εξειδίκευση αυτών των δηλώσεων προέκυψε ότι η σαφής πρόοδος αφορούσε τα 40 και πλέον «προαπαιτούμενα» της β’ αξιολόγησης, με την εξαίρεση μάλιστα των εργασιακών αλλά και των ενεργειακών.
Έτσι, το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού θεωρείται «λήξαν», ενώ πολύ μεγάλη πρόοδος έχει καταγραφεί και στο κρίσιμο θέμα του δημοσιονομικού κενού για το 2018. Μένει μόνο να αποκαλυφθεί αν θα υπάρξουν κάποια μέτρα στο πεδίο των κοινωνικών επιδομάτων με ημερομηνία εφαρμογής την 1/1/2018. Αν τις επόμενες ημέρες καταγραφεί πρόοδος και στα ενεργειακά που επίσης αποτελούν «αγκάθι» αυτή τη στιγμή (σ.σ.: με την ελληνική κυβέρνηση να θέλει να αποφύγει την ιδιωτικοποίηση του 17% των μετοχών της ΔΕΗ), τότε οι πιθανότητες να υπάρξει τεχνική συμφωνία μέχρι το Eurogroup της 20ής Μαρτίου θα είναι πολλές. Βέβαια, είναι άλλο η «τεχνική συμφωνία» με τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης και άλλο η πλήρης συμφωνία, που περιλαμβάνει και τα μέτρα για μετά το 2019, όπως επίσης και τις αποφάσεις για πλεονάσματα και το χρέος.
Είναι σαφές ότι τα κρίσιμα μέτωπα αυτής της διαπραγμάτευσης, όπως είναι τα μέτρα και τα αντίμετρα που θα πρέπει να ισχύσουν από την 1/1/2019 αλλά και τα εργασιακά, παραμένουν ανοικτά. Έτσι, τις επόμενες ημέρες, τόσο σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων όσο και σε επίπεδο επικεφαλής, θα συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις εξ αποστάσεως, προκειμένου μέχρι τις 20 Μαρτίου να καταγραφεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρόοδος στα ακόλουθα μέτωπα που θεωρούνται αυτή τη στιγμή -μαζί με τα εργασιακά και το ενεργειακό- ως τα μεγαλύτερα:
1. ΕΝΦΙΑ: Η κυβέρνηση θέλει να μειωθεί η δημοσιονομική απόδοση του φόρου μετά το 2019 στο πλαίσιο των αντίμετρων για τη μείωση του αφορολογήτου, ενώ οι θεσμοί δεν θέλουν παρεμβάσεις στον φόρο που αποδίδει σταθερά πάνω από 2,7 δισ. ευρώ τον χρόνο.
2. Αφορολόγητο: Μπορεί να θεωρείται πλέον περίπου δεδομένο ότι τα μέτρα μετά το 2019 θα αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ, ωστόσο το ύψος του αφορολόγητου δεν έχει κλειδώσει. Παραμένει το σενάριο των 5.900 ευρώ, όμως η ελληνική πλευρά παζαρεύει και τους συντελεστές της φορολογικής κλίμακας, αλλά και τη μεγαλύτερη διαφοροποίηση του αφορολογήτου ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων.
3. Συντάξεις: Η ελληνική πλευρά θέλει η μείωση των συντάξεων να γίνει σταδιακά σε βάθος τετραετίας, ενώ οι δανειστές επιμένουν ολόκληρη η μείωση να περάσει σε ένα έτος.
Τι λένε οι θεσμοί
Με τη λήξη του γύρου των συνομιλιών, ανακοίνωση εξέδωσε και το κουαρτέτο, στην οποία αναφέρει: «Ομάδες της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ESM έχουν εμπλακεί σε συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM. Το ΔΝΤ συμμετείχε στις συζητήσεις στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το δικό του πρόγραμμα. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί σε ένα ισορροπημένο δημοσιονομικό πακέτο για την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος και σε έναν αριθμό κρίσιμων μεταρρυθμίσεων, ειδικά στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Έχουν προγραμματιστεί νέες επαφές για την επόμενη εβδομάδα εν όψει του Eurogroup της 20ής Μαρτίου. Ο στόχος είναι να ολοκληρωθεί τάχιστα μια staff level agreement».
«Υπάρχει πολλή δουλειά ακόμη»
«Έχει σημειωθεί πρόοδος σε σημαντικά πεδία και είναι κάτι που χαιρετίζουμε. Όμως παραμένουν οι διαφωνίες σε άλλα σημαντικά πεδία. Είναι πολύ νωρίς ακόμη να εικάσουμε πότε θα επιτευχθεί συμφωνία». Αυτό τόνισε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις, κληθείς να σχολιάσει την πορεία των διαπραγματεύσεων στην Αθήνα. Πρόσθεσε ότι «υπάρχει πολλή δουλειά ακόμη που πρέπει να γίνει», ενώ απέφυγε να διευκρινίσει εάν αναφέρεται στη συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων ή στο συνολικό πρόγραμμα του ΔΝΤ με την Ελλάδα. Κληθείς να σχολιάσει το θέμα του χρέους, τόνισε: «Είμαστε σαφείς αναφορικά με την ελάφρυνση του χρέους, υπάρχουν πολλοί τρόποι να επιτευχθεί και έχουμε καταστήσει σαφές ότι δεν κάνουμε λόγο για κούρεμα».
Συνολικό «όχι» από το ΔΝΤ για τα εργασιακά
Του Στέλιου Παπαπέτρου
Σε πλήρες αδιέξοδο κατέληξε η χθεσινή διαπραγμάτευση για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας μεταξύ της ελληνικής πλευράς και των εκπροσώπων των θεσμών, καθώς το ΔΝΤ απέρριψε όλες τις προτάσεις της κυβέρνησης για τις εργασιακές σχέσεις. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να μην υπάρξει καμία σύγκλιση σε κανένα απολύτως σημείο μεταξύ των δύο πλευρών.
Μάλιστα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, «το ΔΝΤ έχει ιδεολογικές εμμονές και δεν ενδιαφέρεται ούτε ασχολείται με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, ούτε καν για την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία χαρακτήριζε ως σύννομο με το ευρωπαϊκό δίκαιο τον προ-εγκριτικό ρόλο του υπουργείου Εργασίας για τις ομαδικές απολύσεις». Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, το ΔΝΤ κατά τη διάρκεια της χθεσινής τρίωρης διαπραγμάτευσης προέταξε τα εξής ζητήματα:
α) Κατάργηση του προ εγκριτικού ρόλου του υπ. Εργασίας στη διαδικασία των ομαδικών απολύσεων.
β) Αύξηση του ποσοστού ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 8%-10%.
γ) Απέρριψε κατηγορηματικά την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
δ) Επανέφερε το θέμα της θεσμοθέτησης του lockout (ανταπεργία).
ε) Ζήτησε αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο 1264/82 στα θέματα που αφορούν τον τρόπο λήψης των αποφάσεων για απεργίες.
Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, δηλαδή τον περιορισμό της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,4 δισ. ευρώ και την κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» των συντάξεων, πηγή του υπουργείου Εργασίας ανέφερε ότι αυτό το θέμα αποτελεί τμήμα της γενικότερης διαπραγμάτευσης που αφορά συνολικά τα μακροοικονομικά δημοσιονομικά μεγέθη. Στο θέμα αυτό φαίνεται ότι υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των εκπροσώπων των θεσμών, καθώς το ΔΝΤ ζητεί θεσμοθέτηση μέτρων άμεσης εφαρμογής, δηλαδή το αργότερο μέχρι το 2019, ενώ οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών εμφανίζονται πιο διαλλακτικοί στην πρόταση της ελληνικής πλευράς για εφαρμογή αυτών των μέτρων σε βάθος δύο ή τριών ετών.
Κοντά σε συνολική λύση
Η κυβέρνηση εξακολουθεί να πιστεύει ότι έως το Eurogroup της 20ής Μαρτίου μπορεί να έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις με το κουαρτέτο για το staff level agreement και να έχουν γεφυρωθεί οι όποιες διαφορές απομένουν σε σχέση με την αλλαγή του δημοσιονομικού μίγματος για την περίοδο μετά το 2019, τόνισε χθες το πρωί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Επισήμανε την πρόοδο που έχει σημειωθεί έως τώρα, συμπεριλαμβανομένης και της συζήτησης για τα μέτρα και τα αντίμετρα που αφορούν την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος, παραδεχόμενος ότι παραμένουν οι διαφορές απόψεων στα εργασιακά και συγκεκριμένα στο ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Ο κ. Τζανακόπουλος σημείωσε πως επιδίωξη όλων των πλευρών δεν είναι μόνο η ολοκλήρωση της τεχνικής συμφωνίας, αλλά η επίτευξη μίας συνολικής λύσης που θα περιλαμβάνει τόσο τον προσδιορισμό των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα από το 2019, όσο και των μεσοπρόθεσμων μέτρων που θα απαιτηθούν, ώστε το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε ότι «για πρώτη φορά μετά από μία οκταετία είμαστε πολύ κοντά σε μία συνολική λύση, γεγονός που εντείνει το στρατηγικό αδιέξοδο της Ν.Δ.», τη στάση της οποίας χαρακτήρισε ως «κοντόφθαλμη και ανεύθυνη, οικονομικά εσφαλμένη και κοινωνικά καταστροφική», ενώ προέβλεψε ότι ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα επαναφέρει σύντομα του αίτημά του για εκλογές.
Περί ΦΠΑ στην ενέργεια
Ανοικτό άφησε, χθες, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ στην ενέργεια. «Η κυβέρνηση συζητά με τους θεσμούς αντιμέτρα για την ανακούφιση των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων και ένα απ’ αυτά είναι και η μείωση του ΦΠΑ στην ενέργεια», ανέφερε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας τη σταθερή θέση της κυβέρνησης για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική. «Δεσμευτήκαμε το 2020 η ΔΕΗ να έχει 50% στη λιανική αγορά, όσο και η παραγωγή της. Τα κατάλληλα εργαλεία είναι οι δημοπρασίες ισχύος μέσω ΝΟΜΕ και η διάθεση σε ιδιώτες μέρους του πελατολογίου που προτείνει η ΔΕΗ. Αυτά διαπραγματεύεται τώρα η κυβέρνηση». Τέλος, σημείωσε πως το 17% της ΔΕΗ θα περάσει στο Υπερταμείο, το οποίο θα ενεργοποιηθεί τον Ιούλιο.